Митохондрияның құрылымы мен қызметтері.

1 слайд
«Бір қадам алға..» әдісі Бұрыңғы кілт сөздер: 1. Дайындық кезеңі 2. Оттексіз кезеңі 3. Оттекті кезеңі Дескриптор: -әр кілт сөздің дұрыс мазмұны үшін - 1 балл;

1 слайд

2 слайд
«Ой қозғау сұрағы» "Митохондриялар жасушалық тыныс алу процесінде маңызды рөл атқарады. Егер митохондриялардың қызметі бұзылса, жасушалардың энергетикалық қамтамасыз етілуі қалай өзгеруі мүмкін? Бұл жағдай жасуша функциясына және жалпы организмге қандай әсер етуі мүмкін?" Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

2 слайд

3 слайд
Дәйек сөз немесе цитата: "Тыныс алу – бұл тек өмір сүрудің белгісі ғана емес, ол өмірдің өзінен ләззат алудың ең қарапайым түрі.« — Тхить Нят Хань

3 слайд

4 слайд
«Қызықты деректер» "Митохондриялар және адамның денсаулығы: Митохондриялардың қызметі бұзылғанда түрлі аурулар пайда болуы мүмкін. Митохондриальды аурулар — бұл генетикалық негізделген аурулар тобы, митохондриялардың дұрыс жұмыс істемеуімен байланысты. Мысалы, Мелас синдромы — бұл митохондриялардың функциясы бұзылғанда пайда болатын ауру, оның белгілері: бұлшықет әлсіздігі, көру қабілетінің нашарлауы және жүйке жүйесінің бұзылуы.

4 слайд

5 слайд
«Қызықты деректер» Митохондриялар мен спорт: Спортшылардың митохондриялары жаттығулар барысында шыдамдылықты арттыру үшін үлкен рөл атқарады. Жоғары аэробты жүктемелердің әсерінен митохондриялар саны мен олардың тиімділігі артады, бұлшықеттерде оттегіні тиімді пайдалану мүмкіндігін жақсартады. Бұл процесс спорттық өнімділіктің жоғарылауына әкеледі.

5 слайд

6 слайд
§45.Митохондрияның құрылымдық компоненттері және олардың қызметі. §46.Митохондрия құрылымдары мен жасушалық тыныс алу процестерінің өзара байланысы. 10.1.4.5- митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысты орнату;

6 слайд

7 слайд
Дәйек сөз немесе цитата: "Митохондриядағы екі қабат мембрана клетканың қуатын өндіріп, тіршіліктің шексіз қозғалысын қамтамасыз етеді." — Джеймс Уотсон "Митохондрия – клетканың энергетикалық зауыты, оның құрылымдары арқылы тіршілікке қажетті қуат өндіріледі." — Альберто Луси

7 слайд

8 слайд
«Кілт сөздерді сәйкестендіру» 1.Митохондрия 2.Сыртқы және ішкі мембрана 3.Кристалар 4.Матрикс 5.Қуат стансысы A.Митохондрияда орналасқан электрондарды өткізетін сұйық зат B.АТФ молекуласында макроэргиялық байланыстың түзілуі C.АТФ синтетаза кешендері орналасқан D.Тыныс алуға қатысатын органоид E.Митохондрияның қос мембранасы Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

8 слайд

9 слайд
Құндылық: «жасампаздық және жаңашылдық» Теориялық білім: митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысты сипаттайды; Практикалық дағдылар: митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысты орнатады; Функционалдық сауаттылық: митохондрия құрылымдары мен жасушалық тынысалу үдерістерінің өзара байланысты түсіндіреді;

9 слайд

10 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі. Митохондрияның компоненттері Құрылымы Функциясы Сыртқы мембрана Тегіс және порозды Кішкентай молекулалардың өтуіне мүмкіндік береді; митохондрияға молекулаларды тасымалдайтын белоктарды қамтиды. Ішкі мембрана Кристаналарға иілген Электрондық тасымалдау тізбегінің және АТФ синтезінің орны; көпшілік иондар мен кішкентай молекулалар үшін өткізбейтін. Интермембраналық кеңістік Сыртқы және ішкі мембраналар арасындағы кеңістік Митохондрия матрицасында өндірілген АТФ-ты пайдаланатын ферменттерді қамтиды. Митохондрия матрицасы Гель тәрізді сұйықтық Кребс циклінің ферменттерін, митохондрия ДНҚ-сын және рибосомаларды қамтиды; жасушалық тыныс алу арқылы АТФ өндірісінің орны. Кристаналар Ішкі мембрананың иілген құрылымдары АТФ өндірісі үшін беткей алаңын арттырады; электрондық тасымалдау тізбегінде қатысатын белоктарды ұстайды.

10 слайд

11 слайд
«Ойнайық та, түсінейік!» https://wordwall.net/resource/82582101 Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

11 слайд

12 слайд
«Бір ғана жауап» әдісі Осы сұрақтарға бір ғана жауаппен жауап беріңіз. 1.Митохондрия бауыр жасушасында не істейді? 2.Митохондрия бұлшық ет (қаңқа) жасушаларында не істейді? 3.Митохондрия эпителий жасушасында не істейді? 4.Митохондрия мембранасы тыныс алу үшін не істейді? Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

12 слайд

13 слайд
«Сәйкестендіру» әдісінде суретте берілген бөліктердің құрлысы мен қызметін сәйкестендіріңіз. Суреттегі бөліктері Қызметтері   Матриксте орналасқан катиондар жинағы   Митохондрияда орналасқан электрондарды өткізетін сұйық зат   Митохондриялық ДНҚ ішкі жарғақшаны құрайтын кейбір ақуызды синтездейді.   АТФ синтетаза кешендері орналасқан.   Ақуыздар жартылай ғана синтезделеді.   Электролиттерді,суды, қантты және кейбір полисахаридтерді жеңіл өткізеді.   Криста деп аталатын тарақ тәрізді қатпарлар түзеді.   Сыртқы мембрананы ішкі мембранадан бөліп тұрады. Қалыңдығы 10-20 нм. Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

13 слайд

14 слайд
Сұрақ: "Ғалымдар митохондриялардың қызметін зерттеу үшін жасушаларды әртүрлі жағдайларда бақылап, әртүрлі температураларды қолданып тәжірибелер жасаған. Олар төмен температура кезінде митохондриялардың тыныс алу қабілетінің төмендегенін байқады. Мұны түсіндіріңіз." ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

14 слайд

15 слайд
Сұрақ: "Төменде митохондрияның құрылымдары мен олардың функциялары көрсетілген. Кестедегі ақпаратқа сүйене отырып, әр құрылымның атқаратын қызметін көрсетіңіз." ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ Құрылым Қызметі Сыртқы мембрана Ішкі мембрана Кристы Матрикс Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

15 слайд

16 слайд
Талдау тапсырмасы Сұрақ: "Ғалымдар 20 адамнан тұратын топтың митохондрияларының тыныс алу деңгейін зерттеу үшін тәжірибе жүргізді. Әр адамға белгілі бір жағдайлардағы тыныс алу деңгейі көрсетілген диаграмма ұсынылды. Егер осы топтың денсаулық жағдайы жақсы болса, митохондриялар қандай жағдайларда тиімді жұмыс істейді?" ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ Дескриптор: -тапсырманың әр дұрыс жауабы үшін -1 балл;

16 слайд

17 слайд
Кері байланыс: «БББ» Үй жұмысы §47. Кребс циклі. Циклдің негізгі және аралық қосылыстары, реакцияның соңғы өнімдері. Білгенім..... Білдім..... Білгім келеді....

17 слайд

18 слайд
Рахмет! Сау болыңдар!

18 слайд