Оттектің қолданылуы

1 слайд

2 слайд
Мақсаты: Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген ынтасын, Оқушылардың сабаққа деген ынтасын, есте сақтау ерекшеліктерін арттыру, білім есте сақтау ерекшеліктерін арттыру, білім сапасын жоғарлату және өз бетімен іздену сапасын жоғарлату және өз бетімен іздену жолдарын үйрету. жолдарын үйрету.

3 слайд
S F p  pS F  p F S Белгілі бір бетке түсетін күш әрекетінің нәтижесін Белгілі бір бетке түсетін күш әрекетінің нәтижесін сипаттайтын шаманы қысым деп атайды. сипаттайтын шаманы қысым деп атайды. Қысым бетке перпендикуляр бағытта әрекет ететін Қысым бетке перпендикуляр бағытта әрекет ететін күштің осы беттің ауданына қатынасымен анықталады:күштің осы беттің ауданына қатынасымен анықталады: гПа = 100 Па кПа = 1000 Па МПа = 1000000 Па

4 слайд
1.1. шынжыр табанды трактор топыраққа шынжыр табанды трактор топыраққа 2.2. вагон дөңгелектері рельске вагон дөңгелектері рельске 3.3. адам жүргенде еденге адам жүргенде еденге 2 / 6 4 см Н  2 / 30000 см Н 2 / 40 30 см Н 

5 слайд
Кесте № 5Кесте № 5 Заттың күйі Негізгі қасиеттері Молекулаларының ара қашықтығы Суреті Молекулалары қалай қозғалады Газ Неғұрлым үлкен көлем алуға тырысады, көлемін де, пішінін де сақтамайды, оңай сығылады Молекуланың өз өлшемінен ондаған есе артық Өзіне берілген көлем ішінде ретсіз, шапшаң қозғалады Сұйық Өзі құйылған ыдыстың пішінін алады, көлемін сақтайды, пішінін сақтамайды, аққыш Молекуланың өз өлшеміндей Орнықты күйінің маңайында секірмелі, тербеле қозғалады Қатты Көлемін де, пішінін де сақтайды Молекулалары белгілі бір ретпен орналасады, ара қашықтығы молекуланың өз өлшемінен кем Тепе-теңдік күйіне қатысты тербеле қозғалады

6 слайд

7 слайд
Сұйық бағанының ыдыстың табанына түсіретін қысымын Сұйық бағанының ыдыстың табанына түсіретін қысымын былай есептейді: , яғни былай есептейді: , яғни Сұйықтың массасын оның тығыздығы арқылы: Сұйықтың массасын оның тығыздығы арқылы: ал көлемін – ыдыс табаны ауданының сұйық бағанының ал көлемін – ыдыс табаны ауданының сұйық бағанының биіктігіне көбейтіндісімен өрнектеуге болады: биіктігіне көбейтіндісімен өрнектеуге болады: S P p  S mg p  V m   Sh V  h g S Sh g p     gh p   Ауырлық күші сұйық бағанының салмағына тең:Ауырлық күші сұйық бағанының салмағына тең: F=PF=P яғни яғни P=mgP=mg . Бұдан ыдыс түбіне түсірілетін қысым . Бұдан ыдыс түбіне түсірілетін қысым немесенемесе Формула ауырлық күші әрекет еткен сұйықтың қысымының ыдыс табанының ауданына тәуелді болмайтынын, тек қана сұйық бағанының биіктігіне және оның тығыздығына тәуелді болатынын көрсетеді.

8 слайд
қатынас ыдыстардағы әртекті сұйық қатынас ыдыстардағы әртекті сұйық бағандарының биіктігі олардың тығыздықтарына бағандарының биіктігі олардың тығыздықтарына кері пропорционал.кері пропорционал. 1 2 2 1    h h

9 слайд
1 – су жинағыш1 – су жинағыш 2 – сорғылар2 – сорғылар 3 – тұндырғыштар 3 – тұндырғыштар 4 – сүзгі 4 – сүзгі 5 – су құбыры мұнарасы 5 – су құбыры мұнарасы 6 – мұнарадағы таза су жиналатын ыдыс6 – мұнарадағы таза су жиналатын ыдыс

10 слайд
АтмосфераАтмосфера Тропосфера Стратосфера Мезосфера ТермосфераТропосфера Стратосфера Мезосфера Термосфера Биіктігі 760 мм сынап бағанының қысымына тең, 00С Биіктігі 760 мм сынап бағанының қысымына тең, 00С температурадағы атмосфералық қысым қалыпты температурадағы атмосфералық қысым қалыпты атмосфералық қысым деп аталады.атмосфералық қысым деп аталады. 760 мм сын.бағ. = 101325 Па ≈ 1013 гПа ≈ 100 кПа ≈760 мм сын.бағ. = 101325 Па ≈ 1013 гПа ≈ 100 кПа ≈Па 5 10

11 слайд
Сұйыққа батырылған денеге оның сұйыққа батқан бөлігі көлеміндегі сұйықтың салмағына тең ығыстырушы күш әрекет етеді. Сұйыққа батырылған денені ығыстыратын Д c A gV F  

12 слайд
a A F F  A a F F  A a F F  Денелердің жүзу шарттары

13 слайд
Кеменің суға бататын тереңдігі шөгім деп Кеменің суға бататын тереңдігі шөгім деп аталады. Рұқсат етілетін шөгім кеменің корпусында аталады. Рұқсат етілетін шөгім кеменің корпусында қызыл сызық – ватерсызықпен белгіленеді. қызыл сызық – ватерсызықпен белгіленеді.

14 слайд
Жіңішке түтікшелерде сұйықтың еркін беті қисық болады. Мұндай қисық бетті мениск деп атайды. Егер сұйық қылтүтік қабырасына жұғатын болса, онда менискінің пішіні ойыс, ал егер жұқпайтын болса, дөңес болады. Қылтүтіктер бойымен сұйықтың көтерілуі немесе төмен түсуі кезінде байқалатын құбылыстар қылтүтіктік құбылыстар деп аталады.

15 слайд
Сапалық есептер:Сапалық есептер: 1.1. Таспен жүргенле неге аяқтарын ауырады?Таспен жүргенле неге аяқтарын ауырады? 2.2. Терең су ішінде адамды көтере аласың ба?Терең су ішінде адамды көтере аласың ба? 3.3. Судың терең жерінде табанға тас қатты бата ма, Судың терең жерінде табанға тас қатты бата ма, әлде таязда ма?әлде таязда ма? 4.4. Неге шөл далада аттан гөрі түйемен жүрген Неге шөл далада аттан гөрі түйемен жүрген ыңғайлы?ыңғайлы? 5.5. Неліктен орындықта қатты да, киіз үйде Неліктен орындықта қатты да, киіз үйде көрпешеге отырған жұмсақ болып сезіледі?көрпешеге отырған жұмсақ болып сезіледі?

16 слайд
  м     а     н   о     м     е     т   р   1. Ұзындықтың өлшем бірлігі 2. Қысымды өлшейтін құрал 3. Күшті өлшейтін құрал 4. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал 5. Жерді қоршап тұрған ауа қабаты 6. Температураны өлшейтін құрал 7. Атмосфераның жоғарғы қабаты 8. Атмосфералық қысымды анықтаған ғалым

17 слайд
1. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал Б. ареометр А . барометр С. термометр

18 слайд
2. Сұйықтың тығыздығын өлшеуге арналған аспап А. барометр Б. ареометр С. лактометр

19 слайд
3. Сұйыққа батырылған денеге қандай күш әсер етеді? А. кері тартушы Б. кері итеруші С. төмен басушы

20 слайд
4. Архимед күші қандай физикалық шамаларға тәуелді? А. дененің ұзындығы мен еніне С. дененің көлемі мен сұйықтың тығыздығына Б. дененің тығыздығына

21 слайд
5. Архимед қай кезде өмір сүрген? Б. б.з.б. 277-212А. б.з.б. 287-212 С. б.з. 212-287

22 слайд
6. Торричелли нені анықтады? А. Ауа құрамын зерттеді С. Атмосфералық қысымның бар екенін Б. Сұйықтардың қысымын зерттеді

23 слайд
7. Қалыпты атмосфералық қысым неге тең? А. 100500 Па Б. 101325 Па С. 103400 Па

24 слайд
8. Атмосфера неше қабаттан тұрады? Б. 3А. 4 С. 2

25 слайд
Үйге тапсырма: VV тарауды толығымен оқу тарауды толығымен оқу 29-жаттығу № 1, 2 есепті шығару 29-жаттығу № 1, 2 есепті шығару 31-жаттығу № 1 есепті шығару31-жаттығу № 1 есепті шығару