Балалардағы жұқпалы аурулар. Желшешек

1 слайд
Балалардағы жұқпалы аурулар. Желшешек. ОҚО, Түркістан қаласы «Түркістан» көпсалалы жоғары медицина колледжі Жетекшісі: Балалар ауруы пәнінің оқытушысы Сандыбаева Анар Студент: Жанәлі Гауһар

1 слайд

2 слайд
Қызудың көтерілуімен және теріде, кілегей қабаттарда дақты- везикулярлы бөртпелердің шығуымен сипатталатын жедел жұқпалы ауру.,

2 слайд

3 слайд
Қоздырғышы– фильтрленуші вирус, адам ағзасынан тыс жерде бірнеше сағаттан кейін өледі. Сезімталдық өте жоғары– бала алғашқы айлардан бастап ауырып қалуы мүмкін. Көбіне 10 жасқа дейінгі балалар ауырады. Вирус науқастың мұрынжұтқыншақ бөліністерінен табылады,таралуы ауа-тамшы арқылы.

3 слайд

4 слайд
Инфекция көзі –ауру адам, жасырын кезеңінің соңғы күндерінен бастап соңғы бөртпе элементтерінің пайда болғанынан 5 ші күнге дейін. Жасырын кезеңі 2-3 апта. Бөртпе пайда болғанға дейін әлсіздік, құсу, ұйқысының бұзылуы,қызуының көтерілуі сирек байқалады.

4 слайд

5 слайд
Клиникасы: Продромальды жағдай сирек байқалады, жалпы өзгерістермен және субфебрильді температурамен сипатталуы мүмкін. Ауру жедел басталады, дене қызуының көтерілуімен және бір мезгілде бөртпелердің пайда болуымен.

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд
Бөртпе көбіне бетінде және басындағы шаш арасында, кейде иықтарында ,кеудесінде, ішінде пайда болады. қызғылт,шектелген дақ (пятно) немесе түйін (папула) тәрізді, әртүрлі көлемді. 

7 слайд

8 слайд
 Алғашқы күні дақтың ортасында көпіршік (везикула),пайда бола- ды,ішінде мөлдір серозды сұйықтығы бар. Яғни,бөртпе полиморф ты немесе дақты (папу-ла) везикулярлы. 2 күннен кейін көпіршік- тер көбейеді, қабыршақ пайда болады,ол түскен- нен кейін, тыртық (рубец) пайда болмайды,тек азғана жылдам кететін дақ (пигментация)қалуы мүмкін.

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
Бөртпенің шығуы толқынды,оқтын-оқ- тын (периодически), дене қызуының көтері- луімен қатарлас жүреді Жалпы жағдайы онша нашарламайды,бірақ ұйқысының бұзылуы, басы ауруы мүмкін.

10 слайд

11 слайд
Бөртпелер бірнеше везикуладан басталып саны өте көп болуы мүмкін, кейде бөртпелер бір-біріне қосылып көлемдері үлкейеді,науқас- тың жалпы жағдайы нашарлап,дене қызуы жоғарылайды.

11 слайд

12 слайд
Бөртпелердің жазылу кезеңі. Көпіршіктердің (везикул) орынында – қабыршақтар (корочки) пайда болады.

12 слайд

13 слайд
Бөртпенің шығуы қатты қышумен қабаттас жүруі мүмкін.Оны тырнап,оған инфекция түссе тыртықтар(рубец)пайда болады.

13 слайд

14 слайд
Бөртпелер жұтқыншақ, ауыз қуысы, көмей, қас, жыныс мүшелерінің кілегей қабаттарында да болуы мүмкін.

14 слайд

15 слайд
Желшешектің геморрагиялық түрі өте ауыр түрде өтеді. Көпіршіктердің ішіне қан жина- луы,терілері қанталауы мүмкін. Мұрынынан,ауызынан,ішегінен қан кетуі мүмкін. Асқынулары-пиодермия,отит, нефрит,менингит,энцефалиттер.

15 слайд

16 слайд
Қара шешектен (натуральная оспа) айырмашылығы. Желшешекте бөртпе бір мезгілде,барлық жерде болуы мүмкін,әртүрлі(полиморфты), әртүрлі уақытта. Қара шешекте –әуелі бетінде,сосын денесінде, қол- аяқтарында;бөртпенің айналасы– тығыздалған (инфильтрация) және ортасы ойыс (вдавлние). Температура желшешекте– бөртпе шығардың алдында. Қара шешекте–қызуы продромальды кезеңде көтеріледі,бөртпе шығардың алдында түседі. Қара шешектен кейін–тыртықтар қалады (рубцы).

16 слайд

17 слайд
Емі: Гигиеникалық күтім,екінші реттік инфекцияны болдыр- мау.Қызу түсіретін препараттарды қолдану. Көпіршіктердің кебуін жылдамдату үшін оларды бриллиант жасыл ертіндісінің 1% спирт ертіндісімен, 10%-дық КМnО4 ертіндісімен өңдейді. Көпіршіктер ауыз қуысында пайда болса– ауыз қуысын шаю,жуу. Денесі қатты қышыса–сірке қышқылы қосылған сумен, спиртпен жәйлап сүрту, антигистаминдік дәрілер беру. Баланы суға қабыршақтар түскеннен кейін шомылды- руға болады.

17 слайд

18 слайд
Алдын алу: СЭС-ға жедел хабарлама жіберу №058. Балалар ұжымындағы науқасты оқшаулау,оған қайтадан ұжымға келуге қабыршақтар түскен нен кейін рұқсат етіледі . Алдын ала егулер жүргізілмейді. Қарым қатынаста болған балаларға, 21 күнге карантин тағайындалады, (бала бақшада–күн сайын балалардың тері жамылғыларын тексеру, дене қызуын өлшеу). Залалсыздандыру(дезинфекция)жүргізілмейді,текбөлм ені желдету,ылғалдандырылған жинау.

18 слайд

19 слайд
Қызамық вирусы Орындаған:Қалыбекова Л. Қабылдаған:Қуандыкова Ф. Тобы:ЖМ-213.

19 слайд

20 слайд
. Қызамық вирусы Қызамық (латынша: rubrum - красный - қызыл) - қысқа мерзімді дене қызбасымен, майда-дақты экзантемамен (бөртпе шығумен), генерализацняланған лимфоаденопатиямен ж әне жүкті әйелдерде ұрықтың зақымдануымен сипатталатын вирустық жедел жұқпалы ауру.

20 слайд

21 слайд

21 слайд

22 слайд
Таксономиясы. Тұқымдастығы: Тоgaviridae Туыстастығы: Rubivirus Морфологиясы. Жетілген вириондар сфера пішінді, диаметрі 60-70 нм. Геномы (+) РНҚ - ның сегменттелмеген молекуласынан тұрады. Суперкапсидінің липидті қабықшасының құрамында тікенекше тәрізді Е, және Е 2 гликопротеидтер бар (жасушамен жанасқанда рецептор қызметін атқарады). Капсидінің симметриясы куб типті болады.

22 слайд

23 слайд
Антигендері. Қызамық вирусының екі антигені бар: 1) ішкі антигені - нуклеокапсидтік, КБР -мен анықталады; 2) сыртқы, суперкапсидтік антиген, БР, ГАТР -мен анықталады. Серотипі - біреу. Төзімділігі. Қызамық вирусы эфирдің, детергенттердің әсеріне сезімтал. Сыртқы ортада тұрақты емес. Қайнатқанда вирус 2 - минутта белсенділігін жояды. Төменгі температурада мұздатқанда өзінің белсенділігін жылдар бойы сақтайды. Органикалық еріткіштердің, УК-сәуленің, күн сәулесінің, хлорқұрамды ерітінділердің және формалиннің әсерінен тез бұзылып жойылады.

23 слайд

24 слайд

24 слайд

25 слайд
Эпидемиологиясы.  Инфекция көзі (резервуары) - клиникалық белгілері айқын немесе симптомсыз жұқтырған адамдар. Вирус ауалы- тамшылы, транспланцентарлы (анасынан ұрыққа) жолмен, және де инфицирленген заттармен жанасқанда жұғады. Қызамықпен негізінде 1-ден 7 жасқа дейінгі балалар ауырады, ересектер сирек жағдайда бұл ауруға шалдығуы мүмкін. Бөртпе шыққаннан бастап 7 күнге дейін науқас балалардың және де қызамықтың туыла біткен түрімен дүниеге келген нәрестелердің (сыртқы ортаға 2 жыл бойы вирус бөліп шығарады) инфекция жұқтыру қауіптілігі сақталады. Вирус организмнен сыртқы ортаға мұрын -жұтқыншақ секретімен, несеп және нәжіс (инфицирленгеннен соң 7-8 күннен кейін) арқылы бөлініп шығады.

25 слайд

26 слайд
Патогенезі және клиникалық көрінісі. Вирус жұққаннан кейін мойын, желке және құлақ бездерінің артқы лимфа түйіндерінің жасушаларына енеді; сол жерде вирустың біріншілік репродукциялануы басталады. Бездер үлкейе бастайды және пальпациялау кезінде ауырсыну болады. Сонан соң вирус лимфаға, қанға өтеді де вирусемия дамиды. Бөртпе пайда болған кезден бастап вирусемия тоқтайды. Ауру дене қызбасының дамуымен, бөртпе шығумен, жоғарғы тыныс алу жолдарының зақымдануымен, буындарының және бұлшықеттерінің ауыруымен сипатталады.

26 слайд

27 слайд

27 слайд

28 слайд
Тыныс алу жолдары зақымданғанда жасырын кезеңі 11-23 тәулікке созылады, продромальдық кезеңі - бірнеше сағаттан 1 -2 тәулікке дейін ауытқиды. Ауруға тән сипатты белгілері: ашық алқызыл түсті дақты -папулалы бөртпелер (әсіресе аяқ- қолдың жазғыш беткейінде, арқасында және бөксесінде) шығу. Бөртпе шығудың алдында лимфа түйіндері (әдетте мойын және желке бездерінде) үлкейеді. Асқынулар сирек болады (отит, бронхопневмония, полиневриттер байқалады). Ең ауыр асқынуларға - қызамықтық энцефалиттер және энцефаломиелиттер (ересектерде) жатады. Зақымдану өте ауыр түрде өтіп, 20-50% жағдайларда өліммен аяқталады. Плацента арқылы жұғу ұрықтың жапырақшаларының бәрінде зақымдану туғызады. Нәрестелерде салмағының аз болып туылуы, тромбоцитопениялық пурпура, гепатоспленомега- лия, пневмония т.б. жиі байқалады. Құрсақішілік инфицирленген кезде 50% жағдайда ұрықта катаракта, жүрек кемістігі, микроцефалия (ақыл-есінің дамуы бұзылуымен) және саңыраулық (глухота) дамиды.

28 слайд

29 слайд
Иммунитеті. Аурудан айыққаннан кейін тұрақты (гуморальды) иммунитет қалыптасады. Антигемагглютининдер және вирус бейтараптаушы антиденелер өмір бақи сақталады, ал комплемент байланыстырушы антиденелер организмде бірнеше ай бойы айналымда болады, сондықтан оларды анықтау қызамыққа жақын арада шалдыққанын көрсетеді. Вирус бейтараптаушы антиденелер және антигемагглютиндер титрінің жоғарғы дәрежеде болуы макроорганизмнің қабылдамаушылық көрсеткіші болып табылады. Қоздырғыш интерферон синтезделуін басып тастағанда қызамық вирусы организмде ұзақ уақыт бойы айналымда болады. Бұл кезде қан сарысуында вирусспецификалық иммундыглобулиндер (анасынан плацента арқылы өткен) анықталады. Туыла біткен қызамықтан кейінгі иммунитеттің тұрақтылығы төмен, өйткені ол ұрықтың иммундық жүйесінің жетілмеген жағдайында қалыптасады.

29 слайд

30 слайд

30 слайд

31 слайд
Микробиологиялық диагноз қою. Зерттелетін заттар: қан, мұрын-жұтқыншақ шайындысы, ликвор, ұрық тіндерінен алынған сынамалар.Вирусты бөліп алу (индикациялау): ауыспалы жасуша дақылдарына ( Vего, НеІа т.б.) жұқтыру (түйіндақтар түзілуі, ЦПӘ, ГАР бойынша анықтау). Идентификациялау: БР, ГАТР, РИФ.Серологиялық диагноз қою: КБР, ГАТР, БР, ИФТ, ПТР. Ауру барысында антиденелер титрінің 4 есе және одан да жоғары көбеюі, және де ауырып тұрғанын ІgG -ді немесе жақын арада науқастанғанын көрсететін ІgМ-ді спецификалық антиденелерді анықтаудың диагностикалық маңызы бар. Осындай антиденелерді жүкті әйелдерде анықтаудың маңызы ерекше орын алады. Жаңа туылған ңәрестелердің І-жартыжылдығында вирусқа қарсы жоғарғы деңгейде спецификалық ІgМ -ді табу және II - жартыжылдығында І gG-ді анықтау - құрсақішілік инфекциямен зардаптанғанын көрсетеді.

31 слайд

32 слайд

32 слайд

33 слайд
Емдеуі - симптоматикалық. Алдын-алуы. Спецификалық профилактика мақсатында әртүрлі вакциналар қолданылады. Моновакциналар: Мегиуах -2 - қызамыққа қарсы вакцина. Рудивакс - қазамық вирусының аттенуацияланған штамынан дайындалған тірі вакцина (Франция). Эрвевакс - қызамық вирусының аттенуацияланған (тірі) штамынан дайындалған вакцина (Ресей). Қызамықтық аттенуацияланған модифицирленген тірі вакцина (Индия). Ассоциацияланган вакциналар: Паротит - қызылша - қызамықтық вакцина –ММ R II (АҚШ). Паротит - қызамықтық вакцина (МR-Vах-2). Қызылша - паротит жэне қызамыққа қарсы вакцина. Приорикс - паротит -қызылша - қызамыққа қарсы аттенуацияланған штамнан дайындалған вакцина (Англия)

33 слайд

34 слайд

34 слайд

35 слайд
Вакцина егілгеннен кейін иммунитет 20 жыл бойы сақталады. Қызамыққа қарсы егу 12 айлық және 6 жаста жүргізіледі. Вакцинаның 2 дозасынан кем алған 13 жастағы қыздар арасында қызамыққа қарсы егуді қайталайды.

35 слайд

36 слайд

36 слайд

37 слайд

37 слайд

38 слайд

38 слайд

39 слайд
Назарларыныңызға рахмет!

39 слайд

40 слайд
Қызылша және Қызамық аурулары

40 слайд

41 слайд
Қызылша мен қызамық – біріне бірі өте ұқсас жұқпалар. Екеуінің де қоздырғышы вирус. Ауру ауа арқылы жұғады. Екеуіне тән негізгі белгі – денеде бөртпелердің пайда болуы.

41 слайд

42 слайд
 Қызылша- ауа тамшыларымен таралатын жұқпалы ауру. Ол аурумен балалар жиі ауырады, кейде ересектер арасында кездесіп, ауыр түрде өтеді. Көп адамдар қызылшаның бастапқы кезеңін тұмау, жедел респираторлық вирус инфекция ауруларымен, ал бөртпе шыққан кезеңде аллергиялық аурулармен шатастырады.

42 слайд

43 слайд
 Қызамық (лат. rubeola) —  вирус арқылы тарайтын тез (жедел) жұғатын  жұқпалы ауру. Қызамықпен ересек адамдардан гөрі балалар (әсіресе 2 — 10 жас аралығында) жиі ауырады. Ауру науқас адамнан сау адамға жөтелгенде, сөйлегенде, түшкіру кезінде қақырық, түкірік шашырағанда жұғады. Сондай-ақ, науқас баланың ойыншығы,  ыдыс-аяғы, т.б. арқылы да таралады. 

43 слайд

44 слайд
  Қызылша ауруын қоздырушы морбилливирустар. Ол науқас жөтелгенде, түшкіргенде, сөйлегенде ауа арқылы жұғады.  Қызылша тыныс жолдарының шырышты қабатының қабынуымен, улану белгілерімен, дене қызуының көтерілуі, коньюнктивит, катаральді белгілерімен сипатталады. Қызылшаның міндетті түрдегі белгісінің бірі - дақты- папулезді бөртпелер. Ол аурудың 3-4- ші  күні  шығады. Аурудың клиникалық белгілері науқас адаммен қарым-қатынаста болған күннен бастап 7-13 күн аралығында көрініс бере бастайды. Бұл кезеңді инкубациялық, яғни жасырын кезең деп атайды. Одан кейін аурудың белгілері айқын білінеді. Ол үш кезеңнен тұрады: бастапқы кезеңі 3-5 күн, бөртпе шығу-3 күн, дақтану- 2 аптаға дейін созылады.

44 слайд

45 слайд

45 слайд

46 слайд
 Қызамықпен бір рет ауырған адам екінші рет ауырмайды. Қызамықпен бұрын ауырмаған жүкті әйелдер сақтануы керек (әсіресе, алғашқы 3 айда), жұқтырған жағдайда құрсақтағы нәрестенің өміріне зиян келуі, не әйел түсік тастауы мүмкін. Аурудың жасырын кезеңі 11 — 21 (орта есеппен 16 — 21) күнге дейін созылады. 

46 слайд

47 слайд
 Қызылша ауруының бастапқы кезеңінде науқастың дене қызуы көтеріліп, мұрыннан су ағады. Сонымен қатар коньюнктивит, қатты жөтел, круп синдромы дамуы мүмкін. Ұрттың шырышты қабатында қызыл жиекпен қоршалған ұсақ а...

47 слайд