"Мұз басу дәуірі"

1 слайд
Қазақстан тарихы 5 сынып І ТОҚСАН І Тарау Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі 7 сабақ Адамдардың шаруашылық өміріндегі өзгерістер және еңбек құралдарының жетілдірілуі. Мұз басу дәуірі.

1 слайд

2 слайд
Бұл сабақта біз: - Еңбек құралдарының қалай жетілгенін білеміз; - Табиғаттағы өзгерістердің ежелгі адамдардың кәсібіне қалай әсер еткенін талдаймыз. Зерттеу сабағы: Мезолит және Неолит кезеңдерінде алғашқы адамдардың өмірі қалай өзгерді ?

2 слайд

3 слайд
Бұдан 100 мың жыл бұрын жердің көп аймақтарын қалың мұз басып қалды. Ғалымдардың айтуынша, оның қалыңдығы кей аймақтарда 2 км жеткен. Жер бетінің күрт суытуынан адамдардың тамақ қабуы қиындай түсті. Суықтан қорғану үшін адамдар өздеріне жылы киім тігіп, баспана издестірді. Далалық аймақтарда адамдар желге қарсы қалқа жасауды үйренді.

3 слайд

4 слайд
Ірі жануарлардың сүйектерінен және ағаш бөренелерден баспана салып, үстін терімен жапты, оны отпен жылытты. Хайуандардың терісінен киім тіге бастады. Инені әдетте үшкір сүйектерден жасады. Жіп орнына жануарлардың сіңірлерін пайдаланды. Адамдар тіршілік ету үшін табиғаттың қатал қиындықтарына қарсы тұра білді.

4 слайд

5 слайд
Шамамен, 12-10 мың жыл бұрын мұз дәуірі аяқталып, палеолиттің орнын мезолит басты. Суық ауа райынан бірқатар жануарлар қырылды, олардың ішінде: мамонт, бизондар жойыла бастады. Жер бетінде, оның ішінде Қазақстан жерінде бүгінгіге ұқсас климат, табиғи жағдай қалыптаса бастады. Соған қарай аңдардың қазіргі түрі қалыптасты. Олар: бұғы, бұлан, қоңыр аю, қасқыр, қабан, түрлі тышқандар және т.б. аңдар еді.

5 слайд

6 слайд
Тапсырма. “Миға шабуыл” 1. Мұз басу дәуірі қай кезде басталды ? 2. Мұз дәуірінің жануарларын атаңдар 3. Мұздықтың қалыңдығы неше км-ге жетті ? 4. Мұздық кезінде адамдар нені паналады ? 5. Мұз басу дәуірінен кейінгі уақытта қандай жануарлар қалыптасты ?

6 слайд

7 слайд
Дұрыс жауабы 1. 100 мың жыл бұрын 2. Мамонт, бизон 3. 2 км-ге дейін 4. Аң терілерімен жабылған баспана 5. Бұғы, бұлан, қоңыр аю, қасқыр, қабан, түрлі тышқандар

7 слайд

8 слайд
МЕЗОЛИТ. Б.з.б 12-5 мыңжылдықтар Мезолит дәуірінде жер бетіндегі өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесі өзгерді. Қоян,қасқыр, суыр, түлкі, құстардың өзендер мен көлдерде балықтардың түрі көбейді.Азық көзі көбейгенімен, ұсақ аңдар мен құстарды аулау оңай болған жоқ, жаңа құралдарға қажеттілік туды. Мезолиттің ерекшелігі болып табылатын тас құралдар – ол микролиттер. Микролиттер – ұсақ тас дегенді білдіреді, ұзындығы 1-2 см ұсақ тастардан жасалған құралдар. Мезолиттің келесі үлкен жаңалығы садақ пен жебенің шығуы. Микролит тастарды жебенің ұшына пайдаланды.

8 слайд

9 слайд
Мезолит дәуіріндегі өзгерістер Ірі жануарлар жойылды Ағашты құрал ретінде пайдалану Өзен көлді кешіп өту Жебелі садақ Балта Қайық, сал Ұсақ аңдарды аулау Баспана тұрғызу. Ағаш кесу, қайық жасау Өзенді бойлай жүзу, балық аулау

9 слайд

10 слайд
Үй тапсырмасы Оқулықтың 21 бетіне сүйене отырып, мезолит кезенінің ескерткіштерін жазып алып, есте сақтау.

10 слайд