Химиялық тепе-теңдікке әсер ететін факторлар. Ле-Шателье-Браун принцпі 10 ҚҒБ
Химиялық тепе-теңдікке әсер ететін факторлар. Ле-Шателье-Браун принцпі 10 ҚҒБ

#1 слайд
Үй тапсырмасы
1 слайд
Үй тапсырмасы
#2 слайд
Үй тапсырма сұрақтары:
1.Солдан оңға қарай жүретін реакция?
2.Химиялық тепе – теңдік деген не ?
3.Тепе –теңдік константасы деген не ?
2 слайд
Үй тапсырма сұрақтары: 1.Солдан оңға қарай жүретін реакция? 2.Химиялық тепе – теңдік деген не ? 3.Тепе –теңдік константасы деген не ?
#3 слайд
3 слайд
#4 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Химиялық тепе-теңдікке
әсер ететін факторлар.
Ле-Шателье-Браун принцпі.
4 слайд
Сабақтың тақырыбы: Химиялық тепе-теңдікке әсер ететін факторлар. Ле-Шателье-Браун принцпі.
#5 слайд
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу
мақсаты:
10.3.3.1 Химиялық тепе-теңдікке
температура, концентрация және
қысым өзгерісінің әсерін болжау;
5 слайд
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты: 10.3.3.1 Химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін болжау;
#6 слайд
-Химиялық тепе – теңдіктің ығысуына әсер
ететін факторларды қарастырамыз:
-Ле Шателье – Броун принцпі бойынша
тепе – теңдіктің ығысу бағытын болжауды
үйренеміз:
6 слайд
-Химиялық тепе – теңдіктің ығысуына әсер ететін факторларды қарастырамыз: -Ле Шателье – Броун принцпі бойынша тепе – теңдіктің ығысу бағытын болжауды үйренеміз:
#7 слайд
Қайтымды реакциялар өзара қарама қарсы екі
бағытта да (тура,кері) жүретін реакциялар.
Тура және кері реакциялардың жылдамдықтары тең
болған жағдайда ТЕПЕ-ТЕҢДІК орнайды.
Әрекеттесуші заттардың концентрациясы,
температурасы және қысымы өзгергенде химиялық тепе-
теңдіктің ығысу бағыты Ле-Шателье-Браун принцпі мен
анықталады.
Ле-Шателье –Браун принцпі бойынша тепе-
теңдіккке әсер етуші факторлар:
1.Концентрация.
2.Температура
3.Қысым (әрекеттесуші заттар газ болса)
4.Өршіткі
7 слайд
Қайтымды реакциялар өзара қарама қарсы екі бағытта да (тура,кері) жүретін реакциялар. Тура және кері реакциялардың жылдамдықтары тең болған жағдайда ТЕПЕ-ТЕҢДІК орнайды. Әрекеттесуші заттардың концентрациясы, температурасы және қысымы өзгергенде химиялық тепе- теңдіктің ығысу бағыты Ле-Шателье-Браун принцпі мен анықталады. Ле-Шателье –Браун принцпі бойынша тепе- теңдіккке әсер етуші факторлар: 1.Концентрация. 2.Температура 3.Қысым (әрекеттесуші заттар газ болса) 4.Өршіткі
#8 слайд
1. Концентрация.
Егер реакция экзотермиялық болса, яғни жылу бөле жүрсе,
әрекеттесуші заттардың концентрациясы артқан кезде, тепе-теңдік оңға
ығысады.
Ал керісінше, концентрациясы төмендесе тепе-теңдік солға ығысады.
2. Температура
Егер реакция экзотермиялық болса, яғни жылу бөле жүрсе,
әрекеттесуші заттардың температурасы артқан кезде, тепе - теңдік солға, ал
төмендеген кезде, оңға ығысады.
3.Қысым (әрекеттесуші заттар газ болса)
Егер реакция экзотермиялық болса, яғни жылу бөле жүрсе,
әрекеттесуші заттардың қысымы артқан кезде тепе- теңдік аз көлем жаққа, ал
төмендеген кезде көп көлем жаққа ығысады.
4.Өршіткі
Өршіткі тепе-теңдікке әсер етпейді.
Және егер реакция эндотермиялық болса, яғни жылу сіңіре жүрсе,
Ле –Шателье -Браун принцпі барлық факторлар үшін керісінше қолданылады.
Мысалға, экзотермиялық реакцияда концентрация артса тепе-теңдік оңға
ығысатын болса, ал эндотермиялық реакцияда керісінше солға ығысады.
Қалған факторлар үшін де дәл солай.
8 слайд
1. Концентрация. Егер реакция экзотермиялық болса, яғни жылу бөле жүрсе, әрекеттесуші заттардың концентрациясы артқан кезде, тепе-теңдік оңға ығысады. Ал керісінше, концентрациясы төмендесе тепе-теңдік солға ығысады. 2. Температура Егер реакция экзотермиялық болса, яғни жылу бөле жүрсе, әрекеттесуші заттардың температурасы артқан кезде, тепе - теңдік солға, ал төмендеген кезде, оңға ығысады. 3.Қысым (әрекеттесуші заттар газ болса) Егер реакция экзотермиялық болса, яғни жылу бөле жүрсе, әрекеттесуші заттардың қысымы артқан кезде тепе- теңдік аз көлем жаққа, ал төмендеген кезде көп көлем жаққа ығысады. 4.Өршіткі Өршіткі тепе-теңдікке әсер етпейді. Және егер реакция эндотермиялық болса, яғни жылу сіңіре жүрсе, Ле –Шателье -Браун принцпі барлық факторлар үшін керісінше қолданылады. Мысалға, экзотермиялық реакцияда концентрация артса тепе-теңдік оңға ығысатын болса, ал эндотермиялық реакцияда керісінше солға ығысады. Қалған факторлар үшін де дәл солай.
#9 слайд
1.ТОПТЫҚ жұмыс
Карточкамен әр түрлі есеп беріледі екі топқа
Егер тепе – теңдік концентрацияслары: [А]= 0,12
моль/л,[В] = 0,24 моль/л,[С] = 0,295 моль/л тең
болса А+2В С реакцияларының тепе – теңдік
константасы неге тең?
9 слайд
1.ТОПТЫҚ жұмыс Карточкамен әр түрлі есеп беріледі екі топқа Егер тепе – теңдік концентрацияслары: [А]= 0,12 моль/л,[В] = 0,24 моль/л,[С] = 0,295 моль/л тең болса А+2В С реакцияларының тепе – теңдік константасы неге тең?
#10 слайд
Егер H2 + I2 = 2HI реакциясындағы сутек пен йодтың
бастапқы концентрациялары сәйкесінше , 0,5 моль/л және
1,5 моль/л , ал йодсутектің тепе – теңдік концентрациясы
[НІ] = 0,8 моль/л.Сутек пен йодтың тепе – теңдіктегі
концентрациялары мен тепе – теңдік константасын
есептендер.
10 слайд
Егер H2 + I2 = 2HI реакциясындағы сутек пен йодтың бастапқы концентрациялары сәйкесінше , 0,5 моль/л және 1,5 моль/л , ал йодсутектің тепе – теңдік концентрациясы [НІ] = 0,8 моль/л.Сутек пен йодтың тепе – теңдіктегі концентрациялары мен тепе – теңдік константасын есептендер.
#11 слайд
ТОПТЫҚ жұмыс жауабы:
1 – топ
A+2B=C
K
1
=[A]
a
*[B]
b
K
2
=[C]
c
K
т,т
= K
2
/K
1
= C/A*[B]
b
=0.295 /0,12*0,24
2
= 42.7
2 – топ
H
2
+I
2
=2HI
[I
2
]=0.5моль - 0.8моль / 2=0.1моль
[H
2
] = 1.5моль – 0.8моль / 2 =1.1моль
K
1
=0.1 / 1.1 = 0.11
K
2
=0.8
2
=0.64
K
т,т
=K
2
/K
1
=0.64/0.11=5.82
11 слайд
ТОПТЫҚ жұмыс жауабы: 1 – топ A+2B=C K 1 =[A] a *[B] b K 2 =[C] c K т,т = K 2 /K 1 = C/A*[B] b =0.295 /0,12*0,24 2 = 42.7 2 – топ H 2 +I 2 =2HI [I 2 ]=0.5моль - 0.8моль / 2=0.1моль [H 2 ] = 1.5моль – 0.8моль / 2 =1.1моль K 1 =0.1 / 1.1 = 0.11 K 2 =0.8 2 =0.64 K т,т =K 2 /K 1 =0.64/0.11=5.82
#12 слайд
Жұптық жұмыс
1 жұп
Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына
қысымның өзгерісі қалай әсер етеді?
О
2
= О
3
2 жұп
Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына
қысымның өзгерісі қалай әсер етеді?
С
2
Н
4(г)
+Н
2(г)
=С
2
Н
6(г)
12 слайд
Жұптық жұмыс 1 жұп Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына қысымның өзгерісі қалай әсер етеді? О 2 = О 3 2 жұп Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына қысымның өзгерісі қалай әсер етеді? С 2 Н 4(г) +Н 2(г) =С 2 Н 6(г)
#13 слайд
Жұптық жұмыс жауабы:
Қысымды арттырған кезде тепе – теңдік көлемі аз заттар түзілу бағытына,ал
керсінше қысымды төмендеткенде көлемі ұлғайтқан реакция бағытына ығысады.
1 жұп
Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына қысымның
өзгерісі қалай әсер етеді?
3О
2
= 2О
3
Қысым арттырған кезде тепе – теңдік оттек түзілу яғни оң жақ бағытына ал төмендеткенде
озон яғни солға қарай ығысады
2 жұп
Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына қысымның
өзгерісі қалай әсер етеді?
С
2
Н
4(г)
+Н
2(г)
=С
2
Н
6(г)
Қысым арттырған кезде тепе – теңдік метил түзілу яғни оң жақ бағытына ал төмендеткенде
метан яғни солға қарай ығысады
13 слайд
Жұптық жұмыс жауабы: Қысымды арттырған кезде тепе – теңдік көлемі аз заттар түзілу бағытына,ал керсінше қысымды төмендеткенде көлемі ұлғайтқан реакция бағытына ығысады. 1 жұп Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына қысымның өзгерісі қалай әсер етеді? 3О 2 = 2О 3 Қысым арттырған кезде тепе – теңдік оттек түзілу яғни оң жақ бағытына ал төмендеткенде озон яғни солға қарай ығысады 2 жұп Берілген қайтымды реакциялардағы тепе – теңдіктің ығысуына қысымның өзгерісі қалай әсер етеді? С 2 Н 4(г) +Н 2(г) =С 2 Н 6(г) Қысым арттырған кезде тепе – теңдік метил түзілу яғни оң жақ бағытына ал төмендеткенде метан яғни солға қарай ығысады
#14 слайд
Жеке – жеке тапсырма.
(жылдамдық қажет етеді)
1.Концентрация өзгерісінің әсерін айт?
2. Қысым өзгеруінің әсерін айт?
3.Температура өзгерісінің әсерін айт?
4.Өршіткі әсерін айт?
5.Тепе – теңдік ығысуын 1885 жылы қай елдің
ғалымы тұжырымдап кетті?
6.Қай жылы неміс ғалымы Ф.Браун теориялық
тұрғыда негізін қалады?
7.Егер химиялық тепе – теңдіктегі реакцияның
жүру жағдайларын өзгертетін болса,тепе – теңдік
қалай ығысады?
14 слайд
Жеке – жеке тапсырма. (жылдамдық қажет етеді) 1.Концентрация өзгерісінің әсерін айт? 2. Қысым өзгеруінің әсерін айт? 3.Температура өзгерісінің әсерін айт? 4.Өршіткі әсерін айт? 5.Тепе – теңдік ығысуын 1885 жылы қай елдің ғалымы тұжырымдап кетті? 6.Қай жылы неміс ғалымы Ф.Браун теориялық тұрғыда негізін қалады? 7.Егер химиялық тепе – теңдіктегі реакцияның жүру жағдайларын өзгертетін болса,тепе – теңдік қалай ығысады?
#15 слайд
Бекіту сұрақтары:
1Химиялық тепе – теңдіктің ығысуына қандай
факторлар әсер етеді?
2 Қайтымды реакцияларда өршіткінің рөлі
қандай?
3 Химиялық тепе – теңдікті ығыстыру дегенді
қалай түсінесіңдер?
15 слайд
Бекіту сұрақтары: 1Химиялық тепе – теңдіктің ығысуына қандай факторлар әсер етеді? 2 Қайтымды реакцияларда өршіткінің рөлі қандай? 3 Химиялық тепе – теңдікті ығыстыру дегенді қалай түсінесіңдер?
#16 слайд
Үйге тапсырма:
&40 тақырып 164 беттегі
5-6 тапсырмалар
16 слайд
Үйге тапсырма: &40 тақырып 164 беттегі 5-6 тапсырмалар
#17 слайд
Рефлеция
17 слайд
Рефлеция
шағым қалдыра аласыз













