"Өркениет- ел мұраты" презентация сабағы 11 сынып

1 слайд
Өзін-өзі тану № 30 сабақ Тақырыбы: Өркениет – ел мұраты

2 слайд
Мақсаты: Оқушыларға өркениет – ел мұраты екенін, дұрыс әрекет құндылығы арқылы ұғындыру. Міндеттері: 1. Білімділік: Оқушыларға сүйіспеншілікпен және шынайылықпен жұмыс істеудің маңыздылығын түсіндіру;  2. Дамытушылық. Оқушылардың бойындағы әлеуметтік және азаматтық жауапкершілікті сезіну қасиеттерін дамыту;  3. Оқушыларды қоғамға риясыз қызмет етуге тәрбиелеу.

3 слайд
Ұйымдастыру кезеңі 5 “Т” ережесі Тәртіп Талап Тыныштық Тазалық Татулық

4 слайд
Үй тапсырмасын тексеру Сабақ № 29 «Өркениет – ел  мұраты» тақырыбына шығарма жазу.

5 слайд
Дәйексөз Адам жасампаз болмаса, ұлы да бола алмайды Ян. Райнис   -Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер? Дәптерге жазып алыңдар

6 слайд
Әңгімелеу Халықаралық Түркі академиясының президенті, тарих ғылымдарының докторы Дархан Қыдырәлінің «Мәңгілік ел мұраты» мақаласынан. Өміршең өркениет өзегі Тарих - шындыққа айналған тағдыр. Әрқилы тағдырдың тоғысып, адамзаттың тұтас ғұмырын құрайтыны сияқты, түрлі ұлттың шежіресі де әлемнің ортақ тарихына айналады. Сондықтан дүние тегершігі айналған сайын тарлан тарихтың қатпары арта түседі. Бұл тұрғыдан алғанда, адамзат тағдыры мен өркениет тамырын түркілер тарихынсыз елестету мүмкін емес. Бағзы тарихқа көз жүгіртсек, қуатты империялар құрған түркілер ғасырлар бойы ұлан-ғайыр аймаққа билік жүргізіп, арғымақтың тұяғы жеткен жерге - Байкалдан Балканға дейінгі орасан зор аймаққа иелік етті. Алтайдан тарайтын айбынды ел тілі жақын, танымы мен талғамы ұқсас бір әлемді - ортақ өркениетті құрады. Алтын тақта отырып билік жүргізген айбарлы қағандар мен айбынды абыздар «Мәңгілік Ел» орнатуды армандады. Көне Қытай, Үндістан, Иран, Мысыр мен иық тіресіп, өзіндік мәдениетімен олар ға балама өркениет құрған Түркі әле мі Шығыс пен Батыстың, түстік пен те ріскейдің арасын жалғаған «Ұлы Жібек жолы» арқылы әлемдік сау даның күретамырына, дүниежүзілік дипломатияның дәнекеріне айналды. Жаһанды жақындастыруда жылқының жалында туған жауынгер жұрттың үлесі айрықша болды. Сондықтан ғалымдар түркілерді «жаулаушы ғана емес, өркениетті жасаушы һәм оны жалғаушы ұлт» ретінде бағалауда. Өркениеттің бір өлшемі - әліппе екені белгілі. Әрбір әліппе пайым мен танымнан, талғам мен түсініктен, дәстүр мен сенімнен туындайды .

7 слайд
Ол алтын арқау, сиқырлы сандық іспетті ұлттың жадындағы асыл аманаттар мен қастерлі құндылықтарды ұрпақтан ұрпаққа жалғайды, мәдениетті орнықтырады. Бұл тұрғыдан алғанда, жады мен жазуға айрықша мән берген түркілер бүгінгі батыс елдері әлі әліппенің не екенін білмей тұрған тұста төлтума таңбасын қалыптастырды. Асыл арқауы қадымнан бақиға үзілмей жеткен асқақ мұраттарын болашақ ұрпаққа табыстап, аманаттарын мұқалмас мәңгі тастарға қашап жазды. Ұлы дала өзінің толқымалы тарихында «қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған» мамыражай заманды да, «боз тайлағы бос келетін» аласапыран уақыттарды да бастан өткерді. «Бастыны еңкейткен, тізеліні бүктірген» түркілер тағдыры талқыға түсіп, жүректі ұланынан, жерінің құнарынан айырылды. Күңіренген Күлтегін жазбаларына көз салсақ, соның барлығы ағайынның азғанынан, береке-бірліктің аздығынан болды. Дегенмен түркі жұрты өз әлемін сақтап қала білді. Дүниені нұрландырған ислам діні Түркістан топырағында Бұхари, Матуриди, Рази, Марғинани, әл-Фараби, Ибн Сина, Хорезми, Баласағұни, Ясауи сынды ғұламалардың білігімен жаһұттай жарқырап, жүйеленіп, іргелі ілімге, өміршең өркениетке айналды. Осы қайнардан нәр алған данышпандар философия, математика, алгебра, геометрия, астрономия, медицина сияқты ғылым салаларында бұрын-соңды болмаған төңкеріс жасап, адамзат өркениетіне зор жаңалықтар енгізді, Еуропадағы Ренессансқа түрткі болды. Өзегінде тектілік пен кісілік, ілім мен парасат жатқан бұл өркениет толе ранттықтың да тамаша үлгісін көрсетті. «Адамзаттың бәрін сүюді» уағыздаған Ұлы даланың сан алуан тұрғындары бейбіт ғұмыр кешті. Түркілер құрған алып империяларда тең дәрежеде тату-тәтті өмір сүрген түрлі ұлт өкілдері өз тілдері мен діндерін, салт-дәстүрлері мен әдет- ғұрыптарын одан әрі дамытып отырды

8 слайд
Әңгімелеу Алтай мен Ақтеңіздің арасындағы алып аумақты мекен еткен түркілер байтақ территорияға қарамастан тұтастықтарын сақтай білді. Қыран ұшса қанаты талатын, құлан жортса тұяғы тозатын шексіз кеңістікте ғұмыр кешкен баһадүр бабалар атамекенін ардақтап, оны алтын таққа балады. Дүниенің төрт тарапына үңіліп, тоқпақ жалды тарпаңды ерттеп мінген олар туған жерді тұғыр етті. Қазір дүниенің түркілер мекендеген қай бұрышына барсаңыз да, Ұлытау мен Қа ра тау, Алтай мен Талас, Ақсу мен Қа ра су, Сейхұн мен Жейхұн сияқты жер-су аттарын кездестіретініміз сондықтан. Бұл - ғұмыры жорықта өткен жаужүрек ұландардың жеріне деген сағынышы болса керек. Тіпті, Үндістанды тұтас билеп, өз дәуірінің ең құдіретті патшаларының бірі болған Бабырдың да жазбаларынан жеріне деген осы сағынышты сезесіз. Байтақ түркі тарихының терең тамырлары байырғы тайпаларға барып тірелетіні белгілі. Дүниеге тарыдай шашыраған туыс жұрттың өзегін құрайтын бұл іргелі ру- тайпалар барған жерлерінде көбіне жұтылып кеткенімен, түпкі қазықтары қазақ жерінде қағылғандықтан, олардың атаулары да қарашаңырақта қаз- қалпында сақталып қалған. Сондықтан алаштың ақиық ақыны Мағжан Жұмабайұлы жыр лағандай, қазақ жері - бүгінде тү гел түркінің құтты қарашаңырағы һәм алтын бесігі екенін ұмытпаған абзал.

9 слайд
Шығармашылық іс-әрекет Тапсырма: : « Өрлей бер өркениетке, өсер елім » деген тақырыпта жоба қорғау.

10 слайд
Топпен ән айту. • «Менің Республикам» өлеңі Серік Қайсар «Көңіл толқыны» әуенімен оқылады. Рухынан жақсылардың нұр саулаған, Жанымды мейірімі құрсаулаған. Жайсаң өлке, жайдары Қазақстан, Шуақ шашқан сәулелі күнсің маған! Нұрына шомылдырып алтын күннің, Республикам ертеңге талпындырдың. Өзінен шабыт алып ақын қиял, Шалықтап кең далада шалқып жүрмін. Егемен елім десем, сенім кіріп, Бойымды билеп кетер сенімділік. Ешкімге ауыстырмас алтын Отан, Жырлаймын қасиетіңді төгілдіріп. Жақсылар жанын қиды қасіретпен, Алаштың ерлері бар асыл өткен. Арманым болмас еді - ау туған елім, Гүл жайнап, қазақ болып тасып өтсем. Өр Елім, маңдайыңнан жарық көрдім, Бабалар өнегесін алып келдім. Ескерткіш Елім үшін орнатпасам, Мына жалған өмірге неғып келдім? Жарқырап жанған күндей азаттығы, Көрінер ұлтымның да ғажаптығы. Республика күнімен құттықтаймын, Өйткені ол - Ұлт күні, Қазақ күні!

11 слайд
Үйге тапсырма Сабақ № 30 .Жұмыс дәптердегі 1 – тапсырманы орындау

12 слайд
Сабақтың қорытынды сәті - Балалар,бүгінгі сабақтан алған жақсы қасиеттерді жүректеріңе сақтап алыңдар.