1 слайд
Сабақтың
тақырыбы:
Экологиялық пирамидадағы
энергия мен заттардың ауысуы
Сабақтың мақсаты:
Мақсатқа қол жеткізу үшін:экологиялық пирамидадағы энергия мен заттар
алмасуын түсіндіруді үйренесің.
экологиялық пирамидадағы энергия мен заттар
алмасуы қандай тәсілмен жүзеге асатынын білу
қажет.
2 слайд
Қоректік тізбек
дегеніміз
•
Тіршілікке қажетті қоректік зат алу
барысында бір-бірімен өзара тығыз
байланыста өмір сүретін тірі ағзалар
дүнйесін қоректік тізбек деп атаймыз.
3 слайд
Жер бетіндегі энергияның жалғыз көзі – Күн. Автотрофтар
(негізінен жасыл шөптер, көкжасыл балдырлар) фотосинтез
арқылы Күн энергиясын химиялық байланыстар энергиясына
айналдырады. Олар басқа организмдер үшін органикалық
заттар көзі болып табылады және гетеротрофтарды: I
реттік консументтерді (өсімдікқоректі жануарлар)
«қоректендіреді», олар II реттік консументтер
(жыртқыштар) үшін азық болады және т.б. Кез келген
организм тіршілігін тоқтатқаннан кейін саңырауқұлақтар
мен микроорганизмдердің (ыдыратушылар) әрекетінің
арқасында ыдырауға ұшырайды.
4 слайд
Экологиялық пирамида – экожүйедегі барлық деңгейдегі
(өсімдік қоректі, жыртқыштар, жыртқыштармен
қоректенетін түрлер) продуценттер мен консументтер
арасындағы арақатынастың графикалық бейнеленуі.
Экологиялық пирамида
Биомасса
Энергия Сандық
Қоректік тізбектің
бірінші деңгейі мен
екінші деңгейіне
берілетін
органикалық
заттардың массасы.
Бұл жерде биомасса
мөлшері келесі
қоректік тізбекке
өткен сайын 10 есеге
азаяды. Қоректік тізбектің
бірінші деңгейінен
келесі деңгейлерге
өткен сайын беріліп
отыратын энергия
мөлшерінің
заңдылығы. Бұл
деңгейден екінші
деңгейге өткен кезде
де биомасса 10 есеге
азаияды Қоректік
тізбектер
деңгейіндегі
ағзалар санының
ара қатынасы.
5 слайд
Экологиялық пирамида
Биомасса
Энергия Сандық
10
%1
0
%
90% тыныс
алуға, қозғалыс
және жылу
бөлуге
жұмсалады
6 слайд
Тапсырма
Cы зб ада экожү й ед е гі э нерг и я мен з ат т ардың а у ы с у ын к өр с етет і н
э к о лог и ялық пи ра м и дада берілге н .
1. Пирамиданың әр деңге й і н де
берілген с а н д ар не н і бі л д і ретінін
түсі н д і рі ң і з .
Э н ергия п и ра м и да с ы н а на з ар
а у д а р ы ң ы з .
( а ) Б ір т роф ик алық д еңге й ден
ек ін ші т р о фикалық д еңге й ге
э н ергия н ы ң қ а н ша па й ы з ы ө тед і ?
(b) Б ұл з аңдылық қ алай атал а ды?
(С) Қоректік тізбек дегеніміз не?
7 слайд
Үйге тапсырма: 155-157 бтетерді оқып
сұрақтарға жауапы жазыңдар.
Жетістіктер шыңына
Сөз тіркестерін аяқта.
Шынайы бол.
Бүгін сабақта мен … .
Менің қолымнан ... келді.
Мен ... мақтана аламын.
Менде ... жеткілікті емес.
Мен ... тырыстым. Жарай
сың !
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз