Бізді қоршаған әлемдегі төртбұрыштар
Бізді қоршаған әлемдегі төртбұрыштар

#1 слайд
БІЗДІ ҚО P ШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ
ТӨРТБҰРЫШТАР
1 слайд
БІЗДІ ҚО P ШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ ТӨРТБҰРЫШТАР
#2 слайд
ҮЙ ЖҰМЫСЫН ТЕКСЕРУ
№
Әр оқушы өз бөлмесінің терезесінің,
есігінің және бөлмелерінің
периметрлерін тауып келу керек еді.
2 слайд
ҮЙ ЖҰМЫСЫН ТЕКСЕРУ № Әр оқушы өз бөлмесінің терезесінің, есігінің және бөлмелерінің периметрлерін тауып келу керек еді.
#3 слайд
ҚАЙТАЛАУ – ОҚУ АНАСЫ
D C BA
FN
M
G P FED
NK ML
TP R
S
3 слайд
ҚАЙТАЛАУ – ОҚУ АНАСЫ D C BA FN M G P FED NK ML TP R S
#4 слайд
СИММЕТРИЯ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Симметрия деп екі дененің бір нүктеге, түзуге не
жазықтыққа қатысты біртектілігін, ұқса c тығын айтамыз.
4 слайд
СИММЕТРИЯ ДЕГЕНІМІЗ НЕ? Симметрия деп екі дененің бір нүктеге, түзуге не жазықтыққа қатысты біртектілігін, ұқса c тығын айтамыз.
#5 слайд
ПАРАЛЛЕЛОГРАМДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ
МАҢЫЗЫ
Параллелограмм біздің өмірде өте көп
қолданылады. Өйткені, біз симметрияны
ұнатамыз. Симметриялы заттар бізге әдемірек
болып көрінеді. Ал, параллелограмм ол
симметриялы орналасқан төртбұрыш. Екі
диагоналін сызсақ та, біз екі тең үшбұрыштарды
көре аламыз.
Параллелограмның жай үшбұрыштардан
тағы бір ерекшелігі оның қабырғалары параллель
орналасқан, ол да әдеміліктің белгісі.
5 слайд
ПАРАЛЛЕЛОГРАМДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ Параллелограмм біздің өмірде өте көп қолданылады. Өйткені, біз симметрияны ұнатамыз. Симметриялы заттар бізге әдемірек болып көрінеді. Ал, параллелограмм ол симметриялы орналасқан төртбұрыш. Екі диагоналін сызсақ та, біз екі тең үшбұрыштарды көре аламыз. Параллелограмның жай үшбұрыштардан тағы бір ерекшелігі оның қабырғалары параллель орналасқан, ол да әдеміліктің белгісі.
#6 слайд
АУЫЗША ЕСЕПТЕУЛЕР
1. ABCD – паралеллограмм
A D CB
Дұрыс тұжырымды тандаңыздар:
< B=<C, <A=< B, <A=<C
<A+<B=180 º
, <A+<C=180 º
.AB ǁCD, BCǁCD, ABǁ AD
6 слайд
АУЫЗША ЕСЕПТЕУЛЕР 1. ABCD – паралеллограмм A D CB Дұрыс тұжырымды тандаңыздар: < B=<C, <A=< B, <A=<C <A+<B=180 º , <A+<C=180 º .AB ǁCD, BCǁCD, ABǁ AD
#7 слайд
2. Тең бөліктерді табыңдар. Жауаптарыңды түсіндіріңдер.
A B
D C
AC=BD, AB=AD, AD=BC
AO=OC, DO=OB
7 слайд
2. Тең бөліктерді табыңдар. Жауаптарыңды түсіндіріңдер. A B D C AC=BD, AB=AD, AD=BC AO=OC, DO=OB
#8 слайд
D CB
A
K75 º3 . Табу керек: С BA
8 слайд
D CB A K75 º3 . Табу керек: С BA
#9 слайд
КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ БАЙҚАУҒА БОЛАТЫН
ПАРАЛЛЕЛОГРАМДAР
Тортты жеуді барлығымыз дерлік
ұнатамыз, ал сол тортты кескенде
біз автоматты түрде
параллелограмм тектес
бөлшектерге бөлеміз. Күнделікті көріп жүретін сағаттарымыз
да параллелограмм тектес келетінін
байқауға болады. CARTIER деген
француздың әлемге әйгілі сағат
жасаушылары біраз уақыт суретте
көрсетілгендей параллелограмм
тәріздес пішінде сағаттар шығарған.
9 слайд
КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ БАЙҚАУҒА БОЛАТЫН ПАРАЛЛЕЛОГРАМДAР Тортты жеуді барлығымыз дерлік ұнатамыз, ал сол тортты кескенде біз автоматты түрде параллелограмм тектес бөлшектерге бөлеміз. Күнделікті көріп жүретін сағаттарымыз да параллелограмм тектес келетінін байқауға болады. CARTIER деген француздың әлемге әйгілі сағат жасаушылары біраз уақыт суретте көрсетілгендей параллелограмм тәріздес пішінде сағаттар шығарған.
#10 слайд
КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ БАЙҚАУҒА БОЛАТЫН
ПАРАЛЛЕЛОГРАМДAР
Барлығымыз өмірімізде
бір рет болса да
велосипед қолданған
болармыз. Байқасаңыз,
сол қолданған
велосипедіміздің қаңқасы
да параллелограмның
негізінде жасалған. Тек
кіші диагоналі қосымша
тірек болып тұр.
10 слайд
КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ БАЙҚАУҒА БОЛАТЫН ПАРАЛЛЕЛОГРАМДAР Барлығымыз өмірімізде бір рет болса да велосипед қолданған болармыз. Байқасаңыз, сол қолданған велосипедіміздің қаңқасы да параллелограмның негізінде жасалған. Тек кіші диагоналі қосымша тірек болып тұр.
#11 слайд
ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС
A B
C
D
12 см5 см
60 º90 º
Табу керек:
AB=?
P=? A B C
D
10 cм
4 cм
30 º90 º
Табу керек:
AD=?
P=?
11 слайд
ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС A B C D 12 см5 см 60 º90 º Табу керек: AB=? P=? A B C D 10 cм 4 cм 30 º90 º Табу керек: AD=? P=?
#12 слайд
? ?
D
C BA
Табу керек:
AB-AD=3 см
P=24 см
12 слайд
? ? D C BA Табу керек: AB-AD=3 см P=24 см
#13 слайд
АСТРОНОМИЯДАҒЫ ПАРАЛЛЕЛОГРАМДАР
Лира ( Lyra ) жұлдұздар
тобынан осындай
жұлдыздардың
параллелограмм жасап
тұрғанын көруге болады.
Қызығушылық танытсаңыз
осы параллелограмның бір
қабырғасында Нэбула
сақинасы ( Ring Nebula )
орналасқан.
Нэбула Сақинасы
13 слайд
АСТРОНОМИЯДАҒЫ ПАРАЛЛЕЛОГРАМДАР Лира ( Lyra ) жұлдұздар тобынан осындай жұлдыздардың параллелограмм жасап тұрғанын көруге болады. Қызығушылық танытсаңыз осы параллелограмның бір қабырғасында Нэбула сақинасы ( Ring Nebula ) орналасқан. Нэбула Сақинасы
#14 слайд
АРХИТЕКТУРАДАҒЫ
ПАРАЛЛЕЛОГРАМДАР
© 2010 T. Faltings. All rights reserved.
14 слайд
АРХИТЕКТУРАДАҒЫ ПАРАЛЛЕЛОГРАМДАР © 2010 T. Faltings. All rights reserved.
#15 слайд
АРХИТЕКТУРАДАҒЫ
ПАРАЛЛЕЛОГРАМДАР
Параллелограмм тектес офистік құрылым. Аты:
Доклэнд
Орналасқан жері:
Гамбург, Германия
Салынған уақыты:
Қаңтар, 2006
Архитекторы:
Хади
Тегерани
15 слайд
АРХИТЕКТУРАДАҒЫ ПАРАЛЛЕЛОГРАМДАР Параллелограмм тектес офистік құрылым. Аты: Доклэнд Орналасқан жері: Гамбург, Германия Салынған уақыты: Қаңтар, 2006 Архитекторы: Хади Тегерани
#16 слайд
ДОКЛЭНДТІҢ СУРЕТТЕРІ
16 слайд
ДОКЛЭНДТІҢ СУРЕТТЕРІ
#17 слайд
ДЕҢГЕЙЛІК ЕСЕПТЕР
А деңгейі
1. Параллелограммның қабырғалары 14 см, 19 см.
Параллелограммның периметрін табыңдар.
2. Тіктөртбұрыштың қабырғалары 13 см, 18 см.
Тіктөртбұрыштың периметрін табыңдар.
3.Ромбының бір бұрышы 50 º
-қа тең. Ромбының қалған
бұрыштарын табыңдар.
4. Квадраттың периметрі 3,2 см. Қабырғасын тап.
В деңгейі
5. Параллелограммның екі қабырғасының қосындысы 16 см.
Осы қабырғаларының қатынасы 3:1. Қабырғаларын табыңдар.
6. Параллелограммның бір бұрышы екіншісінен 18 º
-қа үлкен.
Паралеллограммның бұрыштарын табыңдар.
С деңгейі
7. Егер тіктөртбұрыштың қабырғаларының айырымы 4 см, ал
периметрі 28 см-ге тең болса, онда оның қабырғаларын
табыңдар.
17 слайд
ДЕҢГЕЙЛІК ЕСЕПТЕР А деңгейі 1. Параллелограммның қабырғалары 14 см, 19 см. Параллелограммның периметрін табыңдар. 2. Тіктөртбұрыштың қабырғалары 13 см, 18 см. Тіктөртбұрыштың периметрін табыңдар. 3.Ромбының бір бұрышы 50 º -қа тең. Ромбының қалған бұрыштарын табыңдар. 4. Квадраттың периметрі 3,2 см. Қабырғасын тап. В деңгейі 5. Параллелограммның екі қабырғасының қосындысы 16 см. Осы қабырғаларының қатынасы 3:1. Қабырғаларын табыңдар. 6. Параллелограммның бір бұрышы екіншісінен 18 º -қа үлкен. Паралеллограммның бұрыштарын табыңдар. С деңгейі 7. Егер тіктөртбұрыштың қабырғаларының айырымы 4 см, ал периметрі 28 см-ге тең болса, онда оның қабырғаларын табыңдар.
#18 слайд
ДЕҢГЕЙЛІК ЕСЕПТЕР
Жауаптары :
А деңгейі
1. 66 см
2. 62 см
3. 50 º
, 130 º
, 130 º
4. 0,8 см
В деңгейі
5. 12 см және 4 см
6. 99 º
және 81 º
С деңгейі
7. 9 см және 5 см
18 слайд
ДЕҢГЕЙЛІК ЕСЕПТЕР Жауаптары : А деңгейі 1. 66 см 2. 62 см 3. 50 º , 130 º , 130 º 4. 0,8 см В деңгейі 5. 12 см және 4 см 6. 99 º және 81 º С деңгейі 7. 9 см және 5 см
#19 слайд
ТІКТӨРТБҰРЫШ, РОМБ, КВАДРАТ ЖӘНЕ
ТРАПЕЦИЯЛАРДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Бүгінгі өтетін фигуралар да параллелограмм
сияқты симметриялы фигуралар. Сол үшін бұл
фигуралар бұрыннан бері қолданыста. Үй
салғанда бөлмелеріміздің пішіні, терезе ле рдің
пішіні және есіктердің пішіні. Әр кез қолданатын
техникаларымыз да осы фигураларға ұқсайды.
Параллелограмды бөлек талқылаудың себебі,
параллелограмм барлығының (тіктөртбұрыш,
ромб, квадрат және трапециялардың) негізі болып
тұр
19 слайд
ТІКТӨРТБҰРЫШ, РОМБ, КВАДРАТ ЖӘНЕ ТРАПЕЦИЯЛАРДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ Бүгінгі өтетін фигуралар да параллелограмм сияқты симметриялы фигуралар. Сол үшін бұл фигуралар бұрыннан бері қолданыста. Үй салғанда бөлмелеріміздің пішіні, терезе ле рдің пішіні және есіктердің пішіні. Әр кез қолданатын техникаларымыз да осы фигураларға ұқсайды. Параллелограмды бөлек талқылаудың себебі, параллелограмм барлығының (тіктөртбұрыш, ромб, квадрат және трапециялардың) негізі болып тұр
#20 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ
ТІКТӨРТБҰРЫШТАР
Күнделкті өмірде жиі көретін
тіктөртбұрыш тектес дене – ол
терезе. Тіпті сыныбымызда да
бар.
Терезенің бұл пішіні
бұрындары қолданылған.
Терезелер секілді есіктерді де жиі
көреміз. Олар да тіктөртбұрыш
пішіндес
20 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ ТІКТӨРТБҰРЫШТАР Күнделкті өмірде жиі көретін тіктөртбұрыш тектес дене – ол терезе. Тіпті сыныбымызда да бар. Терезенің бұл пішіні бұрындары қолданылған. Терезелер секілді есіктерді де жиі көреміз. Олар да тіктөртбұрыш пішіндес
#21 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ
ТІКТӨРТБҰРЫШТАР
Гректердің сиынатын
орны - Парфенон .
Афинада орналасқан.
Яғни гректер бұрынғы
кездің өзінде
тіктөртбұрыштарды
жиі қолданған.
21 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ ТІКТӨРТБҰРЫШТАР Гректердің сиынатын орны - Парфенон . Афинада орналасқан. Яғни гректер бұрынғы кездің өзінде тіктөртбұрыштарды жиі қолданған.
#22 слайд
СЕМАНТИКАЛЫҚ КАРТАМЕН ЖҰМЫС
Қасиеттері
ТөртбұрышҚ
арам
а-қ
арсы
қ
абы
рғал
ары
тең
Қ
арам
а-қ
арсы
бұры
ш
тары
тең
Д
и
агон
ал
ьдары
қ
и
ы
л
ы
сады
, қ
ақ
бөл
еді
Д
и
агон
ал
ьдары
тең
Д
и
агон
ал
ьдары
тең
ек
і үш
бұры
ш
қ
а бөл
еді
Д
и
агон
ал
ьдары
п
ерп
ен
ди
к
ул
яр
бұры
ш
ты
қ
ақ
бөл
еді
Б
арл
ы
қ
бұры
ш
тары
тік
Қ
арам
а-қ
арсы
қ
абы
рғал
ары
п
арал
л
ел
ь
Қ
арам
а-қ
арсы
қ
абы
рғал
ары
п
арал
ел
л
ь ем
ес
22 слайд
СЕМАНТИКАЛЫҚ КАРТАМЕН ЖҰМЫС Қасиеттері ТөртбұрышҚ арам а-қ арсы қ абы рғал ары тең Қ арам а-қ арсы бұры ш тары тең Д и агон ал ьдары қ и ы л ы сады , қ ақ бөл еді Д и агон ал ьдары тең Д и агон ал ьдары тең ек і үш бұры ш қ а бөл еді Д и агон ал ьдары п ерп ен ди к ул яр бұры ш ты қ ақ бөл еді Б арл ы қ бұры ш тары тік Қ арам а-қ арсы қ абы рғал ары п арал л ел ь Қ арам а-қ арсы қ абы рғал ары п арал ел л ь ем ес
#23 слайд
СЕМАНТИКАЛЫҚ КАРТАМЕН
ЖҰМЫС
Қасиеттері
ТөртбұрышҚ
арам
а-қарсы
қабы
рғалары
тең
Қ
арам
а-қарсы
бұры
ш
тары
тең
Д
иагональдары
қиы
лы
сады
, қақ бөледі
Д
иагональдары
тең
Д
иагональдары
тең екі үш
бұры
ш
қа бөледі
Д
иагональдары
перпендикуляр
бұры
ш
ты
қақ
бөледі
Б
арлы
қ бұры
ш
тары
тік
Қ
арам
а-қарсы
қабы
рғалары
параллель
Қ
арам
а-қарсы
қабы
рғалары
паралелль ем
ес
+ + + + +
+ + + + + +
+ + + + +
+ + + + + + +
23 слайд
СЕМАНТИКАЛЫҚ КАРТАМЕН ЖҰМЫС Қасиеттері ТөртбұрышҚ арам а-қарсы қабы рғалары тең Қ арам а-қарсы бұры ш тары тең Д иагональдары қиы лы сады , қақ бөледі Д иагональдары тең Д иагональдары тең екі үш бұры ш қа бөледі Д иагональдары перпендикуляр бұры ш ты қақ бөледі Б арлы қ бұры ш тары тік Қ арам а-қарсы қабы рғалары параллель Қ арам а-қарсы қабы рғалары паралелль ем ес + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
#24 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ КВАДРАТТАР
Киіз үйдің бөлігі болатын
кереге квадрат тәріздес.
Яғни, біздің ата -
бабаларымыз геометриялық
фигураларды күнделікті
өмірлерінде қолданған.
24 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ КВАДРАТТАР Киіз үйдің бөлігі болатын кереге квадрат тәріздес. Яғни, біздің ата - бабаларымыз геометриялық фигураларды күнделікті өмірлерінде қолданған.
#25 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ КВАДРАТТАР
Ата - бабаларымыздан тағы да мұра болып қалған керемет – ол
оюлар. Қазіргі заманғы дизайнерлік ашуларды қазақтың
бұрынғы ою - өрнек стиліне қолдансақ көркем бір бейне шығады.
25 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ КВАДРАТТАР Ата - бабаларымыздан тағы да мұра болып қалған керемет – ол оюлар. Қазіргі заманғы дизайнерлік ашуларды қазақтың бұрынғы ою - өрнек стиліне қолдансақ көркем бір бейне шығады.
#26 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ РОМБЫЛАР
Қазіргі кезде дизайнерлер
киімдерді безендіруде
ромбы пішіндес
фигураларды кеңінен
қолдануда.
26 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ РОМБЫЛАР Қазіргі кезде дизайнерлер киімдерді безендіруде ромбы пішіндес фигураларды кеңінен қолдануда.
#27 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ
ТРАПЕЦИЯЛАР
Суреттегі кіші
пирамидаларға қарасақ,
олар бір - бірінің үстіне
тұрғызылған
трапециялардан құралған.
Жоғарыға көтерілген сайын
трапециялар кішірейе
берген. Яғни бұл әдемілікті
де сақтайды және осы
әдіспен үлкен құрылымдар
тұрғызуға болады.
27 слайд
БІЗДІ ҚОРШАҒАН ӘЛЕМДЕГІ ТРАПЕЦИЯЛАР Суреттегі кіші пирамидаларға қарасақ, олар бір - бірінің үстіне тұрғызылған трапециялардан құралған. Жоғарыға көтерілген сайын трапециялар кішірейе берген. Яғни бұл әдемілікті де сақтайды және осы әдіспен үлкен құрылымдар тұрғызуға болады.
#28 слайд
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖҰМЫС
S
қонақ бөлме - ?
S
жатын бөлме - ?
S
холл - ?
S
ас үй - ?
S
жуынатын бөлме - ?
S
ауызғы бөлме - ?
3 м
Қонақ бөлме
5 м 6м
7 м
Жатын бөлме холл ас үй
5 м
ауызғы бөлме
Жуынатын
бөлме
8 м
28 слайд
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖҰМЫС S қонақ бөлме - ? S жатын бөлме - ? S холл - ? S ас үй - ? S жуынатын бөлме - ? S ауызғы бөлме - ? 3 м Қонақ бөлме 5 м 6м 7 м Жатын бөлме холл ас үй 5 м ауызғы бөлме Жуынатын бөлме 8 м
#29 слайд
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖҰМЫС
Жауаптары:
S
қонақ бөлме = 69 м 2
S
жатын бөлме = 35 м 2
S
холл = 42 м 2
S
ас үй = 14 м 2
S
жуынатын бөлме = 25 м 2
S
ауызғы бөлме = 40 м 2
29 слайд
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖҰМЫС Жауаптары: S қонақ бөлме = 69 м 2 S жатын бөлме = 35 м 2 S холл = 42 м 2 S ас үй = 14 м 2 S жуынатын бөлме = 25 м 2 S ауызғы бөлме = 40 м 2
#30 слайд
ҮЙ ЖҰМЫСЫ
Төртбұрыштардың шығу тарихы бойынша
қосымша материалдар жинақтау. 5 сұрақтық
тест тапсырмасын дайындап әкелу.
30 слайд
ҮЙ ЖҰМЫСЫ Төртбұрыштардың шығу тарихы бойынша қосымша материалдар жинақтау. 5 сұрақтық тест тапсырмасын дайындап әкелу.
#31 слайд
РЕФЛЕКСИЯ
Бүгінгі сабақ бойынша
өзіңді бағалау
ағашының қай жерінде
тұрмын деп
ойлайсың?(қорша)
Неге?
31 слайд
РЕФЛЕКСИЯ Бүгінгі сабақ бойынша өзіңді бағалау ағашының қай жерінде тұрмын деп ойлайсың?(қорша) Неге?
шағым қалдыра аласыз













