Презентация: Абай Құнанбайұлының отыз екінші қара сөзі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Абай Құнанбайұлының “Отыз екінші
қарасөзі” 10 “А”-сынып
1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбайұлының “Отыз екінші қарасөзі” 10 “А”-сынып
2 слайд
Оқу мақсаты:
10.2.1.1. Шығармадағы авторлық
идеяның өмір шындығымен
байланысын айқындау
10.3.2.1.Көркем шығармадағы
көтерілген мәселелердің
жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға
беру
2 слайд
Оқу мақсаты: 10.2.1.1. Шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын айқындау 10.3.2.1.Көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беру
3 слайд
SMART мақсат
•
Оқушылардың барлығы: Шығармадағы авторлық
идеяны табады, көркем шығармадағы көтерілген
мәселелерді анықтайды
•
•
Оқушылардың көпшілігі: Шығармадағы авторлық
идеяның өмір шындығымен байланысын анықтайды,
көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің
жаңашылдығын талқылайды
•
•
Оқушылардың кейбірі Шығармадағы авторлық идеяның
өмір шындығымен байланысын талдайды, көркем
шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына
сыни тұрғыдан баға береді
•
3 слайд
SMART мақсат • Оқушылардың барлығы: Шығармадағы авторлық идеяны табады, көркем шығармадағы көтерілген мәселелерді анықтайды • • Оқушылардың көпшілігі: Шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтайды, көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығын талқылайды • • Оқушылардың кейбірі Шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын талдайды, көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді •
4 слайд
Бағалау критерийі
•
Шығармадағы авторлық
идеяны анықтайды
•
өмір шындығымен
байланысын талдайды,
•
көркем шығармадағы
көтерілген мәселелердің
жаңашылдығын талқылайды
•
сыни тұрғыдан баға береді
4 слайд
Бағалау критерийі • Шығармадағы авторлық идеяны анықтайды • өмір шындығымен байланысын талдайды, • көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығын талқылайды • сыни тұрғыдан баға береді
5 слайд
Топқа бөлу
1-топ: «Ғылым»
Тегінде адам баласы адам
баласынан ақыл, ғылым, ар,
мінез деген нәрселермен озады.
Одан басқа нәрсемен
оздым ғой демектің бәрі де –
ақымақтық . 2-топ: «Ақыл»
Білімдіден шыққан сөз
Талаптыға болсын кез.
Нұрын, сырын көруге,
Көкірегінде болсын көз.
3-топ: «Қайрат»
Әуелде бір суық мұз ақыл зерек,
Жылытқан тұла бойды ыстық жүрек.
Тоқтаулылық, талапты, шыдамдылық,
Бұл қайраттан шығады білсең керек.
Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста,
Сонда толық боларсың елден ерек. 4-топ: «Жүрек»
Адам ақылсыздығынан азбайды,
ақылдының сөзін ұғып аларлық
жүректе жігер, ,қайрат,
байлаулылық жоқтығынан азады
5 слайд
Топқа бөлу 1-топ: «Ғылым» Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәрсемен оздым ғой демектің бәрі де – ақымақтық . 2-топ: «Ақыл» Білімдіден шыққан сөз Талаптыға болсын кез. Нұрын, сырын көруге, Көкірегінде болсын көз. 3-топ: «Қайрат» Әуелде бір суық мұз ақыл зерек, Жылытқан тұла бойды ыстық жүрек. Тоқтаулылық, талапты, шыдамдылық, Бұл қайраттан шығады білсең керек. Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста, Сонда толық боларсың елден ерек. 4-топ: «Жүрек» Адам ақылсыздығынан азбайды, ақылдының сөзін ұғып аларлық жүректе жігер, ,қайрат, байлаулылық жоқтығынан азады
6 слайд
«Қазақ жазушыларынан,
әрине, Абайды сүйемін.
Менің бала күнімнен ішкен
асым, алған нәрімнің
барлығы да – Абайдан. Таза
әдебиет сарынына бой
ұрғанда, маған «Абай» деген
сөз «қазақ» деген сөзбен
теңбе-тең түсетіндей кездері
бар секілді»
М.Әуезов.
6 слайд
«Қазақ жазушыларынан, әрине, Абайды сүйемін. Менің бала күнімнен ішкен асым, алған нәрімнің барлығы да – Абайдан. Таза әдебиет сарынына бой ұрғанда, маған «Абай» деген сөз «қазақ» деген сөзбен теңбе-тең түсетіндей кездері бар секілді» М.Әуезов.
7 слайд
«Ой қозғау» әдісі
•
Сұрақтардың жауап беріңдер
•
«Адам баласы адам баласынан ақыл,
ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озбақ»
деген автордың пікірінің маңыздылығы
неде?
•
Айтылған ойға қатысты қандай тірек
сөздер қолданылған?
•
ҚБ “Басбармақ
7 слайд
«Ой қозғау» әдісі • Сұрақтардың жауап беріңдер • «Адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озбақ» деген автордың пікірінің маңыздылығы неде? • Айтылған ойға қатысты қандай тірек сөздер қолданылған? • ҚБ “Басбармақ
8 слайд
https://www.youtube.com/watch?v=5EC1Rr3BM08
8 слайд
https://www.youtube.com/watch?v=5EC1Rr3BM08
9 слайд
1-тапсырма “Блум
түймедағы”
•
1. Қарапайым сұрақтар: Білім мен ғылымды үйренудің
неше шартын көрсеткен?
•
2. Анықтаушы сұрақ: Ғылымды, ақылды сақтайтын не?
•
3. Тәжірибелік сұрақтар: Сіз ғылым мен білімді қандай
мақсатпен үйренер едіңіз?
•
4. Интерпретациялық (түсіндіруші) сұрақ. Неге ақын
«Шала мейір шала байқайды?» деген ой айтады?
•
5. Шығармашылық сұрақтар: Абай не себепті «білім»
және «Ғылым» сөздерін жиі қолданған?
•
6. Бағалау сұрақтары. Неліктен Абайдың пікірі таза
ғылым жайлы болмаса да, бүгінге дейін өзекті болып қала
береді?
9 слайд
1-тапсырма “Блум түймедағы” • 1. Қарапайым сұрақтар: Білім мен ғылымды үйренудің неше шартын көрсеткен? • 2. Анықтаушы сұрақ: Ғылымды, ақылды сақтайтын не? • 3. Тәжірибелік сұрақтар: Сіз ғылым мен білімді қандай мақсатпен үйренер едіңіз? • 4. Интерпретациялық (түсіндіруші) сұрақ. Неге ақын «Шала мейір шала байқайды?» деген ой айтады? • 5. Шығармашылық сұрақтар: Абай не себепті «білім» және «Ғылым» сөздерін жиі қолданған? • 6. Бағалау сұрақтары. Неліктен Абайдың пікірі таза ғылым жайлы болмаса да, бүгінге дейін өзекті болып қала береді?
10 слайд
1-тапсырма
Дескриптор: 1 балл
•
Блум жүйесіне негізделген
деңгейлік сұрақтарға толық жауап
береді
ҚБ."Басбармақ"
10 слайд
1-тапсырма Дескриптор: 1 балл • Блум жүйесіне негізделген деңгейлік сұрақтарға толық жауап береді ҚБ."Басбармақ"
11 слайд
2-тапсырма 1-топ: «Ғылым”
"GROW" әдісі
•
G-мақсат : Хакім Абайдың ғылым, білім үйренуге байланысты «білім-
ғылым табылса, ондай-мұндай іске жаратар едім деп, дүниенің бір
қызықты нәрсесіне керек болар еді деп іздемекке керек» деген сөзінде
адамның алдына қойған мақсаты қандай?
•
R-қазіргі жағдай : Қазіргі кезде Абай айтқан «Адамның көңілі шын
мейірленсе, білім-ғылымның өзі де адамға мейірленіп, тезірек қолға
түседі. Шала мейір шала байқайды» деген сөзінің маңызы бар ма?
•
O-қолдағы мүмкіндіктер : «Сол рахат білгеніңді берік ұстап, білмегеніңді
тағы да сондай білсем екен деп үміттенген құмар, махаббат пайда
болады», - дегендей білім, ғылым үйрену үшін қолда қандай мүмкіндіктер
бар?
•
W-іс-әрекет: Білім, ғылым үйрену үшін қандай іс-әрекет жасар едіңдер?
11 слайд
2-тапсырма 1-топ: «Ғылым” "GROW" әдісі • G-мақсат : Хакім Абайдың ғылым, білім үйренуге байланысты «білім- ғылым табылса, ондай-мұндай іске жаратар едім деп, дүниенің бір қызықты нәрсесіне керек болар еді деп іздемекке керек» деген сөзінде адамның алдына қойған мақсаты қандай? • R-қазіргі жағдай : Қазіргі кезде Абай айтқан «Адамның көңілі шын мейірленсе, білім-ғылымның өзі де адамға мейірленіп, тезірек қолға түседі. Шала мейір шала байқайды» деген сөзінің маңызы бар ма? • O-қолдағы мүмкіндіктер : «Сол рахат білгеніңді берік ұстап, білмегеніңді тағы да сондай білсем екен деп үміттенген құмар, махаббат пайда болады», - дегендей білім, ғылым үйрену үшін қолда қандай мүмкіндіктер бар? • W-іс-әрекет: Білім, ғылым үйрену үшін қандай іс-әрекет жасар едіңдер?
12 слайд
2-тапсырма . 2-топ: «Ақыл»
"FILA" әдісі
F - дерек I-Пікір L-Сұрақ А-шешім
ғылым,
білімді
үйренудің
бахас
(бәсеке)
талабын,
шартын
талдайды Абай айтқан
« ғылымды
үйренгенде,
ақиқат
мақсатпен
білмек үшін
үйренбек керек»
деген талабына
қандай пікір
айтар едіңдер? Азырақ бахас
пен көбірек
бахас
айырмашылы
ғы қандай? Хакім Абай
«Бахас - өзі де
ғылымның бір
жолы, бірақ оған
хирслану
жарамайды»
дейді. Бахасқа
байланысты
қандай шешім
қабылдар едің?
12 слайд
2-тапсырма . 2-топ: «Ақыл» "FILA" әдісі F - дерек I-Пікір L-Сұрақ А-шешім ғылым, білімді үйренудің бахас (бәсеке) талабын, шартын талдайды Абай айтқан « ғылымды үйренгенде, ақиқат мақсатпен білмек үшін үйренбек керек» деген талабына қандай пікір айтар едіңдер? Азырақ бахас пен көбірек бахас айырмашылы ғы қандай? Хакім Абай «Бахас - өзі де ғылымның бір жолы, бірақ оған хирслану жарамайды» дейді. Бахасқа байланысты қандай шешім қабылдар едің?
13 слайд
3-топ: «Қайрат»
«Төрт ресурс» әдісі
Кодтай білу
«Үшінші - әрбір хақиқатқа
тырысып ижтиһатыңмен
көзің жетсе, соны тұт» деген
сөзі неге негізделген? Қолдана білу
Үшінші және төртінші талапты
қалай дәл қазір қолдана аламын?
Басқалар мұнан не алады?
Түсіне білу
«мұлахаза қылу, екіншісі - берік
мұхафаза қылу» дегеді қалай
түсінесің?
Хакім Абайдың үшінші және
төртінші талабы өзара қалай
байланысқан? Бағалай білу
Кімнің ұстанымы, пікірі мен
мүддесі қозғалган?
Қандай пікір айтылған?
13 слайд
3-топ: «Қайрат» «Төрт ресурс» әдісі Кодтай білу «Үшінші - әрбір хақиқатқа тырысып ижтиһатыңмен көзің жетсе, соны тұт» деген сөзі неге негізделген? Қолдана білу Үшінші және төртінші талапты қалай дәл қазір қолдана аламын? Басқалар мұнан не алады? Түсіне білу «мұлахаза қылу, екіншісі - берік мұхафаза қылу» дегеді қалай түсінесің? Хакім Абайдың үшінші және төртінші талабы өзара қалай байланысқан? Бағалай білу Кімнің ұстанымы, пікірі мен мүддесі қозғалган? Қандай пікір айтылған?
14 слайд
4-топ: «Жүрек»
«Тоғыз қырлы Гауһартас»
Абайдың он тоғызыншы және
отыз бірінші қарасөздеріндегі
естігенді ұмытпастыққа
арналған төрт түрлі себепті
және ой кеселдерімен бесінші,
алтыншы талаптарды үлкен
ромбылы торға орналастыру
қажет. Маңызды тармақтарды
әдетте ромбының жоғарғы
жағына, ал оншалықты
маңызды еместерін төменгі
бөлігіне орналастырады.
14 слайд
4-топ: «Жүрек» «Тоғыз қырлы Гауһартас» Абайдың он тоғызыншы және отыз бірінші қарасөздеріндегі естігенді ұмытпастыққа арналған төрт түрлі себепті және ой кеселдерімен бесінші, алтыншы талаптарды үлкен ромбылы торға орналастыру қажет. Маңызды тармақтарды әдетте ромбының жоғарғы жағына, ал оншалықты маңызды еместерін төменгі бөлігіне орналастырады.
15 слайд
2-тапсырма
Дескриптор: 5 балл
•
Отыз екінші қарасөздегі авторлық идеяны
анықтайды 2 балл
•
Авторлық идеяны өмір шындығымен
байланысын анықтайды 2 балл
•
Әдіс-тәсілдерді тиімді қолданады 1 балл
ҚБ."Бес жұлдыз"
15 слайд
2-тапсырма Дескриптор: 5 балл • Отыз екінші қарасөздегі авторлық идеяны анықтайды 2 балл • Авторлық идеяны өмір шындығымен байланысын анықтайды 2 балл • Әдіс-тәсілдерді тиімді қолданады 1 балл ҚБ."Бес жұлдыз"
16 слайд
3-тапсырма SWOT талдау
Strengths – күшті жақтары
Білім мен ғылымды меңгерудің
күшті жақтарын анықтап
жаңашылдығына баға береді Weaknesses – әлсіз жақтары
Ғылым, білімді игерузің әлсіз
тұстарын анықтап сыни
тұрғыда баға береді
Opportunities – мүмкіндіктер
Әлсіз жақтары мен қауіпті
жою жолдарын ұсынады Threats – қауіп
Әлсіз тұстардың себебінен
туындайтын қауіпке талдау
жасайды
16 слайд
3-тапсырма SWOT талдау Strengths – күшті жақтары Білім мен ғылымды меңгерудің күшті жақтарын анықтап жаңашылдығына баға береді Weaknesses – әлсіз жақтары Ғылым, білімді игерузің әлсіз тұстарын анықтап сыни тұрғыда баға береді Opportunities – мүмкіндіктер Әлсіз жақтары мен қауіпті жою жолдарын ұсынады Threats – қауіп Әлсіз тұстардың себебінен туындайтын қауіпке талдау жасайды
17 слайд
3-тапсырма SWOT талдау
Strengths – күшті жақтары
Тегін білім алуға қолжетімділік
Ақпараттық жан-жақты қамтамсыз етілуі
Білімді дамыту, халықаралық
олимпиадаларда өзін сынау мүмкіндігі
Шет елде білім алу мүмкіндігі Weaknesses – әлсіз жақтары
Жастардың көпшілігінің оқуда берілген
мүмкіндігін пайдаланбауы «еріншектік,
талапсыздық)
Өз білімдерін тиімді пайдалана алмауы
Ғылым жолын қуып, зерттеу, жаңалық
ашуға талпыныстың жоқтығы
Opportunities – мүмкіндіктер
Еріншектік, талапсыздықты қойып,
саналы түрде білімге ұмтылу.
Жаһандық ғылымға жол ашу
Жарқын болашақтың іргетасын қалау
Өз еліңнің абыройын асқақтату Threats – қауіп
Бәсекеге қабілеттіліктің төмендеуі
Ел, қоғам болашағына кері әсерін
тигізуі
Жастардың өзінің тұлға ретінде
дамып, жетілуіне тежеу болуы
17 слайд
3-тапсырма SWOT талдау Strengths – күшті жақтары Тегін білім алуға қолжетімділік Ақпараттық жан-жақты қамтамсыз етілуі Білімді дамыту, халықаралық олимпиадаларда өзін сынау мүмкіндігі Шет елде білім алу мүмкіндігі Weaknesses – әлсіз жақтары Жастардың көпшілігінің оқуда берілген мүмкіндігін пайдаланбауы «еріншектік, талапсыздық) Өз білімдерін тиімді пайдалана алмауы Ғылым жолын қуып, зерттеу, жаңалық ашуға талпыныстың жоқтығы Opportunities – мүмкіндіктер Еріншектік, талапсыздықты қойып, саналы түрде білімге ұмтылу. Жаһандық ғылымға жол ашу Жарқын болашақтың іргетасын қалау Өз еліңнің абыройын асқақтату Threats – қауіп Бәсекеге қабілеттіліктің төмендеуі Ел, қоғам болашағына кері әсерін тигізуі Жастардың өзінің тұлға ретінде дамып, жетілуіне тежеу болуы
18 слайд
3-тапсырма
Дескриптор: 4 балл
•
Білім мен ғылымды меңгерудің күшті және әлсіз жақтарын
анықтайды 1 балл
•
Ғылым, білімді игерудің қаупі мен мүмкіндіктерін
анықтайды 1 балл
•
Отыз екінші қарасөздегі көтерілген мәселелердің
жаңашылдығын талқылайды 1 балл
•
Отыз екінші қарасөздегі көтерілген мәселелердің
жаңашылдығын сыни тұрғыдан баға береді 1 балл
ҚБ."Бағдаршам"
18 слайд
3-тапсырма Дескриптор: 4 балл • Білім мен ғылымды меңгерудің күшті және әлсіз жақтарын анықтайды 1 балл • Ғылым, білімді игерудің қаупі мен мүмкіндіктерін анықтайды 1 балл • Отыз екінші қарасөздегі көтерілген мәселелердің жаңашылдығын талқылайды 1 балл • Отыз екінші қарасөздегі көтерілген мәселелердің жаңашылдығын сыни тұрғыдан баға береді 1 балл ҚБ."Бағдаршам"
19 слайд
Бағалау
критерийі тапсы
рма Дескриптор
балл
Шығармадағы
авторлық идеяның
өмір шындығымен
байланысын
айқындау 1 Блум жүйесіне негізделген деңгейлік
сұрақтарға толық жауап береді 1
2 Отыз екінші қарасөздегі авторлық идеяны
анықтайды 2
Авторлық идеяны өмір шындығымен
байланысын анықтайды, 2
Әдіс-тәсілдерді тиімді қолданады 1
Көркем
шығармадағы
көтерілген
мәселелердің
жаңашылдығына
сыни тұрғыдан
баға беру 3 Білім мен ғылымды меңгерудің күшті және
әлсіз жақтарын анықтайды 1
Ғылым, білімді игерудің қаупі мен
мүмкіндіктерін анықтайды 1
Отыз екінші қарасөздегі көтерілген
мәселелердің жаңашылдығын талқылайды
1
Отыз екінші қарасөздегі көтерілген
мәселелердің жаңашылдығын сыни
тұрғыдан баға береді 1
барлығы 10
19 слайд
Бағалау критерийі тапсы рма Дескриптор балл Шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын айқындау 1 Блум жүйесіне негізделген деңгейлік сұрақтарға толық жауап береді 1 2 Отыз екінші қарасөздегі авторлық идеяны анықтайды 2 Авторлық идеяны өмір шындығымен байланысын анықтайды, 2 Әдіс-тәсілдерді тиімді қолданады 1 Көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беру 3 Білім мен ғылымды меңгерудің күшті және әлсіз жақтарын анықтайды 1 Ғылым, білімді игерудің қаупі мен мүмкіндіктерін анықтайды 1 Отыз екінші қарасөздегі көтерілген мәселелердің жаңашылдығын талқылайды 1 Отыз екінші қарасөздегі көтерілген мәселелердің жаңашылдығын сыни тұрғыдан баға береді 1 барлығы 10
20 слайд
Үйге тапсырма
•
“ Отыз екінші қарасөздегі көтерілген
мәселелердің жаңашылдығына сыни
пікір жазу”
20 слайд
Үйге тапсырма • “ Отыз екінші қарасөздегі көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни пікір жазу”
21 слайд
Шаттық аралы
21 слайд
Шаттық аралы