Ғылыми жоба "Балалардағы пневмония"

1 слайд

2 слайд
Жоспар I Кіріспе 1. Пневмония анықтамасы II Негізгі бөлім 2. Жіктелуі 3. Жас ерекшеліктеріне байланысты пневмония этиологиясы , 4. Патогенезі 5. Диагностика критерийлері. III Пневмонияның емі Пайдаланған әдебиеттер.

3 слайд
Пневмония Пневмония ( гр. pneumon — өкпе), өкпе қабынуы — өкпе тінінің қабынуынан немесе басқа аурулардың асқынуынан болатын өкпенің жұқпалы ауруы. Ол көбіне қызылша, көкжөтел, тымау, бронхит, демікпе сияқты тыныс ауруларын немесе әсіресе жас балалар мен қарт адамдарда болатын қатаң аурулардан кейін пайда болады. Сонымен қатар ол СПИД- пен ауырған кезде де болуы мүмкін.

4 слайд
Жіктелуі • Инфекция бойынша пневмонияны осындай түрлеріне бөледі: Ауруханадан тыс (үйдегі) және ауруханалық (госпитальды) • Жана туған балаларда — ауруханалық (туа біткен) және жғғып алынған (постнатальды); ақырғылар ауруханалық және ауруханадан тыс болуы мүмкін. ӨӨВ жатқан балалардағы пневмонияны ерте түріне бөледі (ӨӨВ бірінші 72 сағат) және кейінірек (4 тәулік және одан да көп ӨӨВ). • Сондай-ақ иммундық жүйесі ауыратын адамдардың пневмониясы бар. Ауруханадан тыс деп қалыпты өмір жағдайында пайда болған пневмонияны айтады, аурухана ішілік деп —бала ауруханада болу кезіндегі 72 сағат аралығында дамыған пневмония, немесе ауруханадан кейін 72 сағат ішінде дамыған. Жатыр ішілік пневмония деп баланың алғашқы 72 сағат өмірінде пайда болған пневмония.

5 слайд
Жіктемесі: • 1. Пайда болуы бойынша: ауруханадан тыс, аурухана ішінде, құрсақ ішілік (туа біткен), постнаталды, иммундық тапшылығы бар балаларда, энцефалопатиясы бар балаларда аспирациалық. • 2. Түр бойынша: ошақты, ошақты-құйылмалы, сегментарлы, крупозды (қадақ), интерстициалды. • 3. Ағымы бойынша: жіті, ұзақ. • 4. Ауырлығы бойынша: ауыр емес, ауыр ж ə не өте ауыр. • 5. Асқынулар: І-ІІІ д ə режедегі жеткіліксіздігі, өкпелік (плеврит, абсцесс, буллалар, пневмоторакс, пиопневмоторакс) ж ə не өкпеден тыс (токсикоз, нейротоксикоз, ОССН, ДВС, БЖЖ), өкпенің ісінуі ж ə не ателектаз.

6 слайд
Этиология   Пневмонияның этиологиялық спектрі, оның диагностика критерийлерімен байланысты. Пневмония этиологиясы вирустардың таралуынан деу үшін озық диагностикалық критерийлер керек. Өкпе инфильтрация немесе ошақ болмаған кезеңдегі бронхиолит этиологиясында вирустар жетекші рөл атқарады, ондай кезеңдерде антибиотиктерсіз олардың табысты емдеуін дәлелдейді. 77–83% өкпе зақымдануының арасында, ошақты немесе инфильтративтік өзгерістермен жүретіндер бактериялық қоздырғыштармен көрсетілген. Бұрын ауруханада болған немесе (4-6 апта) антибиотиктермен емделген балалардың пневмониясының  этиологиясы ерекшеленеді.

7 слайд
Неонаталдық пневмония • Әдетте аурухана ішілік пневмония B Streptococcus пен қоздырылады, сирек жағдайларда — басқа қоздырғыштар ( Escherichia Coli, Klebsiella pneumoniae, Staphylococcus epidermidis және Staphylococcus), парентальды жұғу кезіне — G және D стрептококк топтары, Listeria monocytogenes, Treponema pallidum. Ерте пневмонияға этиологиялық құрылымы ұқсас. Кейінірек деп жиі пневмония туындаған кезде МӨВ P aeruginosa, Acinetobacter, Serratia, эпидермиялық және алтын стафилококк, оның ішінде метициллин- төзімді, жиі түрлі Candida саңырауқұлақтар бірлесіп, микоплазма, Chlamidia trachomatis қоздырғыштары болуы мүмкін.

8 слайд
Өмірінің алғашқы 6 ай ішінде балалардың ауруханадан тыс пневмония • Өмірінің алғашқы 6 ай ішінде балалардың ауруханадан тыс пневмониясын екі топқа бөлуге болады, клиникалық көріністерімен және этиологиясымен сипатталады: типтік пневмония — фокальды (ошақты, тармағы), фебрильды дене қызуы болған кезде пайда болады және атипті — өкпенің басым диффузды өзгерістермен, сәл жоғары немесе қалыпты дене температурасында. • Типтік пневмония жиі үйреншікті тамақпен аспирация кезінде балаларда орын алады (рефлюкспен, дисфагиямен), сондай-ақ муковисцидоздың алғашқы көрінісі ретінде, иммунндық бұзылыстарда. • Негізгі қоздырғышы — E. коли және басқа да грам теріс ішек флорасы, стафилококктар, сирек Moraxella catarrhalis. Аз жағдайда ортақ патогенді pneumococci болып табылады, және H. influenzae, әдетте ЖРВИ мен ауыратындармен байланыста болған балалар (отбасында әдетте басқа бала) • Атипты пневмонияның жиі қоздырғышы Chlamidia trachomatis, босану кезінде нәрестеге жұқтыру, әлдеқайда аз — Pneumocystis carini ( шала туылған және АҚТҚ-жұқтырған); этиологиясы бойынша M. hominis U. urealyticum.

9 слайд
6 ай–5 жас арасындағы балаларда ауруханадан тыс пневмония • 6 ай–5 жас арасындағы балаларда ауруханадан тыс пневмония жиі (70–88%) S. Pneumoniae қоздырады, өкпенің суынан жиі пневмококк табылады сонымен қатар капсуласы жоқ H. Influenzae табылады. B типті H. influenzae сирек кездеседі (10% дейін), ол пневмококкпен қосыла отырып деструкция және плевритпен күрделенген пневмонияға жиі жағдайларда әкеледі. Стафилококтар сирек кездеседі. «Атипті» пневмонияда, Mycoplasma pneumoniae мен қоздырылғанда, 15% байқалады, Chlamidia pneumoniae— 3–7% болады. Бұл жаста жиі респираторлы- синцитиальды вирусты анықтайды, грипп вирусы және парагрипп, рино- және аденовирус (тип 1, 2, 3, 4, 5, 7, 14, 21 ,35) жиі бактериялық қоздырғыштар бар. Вирустық және бактериялық инфекциялар аралас кезде, вирус, шамасы төменгі тыныс жолдарының бактериялық флора жұқтыруына ықпал ететін фактор ретінде табылады.

10 слайд
7–15жас арасындағы балардың ауруханадан тыс пневмониясы Типтік (пневмококкты) пневмониялар шамамен 35–40% барлық жағдайларды құрайды, атипті пневмониялар, M. Pneumoniae және C. pneumoniae, қоздырылғандар — 23–44% және 15–30%. b типты H. Influenzae дерлік анықтау жоқ, сирек жағдайларда пневмонияны іріңді стрептококк туғызады, ол бадамша безі ошағынан лимфогенды жолмен тарайды. Аурухана ішілік пневмония патогенді ауруханадан тыс пневмониядан қоздырғыштардың спектрімен және олардың антибиотикке төзімділігімен ерекшеленеді, бұл жиі асқынуларға әкеп соғады, сол жағдайдан өлімдік жиі болады. Олардың этиологиясында аурухана флорасы үлкен рөл атқарады (антибиотиктерге жиі төзімді), сонымен қатар науқастың аутофлорасы, оның қарсылығы алдын ала антибиотикпен емдеумен байланысты. Микрофлораның табиғаты аурухана мен эпидемиологиялық режимге байланысты. Педиатриялық ауруханаларда аурухананың патогенді қоздырғышы көбінесе E. Coli болып табылады және Klebsiella pneumoniae, Proteusspp., цитробактер, epidermidis стафилококк немесе соның ішінде метициллин-төзімді стафилококк.

11 слайд
Патогенезі: •   Инфекция өкпеге бронхогенді, лимфогенді, гематогенді жолдармен түседі. Өкпенің қорғаныс қызметі төмендеп қабыну процессі дамиды. Өкпенің вентиляциясының және газ алмасуының бұзылыстары гипоксияға және гипоксемияға әкеледі. Зат алмасудың барлық түрлері бұзылады.

12 слайд
Диагностикалық критерийлері: • Шағымдар мен анамнез:  жөтел. Физикалық тексеру:  жиі ж ə не ауыр тыныс алу: 2 айға дейін > минутына 60 рет; • айдан -12 айға дейін > минутына 50 рет; • 12 айдан 5 жасқа дейін > минутына 40 рет; 5 жастан жоғары - минутына 28 рет; • кеуде клеткасының төменгі бөлігімен ауаны тарту; қызба; пысылдап дем алу (н ə рестелерде); аускультативтік белгілер ( ə лсіз немесе бронхиалды тыныс алу, сырылдар, плевраның үйкеліс шуылы, дауыстық резонанстың бұзылуы). • Лабораторлық зерттеулер:  қанның жалпы анализі (солға нейтрофильдік ығысумен лейкоцитоз, лейкопения, ЭТЖ жоғарылауы).

13 слайд
Инструменталдық зерттеулер • Өкпелік асқынуларды анықтау үшін, көкірек клеткасын рентгенологиялық зерттеу (плевралық жалқық (экссудат), эмпиема, пневмоторакс, пневматоцеле, интерстициалды пневмонияны, перикардиалды жалқық) Мамандар консультациясы үшін көрсетімдер: • - пульмонолог - созылмалы ағым кезінде, демікпелік тыныс болғанда; • - хирург - деструктивті асқынулардың дамуы кезінде. Негізгі диагностикалық шаралар тізімі: • 1. Жалпы қан анализі (6 параметр). • 2. Жалпы з ə р анализі. • 3. Ішек құрты жұмыртқасына н ə жісті тапсыру. • Қосымша диагностикалық шаралардың тізімі: • 1. Рентгенологиялық зерттеу (көрсетілім бойынша). • 2. Сыртқы тыныс алу қызметін зерттеу, пульсоксиметрия - тахипноэ немесе клиникалық гипоксиясы бар барлық балаларға (көрсетілім бойынша). • 3. M. Pneumoniae верификациясы үшін суықтық агглютининдер (көрсетілім бойынша). • 4. Хламидиозға зерттеу, кандида түрінің саңырауқұлақтарын зерттеу, морфологияны зерттеу (көрсетілім бойынша). • 5. Бронхоскопия (көрсетілім бойынша). • 6. Компьютерлік томография ЭКГ (көрсетілім бойынша). • 7. Микробтардың антибиотиктерге сезімталдығы (көрсетілім бойынша). • 8. 2 жастан жоғары жастағы балаларда Mycoplazma IgM зерттеу (көрсетілім бойынша).

14 слайд
Зақымданған аймағына байланысты: • Ошақты • Сегментарлы • Крупозды • Интерстициальды

15 слайд
Ағымына байланысты: • Жедел /2 айға дейін/ • Созылыңқы /2-8 ай/ • Созылмалы /8 айдан жоғары/

16 слайд
Ауырлығына байланысты: • Жеңіл. • Орташа. • Ауыр.

17 слайд
Асқынуына байланысты: • 1.Асқынған. • 2.Асқынбаған.

18 слайд
Өкпе қабынуының жаңа туған және шала туылған балалардағы ерекшеліктері: • А уру әлсіз айқындалады, дене қызуы көп жағдайда көтерілмейді, бала жөтелмеуі мүмкін, бірақ жиі шашалған сияқты болады, тәбеті төмендеп, салмағы азаяды. Аллергияға бейім балаларда тыныс алу жетіспеушілігінің синдромдары жедел өседі, алыстан естілетін ысқырған сырыл пайда болады.Стафилококкпен шақырылған пневмониялардың ерекшелігі-өкпе тканінде ірің мен ауаға толы қуыстар- буллалар пайда болады да өте ауыр өтеді., кейде ірің плевраға өтіп іріңді плевритпен асқынады.

19 слайд
Клинико-рентгенологиялық көрсеткіштері бойынша: • ошақты, • Ошақты — төгілген, • жеке (крупозды), • сегментарлы, • интерстициональды пневмония. • Ауыр емес және ауыр пневмония бар, ауырлығының себебі өкпе жүрек ауруы және токсикоз, және асқынулардың болуы. Негізгі асқынулар плеврит болып табылады (синпневмоникалық және метапневмоникалық), өкпе деструкциясы (абсцесс, буллдар, пневмоторакс, пиопневмоторакс), инфекционды-токсикалық шок. Дұрыс емдесе, ең асқынбаған пневмония 2-4 апта ішінде емделеді, асқынған — 1–2 ай

20 слайд
Клиникалық Лабораторлы • ЖТЖ: — тыныс жиілігі> 30 рет минутына — қанды оттегімен қанықтыру < 90% • Лейкопения (< 4 ·10· 9/л) немесе лейкоцитоз (> 15· 10· 9/л) • Гипотензия: — систолалық АҚ< 90 мм рт.бс. — диастолалық АҚ< 60 мм рт.бс. • Гипоксемия: —         SatO2 < 90%+ —         PaO2 < 60 мм.рт.б. • Гемоглобин < 100 г.л • Гематокрит < 30% • Екі немесе бірнеше бөлігінің зақымдалуы • Сана сезімі бұзылған • өкпеден тыс қоздырғыш (менингит, перикардит ж.б.)   • Жедел бүйрек жеткіліксіздігі: —         анурия —         қандағы креатинин > 176,7 мкмоль.л —         мочевинадағы азот – 7 ммоль/л

21 слайд
Дифференциалды диагноз ПНЕВМОНИЯ - Жөтел ж ə не жиілеген тыныс: жасы < 2 ай > 60/мин. жасы 2-11 ай > 50/мин. жас 1-5 жас > 40/мин. - Көкірек клеткасы төменгі бөлігінің ішке тартылуы - Қызба - Аускультациялық белгілер – ə лсіздеген тыныс, ылғалды сырылдар - Мұрын қанатының кебуі - Уһілеген тыныс (ерте жастағы н ə рестелерде) БРОНХИОЛИТ - < 2 жастағы н ə рестенің демікпелік тынысының бірінші жағдайы - Бронхиолитпен аурушаңдықтың мезгілдік арту кезеңіндегі демікпелік тыныс - Көкірек клеткасының кеңеюі - Ұзарған тыныс алу - Аускультацияда – ə лсіздеген тыныс (егер айқын болса өте күшті – тыныс жолдарының түйілуін алып тастау) - Ə лсіз реакция немесе бронхолиттік заттарға реакцияның болмауы

22 слайд
Дифференциалды диагноз Туберкулез - Созылмалы жөтел (> 30 күн) - Салмақтың нашар дамуы/қалып қоюы немесе салмақ жоғалту - Оң Манту реакциясы - Анамнезде туберкулез науқсымен жанасу - Рентгенологиялық белгілер: біріншілік кешен немесе милиарлы туберкулез - Үлкен жастағы балаларда қақырықты зерттеу кезінде туберкулез микобактерияларының табылуы Көкжөтел - Дірілді өзіне т ə н ысқырмалы тыныспен, құсумен, цианоз немесе апноэмен қатар жүретін пароксизмальді жөтел - Жөтел ұстамалары арасында өзін-өзі жақсы сезіну - Қызбаның болмауы - Анамнезінде АКДС вакцинасының болмауы Бөгде дене - Тыныс жолдарының механикалық обструкциясының кенеттен дамуы (н ə ресте «түйілді») немесе стридор - Кейде демікпелік тыныс немесе кеуде клеткасының бір жағынан патологиялық кеңеюі - Перкуторлық дыбыстың күшеюімен ж ə не аралықтың ығысуымен ауаның тыныс жолдарында бөгеліп қалуы - Өкпе коллапсының белгілері: ə лсіздеген тыныс ж ə не перкуторлық дыбыстың тұйықталуы - Бронхолиттік заттарға реакцияның болмауы

23 слайд
Дифференциалды диагноз Плевраның шығуы/эмпиемасы - Перкуторлық дыбыстың «тас» тұйықтығы - Тыныстық шудың болмауы Пневмоторакс - Кенеттен басталу - Перкуссия кезінде көкірек клеткасының бір жағындағы тимпаниялық дыбыс - Аралықтың жылжуы Пневмоцистті пневмония - Орталық цианозбен 2-6-айлық н ə ресте - Көкірек клеткасының кеңеюі - Жиілеген тыныс - «Барабан таяқшалары» т ə різді саусақтар; аускультациялық бұзылыстар болмаған кезде рентгенограммадағы өзгерістер - Бауыр, көкбауыр, лимфа түйіндердің ұлғаюы - Ана мен балада оң ВИЧ-тесті

24 слайд
Емдеу тактикасы Ем мақсаты: • 1. Өкпедегі қабыну процесін тоқтату. • 2. ТЖ белгілерін, жалпы уыттану, қызбаны жою, өкпе экскурсиясын қалпына келтіру, өкпедегі ошақты физикалды көрсетк...