ХИМИЯ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ТАНЫМДЫҚ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ.

1 слайд
ХИМИЯ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ТАНЫМДЫҚ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ. ДИШЕНОВА А.Н- АҚСАЙ ҚАЛАСЫНДАҒЫ №4 ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕБІНІҢ ХИМИЯ ПӘНІ МҰҒАЛІМІ

2 слайд
Қазіргі мектеп бәсекеге қабілетті және құзіретті тұлғаны қалыптастыру үшін оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыру ордасы болу қажет. Біздің алдымызда жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан тұр, яғни біз білім беру жүйесін әлемдік деңгейге көтеруіміз қажет. Елбасының білім беру жүйесіне жасап отырған нақты қамқорлығы өз кезегінде бізге нақты міндеттерді де жүктейді. Білім мен технология дәуірінде өркениетті елдердің білім беру үрдісіндегі алдыңғы қатарлы, озық әдістемені өзімізге тәжірибеге енгізу, халықаралық оқу стандартына сай оқыту үрдісін дамыту қазіргі мақсатымыз болып отыр.

3 слайд
Орыс педагогы К.Д.Ушинский айтқандай, қазіргі заман талабына сай, әр мұғалім, өз білімін жетілдіріп, ескі бір сарынды сабақтардан гөрі, жаңа талапқа сай инновациялық технологияларды өз сабақтарында күнделікті пайдаланса, сабақ тартымды да, мәнді, қонымды, тиімді болары сөзсіз.

4 слайд
Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты - бәсекеге қабілетті маман дайындау. Өзгермелі қоғамдағы жаңа формация мұғалімі-педагогикалық құралдардың барлығын меңгерген, тұрақты өзін-өзі жетілдіруге талпынған, рухани дамыған, толысқан шығармашыл тұлға құзіреті. Жаңа формация мұғалімі-табысы, біліктері арқылы қалыптасады, дамиды. Нарық жағдайындағы мұғалімге қойылатын талаптар: білім беру сапасының жоғары болуы, кәсіби шеберлігі, әдістемелік жұмыстағы шеберлігі.

5 слайд
Химия пәнін оқыту үдерісін жетілдіру оқушылардың танымдық белсенділігі мен ізденімпаздығын арттыруға негізделген. Оқу- танымдық қызмет барысында оқушылар қажетті көлемдегі білімді игеріп қана қоймастан, танымдық қабілеті мен шығармашылдық ойлауы да дамытылады.

6 слайд
Оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамытуға арналған зерттеулердің нәтижелері: -таным үрдісіндегі белсенділігі, білімге қызығушылығы; -өздігінен ізденушілік әрекет жасауға ынтасы; -оқу-танымдық қызметтегі негізгі түйінді мәселені анықтау білігі; -игерілген білімді талдай білуі; -өз іс-әрекетін бақылау,бағалау көрсеткіштерінде беріледі;

7 слайд
Оқушылардың танымдық қызығу - шылығының ең жоғары деңгейі танымдық міндеттерді өздігінен шешуде ұтымды жолдарды қолдана білуімен, жаңаны білуге деген қызығушылығының жоғары болуымен және өз іс-әрекетін бақылап, бағалай білуімен сипатталады. Оқушының ойлау қабілетінің даму жолдарының алғы шарттарының бірі- оқушыны пәнге деген қызығушылығын анықтау, тәрбиелеу, жетілдіру, оның бойындағы ерекеше қасиеттерін көрсетуге, дамытуға мүмкіндік көрсету.

8 слайд
Оқушылардың пәнге деген терең қызығушылығын ояту үшін, олардың танымдық белсенділігін танытуда оқушылардың, жас ерекшеліктерін есепке ала отырып, белсенділігін, дербестігін, жеке ынтасы мен шығармашылығын дамытуға жағдай жасайтын және қосымша құралдарды іздестіру қажет. Оқушыларда танымдық қызығушылығының болуы - олардың сабақта белсенді, білімінің сапалы болуына, оқуға жағымды түрткісін қалыптастыруға, оқыту үдерісінің тиімділігін арттыруда, белсенді өміршең позицияны ұстауға мүмкіндік береді. Оқушылардың химияны оқу барысында танымдық іс-әрекеттерін арттыру үшін ойын элементтерін кеңінен пайдалануға болады. Сабақта ойын элементтерін пайдалану сабақтың мақсатын түсіндіруге икемділік дағдыларын дамытуға көмектеседі. Ғылыми техникалық прогрестің өте шапшаң қарқынмен дамуы ой еңбегін және оқуыту үрдісін сапалы түрде жетілдіріп, күрделі проблеманы шешуді үздіксіз білім берудің жаңа түрлері мен тиімді әдіс- тәсілдерін тауып, оларды іс-тәжірибеге енгізу, оқушыларды өздігінен және шығармашылық оқуға үйретуге талап етіп отыр.

9 слайд
Бүгінгі таңда еліміздің қай деңгейде болмасын оқушылар білімін тексерудің негізгі түрлерінің бірі тестілеу әдісі болып отыр. Бұл әдістің біріншіден, оқушы білімін бағалауға мұғалімнің субьективтің көзқарасының әсері болмауын қамтамасыз ету екіншіден аз уақыт ішінде көлемді материалдар қамти отырып, білім деңгейін жылдам тексеріп шығуға мүмкіндік береді. Оқушының шығармашылық ізденіске баулу, танымдық қабілеттерін дамыту мақсатында сабақ барысында түрлі танымдық ойын түрлерін пайдалану және логикалық қызықты есептер шығарудың тиімділігі зор. Оқушыларға жаңа сабақты түсіндіргенде және бекіту кезіңінде қызықты есептерді талдау, логикалық есептерді шығару кезіңінде слайд арқылы түсіндірілсе, оқушылар  тыңдау арқылы,  көру арқылы әсер алып, есте жақсы сақтайды.

10 слайд
Химия сабақтарындағы танымдық қызығушылықты дамытуға ықпал ететін жағдайларды үш топқа бөлуге болады. оқу материалының мазмұнымен тығыз байланысты. Оған мазмұнының жаңалығы, меңгерілген білімдерді жаңарту, хабарланатын материалға деген тарихи тәсіл жатады. оқыту үдерісін ұйымдастыру. Мұнда өзіндік жұмыстын түрлі нысандарын, проблемалық оқытуды, зерделенетін материалдарға ізденушілік тәсіл, шығармашылық жұмыстарды жатқызуға болады. оқушылары мен мұғалімдер арасында қалыптасатын қарым- қатынастармен анықталады, мұнда оқушылардың қабілеттері, мұғалімнің өз пәніне деген қызығушылығы, оның оқушыларға үнемі көмекке дайын тұруы.

11 слайд
• Біріншіден , оқуды оқушы үшін тек қызықты ғана емес, сондай-ақ нәтижелі ету үшін мұғалімнің шығармашылық ойын оқытудың тиімді әдістерін, оқушылардың танымдық қызығушылығын артыру тәсілдері мен әдістерін іздестіруге бағыттаған жөн; • Екіншіден, егер химияға деген қызығушылықты арттыру тәсілдері мен әдістерінің қалыптасқан жүйесін ұғымды қолданар болсақ, онда балаларда сабаққа деген ұмтылыс артып,химияның ең қызықты пәндерінің бірі екендігі деген түсінігі нығаяды. Шығармашылық, ауызша және қызықты тапсырмалар, проблемалық ситуациялар, өзіндік жұмыс, тарихи элементтер мен оқу материалдары дәстүрлі емес нысандардан тұратын сабақтарды ұйымдастырып, өткізу қорытындысымен мынадай тұжырым жасауға болады:

12 слайд
Оқушыларды біліммен қаруландырып қоймай оларды қисынды ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту үшін «Дөңгелек үстел», «Бреин-ринг », «Бұл неліктен», «Кім көп біледі», «Көңілділер мен тапқырлар» оқыта үйрету ойындарын қолданамын. Ойын элементтерін пайдаланып, деңгейлік тапсырмалар арқылы танымдық қызығушылығын арттыруға өткізген сабақтарым: 8 сынып бойынша «Оксидтердің жіктелуі, аталуы мен алу жолдары», «Тұздар. Құрамы және химиялық қасиеттері», 9 сынып бойынша «Бейорганикалық қосылыстар», « Азот, Фосфор» т.б өткен тақырыпты пысықтау, үй тапсырмасын тексеру кезінде пәнге қызығушылығын арттыру үшін сұрақ- жауап ретінде миға шабуыл, кім жылдам, біліміңді байқап көр, формулалар сайысы, бейне сұрақ, химик сараман, жарқыраған шың т.б ойын элементтерін қолданып, оқушылардың белсенділігін арттырамын.

13 слайд

14 слайд
МАҚСАТЫ: ОҚУШЫЛАРҒА ОКСИДЕРДІҢ ҚҰРАМЫ, ҚАСИЕТ- ТЕРІ, ОКСИДТЕРДІҢ БІР-БІРІНЕН АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ, ҚОЛДАНЫЛУЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНДІРУ, ОКСИДТЕРДІ ЖІКТЕУГЕ, САЛЫСТЫРУҒА, ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУЛЕРІН ЖАЗЫП, ТЕҢЕСТІРЕ БІЛУГЕ БАУЛУ. ОҚУШЫЛАРДЫҢ ІСКЕРЛІГІН, ӨЗ БЕТІМЕН ІЗДЕНУІН, ОЙ-ӨРІСІН, ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ МҮМКІНДІГІН ДАМЫТУ, ҒЫЛЫМИ КӨЗҚАРАСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ. ӨЗ БЕТІМЕН, ЖҰППЕН, ТОППЕН ЖҰМЫС ІСТЕП, ӨЗ БІЛІМІН ӨЗІ ТЕКСЕРІП, БАҒАЛАЙ БІЛУГЕ ҮЙРЕТУ. ӨЗДІГІНЕН ТАЛПЫНЫП, ЖАУАПКЕРШІЛІКПЕН СЕЗІНЕТІН САНАЛЫ, ӨНЕГЕЛІ ҰРПАҚ ТӘРБИЕЛЕУ.

15 слайд
Оқушылардың деңгейлерін ескере отырып, дара жұптық, топтық тапсырмалар беріледі. Дара оқушылар үшін 1) « Пирамида » ішіндегі элемент таңбаларын пайдаланып , оксидтердің формулаларын құрастыру керек . Ca Cu O S ZnO O2Na2 AI2 O3Fe2 OMqO3P2 Li2 CO Aq2 OBaOK2 O N2

16 слайд
“ 3” Мына оксидтердің алыну жолдарын жаз, аттарын ата. K 2 O , N2O 3, CaO , P2O5 , Cu2O 4К+О2 2К2О дикалий оксиді 2 N 2 + 3 O 2 2 N 2 O 3 диазот триоксиді 2 Ca + O 2 2 CaO калций оксиді 4Р+5 O 2 2Р2О5 дифосфор пентаоксиді 2 Cu + O 2 2 CuO 2 дикупрум оксиді “ 4” Мына химиялық реакцияны аяқтап, алынған өнімдегі тұздардың атын ата. Fe+HCI CaO+HCI Fe2O3+H2SO4 Na2O+H3PO4 Fe +2 HCI Fe CI 2+Н2 темір дихлориді CaO +2 HCI СаС I 2+Н2 кальций дихлориді Fe2O3+ 3 H2SO4 2 Fe ( S04 ) 3+3H2O диферрум тирсульфаты 3 Na2O+ 2 H3PO4 3 Na 3 РО 4+3 H2O тринатрий ортофосфаты “ 5” 400 г 9% ерітінді дайындау үшін тұз б ен с удан қандай массасы керек w= м(ерз)/м(ерт)*100 % Мерз = w *м(ерт)/100 % Мерз= 400г*9 % /100 % =36г 400 г ер – 36г тұз = 364г су ҮШ ДЕҢГЕЙЛІ ТАПСЫРМА (ТАПСЫРМАНЫ ОРЫНДАУДА ОҚУШЫЛАР БІР УАҚЫТТА БАСТАЙДЫ, ӘРҚАЙСЫСЫ ӨЗ БІЛІМ ШЫҢЫНА, ӨЗ ҚАБІЛЕТТЕРІНЕ ҚАРАЙ ЖЕТЕДІ)

17 слайд
(ОҚУШЫЛАР БІРЛЕСЕ ОТЫРЫП РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУЛЕРІН АЯҚТАЙДЫ)ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Тапсырма Жауабы 1) P 2 O 5 + ...... H 3 PO 4 3 H 2 O 2) Na 2 O + …… NaOH H 2 O 3) K 2 O + …… KCI+H 2 O 2 Н С I 4) PH 3 +…… P 2 O 5 +H 2 O 4 O 2 5) SO 3 + ……Na 2 SO 4 +H 2 O 2 NaOH 6) CaO + …… CaSiO 3 SiO 2

18 слайд
ТОПТЫҚ ЖҰМЫС 1) ҚАЙ ОКСИД ҚАЙДА ЖАТАДЫ СОҒАН “+” ТАҢБАСЫН ҚОЮ Оксидтер Na 2 O ZnO CuO FeO CrO 3 N 2 O 5 MnO CO 2 Li 2 O Қышқылдық Негіздік Екідайлы 2) ОҚУШЫЛАР ОКСИДТЕРДІ АЛУ ӘДІСТЕРІН БІЛЕ ОТЫРЫП, БЕРІЛГЕН ОКСИДТЕРДІ АЛУ РЕАКЦИЯСЫНЫҢ ТЕҢДЕУЛЕРІН ЖАЗЫҢДАР 3)БЕРІЛГЕН РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУІН ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫҢДАР 1.LI 2 O __LIOH__LI 2 CO 3 2.NA__NA 2 O__NAOH 3.SO 3 __H 2 SO 4 __MGSO 4 4.AL__AL 2 O 3 __AL 2 ( SO 4 ) 3

19 слайд
ОҚУШЫЛАР ӘР ТҮРЛІ ЖҰМЫС ФОРМАЛАРЫН ОРЫНДАУ КЕЗІНДЕ АЛҒАН БАҒАЛАРЫН ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ КАРТОЧКАЛАРЫНА ҚОЯДЫ. МЫСАЛЫ: ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ КАРТОЧКАСЫ Орындалатын жұмыс Тест Сөз- жұмбақ Жаңа сабақ Өзіндік жұмыс Жұптық жұмыс Топ жұмысы Баға

20 слайд

21 слайд
Сабақтың мақсаты: білімділік: оқушыларға тұздардың құрамы туралы мағұлмат бере отырып, зертханалық жұмыстар арқылы негізгі ұғымдарды қалыптастыру. дамытушылық: оқушылардың белсенділігін арттыру, ойлау қабілеттерін, шапшаңдығын дамыту, өз бетімен жұмыс істеп, талаптануын арттыру. тәрбиелік: болашаққа көзқарасын қалыптастыру.

22 слайд
Топпен жұмыс. І топ тапсырмасы. 1. Мына заттардың ішінен оксидтерді теріп жазыңдар: Н 2 SO 4 , Fe 2 O 3 , H 2 CO 3 , HCl, MgO, H 2 S, HNO 3 , HBr, CaO, N 2 O 5 , H 3 PO 4 , HJ . 2. Мұғалімнің көмегімен тәжірибе жасау. Сынауыққа күкірт қышқылын құйып алып, үстіне мырыш ұнтағын салыңыз. Не байқалды? 3. Массасы 5,6 г калий гидроксидін бейтараптауға қажет күкірт қышқылының массасын есептеңдер.

23 слайд
ІІ топ тапсырмасы. 1. Мына заттардың ішінен оттекті қышқылдарды теріп жазыңдар: Н 2 SO 4 , Fe 2 O 3 , H 2 CO 3 , HCl, MgO, H 2 S, HNO 3 , HBr, CaO, N 2 O 5 , H 3 PO 4 , HJ. 2. Мұғалімнің көмегімен тәжірибе жасау. Сынауыққа күкірт қышқылын құйып алып, үстіне мыс сымын салыңыз. Не байқалды? 3. 20 г магний оксиді азот қышқылымен әрекеттескенде неше грамм тұз түзіледі?

24 слайд
ІІІ топ тапсырмасы. 1. Мына заттардың ішінен оттексіз қышқылдарды теріп жазыңдар: Н 2 SO 4 , Fe 2 O 3 , H 2 CO 3 , HCl, MgO, H 2 S, HNO 3 , HBr, CaO, N 2 O 5 , H 3 PO 4 , HJ. 2. Мұғалімнің көмегімен тәжірибе жасау. Сынауыққа күкірт қышқылын құйып алып, үстіне темір шеге салыңыз. Не байқалды? 3. Массасы 7,1 г фосфор (V) оксиді судың артық мөлшерімен әрекеттескенде түзілетін ортафосфор қышқылының массасын табыңдар.

25 слайд
Сабақты қорыту. Тест жұмысы. 1. Қышқылдар дегініміз не? А) металл атомынан және қышқыл қалдығынан тұратын күрделі заттар. В) біреуі оттек болып келетін екі элементтен құралған қосылыс. С) металл атомдары гидроксотоппен қосылған күрделі заттар. Д) сутек атомы және қышқыл қалдығынан тұратын күрделі заттар. Е) дұрыс жауабы жоқ. 2. Индикаторлар дегеніміз не? А) қышқыл ерітінділерде түсін өзгертетін заттар В) қышқыл ерітінділерде түсін өзгертетін заттар С) қышқыл ерітінділерде еритін заттар Д) қышқыл ерітінділерде ерімейтін заттар Е) барлық жауаптар дұрыс 3. Қышқыл құрамына кіретін сутек атомының санына қарай нешеге бөлінеді? А) 2 В) 4 С) 5 Д) 3 Е) 6 4. Индикаторлардың неші түрі бар? А) 4 В) 6 С) 3 Д) 2 Е) 7

26 слайд
5. Кез келген қышқыл құрамына міндетті түрде кіретін атом: А) металл В) оттек С) күкірт Д) сутек Е) бейметалл 6. 4 моль күкірт қышқылының массасы: А) 98 В) 441 С) 392 Д) 490 Е)196 7. 4 моль мырыш күкірт қышқылымен әрекеттескенде түзілген сутектің көлемі (л) А) 8,96 л В) 13,44 л С) 4,48 л Д) 17,92 л Е) 6,72 л 8. Н 2 SO 4 – атауы А) күкірт сутек қышқылы В)күкірт қышқыл С) күкіртті қышқыл Д) азот қышқылы Е) фосфор қышқыл. 9. Қышқыл құрамында оттек атомының болу немесе болмауына байланысты неше топқа бөлінеді? А) 4 В) 6 С) 3 Д) 2 Е) 7 10. NO 3 – қышқыл қалдығының атауы. А) хлорид В) сульфат С) нитрат Д) карбонат Е) фосфат

27 слайд
Осы тәсілдері мен әдістерді қолдану сабаққа өзгерістер енгізуімен қатар,балаларды жүйелі жұмыс істеуге үйретеді және өздерінің тарапынан белсенді іс-әрекетке деген үздіксіз талапты күту ахуалын қалыптастырады. Ең маңыздысы, оқушы тұлғасының толымдылығын оны әлеуметтендіру үдерісі барысында адамның ішкі жағдайлары мен жеке бас табиғатымен қоса дамытуға жағдай жасау болып табылады. Оған тек мұғалімнің де,оқушының да шығармашылық ізденісінің нәтижесінде қол жеткізуге болады.