Жануарлардағы қанайналым мүшелері: буылтық құрттар, ұлулар, буынаяқтылар және омыртқалылар.
Жануарлардағы қанайналым мүшелері: буылтық құрттар, ұлулар, буынаяқтылар және омыртқалылар.

#1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Сабақтың мақсаттары:Жануарлардағы қанайналым
мүшелері: буылтық құрттар, ұлулар, буынаяқтылар және
омыртқалылар.
7.1.3.6 - жануарларда заттар тасымалына қатысатын
мүшелерді танып білу
1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Сабақтың мақсаттары:Жануарлардағы қанайналым мүшелері: буылтық құрттар, ұлулар, буынаяқтылар және омыртқалылар. 7.1.3.6 - жануарларда заттар тасымалына қатысатын мүшелерді танып білу
#2 слайд
Қанайналым жүйелерінің типтері
Ашық
Жүректен оттегіге қаныққан
қан немесе гемолимфа дене қуысына
құйылып, ұлпа сұйықтығымен
араласып, қайта қантамырларға
құйылады.
Тұйық
Денедегі қан қан
тамырлары арқылы ғана
қозғалады
2 слайд
Қанайналым жүйелерінің типтері Ашық Жүректен оттегіге қаныққан қан немесе гемолимфа дене қуысына құйылып, ұлпа сұйықтығымен араласып, қайта қантамырларға құйылады. Тұйық Денедегі қан қан тамырлары арқылы ғана қозғалады
#3 слайд
3 слайд
#4 слайд
Буынаяқтылар типі
1.Қанайналым жүйесі ашық. Қаны (гемолимфа) тамырлардан
дене қуысына құйылып, қоректік заттарды беріп, қайтадан
тамырларға жиналады
2.Арқа жағында жұрек деп аталатын түтікшелері болады.
Бунақденелерде қан оттек тасымалдамайды. Оттек әрбір
мүшеге демтүтіктер арқылы барады.
4 слайд
Буынаяқтылар типі 1.Қанайналым жүйесі ашық. Қаны (гемолимфа) тамырлардан дене қуысына құйылып, қоректік заттарды беріп, қайтадан тамырларға жиналады 2.Арқа жағында жұрек деп аталатын түтікшелері болады. Бунақденелерде қан оттек тасымалдамайды. Оттек әрбір мүшеге демтүтіктер арқылы барады.
#5 слайд
Былқылдақ денелілер (Ұлулар)
1.Қанайналым жүйесі ашық.
2.Жүрегі екі бөлімнен тұрады: құлақша және қарынша және
3.Қозғалыс бағыты: Қарынша- артерия- дене қуысы- желбезек
немесе өкпе – құлақша
5 слайд
Былқылдақ денелілер (Ұлулар) 1.Қанайналым жүйесі ашық. 2.Жүрегі екі бөлімнен тұрады: құлақша және қарынша және 3.Қозғалыс бағыты: Қарынша- артерия- дене қуысы- желбезек немесе өкпе – құлақша
#6 слайд
Қан тамырлары дене қуысына
ашылады және қан дене
қуысына тікелей құйылады да,
ондағы сұйықтықпен
араласады, сондықтан ол
гемолимфа деп
аталады.Гемолимфа ұлпалар
және мүшелермен тікелей
жанасады. Жүрек дененің арқа
бөлігінде орналасқан
Ашық қан айналым жүйесі
6 слайд
Қан тамырлары дене қуысына ашылады және қан дене қуысына тікелей құйылады да, ондағы сұйықтықпен араласады, сондықтан ол гемолимфа деп аталады.Гемолимфа ұлпалар және мүшелермен тікелей жанасады. Жүрек дененің арқа бөлігінде орналасқан Ашық қан айналым жүйесі
#7 слайд
7 слайд
#8 слайд
Балықтардың қанайналым жүйесі
8 слайд
Балықтардың қанайналым жүйесі
#9 слайд
Қосмекенділердің қанайналым жүйесі
9 слайд
Қосмекенділердің қанайналым жүйесі
#10 слайд
10 слайд
#11 слайд
Үлкен қан айналым шеңбері
сол қарыншадан басталады және оң жүрекшеде
аяқталады.Сол қарынша жиырылғанда оттегіге
қаныққан артериялық қан аортаға түседі, одан
артерияларға, артериоларға және бүкіл дененің
капиллярларына өтеді. Капиллярлардың жұқа
қабырғалары арқылы қан дене жасушаларына
қоректік заттар мен оттегін береді және
көмірқышқыл газын алып, вена қанына
айналады. Вена қаны жоғарғы қуыс вена
арқылы оң жүрекшеге құяды.
Кіші қан айналым шеңбері
Оң қарыншадан басталады және сол жүрекшеде
аяқталады.Оң қарыншадан өкпе
артериясындағы веноздық қан өкпелерге өтеді,
ал одан қайтадан үлкен қан айналымының
шеңберіне бағыт алады.
11 слайд
Үлкен қан айналым шеңбері сол қарыншадан басталады және оң жүрекшеде аяқталады.Сол қарынша жиырылғанда оттегіге қаныққан артериялық қан аортаға түседі, одан артерияларға, артериоларға және бүкіл дененің капиллярларына өтеді. Капиллярлардың жұқа қабырғалары арқылы қан дене жасушаларына қоректік заттар мен оттегін береді және көмірқышқыл газын алып, вена қанына айналады. Вена қаны жоғарғы қуыс вена арқылы оң жүрекшеге құяды. Кіші қан айналым шеңбері Оң қарыншадан басталады және сол жүрекшеде аяқталады.Оң қарыншадан өкпе артериясындағы веноздық қан өкпелерге өтеді, ал одан қайтадан үлкен қан айналымының шеңберіне бағыт алады.
#12 слайд
12 слайд
#13 слайд
Критерийлер:
Ашық және тұйық қанайналым жүйелерінің
айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықтайды;
Үлкен кіші қанайналым шеңберлерін сипаттайды.
Тапсырма. Топта ашық және тұйық қанайналым жүйелерін
салыстырып, айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықта
1 топ – ашық қанайналым жүйесі.
2 топ – тұйық қанайналым жүйесі (1 шеңбер).
3 топ - тұйық қанайналым жүйесі (2 шеңбер).
13 слайд
Критерийлер: Ашық және тұйық қанайналым жүйелерінің айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықтайды; Үлкен кіші қанайналым шеңберлерін сипаттайды. Тапсырма. Топта ашық және тұйық қанайналым жүйелерін салыстырып, айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықта 1 топ – ашық қанайналым жүйесі. 2 топ – тұйық қанайналым жүйесі (1 шеңбер). 3 топ - тұйық қанайналым жүйесі (2 шеңбер).
#14 слайд
14 слайд
#15 слайд
Кері байланыс
Бүгінгі сабақтан менің білгенім …
Мені қызықтырды …
Менің есімде жақсы сақталғаны…
15 слайд
Кері байланыс Бүгінгі сабақтан менің білгенім … Мені қызықтырды … Менің есімде жақсы сақталғаны…
шағым қалдыра аласыз













