"Жәудір ана мешіті" ғылыми жоба
"Жәудір ана мешіті" ғылыми жоба

#1 слайд
Кентау қаласы,
әл-Фараби атындағы №14 мектеп-гимназиясы
КЕНТАУ-2024 ж
1 слайд
Кентау қаласы, әл-Фараби атындағы №14 мектеп-гимназиясы КЕНТАУ-2024 ж
#2 слайд
Жетекшісі:
Тарих ғылымының магистрі
Танатарова Салтанат
Асылбекқызы
ЖӘУДІР АНА МЕШІТІ
“Менің Отаным-менің бастамам” шығармашылық жоба
Оқушысы: 7 “Б” сыгып
оқытушысы Кенжебай Айзат
Қанатқызы
2 слайд
Жетекшісі: Тарих ғылымының магистрі Танатарова Салтанат Асылбекқызы ЖӘУДІР АНА МЕШІТІ “Менің Отаным-менің бастамам” шығармашылық жоба Оқушысы: 7 “Б” сыгып оқытушысы Кенжебай Айзат Қанатқызы
#3 слайд
Қасиетті Түркістан топырағында ХІХ ғасырдың 40
жылдары ағарту ісімен айналысқан Жәудір анамыздың
мешіт-медресесін қазіргі жас ұрпаққа жеткізу;
Өлкеміздегі құнды тарихи ескерткіштердің маңыздылығын
ұғындыру;
Ата-бабамыздан қалған құнды тарихи жәдігерлерді
зерттеп, болашақ ұрпаққа аманат етіп қалдыру.
Мақсаты
3 слайд
Қасиетті Түркістан топырағында ХІХ ғасырдың 40 жылдары ағарту ісімен айналысқан Жәудір анамыздың мешіт-медресесін қазіргі жас ұрпаққа жеткізу; Өлкеміздегі құнды тарихи ескерткіштердің маңыздылығын ұғындыру; Ата-бабамыздан қалған құнды тарихи жәдігерлерді зерттеп, болашақ ұрпаққа аманат етіп қалдыру. Мақсаты
#4 слайд
Ортағасырлық Түркістан қаласының саяси ахуалын өзгертіп,
мәдениетінің артуына мешіт-медреселердің ықпалы зор болған.
ХIVғ. Әмір Темір бұйрығымен салынған Қожа Ахмет Ясауи
кесенесінің өзі қала және өңірдегі діни көзқарасты өзгертіп
көптеген мешіт-медреселердің салынуына септігін тигізді.
ХХғ. басындағы Түркістан қаласы мен оның маңындағы 62 мешіттің
ең көнесі (ХІV) және ең атақтысы – Жәудір ана мешіт-медресесі
қарапайым мәхәлләлік мешіттен қарылар дайындайтын оқу орны
дәрежесіне дейін көтерілген бірден-бір діни орталық. Түркістан
мешіттерінің ішінде оның алар орны ерекше, себебі, жоғарыда
айтылған 60-тан аса мешітке қажетті қарылар (қари – Құранды
түгел жатқа оқитын адам) дайындайтын орталық болғандықтан
мұнда Құран мен хадистерді, Шариғатты терең түсініп, талдап,
аударып, мағынасын жеткізіп бере алатын аса ірі ілімгерлер ғана
сабақ беретін болған. [3]
Тақырыптың өзектілігі
4 слайд
Ортағасырлық Түркістан қаласының саяси ахуалын өзгертіп, мәдениетінің артуына мешіт-медреселердің ықпалы зор болған. ХIVғ. Әмір Темір бұйрығымен салынған Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің өзі қала және өңірдегі діни көзқарасты өзгертіп көптеген мешіт-медреселердің салынуына септігін тигізді. ХХғ. басындағы Түркістан қаласы мен оның маңындағы 62 мешіттің ең көнесі (ХІV) және ең атақтысы – Жәудір ана мешіт-медресесі қарапайым мәхәлләлік мешіттен қарылар дайындайтын оқу орны дәрежесіне дейін көтерілген бірден-бір діни орталық. Түркістан мешіттерінің ішінде оның алар орны ерекше, себебі, жоғарыда айтылған 60-тан аса мешітке қажетті қарылар (қари – Құранды түгел жатқа оқитын адам) дайындайтын орталық болғандықтан мұнда Құран мен хадистерді, Шариғатты терең түсініп, талдап, аударып, мағынасын жеткізіп бере алатын аса ірі ілімгерлер ғана сабақ беретін болған. [3] Тақырыптың өзектілігі
#5 слайд
Қазақ қоғамындағы ел аналары мен әйелдердің жайы
осы өңірде болған саяхатшылардың да қаламдарына
іліккен. Мысалы, Дешті Қыпшақ даласында болған
Ибн Батута, Марко Поло т.б., әйелдердің жергілікті
тұрғындар тарапынан қатты құрметтелетінін таңдана
жазған.
Археологтардың зерттеулері бойынша мұнда
жерленген әйел кісілердің саны бұдан анағұрлым
көбірек. Түркістанда болған Н.И.Веселовский «по
левую сторону гробницы Султана сделана ограда, в
которой говорят, погребены его жена и сын» – деп
жазады [1, 9 б.]. Алдағы уақытта кесенеде жерленген
тарихи тұлғалар тізіміне бұл кісінің есімі анықталып
жазылатын болады. Біз осы кесенеде жерленген
аналарымыз жайында қысқаша болса да зерттеу
жұмыстарының нәтижесін жариялауды мақсат етіп
отырмыз.
Қойылған мақсатқа жету әдістері
5 слайд
Қазақ қоғамындағы ел аналары мен әйелдердің жайы осы өңірде болған саяхатшылардың да қаламдарына іліккен. Мысалы, Дешті Қыпшақ даласында болған Ибн Батута, Марко Поло т.б., әйелдердің жергілікті тұрғындар тарапынан қатты құрметтелетінін таңдана жазған. Археологтардың зерттеулері бойынша мұнда жерленген әйел кісілердің саны бұдан анағұрлым көбірек. Түркістанда болған Н.И.Веселовский «по левую сторону гробницы Султана сделана ограда, в которой говорят, погребены его жена и сын» – деп жазады [1, 9 б.]. Алдағы уақытта кесенеде жерленген тарихи тұлғалар тізіміне бұл кісінің есімі анықталып жазылатын болады. Біз осы кесенеде жерленген аналарымыз жайында қысқаша болса да зерттеу жұмыстарының нәтижесін жариялауды мақсат етіп отырмыз. Қойылған мақсатқа жету әдістері
#6 слайд
Ғылыми және практикалық
құндылығы
6 слайд
Ғылыми және практикалық құндылығы
#7 слайд
Қорытынды
Анамыздың өмірі жайлы деректер осылай. Әлі де зерттеу
үстіндеміз. Өміріңнің біршама кезеңін Қожа Ахмет Ясауи
кесенесін жанында өткізген анамыздың денесі кесене аумағына
жерленбеген.
Тарих ғылымдарының кандидаты Марат Тұяқбаевтың айтуы
бойынша Жәудір ана медресесінің орнына болашақта мешіт салу
жоспары бар.
7 слайд
Қорытынды Анамыздың өмірі жайлы деректер осылай. Әлі де зерттеу үстіндеміз. Өміріңнің біршама кезеңін Қожа Ахмет Ясауи кесенесін жанында өткізген анамыздың денесі кесене аумағына жерленбеген. Тарих ғылымдарының кандидаты Марат Тұяқбаевтың айтуы бойынша Жәудір ана медресесінің орнына болашақта мешіт салу жоспары бар.
#8 слайд
1. Веселовский Н.И. О древностях Южного Казахстана. Под
ред. М.Кожа. Вестник Мицай, выпуск 8, 2008.
2. Қазақстан Ұлттық Энциклопедиясы. – Алматы, 2007.
3. https://azretsultan.kz/zh-udir-ana-meshit-medresesi-2/
Әдебиеттер тізімі:
8 слайд
1. Веселовский Н.И. О древностях Южного Казахстана. Под ред. М.Кожа. Вестник Мицай, выпуск 8, 2008. 2. Қазақстан Ұлттық Энциклопедиясы. – Алматы, 2007. 3. https://azretsultan.kz/zh-udir-ana-meshit-medresesi-2/ Әдебиеттер тізімі:
шағым қалдыра аласыз













