Презентация 9 сынып Механикадағы күштер

1 слайд
Сабақ тақырыбы: Механикадағы күштер.

2 слайд
Оқу мақсаттары :  9.2.2.3 ауырлық күші, серпімділік күші, және үйкеліс күші табиғатын түсіндіру;

3 слайд
СӨЗДІК Қазақша Орысша Ағылшынша күш Сила force инерция инерция Inertia Денелердің әрекеттесуі Взаимодействие тел interaction of bodies инерция құбылысы Явление инерции The phenomenon of inertia Бағыттас сонаправленные in the direction of Қарама-қарсы противоположенны е Opposite

4 слайд
Ой қозғау: Масса - ...................... өлшемі. Әр түрлі массадағы денелер соқтығысқаннан соң, .............. массалы дене үлкен жылдамдық, ал ............ аз жылдамдық алатынын байқаймыз. Мұның себебі массасы үлкен дене массасы аз денеге үлкен .........пен әрекет етеді. Ал массасы аз дене үлкен денеге көп ........пен әрекет ете аламайды. Ол өзі соққы алады. Сонымен денелер өзара әрекеттескенде бір-біріне күштік әрекет етеді. Ал күш деген физикалық шамаға сипаттама берсек,

5 слайд

6 слайд

7 слайд
Табиғаттағы күштердің түрлері сан алуан: Күш атауы Мағынасы Белгі- ленуі Форму- ласы Ауырлық күші Денелердің Жерге тартылу күші F a F a =mg Салмақ күші Дененің аспаға немесе тірекке түсіретін күші P P=mg Үйкеліс күші Бір дене екінші дене бетімен жанасқанда пайда болатын қозғалысқа кедергі күш F үйк F үйк =mg Серпімді лік күші Денені деформацияға ұшырататын күш F серіп F серіп =kx Бейнефильм күш түрлері

8 слайд
FАуырлық серпімділік үйкеліс

9 слайд
1. Ауырлық күші Жер бетіндегі барлық денелер жерге тартылады, яғни Жер тарапынан тартылыс күші болады. Бұл күшті ауырлық күші сипаттайды. Ауырлық күші дененің массасына тура пропорционал болады. Жер бетіндегі g тұрақты шамасы 9.8 м/с 2 – ге тең. Оны еркін түсу үдеуі деп атайды. Ол да векторлық шама, Жер центріне қарай бағытталады . Оның мағынасы Жер 1 кг денені 9,8Н күшпен өзіне тартады деген. Ауырлық күші үнемі жерге бағытталады. Денелердің ауырлық күшінің әрекетінен ғана қозғалуын еркін түсу деп атайды. ( Ауырлық күшімен салыстырғанда ауаның кедергі күші азырақ болғандықтан, оны ескермеуге болады.) Басқа ғаламшарларда еркін түсу үдеуінің мәндері әр түрлі болады: g Марс =3,73 м/с 2 , g Шолпан =8,8 м/с 2 , g Юпитер =24 м/с 2 Тапсырма: әр оқушы өзінің Жерге түсіретін ауырлық күшін есептеп, Юпитердегі ауырлық күшімен салыстыру

10 слайд
КҮШ дегеніміз… Физикалық, векторлық шама формуласы F=mg Өлшем бірлігі Өлшеу әдісі Өлшейтін аспап F Н Басқа белгілі күшпен салыстыру Динамометр Мұндағы g тұрақты шама, g=9.8 Н/кг

11 слайд
Серпімділік күші

12 слайд
Дене деформацияланғанда пайда болады. Деформация - дене пішінінің немесе өлшемінің өзгеруі (созылу, сығылу, майысу, бұралу, ығысу).

13 слайд
F серіп =kx - Гук заңы, Мұндағы к – серіппенің қатаңдығы (Н/м), x - серіппенің созылуы, яғни x = х2-х1 (м)

14 слайд
Үйкеліс күші Автокөліктің жүрісі Тас жолда Балшықта Мұзда         F үйк =mg, мұндағы жанасатын беттің үйкеліс коэффициенті. Әр дененің өзінің үйкеліс коэффициенті болады (Оқулық 4-кесте). Үйкеліс күші мына жағдайларға тәуелді: - Материалдың тегіне - Бетінің кедір-бұдырлығына - Массасына

15 слайд
F үйк . F РF с. А В

16 слайд
Үйкеліс күшінің түрлері:

17 слайд
Тең әсерлі күш -денеге бір мезгілде әрекет ететін бірнеше күштің әрекетіндей әрекет ететін күш сол күштердің тең әрекетті күші деп аталады

18 слайд
Күштерді қосу мысалы:

19 слайд
күштерді қосу F 1 F 2 R бірінші күш:  F1  екінші күш:  F 2  қорытқы күш: R = F 1 + F 2

20 слайд
Күштерді қосу R = F 1 + F 2 F 1 F 2 R F1   F 2 

21 слайд
Ғ R =F 1 -F 2

22 слайд
Рефлексия «Сингвейн» әдісі арқылы сабақты қорытындыдау «Күш» сөзіне     Үйге тарсырма: §11, Есептер жинағынан есептер шығарып келу.