Презентация О. Бөкей «Атау-кере» повесі. «Ана» бөлімі. 11-сынып

1 слайд
Қазақ әдебиеті 1 1 -сынып (жаратылыстану-математикалық бағыт) Бөлім: «Кеңістік пен уақыт» 4 -сабақ Тақырыбы: О. Бөкей «Атау-кере» повесі. «Ана» бөлімі Құрастырған: Муханбетова Айгүл Ораққызы Орал қаласы, А.Тайманов атындағы № 34 мектеп-гимназиясының қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

1 слайд

2 слайд
О. Бөкей «Атау-кере» повесі «Ана» бөлімі«Кеңістік пен уақыт»

2 слайд

3 слайд
Сабағымыздың оқу мақсатына сай сіздің меңгеретініңіз:  әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (әңгіме, өлең) жазу.

3 слайд

4 слайд
«Айна» бөлімі бойынша түйін Орманда омарта ұстап отырған осы бір үйдің бар тіршілігі Айнаның мойнында еді. Шаңырағының берекесін келтіріп отырған құдай қосқан қосағы Айнаның жан-дүниесіне үңілуден қалған Еріктің көңілін көрсоқырлық басады. Кеше ғана Алматыға барып білім алған, асқақ армандары болған Айнаның Ерікпен қосылғаннан кейінгі көңілін үміттен гөрі күдік басады. Ол күнделікті күйбің тіршілікке деген емес, кеше өзі ұнатқан Еріктің адамгершілік қасиетіне деген күдігі болатын. Айна өзін ана арасына емес, жұмыс арасына теңейтін. Өйткені ол еңбек етуді ертеңгі мұрат - мақсаттарға талпыну деп түсінетін.

4 слайд

5 слайд
«Ана» бөліміне шолу Ұлты басқа болса да жастайынан қазақтың шаңырағына келін болып түсіп, бүгінде елге сыйлы ана болып отырған Нүрке ананың ендігі бар тілегі жалғыз ұлы Ерік пен келіні Айнаның үстінде. Тек сол жалғызының дүниеге жақындығы соңғы кезде көңіліне селкеу түсірген. Пайда табудың жолында неден болса да тартынбайтынын іші сезеді. Айна ғана жанына жалау болып, көңіліндегісін табады. Өткенге өкініш жоқ десе де, ана көңілі алаңдаулы.

5 слайд

6 слайд
Сұрақтарға жауап бер 1. Нүрке әже қазақ отбасына қалай келін болып түседі? 2. Оның кержақ деп отырғаны кімдер? 3. Нүрке әже келініне қандауыр сөзін қалай түсіндіреді? 4. Еріктің әкесі қандай кісі еді?

6 слайд

7 слайд
1- тапсырма Шығарма тақырыбына сай көтерілген мәселені анықта Дескриптор:  көтерілген мәселені анықтайды;  шығармадан дәлелдер келтіреді.

7 слайд

8 слайд
Нүрке ана ақылды әрі әдепті мұсылман дініне берік қазақ өмірімен біте қайнасқантөзімді - Мен Еріктің әкесі Қандауырға тұрмысқа шыққан жылы, жарықтық атамыз, атын атау әдепсіз болар, қайын атамды айтамын, Меккеден оралып қажы атанып қайтты. - Мен сол күннен бастап, бес уақ намаз оқып, шариғаттың шәлісін жамылдым. Оны өзің де білесің, Айнажан, екі аяқтан айырылғанша, ораза-намазды қаза қылғаным жоқ...- Құдай-ау, әлі есімде, басыма кимешек, шылауыш киіп, ақ шатырдай болып бие саууға шыққанымда, бүкіл ауыл мәз- мейрам болып қарап еді - ау.- Жарықтық күйеуім балажанды кісі еді ғой... амал не? Еріктің ержеткенін көре алмады.... Айтып - айтпай не керек, не көрмедік, неге көнбедік...

8 слайд

9 слайд
2-тапсырма «Аяулы ана» тақырыбында өлең жаз « Сіз... апа...сіз орыс та, қазақ та емессіз... Сіз басқа бір... ұлтсыз... Жер бетінде жоқ ұлттың өкілісіз. Ол ұлттың аты – аяулы АНА. Әттең, сіздей адам жалғыз-ақ па деп қорқамын...» деген Айнаның сөзі Нүрке ананың образын ашып, оның шығармадағы басты мәселе екенін дәлелдеп тұр. Д е с к р и п т о р :  т а қ ы р ы п т ы а ш а д ы ;  ө л е ң ш ы ғ а р а д ы .

9 слайд

10 слайд
Мен айтатын жақсы сөздер көп еді, Мен де анамды жақсы көрем, себебі! Білесің бе, бұл ə лемге адамдар, Ана жайлы айту үшін келеді! Ерлан Жүніс Арманыңды ақтармын ба жүрегімде тербесем, Айға сіңлі, қарындассың қасиетті Жерге сен. Мен өзінді теңдесі жоқ құдірет деп түсінем, Сендік қуат мың есе артық Жердің тарту күшінен. Төлеген Айбергенов Бәрі де, Ана, Бір өзіңнен басталды. Сен деп жаздым алғаш өлең дастанды. Қуандым ба, Өзің бар деп қуандым. Жыладым ба, Өзің жоқ деп жас тамды. Бәрі де, Ана, Бір өзіңнен басталды. Қадыр Мырза Әлі

10 слайд

11 слайд
«Сіз не дейсіз?» Шығарма неге «Қауіпті будан» деп аталған? Өз жауаптарыңызды «Төрт сөйлем» әдісі арқылы білдіріңіздер. Бірінші сөйлем: «Менің ойымша...» Екінші сөйлем: «Себебі, мен оны былай түсіндіремін...» Үшінші сөйлем: «Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын...» Соңғы сөйлем: «Осыған байланысты мен мынадай қорытындыға келдім...»

11 слайд

12 слайд
• Бірінші сөйлем: Ерік мұхиттың арғы жағынан тойымсыз шетелдік еркек араларды алдырып, оларды жергілікті аналықтармен будандастырып, түрі бөтен, түсі суық жаңа бір араның түрін алады. Будан аралар тыным таппайтын еңбекқор болғанымен, олардың уы адам үшін қауіпті еді. Сондықтан да шығарманы «Қауіпті будан» деп атаған. • Екінші сөйлем: Мен оны Нүрке ананың: «жат жұрттық ешқашан жарытқан да, жерсінген де емес, бүгін балын берсе, ертең уын ұсынады...» деген сөзімен түсіндіре аламын. • Үшінші сөйлем: Ақырында Нүрке ананы сол будан аралар шағып өлтіреді. • Соңғы сөйлем: Қолдан сұрыптаудан пайда болған ұрпақтың ағзасында зиянды белгілер болады. Олар табиғатта дәрменсіз.

12 слайд

13 слайд
Шығармада соғысқалы тұрған екі жақты бітімге шақырған Нүрке ананың ісіне баға беріңіз. Осыған ұқсас оқиғалар тағы қандай шығармаларда кездеседі? Салыстырып жазыңыз. Дескриптор:  Н ү р к е а н а н ы ң і с і н е б а ғ а б е р е д і ;  ө з г е ш ы ғ а р м а л а р м е н с а л ы с т ы р а д ы . Өзіндік жұмыс

13 слайд

14 слайд
«Жетістік баспалдағы» Белсенділігім төмен болдыБелсенділігім орташа болдыБелсенділігім жоғары болды

14 слайд

15 слайд
Қорытынды  әдеби туындыдағы көтерілген мәселелерге өзіндік көзқарас тұрғысынан шығармашылық жұмыс (әңгіме, өлең) жаздық;  берілген пікірлерге қатысты өзіміздің ойымызды білдірдік.

15 слайд