Жануарлар әлемі

Тақырып бойынша 31 материал табылды

Жануарлар әлемі

Материал туралы қысқаша түсінік
Жануарлар патшалығы
Материалдың қысқаша нұсқасы
img_page_1
Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Слайдтың жеке беттері
Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Құстар

#1 слайд
Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Құстар – Aves Отряд: Тырнатәрізділер - Gruiformes Тұқымдасы: Сутартарлар тұқымдасы-Rallidae Туысы: Қасқалдақ–Fulica Түр: Кәдімгі қасқалдақ- Fulica atra Қасқалдақ(лат.Fulicaatra) тырнатәрізділер отрядының сутартарлар тұқымдасына жата тын құс. Дене тұрқы 40 см-дей.Басқа құстардан ерекшелігі - маңдайында ақ тері қатпары болады (аталуы осыдан).Аяғы қысқа, башайларында жапырақ тәрізді тері қатпарлары бар.Қанаттары қысқа (19-23 см), ұшқанда суды қанаттарымен сабалап ауыр көтеріледі, ұзаққа ұша алмайды. Жақсы жүзеді, құрлыққа көп шықпайды, өте сирек сүңгиді.Ересек құстардың бас, мойын және құйрықасты қауырсындарының түсі қара, арқасы жылтыр қара сұр, бауыры жылтыр сұр.Мекиенінің салмағы 500-700 г, қоразы ірілеу, 600-900 г-дай болады. Таралуы:Қазақстанда сусыз шөлдерден басқа аймақтарда жаппайкездеседі. Қысқа қар ай Каспий, Жерорта теңіздері, Алдыңғы жане Оңтүстік Азия.  Биоценозда алатын орны: Еті дәмді, күзге қарай семіреді. Қасқалдақтың саны өте көп болғандықтан, олар әуесқойлық және кәсіптік жолмен ауланатын құстардың қатарына жатады

1 слайд

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Құстар – Aves Отряд: Тырнатәрізділер - Gruiformes Тұқымдасы: Сутартарлар тұқымдасы-Rallidae Туысы: Қасқалдақ–Fulica Түр: Кәдімгі қасқалдақ- Fulica atra Қасқалдақ(лат.Fulicaatra) тырнатәрізділер отрядының сутартарлар тұқымдасына жата тын құс. Дене тұрқы 40 см-дей.Басқа құстардан ерекшелігі - маңдайында ақ тері қатпары болады (аталуы осыдан).Аяғы қысқа, башайларында жапырақ тәрізді тері қатпарлары бар.Қанаттары қысқа (19-23 см), ұшқанда суды қанаттарымен сабалап ауыр көтеріледі, ұзаққа ұша алмайды. Жақсы жүзеді, құрлыққа көп шықпайды, өте сирек сүңгиді.Ересек құстардың бас, мойын және құйрықасты қауырсындарының түсі қара, арқасы жылтыр қара сұр, бауыры жылтыр сұр.Мекиенінің салмағы 500-700 г, қоразы ірілеу, 600-900 г-дай болады. Таралуы:Қазақстанда сусыз шөлдерден басқа аймақтарда жаппайкездеседі. Қысқа қар ай Каспий, Жерорта теңіздері, Алдыңғы жане Оңтүстік Азия.  Биоценозда алатын орны: Еті дәмді, күзге қарай семіреді. Қасқалдақтың саны өте көп болғандықтан, олар әуесқойлық және кәсіптік жолмен ауланатын құстардың қатарына жатады

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Бауыры

#2 слайд
Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Бауырымен жорғалаушылар-Reptilia Отряд: Тасбақалар -Testudines Тұқымдасы: Құрлық тасбақасы-Testudinidae Туысы: Дала тасбақасы-Testudo Түр: Кәдімгі дала тасбақасы-Testudo horsfieldii Дала тасбақасы (лат. Testudo horsfieldii) – құрлық тасбақалары тұқымдасына жататын бауырымен жорғалаушы. Карапакс, яғни, арқа сауыты 29 см, жалпы бауыр сауытын пластрон деп атайды. Аталығы аналығынан кішірек және арқа сауыты дөңесті, ұзындау құйрықты болады. Дала тасбақасы тіршілік қамын қатаң күндіз жасайды. Ыстық күндері таңертең және кешкі ымырт кезінде ғана жайылады. Ыстықта өсімдіктер түбіне, кеміргіштердің ініне тығылады. Тасбақа, негізінен, көпжылдық шөптер мен түрлі өсімдіктердің балаусасымен қоректенеді, кейде қоңыздар мен бүйілерді де қорегіне жаратады. Таралуы:Қазақстанда бұл тасбақа Шығыс Қазақстан облысының оңтүстігінде Ақтоғай станцасы орналасқан Балқаштың солтүстік-шығыс жағалауына дейінгі аймақта кездеседі. Биоценозда алатын орны: Кәсіптік маңызы бар, Батыс Еуропа елдерінде тағам ретінде пайдаланылады.

2 слайд

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Бауырымен жорғалаушылар-Reptilia Отряд: Тасбақалар -Testudines Тұқымдасы: Құрлық тасбақасы-Testudinidae Туысы: Дала тасбақасы-Testudo Түр: Кәдімгі дала тасбақасы-Testudo horsfieldii Дала тасбақасы (лат. Testudo horsfieldii) – құрлық тасбақалары тұқымдасына жататын бауырымен жорғалаушы. Карапакс, яғни, арқа сауыты 29 см, жалпы бауыр сауытын пластрон деп атайды. Аталығы аналығынан кішірек және арқа сауыты дөңесті, ұзындау құйрықты болады. Дала тасбақасы тіршілік қамын қатаң күндіз жасайды. Ыстық күндері таңертең және кешкі ымырт кезінде ғана жайылады. Ыстықта өсімдіктер түбіне, кеміргіштердің ініне тығылады. Тасбақа, негізінен, көпжылдық шөптер мен түрлі өсімдіктердің балаусасымен қоректенеді, кейде қоңыздар мен бүйілерді де қорегіне жаратады. Таралуы:Қазақстанда бұл тасбақа Шығыс Қазақстан облысының оңтүстігінде Ақтоғай станцасы орналасқан Балқаштың солтүстік-шығыс жағалауына дейінгі аймақта кездеседі. Биоценозда алатын орны: Кәсіптік маңызы бар, Батыс Еуропа елдерінде тағам ретінде пайдаланылады.

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Сүтқор

#3 слайд
Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Сүтқоректілер-Mammalia Отряд: Жұптұяқтылар -Artiodactyla Тұқымдасы: Бұғылар-Cervidae Туысы: Елік -Capreolus Түр:Елік-Capreolus pygargus Елік (лат. Capreolus pygargus) – бұғылар тұқымдасына жататын жұптұяқты, сүтқоректі жануар. Дене тұрқы 120 – 160 см, шоқтығына дейінгі биіктігі 75 – 100 см, салмағы 30 – 55 кг. Құйрығы өте қысқа. Ешкісі мүйізсіз, текесінің наурыз – мамырда толық жетіліп, қараша – желтоқсанда түсетін 3 – 5 ашалы мүйізі (25 – 40 см) болады. Аяқтары жіңішке әрі ұзын. Қыста түгінің түсі қоңырқай сұр, жазда жирен, жас лақтарының түгінде ашық түсті теңбіл дақтары болады. Жеміс-жидек, мүк, қына және шөптесін өсімдіктердің жүзге жуық түрімен қоректенеді. Жазда жеке-жеке, ал басқа кезде топталып жүреді. Бір жарым жасында лақтайды. Шілде – тамыздан бастап 9 ай көтеріп 1 – 2, кейде 3 лақтан туады. Лақтарын 6 – 8 ай сүтімен қоректендіреді. Ешкісі 11 – 12, текесі 16 жылдай тіршілік етеді. Таралуы:ЕлікТалас, Іле, Жетісу (Жоңғар) Алатауында, Батыс және Орталық Тянь- Шаньда, Қаратауда, Тарбағатайда, Сауырда және Оңтүстік Алтайда кездеседі. Биоценозда алатын орны: Еті мен терісі үшін арнайы рұқсатпен ауланады. Кәсіптік маңызы бар.

3 слайд

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Сүтқоректілер-Mammalia Отряд: Жұптұяқтылар -Artiodactyla Тұқымдасы: Бұғылар-Cervidae Туысы: Елік -Capreolus Түр:Елік-Capreolus pygargus Елік (лат. Capreolus pygargus) – бұғылар тұқымдасына жататын жұптұяқты, сүтқоректі жануар. Дене тұрқы 120 – 160 см, шоқтығына дейінгі биіктігі 75 – 100 см, салмағы 30 – 55 кг. Құйрығы өте қысқа. Ешкісі мүйізсіз, текесінің наурыз – мамырда толық жетіліп, қараша – желтоқсанда түсетін 3 – 5 ашалы мүйізі (25 – 40 см) болады. Аяқтары жіңішке әрі ұзын. Қыста түгінің түсі қоңырқай сұр, жазда жирен, жас лақтарының түгінде ашық түсті теңбіл дақтары болады. Жеміс-жидек, мүк, қына және шөптесін өсімдіктердің жүзге жуық түрімен қоректенеді. Жазда жеке-жеке, ал басқа кезде топталып жүреді. Бір жарым жасында лақтайды. Шілде – тамыздан бастап 9 ай көтеріп 1 – 2, кейде 3 лақтан туады. Лақтарын 6 – 8 ай сүтімен қоректендіреді. Ешкісі 11 – 12, текесі 16 жылдай тіршілік етеді. Таралуы:ЕлікТалас, Іле, Жетісу (Жоңғар) Алатауында, Батыс және Орталық Тянь- Шаньда, Қаратауда, Тарбағатайда, Сауырда және Оңтүстік Алтайда кездеседі. Биоценозда алатын орны: Еті мен терісі үшін арнайы рұқсатпен ауланады. Кәсіптік маңызы бар.

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Қосмек

#4 слайд
Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Қосмекенділер – Amphіbіa Отряд: Құйрықсыз қосмекенділер – Anura Тұқымдасы: Нағыз бақалар –Ranidae Туысы: Жасыл бақалар–Pelophylax Түр: Көлбақа -Pelophylax ridibundus Көлбақа (лат. Pelophylax ridibundus) – құйрықсыздар отряды бақа тұқымдасына жататын түр. Бақалардың ішіндегі ең ірісі, ұзындығы 6-13 см-ге дейін жетеді. Салмағы – 200 грамға дейін жетеді.Қоңырқай, жасыл түсті келеді, үстінде күңгірт дақтары болады. Тістері үстіңгі жақ сүйектерінде ғана бар. Тілінің ұшы бос және екі айырылған. Көбінесе суда тіршілік ететіндіктен артқы аяғының жүзу жарғағы жақсы жетілген. Кейде судан жағалауға қоректену үшін шығады. Қорегін ұзын тілімен аулайды. Таралуы: Орманды, дала мен шөлейт жердегі су қоймаларында және ағысы жылдам өзендерде мекендейді. Қазақстанда негізгі таралу аймағы Орал–Ырғыз–Торғай су айдыны мен Балқаш – Алакөл аралығы болып саналады. Биоценозда алатын орны: Көлбақаның итшабақтары биоценозда (энергия тасымалдаушы) үлкен рөл атқарады, еті кейбір елдерде (мысалы, Францияда, Қытайда, т.б.) тағам ретінде пайдаланылады.

4 слайд

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Класс: Қосмекенділер – Amphіbіa Отряд: Құйрықсыз қосмекенділер – Anura Тұқымдасы: Нағыз бақалар –Ranidae Туысы: Жасыл бақалар–Pelophylax Түр: Көлбақа -Pelophylax ridibundus Көлбақа (лат. Pelophylax ridibundus) – құйрықсыздар отряды бақа тұқымдасына жататын түр. Бақалардың ішіндегі ең ірісі, ұзындығы 6-13 см-ге дейін жетеді. Салмағы – 200 грамға дейін жетеді.Қоңырқай, жасыл түсті келеді, үстінде күңгірт дақтары болады. Тістері үстіңгі жақ сүйектерінде ғана бар. Тілінің ұшы бос және екі айырылған. Көбінесе суда тіршілік ететіндіктен артқы аяғының жүзу жарғағы жақсы жетілген. Кейде судан жағалауға қоректену үшін шығады. Қорегін ұзын тілімен аулайды. Таралуы: Орманды, дала мен шөлейт жердегі су қоймаларында және ағысы жылдам өзендерде мекендейді. Қазақстанда негізгі таралу аймағы Орал–Ырғыз–Торғай су айдыны мен Балқаш – Алакөл аралығы болып саналады. Биоценозда алатын орны: Көлбақаның итшабақтары биоценозда (энергия тасымалдаушы) үлкен рөл атқарады, еті кейбір елдерде (мысалы, Францияда, Қытайда, т.б.) тағам ретінде пайдаланылады.

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Топ: Сүйекті

#5 слайд
Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Топ: Сүйекті балықтар – Osteichthyes Класс: Сәулеқанаттылар – Actinopteryqii Отряд: Карптәрізділер – Cypriniformes Тұқымдасы: Карптылар – Cyprinidae Туысы: Карптар – Cyprinus Түр: Кәдімгі мөңке - Carassius carassius Мөңке (лат.Carassius carassius) — тұқы тұқымдасына жататын балық. Өзен, көл тартылғанда, не су қатқанда 70 см-ге дейін су түбіндегі лайға көміліп, қатты суықтан не ыстықтан сақтанады. Ұзындығы 35 – 38 см-дей, салмағы 2 кг-дай. Мөңкенің бүйірі алтын сияқты сары түсті, жүзбе қанаттары қызыл-қоңыр, ал арқасы қара түсті болады. Қабыршағы тегіс. Жыныстық жағынан аналығы 3 – 4, аталығы 2 – 3 жасында жетіледі. Уылдырығын (300 мыңдай) мамыр – маусым айларында су температурасы 17 – 18 °C болғанда су түбіндегі шөп арасына шашады. Бұлар негізінен зоопланктонмен, зообентоспен және өлексемен (детритпен) қоректенеді. Қорек ретінде өсімдікті сирек пайдаланады. Мөңкенің кәсіптік маңызы бар Таралуы Қазақстанда Жайық, Жем, Ырғыз, Торғай, Нұра, Ертіс өзендерінің су алабында кездеседі. Қолданылуы Кәсіптік маңызы бар балық, қақталған, тұздалған, ысталған, жас түрінде тағамға пайдаланылады

5 слайд

Патшалығы: Жануарлар – Animalia Тип: Хордалылар – Chordata Тип тармағы: Омыртқалылар – Vertebrata Топ: Сүйекті балықтар – Osteichthyes Класс: Сәулеқанаттылар – Actinopteryqii Отряд: Карптәрізділер – Cypriniformes Тұқымдасы: Карптылар – Cyprinidae Туысы: Карптар – Cyprinus Түр: Кәдімгі мөңке - Carassius carassius Мөңке (лат.Carassius carassius) — тұқы тұқымдасына жататын балық. Өзен, көл тартылғанда, не су қатқанда 70 см-ге дейін су түбіндегі лайға көміліп, қатты суықтан не ыстықтан сақтанады. Ұзындығы 35 – 38 см-дей, салмағы 2 кг-дай. Мөңкенің бүйірі алтын сияқты сары түсті, жүзбе қанаттары қызыл-қоңыр, ал арқасы қара түсті болады. Қабыршағы тегіс. Жыныстық жағынан аналығы 3 – 4, аталығы 2 – 3 жасында жетіледі. Уылдырығын (300 мыңдай) мамыр – маусым айларында су температурасы 17 – 18 °C болғанда су түбіндегі шөп арасына шашады. Бұлар негізінен зоопланктонмен, зообентоспен және өлексемен (детритпен) қоректенеді. Қорек ретінде өсімдікті сирек пайдаланады. Мөңкенің кәсіптік маңызы бар Таралуы Қазақстанда Жайық, Жем, Ырғыз, Торғай, Нұра, Ертіс өзендерінің су алабында кездеседі. Қолданылуы Кәсіптік маңызы бар балық, қақталған, тұздалған, ысталған, жас түрінде тағамға пайдаланылады

Файл форматы:
pptx
12.04.2025
371
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі