#1 слайд
Молдақасы м Бақыт 203 Б Көмірсулар

1 слайд

#2 слайд
Көмірсулар– жартылай функциональды қосылыстар Бұлар молекула құрамында көміртек, сутек және оттек атомдары болатын, сонымен бірге ондағы сутек пен оттек атомдарының қатынасы дәл су молекуласындағыдай (2:1) болып келетін органикалық заттар. Көмірсулардың жалпы формуласы - С n (H 2 O) m

2 слайд

#3 слайд
•Олар биологиялық үрдістерге қажетті энергиямен қамтамасыз етеді. •Ағзадағы жүретін метаболизмдегі синтезделетін аралық немесе соңғы өнімдер үшін бастапқы материал болып табылады. •Көмірсуларға өсімдіктердің құрғақ затының 80% - ы, жануарларда 20%-ы сәйкес келеді. • Адам тамағының шамамен 70%-ы көмірсудан тұрады.

3 слайд

#4 слайд
*Адамдар көмірсуларды өте ерте кезден бастап қолданып келеді, ең бірінші адам танысқан көмірсу (дәлірек айтқанда көмірсу қоспасы) бал болған. *Қант қамысының Отаны солтүстік-батыс Үнді-Бенгалия. Еуропалықтар қант қамысымен Александр Македонскийдің б.з.д 327 ж. жорықтары нәтижесінде танысқан. *Крахмал гректерге ертеден белгілі болған.

4 слайд

#5 слайд
1. Қант қызылшасындағы қантты таза күйінде 1747 ж. неміс химигі А. Маргграф алған. 2. 1811 ж. орыс химигі Кирхгоф алғаш рет крахмалды гидролиздеп глюкоза алған. 3. Алғаш рет глюкозаның дұрыс эмпирикалық формуласын 1837 ж. швед химигі Я. Берцеллиус ұсынды. С6Н12О6 4. Көмірсуларды формальдегидтен Са(ОН)2 қатысында синтездеуді 1861 ж. А.М. Бутлеров жасады.

5 слайд

#6 слайд

6 слайд

#7 слайд
Көмірсулар = қантты заттар Жай (СН 2 О)n, мұнда n=3-9 моносахаридтер Күрделі Дисахаридтер С 12 Н 22 О 11 Полисахаридтер Сx(Н 2 О)y глюкоза фруктоза галактоза С 6 - гексозалар рибоза дезоксирибоза С 5 - пентоза сахароза лактоза мальтоза 2 гексозалар крахмал гликоген целлюлоза хитин полигексоза Көмірсулардың молекулалық массасы артқан сайын, олардың суда ерігіштігі азаяды және дәмінің тәттілігі де кемиді.

7 слайд

#8 слайд
 Крахмал Целлюлоза Гликоген (С 6 Н 10 О 5 )n (моносахаридтерд ің бірнеше (көп) молекуласына гидролизденеді) Көмірсулардың жіктелуі Моносахаридтер Дисахаридтер Полисахаридтер  Глюкоза ( жүзім қанты) Фруктоза Рибоза С 6 Н 12 О 6 (гидролизден- бейді)  Сахароза (қант қызылшасы немесе қант қамысы қанты) Лактоза (сүт қанты) С 12 Н 22 О 11 ( 2 молекула моносахаридке гидролизденеді)

8 слайд

#9 слайд

9 слайд

#10 слайд
*Сахароза (кәдімгі тағамдық қант). Ол қант қызылшасы мен қант қамысында көп мөлшерде кездеседі.

10 слайд

#11 слайд
Мальтоза (солод қанты) Мальтозаны солод құрамындағы крахмалды ферменттер қатысында гидролиздеу арқылы алуға болады.

11 слайд

#12 слайд
Крахмал – көптеген өсімдіктердің қорлық полисахариді Өнеркәсіпе оны картоптан алады. Бұл ақ түсті ұнтақ.

12 слайд

#13 слайд

13 слайд

#14 слайд
Гликоген – жануар крахмалы, ол бауырда жинақталады және жануарлар мен адам ағзасының қор заты болып табылады.

14 слайд

#15 слайд
*Қатты, кристалды зат *Түссіз *Тәтті дәмі бар *Суда жақсы ериді

15 слайд

#16 слайд
1.Көпатомды спирт ретіндегі қасиеттері ( – ОН топқа байланысты), 2. Альдегид ретіндегі қасиеттері ( -СОН топқа байланысты), 3. Глюкозаның өзіне тән қасиеттері.

16 слайд

#17 слайд
1) Спирттік ашу С6Н12О6 → 2СН3-СН2ОН + 2СО2↑ Этил спирті 2) Сүт қышқылдық ашу С6Н12О6 → 2СН3-СНОН –СООН Сүт қышқылы 3) Май қышқылдық ашу С6Н12О6 → С3Н7СООН + 2Н2↑ + 2СО2↑ 4) Толық тотығуы С6Н12О6 +6О2 → 6Н2О + 6СО2

17 слайд

#18 слайд
*Олигосахаридтер

18 слайд

#19 слайд
Күнделікті азықтың 60%-ы көмірсудан тұрады Күнделікті азықтың 60%-ы көмірсудан тұрады Көмірсулар Көмірсулар Азық құрамында көмірсудың жетіспеушілігі зиян және ол ағзадағы нәруыз бен майлардың энергиясын қарқынды пайдалануға әкеледі. Олардың ыдыруы нәтижесінде адам ағзасына зиянды заттар саны артады. Азық құрамында көмірсудың жетіспеушілігі зиян және ол ағзадағы нәруыз бен майлардың энергиясын қарқынды пайдалануға әкеледі. Олардың ыдыруы нәтижесінде адам ағзасына зиянды заттар саны артады. Құрамы бойынша жіктеледі Құрамы бойынша жіктеледіКүрделі крахмал (С 6 Н 10 О 5 ) n Күрделі крахмал (С 6 Н 10 О 5 ) nЖай глюкоза С 6 Н 12 О 6 Жай глюкоза С 6 Н 12 О 6Олардың құрамында екі функциональды топ болады: 1) Гидроксо топ, құрылымдық (структуралық) формуласы -ОН 2) Карбониль топ, құрылымдық (структуралық) формуласы - НС=О Олардың құрамында екі функциональды топ болады: 1) Гидроксо топ, құрылымдық (структуралық) формуласы -ОН 2) Карбониль топ, құрылымдық (структуралық) формуласы - НС=ОТағам құрамындағы көмірсулардың көп болуы зиян, ол семіздікке әкеледі. Қантты мөлшерден тыс көп қабылдау ішек микрофлорасы функциясына кері әсер етіп, холестериннің алмасуын бұзады және қан сары суында оның мөлшерінің көбеюіне әкеледі. Тағам құрамындағы көмірсулардың көп болуы зиян, ол семіздікке әкеледі. Қантты мөлшерден тыс көп қабылдау ішек микрофлорасы функциясына кері әсер етіп, холестериннің алмасуын бұзады және қан сары суында оның мөлшерінің көбеюіне әкеледі.Көмірсулар адам ағзасында қорға жиналуы мүмкін! Көмірсулар адам ағзасында қорға жиналуы мүмкін!глюкоза С 6 H 12 O 6 глюкоза С 6 H 12 O 6Көмір қышқыл газыСО 2 мен суға Н 2 О ыдырайды және энергия бөледі (1 г. көмірсу – 4,1 ккал.) Көмір қышқыл газыСО 2 мен суға Н 2 О ыдырайды және энергия бөледі (1 г. көмірсу – 4,1 ккал.)

19 слайд

#20 слайд

20 слайд