Инклюзивті білім берудің ерекшеліктері

1 слайд
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті География және табиғатты пайдалану факультеті География, жерге орналастыру, кадастр кафедрасы Тақырыбы: 1.Инклюзивті білім берудің ерекшеліктері 2. Инклюзивті білім беруді ұйымдастыру 3. Инклюзивті оқыту- негізгі принцептері 4. Шетелдерде инклюзивті білім беру мәселелері 5. Қазақстанда инклюзивті білім беру жүйесін дамыту Орындаған: Айткулов Е.; Есіркеп А.; Нұржаубайқызы А.; Оразәлі А.; Өтепова А. Тексерген: Джумабекова И.Д.

2 слайд
2Инклюзивті білім берудің ерекшеліктері Инклюзивтік білім беру дегеніміз - барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім үрдісіне толық енгізу және әлеуметтік бейімдеуге, жынысына, шығу тегіне, дініне, жағдайына қарамай, балаларды айыратын кедергілерді жоюға, ата- аналарын белсенділікке шақыруға, баланың түзеу-педагогикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарына арнайы қолдау, яғни, жалпы білім беру сапасы сақталған тиімді оқытуға бағытталған мемлекеттік саясат. Инклюзивті оқыту – ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Инклюзивті оқыту – ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Тәжірбие көрсеткеніндей қатаң білім беру жүйесінен балалардың бір бөлігі шығып қалады, өйткені қалыптасқан жүйе мұндай балалардың даралық қажеттілігін қанағаттандыра алмайды. Инклюзивті бағыт мұндай балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкіншілігін қалыптастырады.

3 слайд
Инклюзивті білім берудің негізгі 8 принципі туындайды. Яғни ол мына принциптер: ▹ Адам құндылығы оның мүмкіндігіне қарай қабілеттілігімен, жеткен жетістіктерімен анықталады. ▹ Әрбір адам сезуге және ойлауға қабілетті. ▹ Әрбір адам қарым-қатынасқа құқылы. ▹ Барлық адам бір-біріне қажет. ▹ Білім шынайы қарым-қатынас шеңберінде жүзеге асады. ▹ Барлық адамдар құрбы-құрдастарының қолдауы мен достығын қажет етеді. ▹ Әрбір оқушы үшін жетістік кежетуөзінің мүмкіндігіне қарай орындай алатын әрекетін жүзеге асыру. ▹ Жан- жақтылық адам өмірінің даму аясын кеңейтеді. 3

4 слайд
4 Инклюзивті оқыту- оқушылардың тең құқығын анықтайды және ұжым іс-әрекетіне қатысуға, адамдармен қарым-қатынасына қажетті қабілеттілікті дамытуға мүмкіндік береді. Инклюзивті оқыту арқылы барлық балалардың мұқтаждықтарын ескеріп, ерекше қажеттіліктері бар балалардың білім алуын қамтамасыз ететін жалпы білім үрдісін дамытуға болады. Мұндай оқыту түрі арнаулы білім беру жүйесінде дәстүрлі түрде қалыптасқан және даму үстіндегі формаларды ығыстырмайды, қайта жақындатады. Инклюзивті бағыт арқылы мүмкіндігі шектеулі балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкіншілігін қалыптастырады. Осы бағытты білім беру жүйесіне енгізу арқылы оқушыларды адамгершілікке,  ізгілікке , қайырымдылыққа тәрбиелей аламыз. Сонымен қоса, инклюзивті оқыту үрдісі балаларды толеранттылыққа тәрбиелеудің бастауы болмақ .

5 слайд
математика Ана тілі табиғаттану әдебиет өнерменИнклюзивті- арнайы білім беру мазмұны оқушылардың ғылыми білімдерін қамтиды

6 слайд
Инклюзивті-арнайы білім беру дидактикасы Оның заңдылық -тары Принцип- тері әдістері Оқу процесін Ұйымдас- тыру формала- рын зерттеумен айналысады.білім беру мен оқыту

7 слайд
7Педагогикалық үдеріс - өзара байланысты оқыту мен тәрбиенің, даму мен өздік даму үдерісінің жиынтығы. Жүйе компонеттері: - Педагогтар - Тәрбиеленушілер - Тәрбие жағдайлары

8 слайд
8Тұтас педагогикалық үдерістің құрылымы: Мақсатты компоненті Мазмұнды компоненті Ынталандыру компоненті Нәтижелі компонентіІс-әрекеттік компоненті Бақылаушы- реттеуші компоненті

9 слайд
Педагоги калық үдерістің кезеңдер і Жағдайларды туғызу, мақсат қою, жағдайлардың диагностикасы, жобалау,жоспарлау Алдағы іс-әрекеттің мақсаттары мен міндеттерін қою және түсіндіру,түзету. Жетістікті бағалау, жағымды мен жағымсызды талдау, сәтсіздіктің себептерін анықтау.Даярлық Жүзеге асыру Жеткен нәтижелерді талдау

10 слайд
Критерийлері Оқу-тәрбиелік үдерісі Түзету үдерісі мақсаты Оқыту мен тәрбиенің мазмұнына сәйкес оқушылардағы білімдерді, іскерліктерді, дағдыларды қалыптастыру Балалардың даму кемшіліктерін түзету, басу немесе алдын алу Педагогикалық тәсілдер Тәжірибе жинақтауына және әлеуметті маңызды қасиеттерді игеруін ұйымдастыруға бағытталған Дамудың компенсаторлық процестерін және жаңа жағымды қасиеттердің қалыптасуына машықтандыру нәтижесі Белгіленген білім, білік, дағды көлемін игеру Жалпыланған оқу, еңбек іскерліктерін қалыптастыру, дербестікті дамыту Нәтижеге жету қарқыны Жылдамдау үдеріс Баяу және көп еңбекті қажет ететін үдерісОқу-тәрбиелік және түзету үдерісінің спецификасы

11 слайд
Қытайдағы инклюзивті білім берудің негізгі элементтері:  егер оларда мүгедектігі болмаса, мектепке бара алатын мүмкіндігі бар барлық балаларды қосу;  балаларды "сұрыптаудың" және кері қайтарудың болмауы, аралас сыныптарда оқыту;  жасына сәйкес келетін сыныптарда дене және психикалық ерекшеліктері бар балаларды бөлу;  жағдайлармен байланысты өзара іс-қимыл жасау және оқыту ресурстары мен әдістерін үйлестіру;  оқытудың орталықсыздандырылған үлгілерін пайдалану.

12 слайд
Қытайға инклюзивті білім беру батыстан келді және мәдениеттің қақтығысы мен интеграциясы нәтижесінде пайда болды. Білім берудің бұл түрі Дәстүрлі білімге бейімделе отырып, Қытайдың бірегей мәдениетінде және біртіндеп Қытайда инклюзивті білім беру теориясы пайда болды. Қытайдың дәстүрлі мәдениетіне қолда бар тұрақтылықты бұзатын барлық нәрсеге мұқият қарым-қатынас тән. Сондықтан әдеттен кез келген ауытқуды қоғам тұрақсыздандыруға әрекет ретінде қабылдайды немесе белгілі нұсқа ретінде қабылдай отырып, мәдениетке бейімделеді, немесе одан тыс басып озады. Ежелгі Қытай мәтінінде "Го юй" ("патшалар сөзі") IV-III ғғ. б.з. б. "Чжоу патшалығының сөзі" бөлімінде Аспан асты астындағы тұрақтылықты қолдау тәсілдері талқыланатын соқырлар туралы айтылады. Ежелгі қытай тілінде "музыкант" және "соқыр" терминдері "гу" иероглифімен белгіленген, бұл адамдардың ерекше болғанын көрсетеді, өйткені музыка бізге ғарыштан келеді деп саналды.

13 слайд
Шетелде инклюзивті білім беруді дамытқаннан және Қытайда білім беруді дамыту қажеттілігінен кейін 1980 жылдың соңынан Қытай үкіметі әдеттегі мектептерде мүмкіндігі шектеулі балалар мен балаларды бірлесіп оқыту тәжірибесін енгізе бастады. Бұл процестің мәні ерекше қажеттіліктері бар балаларды басқа оқушылармен бірге білім алатын қарапайым мектептер мен қарапайым сыныптарға жеткізу болып табылады. Арнайы білім беруді дамыту бойынша маңызды шаралардың бірі заңнамалық базада бірқатар құжаттар құру болып табылады. Мұндай тәжірибе инклюзивті білім берудің негізгі нысандарының бірі ретінде анықталды. ҚХР құрылғаннан бастап (1949 ж.) тәуелсіздік және ҚХР құрылғаннан бастап халықтың 80% - дан астамы сауатсыз, ал Қытай экономикасы құлдырайды, ең қысқа мерзімде ел міндетті тоғыз жылдық білім берумен қамтылды. Алдағы уақытта мүмкіндігі шектеулі балалар үшін міндетті білім енгізілді және инклюзивті білім беру саласында жақсы нәтижелерге қол жеткізілді.

14 слайд
Инклюзивтік білім беру 1994 жылы Испанияда ЮНЕСКО өткізген және инклюзивті оқыту принциптерін бекіткен ерекше қажеттіліктері бар тұлғаларды білім беру жөніндегі дүниежүзілік конференцияда Саламан Декларациясы қабылданғаннан кейін кеңінен таралып, дамыды. Бұл ерекше балалармен жұмыс әдістемелерін ресми деңгейде зерделеудің және енгізудің бастауы болды және бағдарламаны іске асыруда Үкіметтің қолдауына ие болды. Бүгінгі күні мүмкіндігі шектеулі адамдарды оқыту құқығы "ҚХР мүгедектерін қорғау туралы Заңмен" , “Мүгедектерге білім беру туралы Ережемен", ҚХР Конституциясымен , "ҚХР білім беру туралы Заңымен" , "ҚХР міндетті білім беру туралы Заңымен" реттеледі. Онда екінші тараудың қырық бес бабында: "мемлекет пен қоғам соқыр, саңырау, мылқау және басқа мүгедек азаматтарға жұмысқа орналасуға, өмірге қаражат алуға, білім алуға көмектеседі"деп айтылған.

15 слайд
ҚХР-ның білім беру және басқа да ведомстволарының мәселелері жөніндегі мемлекеттік кеңесі 1986 жылғы қыркүйекте "Арнайы білім беруді жүзеге асырудың кейбір мәселелері туралы пікірде" мүмкіндігі шектеулі балалардың білім алу тәсілдерін белгіледі: Соқыр, нашар, ақыл-есі кем балаларды мектепте оқытуды бастау мерзімдері жеке қажеттіліктерге сәйкес кеңейтілуі мүмкін. Оқыту тәсілдері мен нысандары икемді және әртүрлі болуы тиіс: мамандандырылған мектептер мекемесінен басқа, әдеттегі бастауыш немесе бастауыш орта мектеп жанынан мүгедек балалар оқитын мүмкіндіктері шектеулі балаларға арналған арнайы топтар құрылуы мүмкін. Алайда бұл қарапайым оқушылардың бастауыш және орта мектепке баруына кедергі келтірмеуі тиіс.

16 слайд
Қорытынды Қазіргі таңда барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру. Осы жаһандық мәселеге әлем ғалымдары мынадай анықтама береді: инклюзивтік білім беру дегеніміз - барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім үрдісіне толық енгізу және әлеуметтік бейімдеуге, жынысына, шығу тегіне, дініне, жағдайына қарамай, балаларды айыратын кедергілерді жоюға, ата-аналарын белсенділікке шақыруға, баланың түзеу-педагогикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарына арнайы қолдау, яғни, жалпы білім беру сапасы сақталған тиімді оқытуға бағытталған мемлекеттік саясат. Инклюзивті оқыту – ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Демек, инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Осы бағыт балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру жағдайын  қалыптастырады.