2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Цилиндр. Цилиндрдің осьтік қималары
Материал туралы қысқаша түсінік
Цилиндр туралы мәліметтерді білу және тапсырмаларды орындауда қолдана алу; Қоршаған ортада кездесетін цилиндр пішіндес нәрселерді зерттеу
Авторы:
25 Мамыр 2020
920
0 рет жүктелген
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
1 / 17
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Материалдың қысқаша түсінігі
1 слайд
БҚО.Орал қаласы.МҚКҚ « Сервис және жаңа технологиялар колледжі »
Сабақтың тақырыбы:
Цилиндр.
Цилиндрдің осьтік қималары
Математика пәнінің оқытушысы
Альмуханова Мендигыз Мутиголиевна
1 слайд
БҚО.Орал қаласы.МҚКҚ « Сервис және жаңа технологиялар колледжі » Сабақтың тақырыбы: Цилиндр. Цилиндрдің осьтік қималары Математика пәнінің оқытушысы Альмуханова Мендигыз Мутиголиевна
2 слайд
ӨТКЕН САБАҚТЫ ПЫСЫҚТАУ
2 слайд
ӨТКЕН САБАҚТЫ ПЫСЫҚТАУ
3 слайд
САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ:
Цилиндр туралы мәліметтерді білу және
тапсырмаларды орындауда қолдана алу;
Қоршаған ортада кездесетін цилиндр
пішіндес нәрселерді зерттеу
3 слайд
САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ: Цилиндр туралы мәліметтерді білу және тапсырмаларды орындауда қолдана алу; Қоршаған ортада кездесетін цилиндр пішіндес нәрселерді зерттеу
4 слайд
Өмірдегі, қолданыстағы айналу денелерін
есімізге түсірейік:
4 слайд
Өмірдегі, қолданыстағы айналу денелерін есімізге түсірейік:
5 слайд
Айналу денесі дегеніміз-қандайда бір шектелген облыс
өзінің шекарасында жатқан осьтен айналуынан шыққан
фигураны айтады.
Токарлық станокта
дайындалған тетік Ц и л и н д р
5 слайд
Айналу денесі дегеніміз-қандайда бір шектелген облыс өзінің шекарасында жатқан осьтен айналуынан шыққан фигураны айтады. Токарлық станокта дайындалған тетік Ц и л и н д р
6 слайд
Цилиндр деп тік төртбұрышты оның қабырғасының бірінен
айналдырғанда шығатын фигураны атайды.
l
1 F
2LL
F
6 слайд
Цилиндр деп тік төртбұрышты оның қабырғасының бірінен айналдырғанда шығатын фигураны атайды. l 1 F 2LL F
7 слайд
О
1
В
А ОRЭлементтері
Жоғарғы және төменгі
табаны, жасаушысы(АВ),
биіктігі ( ОО
1 ) , табанының
радиусы ( R ), бүйір жақтары. Түрлері
Тік цилиндр
және көлбеу
цилиндр
Қоршаған ортада
қолданылуы Диагональдық қимасы
Осьтік қима,
Тіктөртбұрыш, квадрат,
дөңгелек, эллипсЦИЛИНДР
R
1
7 слайд
О 1 В А ОRЭлементтері Жоғарғы және төменгі табаны, жасаушысы(АВ), биіктігі ( ОО 1 ) , табанының радиусы ( R ), бүйір жақтары. Түрлері Тік цилиндр және көлбеу цилиндр Қоршаған ортада қолданылуы Диагональдық қимасы Осьтік қима, Тіктөртбұрыш, квадрат, дөңгелек, эллипсЦИЛИНДР R 1
8 слайд
Егер жасаушылары цилиндрдің табандарына перпендикуляр,
яғни цилиндрдің биіктігіне тең болса, онда цилиндр тік дөңгелек
цилиндр деп аталады.
Дегенмен геометрияда және бізді қоршаған ортада цилиндрдің басқа
да түрлері кездеседі, мысалы, көлбеу цилиндрлер.
О
1
В
А О
8 слайд
Егер жасаушылары цилиндрдің табандарына перпендикуляр, яғни цилиндрдің биіктігіне тең болса, онда цилиндр тік дөңгелек цилиндр деп аталады. Дегенмен геометрияда және бізді қоршаған ортада цилиндрдің басқа да түрлері кездеседі, мысалы, көлбеу цилиндрлер. О 1 В А О
9 слайд
Цилиндрдің әр түрлі жазықтықтармен қимасын қарастырайық.
Цилиндрдің жазықтықпен қимасы деп жалғыз нүктеден, цилиндрдің
жасаушысынан немесе табанынан өзгеше фигураны, яғни цилиндр мен
жазықтықтың ортақ бөлігін атайды.
Қиманы цилиндрдің осі арқылы жүргізуге болады. Мұндай қималар
осьтік қималар деп аталады.1 B
B
1 D
D
1 О
О
1 С 1A
В
A О
G Осьтік
қима
О
1 C
D
9 слайд
Цилиндрдің әр түрлі жазықтықтармен қимасын қарастырайық. Цилиндрдің жазықтықпен қимасы деп жалғыз нүктеден, цилиндрдің жасаушысынан немесе табанынан өзгеше фигураны, яғни цилиндр мен жазықтықтың ортақ бөлігін атайды. Қиманы цилиндрдің осі арқылы жүргізуге болады. Мұндай қималар осьтік қималар деп аталады.1 B B 1 D D 1 О О 1 С 1A В A О G Осьтік қима О 1 C D
10 слайд
O1 О
М К
1 М
1 К
3 Дербес жағдайда осьтік қима қабырғалары
цилиндрдің биіктігіне және табанының диаметріне тең
тіктөртбұрыш болады
В
A
O
DCО
1
Цилиндрдің АВ жасаушысы арқылы өтетін
және онымен басқа ортақ нүктелері жоқ γ
жазықтық цилиндрге жанама жазықтық деп
аталады
10 слайд
O1 О М К 1 М 1 К 3 Дербес жағдайда осьтік қима қабырғалары цилиндрдің биіктігіне және табанының диаметріне тең тіктөртбұрыш болады В A O DCО 1 Цилиндрдің АВ жасаушысы арқылы өтетін және онымен басқа ортақ нүктелері жоқ γ жазықтық цилиндрге жанама жазықтық деп аталады
11 слайд
Цилиндрдің қимасы
оның табандарына тең
дөңгелек.
О1 О
Цилиндрдің қимасы эллипс.
11 слайд
Цилиндрдің қимасы оның табандарына тең дөңгелек. О1 О Цилиндрдің қимасы эллипс.
12 слайд
2
. R S таб
Rh S б б ц 2 . .
Rh R S б т ц 2 2
2
. .Цилиндр табанының
ауданы + Цилиндрдің бүйір бетінің ауданы
Цилиндрдің толық бетінің
ауданы ) ( 2 h R R Цилиндр бетінің ауданы:
12 слайд
2 . R S таб Rh S б б ц 2 . . Rh R S б т ц 2 2 2 . .Цилиндр табанының ауданы + Цилиндрдің бүйір бетінің ауданы Цилиндрдің толық бетінің ауданы ) ( 2 h R R Цилиндр бетінің ауданы:
13 слайд
Есептер шығару
№ 1. Цилиндрдің табанының радиусы 2м, ал биіктігі 3м. Осьтік
қимасының диагоналінің ұзындығы қанша?5 25 9 16 3 4
2 2 2 2
CD AD AC
AC = 5 м.
13 слайд
Есептер шығару № 1. Цилиндрдің табанының радиусы 2м, ал биіктігі 3м. Осьтік қимасының диагоналінің ұзындығы қанша?5 25 9 16 3 4 2 2 2 2 CD AD AC AC = 5 м.
14 слайд
№ 2 .Цилиндр биіктігі 6см, табанының радиусы 5см. Цилиндрді оның осінен
4см қашықтықта оське параллель жүргізілген жазықтықпен қиғанда пайда
болған қиманың ауданын табыңдар.
OA=R= 5 см
OO
1 =6см; OO
1 – биіктік
OK =4 см
т/к: S
қима
Шешуі: 1.
3. AOK ,
2 . AOD – тең бүйірлі, 3 9 16 25 4 5 2 2 2 2 OK AO AK
AB AD S
4 . AD = 2 AK = 2*3 = 6 (см)
5.
) ( 36 6 6
2
см AB AD S
S = 36c м 2
.
14 слайд
№ 2 .Цилиндр биіктігі 6см, табанының радиусы 5см. Цилиндрді оның осінен 4см қашықтықта оське параллель жүргізілген жазықтықпен қиғанда пайда болған қиманың ауданын табыңдар. OA=R= 5 см OO 1 =6см; OO 1 – биіктік OK =4 см т/к: S қима Шешуі: 1. 3. AOK , 2 . AOD – тең бүйірлі, 3 9 16 25 4 5 2 2 2 2 OK AO AK AB AD S 4 . AD = 2 AK = 2*3 = 6 (см) 5. ) ( 36 6 6 2 см AB AD S S = 36c м 2 .
15 слайд
Үйге тапсырма:
№ 11 есеп
Табанының радиусы 4 м және биіктігі 6 м цилиндр берілген.
Цилиндрдің осьтік қимасының диагоналін табыңдар.
№ 12 есеп
Табанының радиусы 3 см, осьтік қимасының диагоналі 10 см
цилиндр берілген. 1) Цилиндрдің биіктігін; 2) цилиндрдің осьтік
қимасының ауданын табыңдар.
15 слайд
Үйге тапсырма: № 11 есеп Табанының радиусы 4 м және биіктігі 6 м цилиндр берілген. Цилиндрдің осьтік қимасының диагоналін табыңдар. № 12 есеп Табанының радиусы 3 см, осьтік қимасының диагоналі 10 см цилиндр берілген. 1) Цилиндрдің биіктігін; 2) цилиндрдің осьтік қимасының ауданын табыңдар.
16 слайд
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА:
§ 5 №11, №12
16 слайд
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА: § 5 №11, №12
