Көркем әдебиет стилі

1 слайд
Қ.Сәтпаев атындағы №12 жалпы орта мектеп 10- сынып

1 слайд

2 слайд
Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары) •Көркем әдебиет стилінің ерекшеліктерін таниды, оны шығармашылық жұмыстарында қолданады. Көркем мәтінді тілдік құралдары мен стильдік ерекшелігі бойынша ажыратады •Барлық оқушылар: Көркем әдебиет стилінің ерекшеліктерін таниды, Көркем әдебиет стилінің қолдану аясын біледі •Оқушылардың басым бөлігі:  Сөздердегі әр түрлі көркемдегіш құралдарды еркін қолдануды үйренеді Тіл ерекшелігін түсінеді •Кейбір оқушылар: Тілдік амал-тәсілдерді қолдана алады. Сыни тұрғыда тіл мәденитетінің маңыздылығын ұғынады өзіндік пікірін өмірмен байланыстыра алады

2 слайд

3 слайд
І. Ұйымдастыру кезеңі Сәлемдесу Психологиялық ахуал орнату

3 слайд

4 слайд
Оқушыларды топқа біріктіру І топ.”Жазушылар ” ІІ топ.“Зерттеушілер” ІІІ топ.“Суретшілер” ”

4 слайд

5 слайд
“Ой жүгірту” әдісі

5 слайд

6 слайд
. Сұрақ – жауап •1. Стиль дегеніміз не? •2.Қандай түрлерін білеміз? •3.Публицистикалық стиль дегеніміз не ? 4.Ғылыми стиль, мысал 5.Ауызекі сөйлеу стилі қалай іске асады?

6 слайд

7 слайд
Ой қозғау

7 слайд

8 слайд
• Өскеменнің ар жағында, Бұқтырманың оң жағында әлемге аян Алтай бар. Сол Алтайдың күнгейінен құбыла жаққа құлай аққан, құлай ағып Ертіс түскен, күр-күр еткен Күршім бар. Алтай, Күршім — не заманнан калың найман мекені. Сол Алтай мен сол Күршімнің қысы қыспақ, жазы самал. Күн жылт етсе, төрт түлік мал қарағайлы қарт Алтайдың, Алтай сынды анасының көкірегін аймаласып, тыраңдасып, мәйек басып, мамырласып жатқаны. Қарт Алтайдың қақ басында, алақанның аясында, бал татыған айна сулы, түрі де аспан, сыры да аспан, шарап сулы Марқакөлі. Марқакөлді алқалаған — ақ ауылды Алтай елі. Алтай елі — алты ай жазы тау еркесі — киік болып, өзге елдерден биік болып, Марқакөлдің самалында сайран етіп жатқаны. Марқакөлдің суы балдай. Марқакөлдің суын ішіп, отын жеген сары қарын, тұтам емшек жануардың бауырынан сүт сорғалап, сүт емес-ау, құт сорғалап, көнек-көнек лықылдайды; қара саба емізіктеп, қою, салқын, сары қымыз, быжылдаған дәрі кымыз шара- шара шыпылдайды. Бір шарасын ішкен адам дәл қор қызын құшқандай боп, беті шиқан дуылдайды, аузы қобыз гуілдейді, мас болады, жас болады: жел жетпеске мініп алып, Алтай тауын дүсірлетіп, таудың тасын күтірлетіп, көкпар, жарыс, алыс-жұлыс, асыр салып жатқаны. Әлгі Алтайдың аруларын айтуға тіл жетпейді

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
Көркем әдебиет стилі Мақсаты Шынайы өмір шындығын суреттеу, зат, құбылыстарды бейнелеу арқылы оқырман сезіміне әсер етіп, ой тудыру. Қолданылуы Әдеби туындыларда қолданылады. Стильдік ерекшелігі Образды мәндегі қолданыс, эмоцианалды-экспрессивті Тілдік амал – тәсілдері Ауыспалы мағынада қолдануы, көркемдік тәсілдер, теңеу ,метафора, антитеза, эпитет т.б

10 слайд

11 слайд
Стилі мен көркемдегіш құралдарды анықта Ойлан ,тап!.

11 слайд

12 слайд
•Азуы — алмас, тілі — у, •Арам көңіл, ала ту, •Кең жемсаулы, кең қарын, •Найзадай түйреп қолдарын •Қорқау қасқыр — “жан” жүрді.

12 слайд

13 слайд
•.Әмірқандай әнді ешкім сала алмайды.Жай жүргенде Әмірқанды ешкім де елемейді. Әмірқанды ән салса, сонда кім екенін білесің.Ән салса, ол өзін ұмытады,әннің әуеніне төңкеріледі,оның даусы көмейінен шықпайды, жүрегінен шығады. ( Ж. Аймауытов)

13 слайд

14 слайд
•“Өмір дүние дегенің •Ағып жатқан су екен. •Жақсы,жаман-көргенің, •Ойлап тұрсам, у екен...” Абай.

14 слайд

15 слайд
Оқулықпен жұмыс . 185-жаттығу. Абай. «Аттың сыны»

15 слайд

16 слайд
І топ. Абайдың «Аттың сыны» өлеңіндегі сипаттау мен суреттеуді теріп жазыңдар

16 слайд

17 слайд
ІІтоп. Өлеңнің алғашқы шумағынан дене мүшелерін тіркескен сөзімен теріп жазыңдар

17 слайд

18 слайд
ІІІтоп. Осы өлеңнен омоним болатын сөздерді тап , мысал келтіріңдер.

18 слайд

19 слайд
«Топтастыру »әдісі     Көркем әдебиет стилі

19 слайд

20 слайд
Бағалау   Жоғарғы ұпай – • Ортаңғы ұпай – • Төменгі ұпай - • Ең төменгі ұпай - • 

20 слайд

21 слайд
Үйге тапсырма: 193-жаттығу. “Көркем сөз құдіреті” тақырыбында шығарма жазыңдар.

21 слайд

22 слайд
Кері байланыс «3 – 2 – 1» әдісі. Бүгінгі сабақта есте қалған 3 нәрсе.  -------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- Сабақ барысында естіген 2 маңызды нәрсе.  ------------------------------------------------------------------------------ --------------------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------------------   Талқылау барысында туындаған 1 сұрақ.  ------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------

22 слайд

23 слайд
“Блоб ағашы” ӨӨБ

23 слайд

24 слайд
Үйге тапсырма: 193-жаттығу. “Көркем сөз құдіреті” тақырыбында шығарма жазыңдар.

24 слайд

25 слайд
Сәйкесін тап Ауызекі стилі өмір шындығын суреттеу, зат, құбылыстарды бейнелеу «Роман,пьеса» қай стильге жатады? тілдік нормалар сақталынбайды, көркемдік тәсілдер, теңеу ,метафора, эпитет Әдеби туындыларда қолданылады. Көркем әдебиет стилі диалог көбіне қай стильде кездеседі? Жергілікті сөйлеу түрі эмоцианалды-экспрессивті Дауласу,пікір алмасу үстіндегі қолданылатын сөздер Көпшілікке арналған сөз (баяндама, лекция

25 слайд

26 слайд
Сәйкесін тап Ауызекі стилі тілдік нормалар сақталынбайды, Дауласу,пікір алмасу үстіндегі қолданылатын сөздер Жергілікті сөйлеу түрі тілдік тәсілдерді сұрыптаудың қажетсіздігі, Көпшілікке арналған сөз (баяндама, лекция диалог көбіне қай стильде кездеседі? Көркем әдебиет стилі өмір шындығын суреттеу, зат, құбылыстарды бейнелеу көркемдік тәсілдер, теңеу ,метафора, эпитет Роман,пьеса, проза эмоцианалды-экспрессивті Әдеби туындыларда қолданылады.

26 слайд

27 слайд
Кері байланыс 1. Бүгінгі сабақта маған___________________________________ қызықты болды. •  •2.Маған___________________________________ •______ қиындық туғызды • . •3. Менің көңіл-күйім_________________

27 слайд

28 слайд
Үйге тапсырма: • «Тәуелсіздікке 25 жыл» тақырыбына ойтолғау жазу

28 слайд

29 слайд
•     Қайран Тектім-ай!.. Алпамсадай арысым едің... Қаңбақтай жеп-жеңіл боп қаусап қалғаның-ау! Қолыма салмағың білінсеші, - деп, ауру жігітті қолына көтерген ағасы енді төсекті жайғап салған әйелі Қатшаның қасына алып келді. Ауру жанды Қатша мен ағасы жертөсекке оң жақ қырынан жатқызды. Көтергенде қатты демігіп, өңі қуарып, әлсіреп қалған ауру жігіт, ерні қыбырлап, сыбырлай сөйледі. Аға мен жеңге оның жүзіне қатар үңілгенде: "Ер арыса -аруақ... " деп, зорға ғана басын изегендей белгі етті. -          "... Ат арыса - тулақ", - деп, Қатша қайнысын ұққан жай білдіріп, бас изеді де, шерлене күрсініп алды. Бірі ауру, бірі сау екі еркек - ағайынды Бақтығұл, Тектіғұл болғанда, Қатша - жаңа арман айтқан қара мұрт Бақтығұлдың әйелі. Бақтығұл інісінің қасына жамбастай, жақындай отырып, өзінің ең алғаш жаңа ғана айтқан "арысым" деген жайында қадала ойланып, қатты қобалжып қалды. Мұның інісі Тектіғұл анығында бойы биік, кеудесі талыстай дейтін, қол-сирағы ұзын да сом біткен атан жілік азамат еді. Бақтығұл өзі де кесек, балуан денелі, иықты, кеуделі келген де, інісі Тектіғұл бұдан бойға биік, бар сүйегі балғын болатын. Ұзаққа созылған сарауру бүгінгідей әбден мегдетіп келген шағында Тектіғұл төсек жақтырмай, жамбасы тесіліп қиналғаннан, аға-жеңгеінен сол төсекті күн сайын бір қақтырып, жұмсартып салуға тілек ететін. Жаңа інісін екі қолына балаша құшақтап алып, төсек жөнделгенше көтеріп тұрған Бақтығұл науқасты бар салмағынан айрылған қаңбақтай сезінген. Енді қасына жанаса отырғанда, інісін тағы да бір көтерген басқаша дертті шағы созыла түсіп, есіне келді.

29 слайд