Презентация: 9-сынып Қазақ әдебиеті. Айтыс өнері

1 слайд
Айтыс өнері Айтыс - қазақтардың ежелден бері келе жатқан ауызша поэзиясының дәстүрлі түрі. Ақындар рифма, күй, ырғақ, тілдің көркемдік құралдарын қолдана отырып, үлкен шеберлік пен импровизация қабілетін көрсетеді.

1 слайд

2 слайд
Айтыстың тарихи-мәдени маңызы 1 Көне дәстүр Айтыс өнері қазақ халқының ежелден келе жатқан көне дәстүрі болып табылады, ол ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келеді. 2 Тарихи-рухани мұра Айтыс арқылы қазақ халқының тарихы, мәдениеті, дүниетанымы мен рухани мұрасы жеткізіледі. 3 Ұлттық бірегейлік Айтыс өнері қазақтың ұлттық рухын, тарихи-мәдени бірегейлігін танытатын маңызды құрал болып табылады.

2 слайд

3 слайд
Айтыс өнерінің үлгілері Ақындар айтысы Ақындар арасында өтетін айтыс өнеріндегі ең танымал жанр. Бұл айтыста ақындар өз өлеңдерімен, ауызша импровизациясымен бақталасады. Қыз бен жігіт айтысы Бұл айтыс түрі қыз бен жігіттің махаббат, отбасы, әдет-ғұрып, әдебиет және өмір туралы ой- толғаныстарын білдіреді. Жар-жар айтысы Үйлену рәсімінде өткізілетін айтыс түрі. Жақын адамдар қыз бен жігіттің өздеріндік жырларымен құттықтайды.

3 слайд

4 слайд
Қазақтың айтысшылары Біржан Сал Қазақтың атақты ақыны, айтысшысы. Ғұмырбаян, махаббат лирикасымен танымал. Жамбыл Жабаев Өзінің терең ойлы, бейнелі поэзиясымен танылған қазақтың ұлы ақыны. Әсет Найманбаев Импровизация шеберлігімен ерекшеленген қазақтың ірі ақыны. Дәрібай Қыдырәлі Айтыс өнеріндегі ең танымал ақындардың бірі, импровизация шебері.

4 слайд

5 слайд
Айтыс өнерінің бүгінгі таңдағы маңыздылығы Сөз өнері Айтыс өнері қазақтың ауызша поэзия дәстүрін сақтап, жастарға сөз өнерін дамытуға ықпал етеді. Рухани-мәдени байланыс Айтыс ақындар арасындағы сұхбат арқылы халықтың санасына, дүниетанымына әсер етеді. Білім беру Айтыс өнерін оқыту арқылы жастарды ұлттық рухани-адамгершілік құндылықтарға баулуға болады.

5 слайд

6 слайд
"Біржан - Сара" айтысы туралы Тарихи маңызы "Біржан - Сара" айтысы қазақ халқының рухани және мәдени мұрасының маңызды бөлігі. Көркемдік ерекшелік Осы айтыста ақындардың сөз өнерінің жоғары шеберлігі мен импровизация қабілеті ашылады. Әлеуметтік мәні Айтыста махаббат, әдет-ғұрып, әдебиет және өмір туралы терең ойлар көрініс табады.

6 слайд

7 слайд
Ақындар айтысы мен Қыз бен жігіт айтысы Ақындар айтысы Ақындар арасында өтетін айтыс. Ақындар өз өлеңдерімен, ауызша импровизациясымен бақталасады. •Ақындық шеберлік •Сөз өнері •Ауызша импровизация Қыз бен жігіт айтысы Қыз бен жігіттің арасында өтетін айтыс. Ондағы негізгі тақырыптар - махаббат, отбасы, әдет-ғұрып. •Жанрлық ерекшелік •Әлеуметтік мәні •Ұлттық дәстүрлер

7 слайд