Ашық сабақ Қасым Аманжоловтың шығармалары
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: өмірі мен шығармашылығын таныстыру,
қазақ поэзиясына асыл өлең жазуды мақсат еткен ақын
өлеңінің идеялық мазмұнын ұғындыру;
ә) дамытушылық: әр оқушының өзіндік ой-қиялына
ерік бере отырып, өзінше ой түюге баулу,
шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным-
түсініктерін дамыту;
б) тәрбиелік: ақын қаламынан туған өлеңдері арқылы
оқушыларды адами қасиеттерге баулу, автор көтерген
тағылымдар арқылы ақынның азаматтық бейнесін аша
отырып, оқушылардың адамгершілік қасиеттерін
арттыру, үлгі-өнеге алуға шақыру.
Сабақтың түрі: жаңа білім қалыптастыру сабағы
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, сатылай
кешенді талдау
Сабақтың көрнекілігі: ақын портреті, буклет,
видеофильм, мультимедиа
2 слайд
Сабақтың мақсаты: а) білімділік: өмірі мен шығармашылығын таныстыру, қазақ поэзиясына асыл өлең жазуды мақсат еткен ақын өлеңінің идеялық мазмұнын ұғындыру; ә) дамытушылық: әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере отырып, өзінше ой түюге баулу, шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным- түсініктерін дамыту; б) тәрбиелік: ақын қаламынан туған өлеңдері арқылы оқушыларды адами қасиеттерге баулу, автор көтерген тағылымдар арқылы ақынның азаматтық бейнесін аша отырып, оқушылардың адамгершілік қасиеттерін арттыру, үлгі-өнеге алуға шақыру. Сабақтың түрі: жаңа білім қалыптастыру сабағы Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, сатылай кешенді талдау Сабақтың көрнекілігі: ақын портреті, буклет, видеофильм, мультимедиа
3 слайд
Қасым Қасым
АманжоловАманжолов
(1911-1955)(1911-1955) Дейсіңдер-ау Қасымның несі басым?Дейсіңдер-ау Қасымның несі басым?
Қасым солай болмаса несі Қасым?Қасым солай болмаса несі Қасым?
Ақынмын деп қопаңдап жүргендердіңАқынмын деп қопаңдап жүргендердің
Әммесінен Қасымның десі басым.Әммесінен Қасымның десі басым.
Мұқағали Мақатаев.Мұқағали Мақатаев.
3 слайд
Қасым Қасым АманжоловАманжолов (1911-1955)(1911-1955) Дейсіңдер-ау Қасымның несі басым?Дейсіңдер-ау Қасымның несі басым? Қасым солай болмаса несі Қасым?Қасым солай болмаса несі Қасым? Ақынмын деп қопаңдап жүргендердіңАқынмын деп қопаңдап жүргендердің Әммесінен Қасымның десі басым.Әммесінен Қасымның десі басым. Мұқағали Мақатаев.Мұқағали Мақатаев.
4 слайд
Қасым Аманжолов
(1911-1955)
Өмір жолы Шығармалары
Өлеңдері Поэмалары
«Сарыарқа»
«Ертіс»
«Жайық»
«Орал»
«Мен табиғат
бөбегі» « Ақын өлімі
туралы аңыз»
«Қытай қызы»
«Құпия қыз»
«Бикеш»
«Естай-
Қорлығайын»Қарағанды облысы
Қарқаралы ауданында
туған.
Семей интернатында
оқыған.
Ұлы Отан соғысына
қатысқан.
Түрлі газеттерде
жұмыс істейді.
«Өмір сыры» деген
өлеңдер жинағы
жарияланды.
4 слайд
Қасым Аманжолов (1911-1955) Өмір жолы Шығармалары Өлеңдері Поэмалары «Сарыарқа» «Ертіс» «Жайық» «Орал» «Мен табиғат бөбегі» « Ақын өлімі туралы аңыз» «Қытай қызы» «Құпия қыз» «Бикеш» «Естай- Қорлығайын»Қарағанды облысы Қарқаралы ауданында туған. Семей интернатында оқыған. Ұлы Отан соғысына қатысқан. Түрлі газеттерде жұмыс істейді. «Өмір сыры» деген өлеңдер жинағы жарияланды.
5 слайд
Өзім туралыӨзім туралы
1. 1.
Авторы: Авторы:
2. Тақырып2. Тақырып
- -
Өлеңнің тақырыбыӨлеңнің тақырыбы
- -
3. Жанр түрі:3. Жанр түрі:
4. Шумақ: 4. Шумақ:
5. Тармақ: 5. Тармақ:
6. Бунақ6. Бунақ
: :
7. Буын саны: 7. Буын саны:
8. Ұйқасы8. Ұйқасы
5 слайд
Өзім туралыӨзім туралы 1. 1. Авторы: Авторы: 2. Тақырып2. Тақырып - - Өлеңнің тақырыбыӨлеңнің тақырыбы - - 3. Жанр түрі:3. Жанр түрі: 4. Шумақ: 4. Шумақ: 5. Тармақ: 5. Тармақ: 6. Бунақ6. Бунақ : : 7. Буын саны: 7. Буын саны: 8. Ұйқасы8. Ұйқасы
6 слайд
9. 9.
Әдеби теориялық ұғымдар Әдеби теориялық ұғымдар
Метафора: Метафора:
Теңеу:Теңеу:
10. Түсіндірме сөздік: 10. Түсіндірме сөздік:
11. Антоним:11. Антоним:
12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік 12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік
мәні: мәні:
6 слайд
9. 9. Әдеби теориялық ұғымдар Әдеби теориялық ұғымдар Метафора: Метафора: Теңеу:Теңеу: 10. Түсіндірме сөздік: 10. Түсіндірме сөздік: 11. Антоним:11. Антоним: 12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік 12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік мәні: мәні:
7 слайд
Өзім туралыӨзім туралы
1. 1.
Авторы:Авторы:
ҚасымҚасым
Рақымжанұлы Аманжолов 1911 жылы Қарағанды Рақымжанұлы Аманжолов 1911 жылы Қарағанды
облысы Қарқаралы ауданында туған.1924-1926 жылдары Семей облысы Қарқаралы ауданында туған.1924-1926 жылдары Семей
интернатында оқыған.1931 жылы Семейде мал дәрігерлік техникумын интернатында оқыған.1931 жылы Семейде мал дәрігерлік техникумын
бітіріп, Орал қаласындағы педагогикалық институтқа түседі. Алматыда бітіріп, Орал қаласындағы педагогикалық институтқа түседі. Алматыда
«Жас алаш»газетінде қызмет істейді.1941-1945 жылдары Ұлы Отан «Жас алаш»газетінде қызмет істейді.1941-1945 жылдары Ұлы Отан
соғысына қатысып, Отан қорғайды. 1938 жылы «Өмір сыры» деген атпен соғысына қатысып, Отан қорғайды. 1938 жылы «Өмір сыры» деген атпен
алғашқы өлеңдер жинағы жарияланады. алғашқы өлеңдер жинағы жарияланады.
2. Тақырып2. Тақырып
--
бұл өнер туындысының іргетасы. Бұл-әдеби шығарма.Әдеби бұл өнер туындысының іргетасы. Бұл-әдеби шығарма.Әдеби
шығарма дегеніміз-белгілі бір дәуірдегі қоғамдық шындықтың сәулесі. шығарма дегеніміз-белгілі бір дәуірдегі қоғамдық шындықтың сәулесі.
Өлеңнің тақырыбыӨлеңнің тақырыбы
--
өз өмірін өлеңмен өрнектейді; өмір мен өлім туралы, өз өмірін өлеңмен өрнектейді; өмір мен өлім туралы,
өлеңнің құдіреті, ақындықты дәріптейді; болашақ ұрпаққа өсиет қалдырады.өлеңнің құдіреті, ақындықты дәріптейді; болашақ ұрпаққа өсиет қалдырады.
3. Жанр түрі:3. Жанр түрі:
өлең. Себебі, белгілі бір өлшеммен, қиыннан қиыстырылып, өлең. Себебі, белгілі бір өлшеммен, қиыннан қиыстырылып,
үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі.үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі.
4. Шумақ:4. Шумақ:
өлеңде 25 шумақ бар. өлеңде 25 шумақ бар.
Шумақ дегеніміз-аяқталған синтаксистік Шумақ дегеніміз-аяқталған синтаксистік
біртұтас ойды білдіреді.біртұтас ойды білдіреді.
5. Тармақ:5. Тармақ:
өлеңде 100 тармақ бар. Бұл- өлеңнің әр жолы.өлеңде 100 тармақ бар. Бұл- өлеңнің әр жолы.
6. Бунақ6. Бунақ
: өлеңде 3 бунақ бар. Бұл белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінеді. : өлеңде 3 бунақ бар. Бұл белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінеді.
7.Буын саны:7.Буын саны:
өлең 11 буынды. өлең 11 буынды.
Буын сөздердегі дауысты дыбыстар санына Буын сөздердегі дауысты дыбыстар санына
қарай анықталады.қарай анықталады.
8.Ұйқасы8.Ұйқасы
::
а,а,б,а –қара өлең ұйқасы Себебі, өлеңнің 1,2,4 тармағы а,а,б,а –қара өлең ұйқасы Себебі, өлеңнің 1,2,4 тармағы
үндеседі.Ұйқас дегеніміз-соңғы сөздердің бір-бірімен үндесуі. Дыбыстары үндеседі.Ұйқас дегеніміз-соңғы сөздердің бір-бірімен үндесуі. Дыбыстары
да бірегей жақын. Ол өлеңнің бүкіл бітімімен, мазмұнымен тамырлас.да бірегей жақын. Ол өлеңнің бүкіл бітімімен, мазмұнымен тамырлас.
7 слайд
Өзім туралыӨзім туралы 1. 1. Авторы:Авторы: ҚасымҚасым Рақымжанұлы Аманжолов 1911 жылы Қарағанды Рақымжанұлы Аманжолов 1911 жылы Қарағанды облысы Қарқаралы ауданында туған.1924-1926 жылдары Семей облысы Қарқаралы ауданында туған.1924-1926 жылдары Семей интернатында оқыған.1931 жылы Семейде мал дәрігерлік техникумын интернатында оқыған.1931 жылы Семейде мал дәрігерлік техникумын бітіріп, Орал қаласындағы педагогикалық институтқа түседі. Алматыда бітіріп, Орал қаласындағы педагогикалық институтқа түседі. Алматыда «Жас алаш»газетінде қызмет істейді.1941-1945 жылдары Ұлы Отан «Жас алаш»газетінде қызмет істейді.1941-1945 жылдары Ұлы Отан соғысына қатысып, Отан қорғайды. 1938 жылы «Өмір сыры» деген атпен соғысына қатысып, Отан қорғайды. 1938 жылы «Өмір сыры» деген атпен алғашқы өлеңдер жинағы жарияланады. алғашқы өлеңдер жинағы жарияланады. 2. Тақырып2. Тақырып -- бұл өнер туындысының іргетасы. Бұл-әдеби шығарма.Әдеби бұл өнер туындысының іргетасы. Бұл-әдеби шығарма.Әдеби шығарма дегеніміз-белгілі бір дәуірдегі қоғамдық шындықтың сәулесі. шығарма дегеніміз-белгілі бір дәуірдегі қоғамдық шындықтың сәулесі. Өлеңнің тақырыбыӨлеңнің тақырыбы -- өз өмірін өлеңмен өрнектейді; өмір мен өлім туралы, өз өмірін өлеңмен өрнектейді; өмір мен өлім туралы, өлеңнің құдіреті, ақындықты дәріптейді; болашақ ұрпаққа өсиет қалдырады.өлеңнің құдіреті, ақындықты дәріптейді; болашақ ұрпаққа өсиет қалдырады. 3. Жанр түрі:3. Жанр түрі: өлең. Себебі, белгілі бір өлшеммен, қиыннан қиыстырылып, өлең. Себебі, белгілі бір өлшеммен, қиыннан қиыстырылып, үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі.үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі. 4. Шумақ:4. Шумақ: өлеңде 25 шумақ бар. өлеңде 25 шумақ бар. Шумақ дегеніміз-аяқталған синтаксистік Шумақ дегеніміз-аяқталған синтаксистік біртұтас ойды білдіреді.біртұтас ойды білдіреді. 5. Тармақ:5. Тармақ: өлеңде 100 тармақ бар. Бұл- өлеңнің әр жолы.өлеңде 100 тармақ бар. Бұл- өлеңнің әр жолы. 6. Бунақ6. Бунақ : өлеңде 3 бунақ бар. Бұл белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінеді. : өлеңде 3 бунақ бар. Бұл белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінеді. 7.Буын саны:7.Буын саны: өлең 11 буынды. өлең 11 буынды. Буын сөздердегі дауысты дыбыстар санына Буын сөздердегі дауысты дыбыстар санына қарай анықталады.қарай анықталады. 8.Ұйқасы8.Ұйқасы :: а,а,б,а –қара өлең ұйқасы Себебі, өлеңнің 1,2,4 тармағы а,а,б,а –қара өлең ұйқасы Себебі, өлеңнің 1,2,4 тармағы үндеседі.Ұйқас дегеніміз-соңғы сөздердің бір-бірімен үндесуі. Дыбыстары үндеседі.Ұйқас дегеніміз-соңғы сөздердің бір-бірімен үндесуі. Дыбыстары да бірегей жақын. Ол өлеңнің бүкіл бітімімен, мазмұнымен тамырлас.да бірегей жақын. Ол өлеңнің бүкіл бітімімен, мазмұнымен тамырлас.
8 слайд
9.9.
Әдеби теориялық ұғымдарӘдеби теориялық ұғымдар
Метафора:Метафора:
кеудем-көрік, жүзім-жаз, көңілім-көктем, сөзім-жыр, лебізім-кеудем-көрік, жүзім-жаз, көңілім-көктем, сөзім-жыр, лебізім-
күй. күй.
Метафора (ауыстыру) –суреттелетін затты не құбылысты айқындай түсу Метафора (ауыстыру) –суреттелетін затты не құбылысты айқындай түсу
үшін, үшін,
оларды өздеріне ұқсас затқа не құбылысқа балау.оларды өздеріне ұқсас затқа не құбылысқа балау.
Теңеу:Теңеу:
серінің семсеріндей, өлеңнің бөбегіндей, нажағайдай. Теңеу серінің семсеріндей, өлеңнің бөбегіндей, нажағайдай. Теңеу
дегеніміз- дегеніміз-
заттың не құбылыстың ерекше белгілерін басқа затпен не құбылыспен заттың не құбылыстың ерекше белгілерін басқа затпен не құбылыспен
салыстыра салыстыра
суреттеу.суреттеу.
10.Түсіндірме сөздік:10.Түсіндірме сөздік:
мейманымыз-қонағымыз; көрік-көмірді үрлеп қыздыру мейманымыз-қонағымыз; көрік-көмірді үрлеп қыздыру
үшін темірден жасалған үрлеуіш.үшін темірден жасалған үрлеуіш.
11. Антоним:11. Антоним:
жасығымын-асылымын. Мағыналары қарама-қарсы сөздер. жасығымын-асылымын. Мағыналары қарама-қарсы сөздер.
12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік мәні:12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік мәні:
өмірді, туған жерді, Отанды өмірді, туған жерді, Отанды
қастерлеуге шақырады. «Берейін өмірімнен өлең жасап» деп өзі қастерлеуге шақырады. «Берейін өмірімнен өлең жасап» деп өзі
жырлағандай өлеңді, ақындықты құрметтеуге үндейді.Осы өмірбаяндық жырлағандай өлеңді, ақындықты құрметтеуге үндейді.Осы өмірбаяндық
өлеңінде ақын өмірінің қайғы-мұңы, қуанышы, асқақ арманы, өршіл өлеңінде ақын өмірінің қайғы-мұңы, қуанышы, асқақ арманы, өршіл
мақсаты көрінеді. Ақын болашақ жастарға үлкен сенім артады, олардан үміт мақсаты көрінеді. Ақын болашақ жастарға үлкен сенім артады, олардан үміт
күтеді.күтеді.
8 слайд
9.9. Әдеби теориялық ұғымдарӘдеби теориялық ұғымдар Метафора:Метафора: кеудем-көрік, жүзім-жаз, көңілім-көктем, сөзім-жыр, лебізім-кеудем-көрік, жүзім-жаз, көңілім-көктем, сөзім-жыр, лебізім- күй. күй. Метафора (ауыстыру) –суреттелетін затты не құбылысты айқындай түсу Метафора (ауыстыру) –суреттелетін затты не құбылысты айқындай түсу үшін, үшін, оларды өздеріне ұқсас затқа не құбылысқа балау.оларды өздеріне ұқсас затқа не құбылысқа балау. Теңеу:Теңеу: серінің семсеріндей, өлеңнің бөбегіндей, нажағайдай. Теңеу серінің семсеріндей, өлеңнің бөбегіндей, нажағайдай. Теңеу дегеніміз- дегеніміз- заттың не құбылыстың ерекше белгілерін басқа затпен не құбылыспен заттың не құбылыстың ерекше белгілерін басқа затпен не құбылыспен салыстыра салыстыра суреттеу.суреттеу. 10.Түсіндірме сөздік:10.Түсіндірме сөздік: мейманымыз-қонағымыз; көрік-көмірді үрлеп қыздыру мейманымыз-қонағымыз; көрік-көмірді үрлеп қыздыру үшін темірден жасалған үрлеуіш.үшін темірден жасалған үрлеуіш. 11. Антоним:11. Антоним: жасығымын-асылымын. Мағыналары қарама-қарсы сөздер. жасығымын-асылымын. Мағыналары қарама-қарсы сөздер. 12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік мәні:12. Өлеңнің негізгі түйіні мен тәрбиелік мәні: өмірді, туған жерді, Отанды өмірді, туған жерді, Отанды қастерлеуге шақырады. «Берейін өмірімнен өлең жасап» деп өзі қастерлеуге шақырады. «Берейін өмірімнен өлең жасап» деп өзі жырлағандай өлеңді, ақындықты құрметтеуге үндейді.Осы өмірбаяндық жырлағандай өлеңді, ақындықты құрметтеуге үндейді.Осы өмірбаяндық өлеңінде ақын өмірінің қайғы-мұңы, қуанышы, асқақ арманы, өршіл өлеңінде ақын өмірінің қайғы-мұңы, қуанышы, асқақ арманы, өршіл мақсаты көрінеді. Ақын болашақ жастарға үлкен сенім артады, олардан үміт мақсаты көрінеді. Ақын болашақ жастарға үлкен сенім артады, олардан үміт күтеді.күтеді.
9 слайд
Сабақты бекіту.Сабақты бекіту.
1. Ақынның өмір жолы, шығармашылығы туралы 1. Ақынның өмір жолы, шығармашылығы туралы
әңгімеле.әңгімеле.
2. Қасым қандай ақын?2. Қасым қандай ақын?
3. Өлең «Өзім туралы» деп аталса да, ақын тек өзі 3. Өлең «Өзім туралы» деп аталса да, ақын тек өзі
туралы ғана толғаған ба?туралы ғана толғаған ба?
Үйге тапсырма.Үйге тапсырма.
«Өзім туралы» өлеңінен үзінді «Өзім туралы» өлеңінен үзінді
жаттау. Өлеңнің әнін үйрену. Берілген тақырып-жаттау. Өлеңнің әнін үйрену. Берілген тақырып-
тардың біріне шығарма жазу.тардың біріне шығарма жазу.
1. Өлді деуге бола ма, ойлаңдаршы...1. Өлді деуге бола ма, ойлаңдаршы...
2. Қасым ақынға хат жазу.2. Қасым ақынға хат жазу.
3. Біз неткен бақытты едік, бүгінгі ұрпақ. 3. Біз неткен бақытты едік, бүгінгі ұрпақ.
9 слайд
Сабақты бекіту.Сабақты бекіту. 1. Ақынның өмір жолы, шығармашылығы туралы 1. Ақынның өмір жолы, шығармашылығы туралы әңгімеле.әңгімеле. 2. Қасым қандай ақын?2. Қасым қандай ақын? 3. Өлең «Өзім туралы» деп аталса да, ақын тек өзі 3. Өлең «Өзім туралы» деп аталса да, ақын тек өзі туралы ғана толғаған ба?туралы ғана толғаған ба? Үйге тапсырма.Үйге тапсырма. «Өзім туралы» өлеңінен үзінді «Өзім туралы» өлеңінен үзінді жаттау. Өлеңнің әнін үйрену. Берілген тақырып-жаттау. Өлеңнің әнін үйрену. Берілген тақырып- тардың біріне шығарма жазу.тардың біріне шығарма жазу. 1. Өлді деуге бола ма, ойлаңдаршы...1. Өлді деуге бола ма, ойлаңдаршы... 2. Қасым ақынға хат жазу.2. Қасым ақынға хат жазу. 3. Біз неткен бақытты едік, бүгінгі ұрпақ. 3. Біз неткен бақытты едік, бүгінгі ұрпақ.