Бауыржан Момышұлы
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Бауыржан Момышұлы (24 Бауыржан Момышұлы (24
желтоқсан 1910 - 10 маусым желтоқсан 1910 - 10 маусым
1982) — Кеңес одағының 1982) — Кеңес одағының
батыры, жазушы, Екінші батыры, жазушы, Екінші
дүниежүзілік соғыстың дүниежүзілік соғыстың
даңқты жауынгері, әскери даңқты жауынгері, әскери
қолбасшы, стратег және қолбасшы, стратег және
тактик. Батыс майданындағы тактик. Батыс майданындағы
16 армияның 316 (1941 16 армияның 316 (1941
жылдың қарашасынан бастап жылдың қарашасынан бастап
8-гвардиялық Қызылту 8-гвардиялық Қызылту
атқыштар дивизиясы 1073 атқыштар дивизиясы 1073
атқыштар полкінің (1941 атқыштар полкінің (1941
жылдың қарашасынан 19 жылдың қарашасынан 19
Гвардия полкі) және батальон Гвардия полкі) және батальон
командирі.командирі.
2 слайд
Бауыржан Момышұлы (24 Бауыржан Момышұлы (24 желтоқсан 1910 - 10 маусым желтоқсан 1910 - 10 маусым 1982) — Кеңес одағының 1982) — Кеңес одағының батыры, жазушы, Екінші батыры, жазушы, Екінші дүниежүзілік соғыстың дүниежүзілік соғыстың даңқты жауынгері, әскери даңқты жауынгері, әскери қолбасшы, стратег және қолбасшы, стратег және тактик. Батыс майданындағы тактик. Батыс майданындағы 16 армияның 316 (1941 16 армияның 316 (1941 жылдың қарашасынан бастап жылдың қарашасынан бастап 8-гвардиялық Қызылту 8-гвардиялық Қызылту атқыштар дивизиясы 1073 атқыштар дивизиясы 1073 атқыштар полкінің (1941 атқыштар полкінің (1941 жылдың қарашасынан 19 жылдың қарашасынан 19 Гвардия полкі) және батальон Гвардия полкі) және батальон командирі.командирі.
3 слайд
Бауыржан Момышұлы 1910 жылдың 24
желтоқсанында Жамбыл облысының Жуалы
ауданындағы Мыңбұлақ ауылында туған.
Имаш бабасы 1911 жылы 92 жасында
дүниеден өткен. Әкесі Момыш өз бетімен
ескіше сауат ашқан, кирил алфавитімен
оқуды меңгерген сол кезеңдегі көзі қарақты
адамдардың бірі болған. Ел арасында ағаш
ұстасы және етікші, зергерлігімен танымал
болатын.
3 слайд
Бауыржан Момышұлы 1910 жылдың 24 желтоқсанында Жамбыл облысының Жуалы ауданындағы Мыңбұлақ ауылында туған. Имаш бабасы 1911 жылы 92 жасында дүниеден өткен. Әкесі Момыш өз бетімен ескіше сауат ашқан, кирил алфавитімен оқуды меңгерген сол кезеңдегі көзі қарақты адамдардың бірі болған. Ел арасында ағаш ұстасы және етікші, зергерлігімен танымал болатын.
4 слайд
1921 жылы бастауыш
мектепті Аса интернатына
түседі. 1924 жылдан бастап
жеті жылдық мектепті
Шымкент қаласында
оқиды. Бұл сол өңірдегі
1924 жылы ашылған
алғашқы жетіжылдық
мектеп болатын.
Бауыржанмен бір сыныпта
Әбділда Тәжібаев және
Құрманбек Сағындықов
оқиды. 1928 жылы мектепті
үздік бітіріп, Орынбор
қаласындағы Қазақ
Педагогикалық
институтына оқуға түседі.
4 слайд
1921 жылы бастауыш мектепті Аса интернатына түседі. 1924 жылдан бастап жеті жылдық мектепті Шымкент қаласында оқиды. Бұл сол өңірдегі 1924 жылы ашылған алғашқы жетіжылдық мектеп болатын. Бауыржанмен бір сыныпта Әбділда Тәжібаев және Құрманбек Сағындықов оқиды. 1928 жылы мектепті үздік бітіріп, Орынбор қаласындағы Қазақ Педагогикалық институтына оқуға түседі.
5 слайд
1928-1930 жылдары бастауыш
мектепте ұстаздық етеді. Біраз
уақыт аудандық атқару
комитетінің жауапты хатшысы
ретінде қызмет атқарады.
Аудандық милицияда 6 айдай
жұмыс істейді.
1932 - 1934 жылдар
аралығында Қызыл Армия
қатарына қызмет етеді. 1933
жылы полк мектебін бітіреді.
Атқару комитетіндегі
қызметімен көзге түскен
Бауыржан Тимофей Дубовиктің
қолдауымен Шымкент
өнеркәсіп банкінің экономисі
болады.
5 слайд
1928-1930 жылдары бастауыш мектепте ұстаздық етеді. Біраз уақыт аудандық атқару комитетінің жауапты хатшысы ретінде қызмет атқарады. Аудандық милицияда 6 айдай жұмыс істейді. 1932 - 1934 жылдар аралығында Қызыл Армия қатарына қызмет етеді. 1933 жылы полк мектебін бітіреді. Атқару комитетіндегі қызметімен көзге түскен Бауыржан Тимофей Дубовиктің қолдауымен Шымкент өнеркәсіп банкінің экономисі болады.
6 слайд
Осы қызметте жүрген уақытта 1936 жылы
Республикалық банктің меңгерушісі
Б.М.Барханның жолдамасымен
Ленинградтағы Финанс академиясының
жанындағы бір жылдық курсты бітіреді.
Біліктілігін бағалаған басшылық оны КСРО
өнеркәсіп банкінің республикалық
басқармасына аға консультант ретінде
тағайындайды.
1936 жылы жаңадан құрылып жатқан
бөлімге взвод командирлігіне шақырылады.
Бұл кезде рота командирі, полк штабы
бастығының көмекшісі болады.
1939 жылы әкесі Момыш қайтыс болады.
6 слайд
Осы қызметте жүрген уақытта 1936 жылы Республикалық банктің меңгерушісі Б.М.Барханның жолдамасымен Ленинградтағы Финанс академиясының жанындағы бір жылдық курсты бітіреді. Біліктілігін бағалаған басшылық оны КСРО өнеркәсіп банкінің республикалық басқармасына аға консультант ретінде тағайындайды. 1936 жылы жаңадан құрылып жатқан бөлімге взвод командирлігіне шақырылады. Бұл кезде рота командирі, полк штабы бастығының көмекшісі болады. 1939 жылы әкесі Момыш қайтыс болады.
7 слайд
1941 жылы Қазақ әскери комиссариатының нұсқаушысы
қызметін атқарады. Ұлы Отан соғысына 1941 жылдың
қыркүйегінен бастап қатысты. 316 атқыштар
дивизиясының жасақталуына белсене атсалысып, сол
дивизия құрамында майданға аттанады.
1941 жылдың 26 қарашасында маршал Рокоссовский
полк командирі етіп тағайындайды.
7 слайд
1941 жылы Қазақ әскери комиссариатының нұсқаушысы қызметін атқарады. Ұлы Отан соғысына 1941 жылдың қыркүйегінен бастап қатысты. 316 атқыштар дивизиясының жасақталуына белсене атсалысып, сол дивизия құрамында майданға аттанады. 1941 жылдың 26 қарашасында маршал Рокоссовский полк командирі етіп тағайындайды.
8 слайд
1941-1945 жылдары Панфилов атындағы 8-гвардиялық
дивизияның батальон, полк командирі, соғыстың соңғы
жылдары аталған дивизияның командирі болады.
1942 жылдың 6 маусымында "Қызыл Жұлдыз" орденімен
марапатталады.
1944 жылы денсаулығына байланысты Алматы госпиталіне
жіберіледі.
1945 жылдың 16 қаңтарында Алматыға келген
Бауыржанды ғалымдар соғыс туралы әңгіме-лекция
өткізуге шақыртып, кездесу ұйымдастырады. Осы
лекцияның стенограммасы кейінрек "Соғыс психология"
деген атпен кітап болып басылды. Алғашында тек орыс
тілінде жарық көрген бұл еңбек, 2010 жылы Бауыржан
Момышұлының 100 жылдығына орай қазақ тілінде де
жарық көрді.
Соғыс кезінде жеке басының қаһармандық ерлігімен және
ұрыс жүргізудегі әскери шеберлігімен ерекше көзге түседі.
Бірнеше рет жау қоршауынан жауынгерлерін аман-есен
алып шығады. Мәскеу түбіндегі шайқастағы ерлігі сол
кездің өзінде Одақ көлеміне аңыз болып жайылады.
Осының негізінде орыстың белгілі жазушысы А.Бек
«Волоколамское шоссе» (қазақшасы «Арпалыс») повесін
жазды. Бұл шығарма кейін бірнеше тілге аударылады.
8 слайд
1941-1945 жылдары Панфилов атындағы 8-гвардиялық дивизияның батальон, полк командирі, соғыстың соңғы жылдары аталған дивизияның командирі болады. 1942 жылдың 6 маусымында "Қызыл Жұлдыз" орденімен марапатталады. 1944 жылы денсаулығына байланысты Алматы госпиталіне жіберіледі. 1945 жылдың 16 қаңтарында Алматыға келген Бауыржанды ғалымдар соғыс туралы әңгіме-лекция өткізуге шақыртып, кездесу ұйымдастырады. Осы лекцияның стенограммасы кейінрек "Соғыс психология" деген атпен кітап болып басылды. Алғашында тек орыс тілінде жарық көрген бұл еңбек, 2010 жылы Бауыржан Момышұлының 100 жылдығына орай қазақ тілінде де жарық көрді. Соғыс кезінде жеке басының қаһармандық ерлігімен және ұрыс жүргізудегі әскери шеберлігімен ерекше көзге түседі. Бірнеше рет жау қоршауынан жауынгерлерін аман-есен алып шығады. Мәскеу түбіндегі шайқастағы ерлігі сол кездің өзінде Одақ көлеміне аңыз болып жайылады. Осының негізінде орыстың белгілі жазушысы А.Бек «Волоколамское шоссе» (қазақшасы «Арпалыс») повесін жазды. Бұл шығарма кейін бірнеше тілге аударылады.
9 слайд
1946-1948 жылдары Ворошилов
атындағы әскери академияның
тыңдаушысы болады.
1948-1950 жылдары 49-
атқыштар бригадысы
командирінің орынбасары
қызметін атқарады.
1952 жылы Кеңес Армиясы Бас
Штабының жанындағы Жоғары
әскери академияны
тәмамдайды.
1953 жылы академик Ван-Чон-
Худың басқаруымен келген
Қытай делегациясымен
кездеседі.
9 слайд
1946-1948 жылдары Ворошилов атындағы әскери академияның тыңдаушысы болады. 1948-1950 жылдары 49- атқыштар бригадысы командирінің орынбасары қызметін атқарады. 1952 жылы Кеңес Армиясы Бас Штабының жанындағы Жоғары әскери академияны тәмамдайды. 1953 жылы академик Ван-Чон- Худың басқаруымен келген Қытай делегациясымен кездеседі.
10 слайд
Соғыстан кейін 1950-1955 жылдары Совет
Армиясы әскери академиясында сабақ береді.
1956 жылы полковник атағымен отставкаға
шыққан cоң, елге оралады. Елде біраз уақыт
жұмыс табылмайды. Өмірбек Жолдасбеков
Қазақ Ұлттық Университетінің әскери
кафедрасына жұмысқа алмақ болады. Алайда
оған да қарсылық болған көрінеді. Батыр енді
толықтай шығармашылықпен айналысады. Ол
қазақ және орыс тілдерінде бірдей жазып, өз
өміріндегі көрген білгендерін шығармаларына
арқау етеді. Оның қаламынан туған, өмір
шындығының негізіндегі тамаша романы мен
әңгіме, повестері қалың оқушының іздеп
оқитын шығармаларына айналады. Олар
бірнеше қайтара басылып шығарылды.
10 слайд
Соғыстан кейін 1950-1955 жылдары Совет Армиясы әскери академиясында сабақ береді. 1956 жылы полковник атағымен отставкаға шыққан cоң, елге оралады. Елде біраз уақыт жұмыс табылмайды. Өмірбек Жолдасбеков Қазақ Ұлттық Университетінің әскери кафедрасына жұмысқа алмақ болады. Алайда оған да қарсылық болған көрінеді. Батыр енді толықтай шығармашылықпен айналысады. Ол қазақ және орыс тілдерінде бірдей жазып, өз өміріндегі көрген білгендерін шығармаларына арқау етеді. Оның қаламынан туған, өмір шындығының негізіндегі тамаша романы мен әңгіме, повестері қалың оқушының іздеп оқитын шығармаларына айналады. Олар бірнеше қайтара басылып шығарылды.
11 слайд
Бауыржан соғыс уақытында "Серігім",
"Жазушыға", "Қалыбек аға", "Біреулерге",
"Омарбекке", "Жардың мұңы", "Ғ-ға", "Ана
тілін ардақта", "Досыма", "Толғау" атты
өлеңдер жазған.
1952-1956 жылы "Офицердің күнделігі", "Бір
түннің тарихы", "Біздің семья" деген алғашқы
кітаптары жарық көрді.
11 слайд
Бауыржан соғыс уақытында "Серігім", "Жазушыға", "Қалыбек аға", "Біреулерге", "Омарбекке", "Жардың мұңы", "Ғ-ға", "Ана тілін ардақта", "Досыма", "Толғау" атты өлеңдер жазған. 1952-1956 жылы "Офицердің күнделігі", "Бір түннің тарихы", "Біздің семья" деген алғашқы кітаптары жарық көрді.
12 слайд
Ұшқан ұя (1974 жыл)
Москва үшін шайқас,
Жауынгердің тұлғасы,
Майдан,
Майдандағы кездесулер,
Генерал Панфилов,
Төлеген Тоқтаров,
Куба әсерлері
Адам қайраты (1981 жыл)
Елбасына күн туса
Психология войны
12 слайд
Ұшқан ұя (1974 жыл) Москва үшін шайқас, Жауынгердің тұлғасы, Майдан, Майдандағы кездесулер, Генерал Панфилов, Төлеген Тоқтаров, Куба әсерлері Адам қайраты (1981 жыл) Елбасына күн туса Психология войны
13 слайд
13 слайд
14 слайд
Соғыс кезінде
1942 жылы 6 маусымда «Қызыл ту»
орденімен;
1944 жылы 6 маусымда «Москваны
қорғағаны үшін» медалімен;
1945 жылы шілдеде 1 дәрежелі «Отан
соғысы», «Құрмет белгісі» ордендерімен,
«Қызыл жұлдыз» орденімен 2 рет
марапатталды
14 слайд
Соғыс кезінде 1942 жылы 6 маусымда «Қызыл ту» орденімен; 1944 жылы 6 маусымда «Москваны қорғағаны үшін» медалімен; 1945 жылы шілдеде 1 дәрежелі «Отан соғысы», «Құрмет белгісі» ордендерімен, «Қызыл жұлдыз» орденімен 2 рет марапатталды
15 слайд
Соғыстан кейін
1970 жылы «Еңбек Қызыл ту» орденімен, «Құрмет
белгісі» орденімен
КСРО Президентінің 1990 ж 11 желтоқсандағы
жарлығымен Б. Момышұлына 1941-1945 жылдары
соғыста неміс-фашист басқыншыларына қарсы
күресте асқан ерлігі мен қаһармандығы үшін
«Кеңес Одағының Батыр атағы» берілді (медаль
№11637).
2000 жылы «Ғасыр адамы» деп танылды
15 слайд
Соғыстан кейін 1970 жылы «Еңбек Қызыл ту» орденімен, «Құрмет белгісі» орденімен КСРО Президентінің 1990 ж 11 желтоқсандағы жарлығымен Б. Момышұлына 1941-1945 жылдары соғыста неміс-фашист басқыншыларына қарсы күресте асқан ерлігі мен қаһармандығы үшін «Кеңес Одағының Батыр атағы» берілді (медаль №11637). 2000 жылы «Ғасыр адамы» деп танылды
16 слайд
Назарларыңызғ
а рахмет!!!
16 слайд
Назарларыңызғ а рахмет!!!