#1 слайд

1 слайд

#2 слайд

2 слайд

#3 слайд
Ермұхан Бекмаханов 1915 жылы 15 ақпан қазіргі Павлодар облысы Баянауыл ауданы аумағында көшпелі кедейдің отбасында дүниеге келген. 1921 жылы əкесінен айырылып, жастайынан жетім болып өсті. Ол қазақ батырының есімін алған туған ауылы Жасыбайда сауат ашып, 11 жасында Баянауыл ауылындағы бастауыш мектепке оқуға түседі. Жетіжылдықты бітірген Ермұхан 1932 жылы Семейде жоғары оқу орнына түсу үшін бір жылдық даярлық курсына түсіп, 1933 жылы Халық ағарту комиссариатының бұйрығымен алдымен Тамбовқа, кейін Воронежге педагогика институтына оқуға түседі. Бұл уақыттарда ол білімге зер салып біраз оқиды жəне шындыққа көз жұма алмай ашынады. Ол оқығанын, естігенін сезімтал қабылдайды, оқылған шығармалардың кейіпкерлерінің тағдырына құмарта жəне əсерлі түрде алаңдады. Ермұхан қазаққа белгілі Ескендір Зұлқарнайынның жорықтары туралы, грек мифологиясы, рим тарихы, жорықтары туралы жолдастарының əңгімелері бойынша сағаттап айтып, тыңдай алатын. Табиғатынан музыкаға бейім (домбыра, мандолин, түймелі баянда ойнайтын) театрға жиі келіп, өмір бойы театрға деген махаббатын сақтап қалды. Бұл оның кейінірек Қазақстанның жазушыларымен, актерлерімен жəне өнертанушыларымен берік шығармашылық байланысын алдын ала анықтады.

3 слайд

#4 слайд

4 слайд

#5 слайд

5 слайд

#6 слайд
Студент кезінде-ақ Ермұхан кең эрудицияны ғана емес, сонымен қатар жоғары оқу орнының бағдарламалық талаптарынан да асып түсетін терең білім алды. 1937 жылы Ермұхан Бекмаханов Воронеж педагогикалық институтын бітірген соң РКФСР Халық ағарту комиссариаты Қазақстанға жұмысқа жіберіледі. Алғашында Алматы қаласындағы №28 орта мектепте тарих пəнінің мұғалімі, кейін ғылыми қызметкер, кейін Халық комиссариаты жанындағы Педагогика ғылыми-зерттеу институтының (қазіргі Ы.Алтынсарин атындағы Педагогика ғылымдары ғылыми- зерттеу институты) директоры болып қызмет атқарды. 1940 жылы Қазақстан КП(б) Орталық Комитеті Бюросының шешімімен Е.Бекмаханов Мəскеудегі Бүкілодақтық коммунистік партия Орталық Комитеті жанындағы Жоғары партия мектебіне оқуға жіберілді, онда 1941 жылдың қарашасына дейін теориялық білімін тереңдетеді. Бұл кезде ол 26 жаста болатын жəне өткен жылдар бойы ол өзін бір нəрсеге, яки кəсіби тарихшы мансабына дайындады.

6 слайд

#7 слайд

7 слайд

#8 слайд

8 слайд

#9 слайд
Ермұхан Бекмахановтың Кенесары Қасымов бастаған қозғалысқа арналған «Қазақстан ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы» кітабында жасаған ғылыми тұжырымы тұтқынға алынып, 25 жылға бас бостандығынан айырылды. Бұл кітап 1948 жылы жарық көрді, одан бұрын бұл кітаптың материалы 1944 жылы авторлар ұжымы шығарған «Қазақ ССР тарихына» енгізілген. Бірақ Ермұхан Бекмаханов екі жылдан кейін тарих ғылымдарының докторы атағын алған бойда моральдық күйрету туралы бұйрық беріліп, кейбір əріптестері тарапынан қатты қудалау мен кедергілерге ұшырады. Əдеттегідей «Правда» газетінде жойқын мақала шықты, авторды «буржуазиялық ұлтшылдық» деп айыптады. Қуғын-сүргін оның 1952 жылы желтоқсанда 25 жыл түрмеде отыруымен аяқталды. Бірақ əріптес ғалымдар оны бір жарым жылдан кейін босатуға қол жеткізді. Сталин жаңа ғана қайтыс болды жəне ГУЛАГ қақпалары жүздеген мың тұтқындарды барлық жерде босатады. 1954 жылы ақпанда Ермұхан Бекмаханов бостандыққа шығып, ақталды.

9 слайд

#10 слайд

10 слайд

#11 слайд
Е.Бекмахановтың ғылыми мұрасы оның тақырыптарының алуан түрлі болуымен, тарихи мәселелерді кең қамтуымен және оларды байыпты шешуімен ерекшеленді. Оның еңбегінің бастысы 1947  жылы Алматыда орыс тілінде жарық көрген "XIX ғасырдың 20-40 жылдарындағы Қазақстан" атты монографиясы болды. Осы тақырыпта 1946 жылы  Мәскеуде тарих мамандығы бойынша докторлық диссертация қорғаған.

11 слайд

#12 слайд
Асыра сілтеу, бурмалау жөне күдікшілдік бел алған осы тұста бұл еңбекке пікір айтушылардың кейбіреулері оны Кенесары Қасымұлы бастаған қозғалыстың тарихын ақтау тұрғысынан көрсеткен еңбек деп бағалап, оны буржуазияшыл-ұлтшыл идеологияны дөріптеуші деген саяси кінәға ұшыратты. Е.Бекмаханов еңбегіне байланысты пікірталастар 1947 жылдың екінші жартысында күшейе түсті. Ермахан Бекмаханов бірақ айтқанынан қайтпады. Халқы үшін жан аямай күрескен Кенесары Қасымовтың батыр екенін дәлелдеген, оның кітабын да, өзін де қызыл империя аямай жазалады.

12 слайд

#13 слайд
Бүгінгі таңда әкесінің жолын қуып, тарихшы болған оның Нәйлә Бекмаханова әке ізін жалғастырып, тарих оқулықтарына қойылатын талаптардың күрделене түсуіне байланысты Қазақ КСР тарихының жоғары сыныптарға арналған оқулықтарын үнемі жетілдіріп, заман талабына сай толықтырып отырды. Ғалымның 90 жылдығы қарсаңында С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті 7 томдық шығармалар жинағын басып шығарды. Алматы қаласында көше, Павлодар мен Жамбыл облысында екі мектеп Е. Бекмаханов атымен аталады. Қорыта айтқанда, Е. Бекмахановтың ғылым жолындағы тұлғалық қасиеті, шығармашылығы, ұлт тарихын зерттеудегі шыншылдығы мен тарихтың ақиқатын батылдықпен зерттеуші – тарихшыларға үлгі өнеге. Ол дүниеден өтседе тарихта қалады, ал тарихта қалатын оның мұраларындағы идея нағыз дарын иелерін тауып, соны ұлт игілігіне сай ізденуге бағыттай түсетіндігі белгілі.

13 слайд

#14 слайд

14 слайд

#15 слайд

15 слайд

#16 слайд

16 слайд