Жұмыр құрттар

1 слайд
Тақырыбы:Жұмыр құрттар типіне жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктері

1 слайд

2 слайд
Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларға жалпақ құрттарды естеріне түсіре отырып,жұмыр құрттар типіне жататын жәндіктерге түсінік беру. Дамытушылық:. Жаңа сабақтағы басты мәселеге назарын аударып,жеке тұлғаның ойлау және есте сақтау қабілетін жетілдіріп,шығармашылық ізденісін дамыту Тәрбиелеу:Оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттырып, сабаққа өз еркімен белсене араласуы,білімдерін көрсете алуға ықпал ету,жауапкершілікке,өз бетімен еңбектенуге,өзін-өзі басқаруға үйрету.

2 слайд

3 слайд
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.Білімді тиянақтау. Сабақтың әдісі: деңгейлік тапсырма,сұрақ- жауап. Көрнекілігі: интерактивтік тақта

3 слайд

4 слайд
І.Ұйымдастыру кезеңі: а)оқушылармен селемдесу. ә)түгендеу. ІІ.Үй тапсырмасын тексеру. ІІІ.Жаңа сабақты меңгерту ІV.Сабақты қорытындылау. V.Оқушыларды бағалау. VІ.Үйге тапсырма беру. Сабақтың барысы:

4 слайд

5 слайд
Жалпақ құрттар типінің кластарын ата

5 слайд

6 слайд
Жалпақ құрттар типінің кластарын ата Кірпікшелі құрттар Сорғыш құрттар Таспа құрттар

6 слайд

7 слайд
Сұлама денесінің көлденең кесіндісіндегі белгілерді ата

7 слайд

8 слайд
Ақ сұламаның мүшелерін ата

8 слайд

9 слайд
Ойланып сұрақтарға жауап бер 1.Әбден пісірілмеген сиыр етін жеген адам қандай паразит құртты жұқтырып алуы мүмкін. 2.Мысалы,бақша иелері отырғызған көкөністерін жақын маңдағы шалшықты судан суарады делік.Егер сол бақшадан алынған көкөністерді жақсылап жумай жесек,қандай паразит жұқтырып алуымыз мүмкін

9 слайд

10 слайд
II Жаңа сабақ Тақырыбы: Жұмыр құрттар типіне жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктері

10 слайд

11 слайд
Жұмыр құрттар Жұмыр құрттар- денесі буылтықтарға бөлінбеген,шұбаланқы, цилиндр пішінді немесе ұршыққа ұқсас жәндіктер Құрсақ кірпікшелі құрт Зымырық Жіпше құрт Қылтыңбас Қылқұрт

11 слайд

12 слайд

12 слайд

13 слайд
Жұмыр құрттардың 20000-нан астам түрі бар көпшілігі дара жынысты Ауыз қуысы дененің алдыңғы жағында Аналь тесігі артқы жағында орналасқан Тыныс алу және қантарату жүйесі болмайды Теңіздерде,тұщы суда,топырақта,кейбір түрі адамдарда,жануарларда,өсімдіктерде паразиттікпен тіршілік ететін жәндіктер

13 слайд

14 слайд
Жұмыр құрттардың денесі 3 қабаттан тұрады 1.Ең сыртқы қабаты-сірқабық 2.Ортаңғы қабат-гиподерма (тері астындағы қабат) 3.Ең астындағы қабат-біріңғай салалы бұлшықет

14 слайд

15 слайд
Сірқабық-өлі ұлпа,сондықтан ағза денесінің өсуіне мүмкіндік бермейді,өзі өспейді. Жұмыр құрттар денесі өскен кезде сірқабықты сыпырып тастайды Жұмыр құрттардың сірқабықты тастауы тілеу деп аталады Гиподерма(грекше “гипо”астында,”дерма” тері)қабаты Сірқабатты астарлап жатады Астыңғы жағынан біріңғай салалы бұлшықет қабатына қосылады

15 слайд

16 слайд
Денесі буылтықтарға бөлінбегендіктен бұл типке жататын құрттар жұмыр құрттар деп аталады Жіпшеқұрт-өсімдік тамырында ауру тудыратын паразит жәндіктер Шаруашылыққа зианы көп Мөлшері 1мм-ден аспайды Жіпшеқұртпен зақымданған қант қызылшасы

16 слайд

17 слайд
Суыртқы-адамға және жануарларға зиян келтіретін жұмыр құрттар Суыртқы-тері астында Трихинела-бұлшықеттерде Ішексорғы,үшкірқұрт-ішекте Паразитті тіршілік етеді

17 слайд

18 слайд
Ересектерден гөрі жасөспірім дер мен балалардың аш ішегінде орнығатын,екі ұшы да сүйірленіп кел- ген,дене тұрқы 20 см-ге дейін жететін ақшыл немесе сарғыш түсті жұмыр құрт-ішексорғы деп аталады Ішексорғы 1.Аналығы 2.Аталығы

18 слайд

19 слайд
Ішексорғының құрылысы-алдыңғы ұшында ауызы,соңғы бөлігінде аналь тесігі болады.Ауызында үш ерін бар.Құрт сол еріндері арқылы ішектің қабырғасына қадалады.Денесінің сырты сірқабықпен қапталған.Көзі жоқ. Қоректенуі-Қорегі ауызынан түтік тәрізді ішекке өтеді.Ішек 3 бөліктен құралады:алдыңғы,ортаңғы және соңғы.Қорытылған қоректі ішектің қабырғасы сорып,дене қуысын толтырып тұрған сұйықтыққа жеткізеді де,оны дененің жасушалары сіңіреді.Қорытылмай қалған қорек қалдығы дененің соңғы бөлігіндегі аналь тесігі арқылы сыртқа шығады. КӨБЕЮІ-дара жынысты жәндіктер.Ұрықтанған жұмыртқалар ішекке бөлініп шығып,қорытылмаған тамақ қалдығымен бірге сыртқа шығады.Ондай ортаға түскен жұмыртқалар дернәсілдерге айналады

19 слайд

20 слайд
Дернәсілдер қолдың кірі және жуылмаған көкөністерден адамның ауызына түседі Одан ішекке өтеді .Ішекте жұмыртқаларды жарып, дернәсілдер ішектің қабырғасына қадалады Ішексорғы бөлген улы заттардан ішектің қызыметі бұзылады Дернәсілдер қанмен бірге өкпеге енеді. Ондайда қақырық бөлініп, адам жөтеледі Дернәсіл ішексорғы қақырықпен бірге ауызға түседі Адам жұтынғанда дернәсілдер ішекке барады да,дайын азықпен қоректеніп,жетіледі 3-айдан соң ересек ішексорғы жұмыртқалайды Ішексорғының КӨБЕЮІ

20 слайд

21 слайд
Маңызы зор жұмыр құрттар Құрсақ кірпікшелі Зымырық Қылтыңбас Олар жасушалы жәндіктер,бактериялар,балдырлармен қоректенеді.Сонымен бірге оларды шаяндар,балық шабақтар,балықтар қорегіне жаратады.

21 слайд

22 слайд
ҮІ. Қорытындылау Жұмыс дәптерімен жұмыс 1-тапсырма. Жұмыр құрттар типіне жататын құрттарды ата бауырсорғыш зхинококк сүт сұлама үшкірқұрт адам ішексорғысы қылтыңбас шошқа жармасқағы қылқұрт

22 слайд

23 слайд
2-тапсырма. Сөйлемдерді толықтыр 1.Жұмыр құрт деп атаймыз 2.Денесінің сыртынан қапталған. 3.Денесінің үшінші қабаты қабаты. 4.Денесінің алдыңғы жағында орналасады. 5.Денесінің соңғы бөлігінде болады.

23 слайд

24 слайд
3-тапсырма.Ойланып, сұраққа жауап бер. Жуылмаған таңқурайды жеген балада бір аптадан соң жөтел басталып,өкпеге суық тигендіктің(күн жылы болатын)белгілері байқалады.Екі жарым айдан соң зертханалық сараптаманың нәтижесі балада паразит құрттардың жұмыртқасы бар екенін анықтады.Бұл қандай құрт болуы мүмкін?

24 слайд

25 слайд
Ү.Бағалау VI Үйге тапсырма Жұмыр құрттар типін қайталап оқу Жұмыр құрттар типіне жататын жәндіктердің пайда-зианы туралы әңгімелеңдер

25 слайд