“Өмірдің мәні – қазақ философиясының негізгі тақырыптарының бірі”

1 слайд
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Тақырыбы: “Өмірдің мәні – қазақ философиясының негізгі тақырыптарының бірі” Орындаған: Сәрсенбай Берікбол Тобы:Инклюзивті білім беру

1 слайд

2 слайд
Жоспары: Адам өмірінің мәні Қазақ философиясы 20 ғасырдың басында қайраткерлер

2 слайд

3 слайд
Адам өмірінің мәні – бұл жердегі өмір үшін. Бірақ оның бәрі шынымен оны білмейтінін білмейді. Өмірдің мағынасы қандай, күші адам дұрыс пен бұрысты, өмір сүру үшін өмірдің барлық сынақтар еңсеруге, мектепке бару қалайды қандай мақсаттары, арман, сондықтан жаңа және жасауға, қателіктерінен сабақ: әр ойлау адам сәт ол сұраққа тап болған кезде туындайды. Әртүрлі данагөй, әртүрлі уақыт пен жастағы ойшыл ойлар «адам өмірінің мәні қандай?» Деген сұраққа жауап табуға тырысты, бірақ бір анықтамаға ешкім келмеді. Жауап жеке адамға тән, яғни адам өзінің жеке сезімін көретіндіктен, жеке-кейіпкерлік ерекшеліктердің айырмашылығы себебінен басқаға мүлдем қызықтырмауы мүмкін.Адам өмірінің мәні

3 слайд

4 слайд
1 • Түркі дүниетанымының ойшылдары (Анахарсис, әл Фараби, Баласағұни, Иассауи) 2 • Қазақтың ағартушылары (Абай, Ыбырай, Шоқан, Шәкәрім) 3 • Саяси мемлекет құрушылар(Ә.Бөкейханов, М.Дулатов, М.Шоқай)Өмірдің мәнін негізгі тақырып етіп ұстанған ойшылдар:

4 слайд

5 слайд
• қазақ халқының түсінігінде ең жоғарғы адами қасиеттердің бірі, тіпті ең бастысыНамыс • адамды өз болмысын адамгершіліктік құндылықтарға сай болғызатын этикалық категория.Парыз • адам болып өмір сүрудің жоғары деңгейі. Қазақтың “кісілік” ұғымы қазіргі “тұлға” ұғымына сәйкес деп ойлаймызКісілік Қазақ халқының философиялық дүниетанымының басты категориясы - өмір. Өмірдің құндылығын және оның мәнін анықтаушы – өмірмен диалектикалық бірлікті құрайтын өлім.

5 слайд

6 слайд
Қазақ философиясы Қазақ Философиясы – қоғамдық сананың ұлттық түрі; тұрмыс пен танымның ортақ принциптері, адам мен дүние жүзінің қатынасы туралы ілім, табиғаттың, қоғамның және дүниетанымның жалпы даму заңдары жайындағы ғылым. Қазақ халқының даналық өрісінде дүние мен адам туралы дүниетанымдық көзқарастардың тарихи қалыптасқан даму жүйесін қамтиды. Қазақ тіліндегі даналық түсінігі мәні жағынан философияға жақын. Қазақтың даналық ой-пікірлерінің тарихы екі кезеңнен тұрады.

6 слайд

7 слайд
Бірінші кезеңде Анахарсис, Қорқыт, Жүсіп Баласағұни, Қожа Ахмет Йасауи, Әбу Наср әл-Фараби, Махмұт Қашқари, т.б. данышпандар даналық дәстүрлерін жасады, олар табиғи түрде қазақ этносының дүниетанымдық ойлау мәдениетінің бастау арналарына айналған. Екінші кезеңде қазақ халқының төл дүниетанымы мен философиясы қалыптасып, дамыды. Қазақ философиясының төл тарихы Асан Қайғы мен Мұхаммед Хайдар Дулаттан басталады. Асан Сәбитұлы – жырау, ойшыл, мемлекет қайраткері. Ол қазақ этносын әрі мемлекетін қалыптастырып, нығайтуда «Жерұйық» ілімін дүниеге әкелді. Бұл – халықтың қауымдасып ұлттық мемлекет құру идеясы болатын. Асан Қайғы өз жыр-толғауларында, шешендік сөздерінде хандық мемлекетті нығайту, елдің қорғаныс қабілетін арттыру қажеттілігін насихаттайды. Оның Асан Қайғы атануы – ғұламаның ойшылдығының, парасаттылығының айғағы. Асанның қайғысы тек өз заманына қатысты емес, оны қайғыға салып отырған – болашақ туралы болжамдары, халық қайда бара жатыр, ертеңі қандай болады деген күрделі сұрақтар

7 слайд

8 слайд
Түркі дәуірі ойшылдарының нақыл сөздері • Адамды білім сақтайды. • Көңіл - терең теңіз, білім - тереңінде жатқан інжу-маржан. • Әділдік әкімдіктен күшті. Жүсіп Баласағұн

8 слайд

9 слайд
20 ғасырдың басында қазақ халқына өмірдің мәні білімде, еңбекте екендігін көрсеткен қайраткерлер Ә.Бөкейханов С.Сейфуллин Ж.Аймауытов М.Дулатов М.Әуезов М.Жұмабаев С.Торайғыров А.Байтұрсынов Б.Майлин т.б.

9 слайд

10 слайд
Әбу Насыр Әл-Фарабидің өмірдің мәні туралы нақыл сөздері Шын білім – ақиқат, анық білім. Білімді болу деген – жаңалық ашуға қабілетті болу. Бейқамдық сәтсіздікке бастайды. Білім қуған жанның ойы күнделікті күйбеңнен көп алыста жатады. Адам мақсатына өзін-өзі жетілдіру арқылы жетеді. Мінез-құлық міні – рухани кеселге жатады. Өрге жүзген өнегелі ісімен, таңда адал дос өз теңіңнің ішінен.

10 слайд

11 слайд
Пайдаланған әдебиеттер 1. Бейсенов Қ.Ж. Қазақ топырағында қалыптасқан ғақмиятты ой кешу үрдістері – А.: 1994 2. Алтаев Ж. Философия және мәдениеттану: оқу құралы – 2-ші басылымы – А.: 2001 – 272 б. 3. Назарбаев Н.Ә. Тарих толқынында – Алматы 4. Нұрпейіс К. «Ұлттық рух» //Ақиқат, 2000, № 10, 3-9 б. 5. Қысқаша философия тарихы – А.: 1999 – 272 б. 6. ХХІ ғ. Ұлттық философияның көкжиегі көріне ме? //Ақиқат, 1998, №11, 12-20 б. 7. Орынбеков М. Ежелгі қазақтың дүниетанымы – А.: 1996, 168 б. 8. Өмірәлиев Қ. V ІІІ – XII ғ. Көне түрік әдеби ескерткіштері – А.: 1985 9. Тұрғынбаев Ә.Х. Философия тарихы – А.: 2001 – 378 б.

11 слайд

12 слайд

12 слайд