Мен жастарға сенемін өлеңіндегі ұлтжандылық

1 слайд
Ғылыми жоба тақырыбы: «Мағжан Жұмабаевтың "Мен жастарға сенемін" өлеңінің ұлтжандылық құндылығы» облысы, ауданы №атындағы жалпы орта мектеп

1 слайд

2 слайд
І Кіріспе 1.1.Мағжан армандаған ұлттық тәрбие. ІІ Негізгі бөлім 2.1. Мағжан Жұмабаевтың “Мен жастарға сенемін” өлеңінің ұлтжандылық құндылығы 2.2. Жастар туралы Мағжан мен Міржақып өлеңдерінің ерекшелігі 2.3. Бүгінгі күнмен үндестік тапқан ақынның азаматтық үні   ІІІ Қорытынды бөлім 3.1. М.Жұмабаев өлеңдері жастар тәрбиесі үшін бірден-бір өнеге мектебі. Мазмұны

2 слайд

3 слайд
М.Жұмабаев өлеңіндегі азаматтық лириканың тақырыптық- идеялық көрінісін зерттеу. Осыдан келіп, жұмыстың негізгі мақсаттары туындайды: ақын өлеңдері бүгінгі жастарды елжандылыққа тәрбиелеу жолында баға жетпес құндылыққа ие екенін саралау. «Мен жастарға сенемін» өлеңіндегі азаматтық үн мен ұлттық болмыстың өзара қатынасын елдік рух пен жастарға деген жанашырлықты айқындау. - Мағжан Жұмабаевтың “Мен жастарға сенемін” өлеңінің ұлтжандылық құндылығын талдау; - Жастар туралы Мағжан мен Міржақып өлеңдерінің ерекшелігі - Бүгінгі күнмен үндестік тапқан ақынның азаматтық үнін сипаттау. - Жиналған материалдарды бір жүйеге келтіру; Ғылыми зерттеудің мақсаты мен міндеттері:

3 слайд

4 слайд
Қазақтың аса дарынды ақыны Мағжан Жұмабаевтың өмірден өз орнын анық тауып, артына өшпес мол мұра қалдырғаны анық . Мағжан ақынның азаматтық үні, ұлттық болмысы, өз заманының өрелі де келелі мәселелерін көтерген өлеңі, ұлт руханиятына қосқан үлесі бүгінгі күн тұрғысынан арнайы зерттеуді қажет етеді. Зерттеу жұмысы осы бір тың да күрделі тақырыпты ашуға бағытталған. Проблемасы: Жастардың бойындағы сенімсіздік. Бірте-бірте адами қасиеттерінің көрінбей, сирек кездесе бастағандығы. Өз еліне деген құрметтің жоғала бастауы. Ғылыми зерттеудің өзектілігі: Ғылыми жұмыстың құрылымы: : Ғылыми жоба кіріспе және үш үлкен тараудан, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Зерттеудің әдісі-тәсілдері: Берілген материалдарды жинақтап, топтап, бір- бірімен салыстыру арқылы өзіндік ой топшылау Зерттеу болжамы: Егер біз Мағжан Жұмабаевтың “Мен жастарға сенемін ” атты өлеңін насихаттап, жастардың рух, жігерін көтеріп, әр тілге аударып қазақ ұл-қыздарының болмыс бітімін өзге елдерге де паш етіп, қазақ жастарының бойындағы қасиеттерін биік қоя отырып, қазақ жастарының өз еліне деген сүйіспеншілігіне , елінің үмітін ақтауға жетелеуге жол ашар едік.

4 слайд

5 слайд
І Кіріспе Мағжан Жұмабаев, қазақтың аса дарынды ақиық ақыны.Мағжан Жұмабаев поэзия әлеміндегі қайталанбас жарық жұлдыз,қайталанбас құбылыс.Оның қуатты бойға жігер,жүрекке от беретін рухты үні,ізденістері мен жаңашылдығы қазақ әдебиетін 20-шы ғасырдың басында- ақ Еуропа, орыс әдебиетінің биік деңгейіне көтереді;» Өлеңді музыкаға айналдырған,дыбыстан сурет тұрғызған, жаңа өлшеулеп шығарған Мағжанның осындай қасиеттерін, ішкі шығармашылық құдіретін бірден байқаймыз.

5 слайд

6 слайд
ІІ Негізгі бөлім 2.1.Мағжан Жұмабаетың «Мен жастарға сенемін »өлеңінің ұлтжандылық құндылығын талдау.Ақын өзін немесе өзінің лирикалық кейіпкерін ғана емес,айналасындағы жастарды да «арыстандай айбатты,жолбарыстай қайратты» қалыпта көргісі келеді. Халқының болашағы үшін күресетін негізгі күш-жастар. Олай болса,өмір бойы «алаш» ұранын көтеріп кеткен Мағжан үшін жастардың тәрбиесінің, қайраттылығының орны бөлек. Өз өлеңінде ол жастарға үлкен үмітпен қарайды. Жастардың бойынан қыранның қанатындай күштілікті,таза жүрек пен ер мінезді,туған жерге деген шексіз махаббатты көреді. Соған мақтанады. Шабыттана жырлайды. «Мен жастарға сенемін» деп асқақтай сөйлейді. Көздерінде от ойнар, Сөздерінде жалын бар, Жаннан қымбат оларға ар, Мен жастарға сенемін!-деп жастарды ар намысты, жігерлі,рухты болуға шақырады. Жастарды ақиқаттың ауылынан алшақтатпай, ар намысын бірінші орынға қоюға үндейді. Намыс-адам тұлғасының күзетшісі. Мағжан да әділетсіздікке қарсы шығып, ар-намысын алға қойып өмірден озбады ма...Сондықтан осындай Мағжан салып кеткен өлең жолына жастарды бағыттау үшін тәрбие керек. Сонда ғана сенім ақталып, білім парасатына сай, жастарымызға елдің ары мен намысын таптатпауға,болашақтың тізгінің жастарга сеніпАлаш атын аспанға, Шығарар олар бір таңда Мен жастарға сенемін- деп Мағжанның өлеңін өмірлік ұран қылып, бойымызға сіңірер едік..

6 слайд

7 слайд
Сәбит Мұқановтың «... Мағжанның ақындығын қозғауға екінші себеп Міржақып болуы керек» деген негізсіз емес. Себебі Мағжан мен Міржақыптың да ойы бір жерден шығады. Мәселен, Мағжан өз өлеңнін де жастарға үміт артып, жастардың болмысын сипаттаса, Міржақып «Жастарға» өлеңнін де жастарды оянуға, халыққа қамқоршы басшы болуға шақырады. Міржақыптың Найзаменен түртсе де, Жатырсың, қазақ ,оянбай. Мұнша қалың ұйқыны Бердің бізге, ой, Алла-ай!-деп жастарды сол кезде оянуға үгіттеп, білімділікке шақырып, сенімсіз кейіп танытса, Мағжанның ойы жастардың бейнесін Жас қырандар-балапан, Жайып қанат ұмтылған. Көздегені көк аспан. Мен жастарға сенемін-деп сипаттап, бойларын енді-енді тіктеп, бойына қуат жинап қолы жетпес аспанға ұмтылғанын, сенімділігін көрсетеді.Ақын ойы екі тарапта тұрсада, бір-бірінің ойы бір жерден шығып қалатын өлең жолдары бар. Сөзім дәлелді болу үшін Мағжан Жұмабаевтың «Қасиетті тілектер-Мен жастарға сенемін!» деген өлең жолыннан үзінді жастарға сеніп үміт артатынын айқын көрсетіп тұр. Ал, Міржақып Дулатұлы өлеңінде де Етемін үміт жастардан, Жаңа гүл бақша ашқандай-деп жастарға үміт арту,екі ақынның да ойын бір жерден шығарып тұр. Міржақыптың Жастарға өлеңінінен тағы бір үзінді Халыққа,жастар,басшы бол! Қараңғыда жетектеп. Терең судан өтер ме, Мың қойды серке бастамай- дегені жастарды әділ басшы болуға, елдің басына күн туғанда алып шығарардай жастарды, іздейді, күтеді, өз заманында болмаған талпынысты кейінгі жастар,біздерден күтеді. 2.2.Жастар туралы Мағжан мен Міржақып өлеңіндерінің ерекшелігі

7 слайд

8 слайд
Жастардың санасымен тұлғасының қалыптасуына әсер ететін жағдаяттар мол. Айталық ол ата-анасы, өмір сүріп отырған ортасы....Жастардың тұлғалық сипаты жас кезінен бастап қалыптасады. Мысалы, жас сәби табиғатынан таза пәк, бұл жастардың өмірден әлі ештеңе көрмеген, көңілге түймеген шағы. Міне дәл осы кезде ата-анасының тәрбиесін, білім беру мекемелеріндегі мұғалімдердің балабақшадан бастап бірте-бірте рухани адамгершілік құндылықтарды Отанына деген сүйіспеншілікті намыстылық пен қайраттылықты бойына жинату- маңызды іс. Жастар бойындағы қайрат, жігер сенімділік Мағжан өлеңінде айтылғандай, «Жұмсақ мінез жібектер. Сүттей таза жүректер. Қасиетті тілектер- Мен жастарға сенемін!»- дегендей жастар бойында қасиеттер әлі де сақталғанына сенімдімін. 2.3. Бүгінгі күнмен үндестік тапқан ақынның азаматтық үнін сипаттау

8 слайд

9 слайд
ІҮ.Қорытынды А р ы с т а н д а й а й б а т т ы , Ж о л б а р ы с т а й қ а й р а т т ы , Қ ы р а н д а й к ү ш т і қ а н а т т ы , М е н ж а с т а р ғ а с е н е м і н ! - д е п б а с т а л а т ы н ө л е ң і н д е а қ ы н , ө з і н і ң е р т е ң і н е н ү м і т ү з б е й т і н д і г і н , б ү г і н г і к е т к е н е с е н і , ұ т ы л ы с т ы е р т е ң - а қ « к ө з д е р і н д е о т о й н а ғ а н , а р - н а м ы с т ы ж а н д а р ы н а н д а қ ы м б а т к ө р е т і н » ж а с т а р қ а й р а т ы л ы ғ ы н а к ә м і л с е н е д і . Ж а с т а р д а н к ү т к е н ү м і т і а қ т а л ы п к е л е ж а т ы р д е г е н о й д а м ы з .

9 слайд