"Психикалық құрамдарды өлшеу әдістері"
"Психикалық құрамдарды өлшеу әдістері"

#1 слайд
Психикалық құрамдарды
өлшеу әдістері
Тобы: ПжП
Орындаған: Мұса Т.М.
Тексерген: Булакбаева
М.К.
1 слайд
Психикалық құрамдарды өлшеу әдістері Тобы: ПжП Орындаған: Мұса Т.М. Тексерген: Булакбаева М.К.
#2 слайд
Жоспары:
•
Психологиядағы өлшем
тұжырымдамасы
•
Өлшеу ұғымы
•
Сандық бағалаудың маңыздылығы
2 слайд
Жоспары: • Психологиядағы өлшем тұжырымдамасы • Өлшеу ұғымы • Сандық бағалаудың маңыздылығы
#3 слайд
•
Психодиагностиктің негізгі мақсаты -
өлшемдерді қолдану арқылы
психологиялық мәселелерді шешу.
3 слайд
• Психодиагностиктің негізгі мақсаты - өлшемдерді қолдану арқылы психологиялық мәселелерді шешу.
#4 слайд
•
Кез-келген ғылыми зерттеулер тақырып
бойынша диагноз қойылған
қасиеттердің ауырлығын өлшеуді және
бекітуді, әдетте, сандарды қолдануды
қамтиды. Тану және өлшеу
психодиагностикалық әдістерді қолдану
арқылы жүзеге асырылады.
Психологиялық диагностика
баланың жеке психологиялық
ерекшеліктерін тану мен өлшеу
әдістерін зерттейді және практикада
қолданады.
4 слайд
• Кез-келген ғылыми зерттеулер тақырып бойынша диагноз қойылған қасиеттердің ауырлығын өлшеуді және бекітуді, әдетте, сандарды қолдануды қамтиды. Тану және өлшеу психодиагностикалық әдістерді қолдану арқылы жүзеге асырылады. Психологиялық диагностика баланың жеке психологиялық ерекшеліктерін тану мен өлшеу әдістерін зерттейді және практикада қолданады.
#5 слайд
ӨЛШЕУ
бұл «психологияда зерттелетін құбылыстардың қасиеттеріне,
мысалы, қозғалыс және сөйлеу реакцияларына, адамның
сезімдеріне, қабілеттеріне, мотивтеріне, көзқарастары мен
әрекеттеріне, оның топтағы мәртебесіне сандық сипаттамалар
алу» процедурасы
Өлшеу - бұл берілген объектідегі қасиеттің көріну дәрежесін
көрсететін объектілерге сандық мәндерді беру процесі.
5 слайд
ӨЛШЕУ бұл «психологияда зерттелетін құбылыстардың қасиеттеріне, мысалы, қозғалыс және сөйлеу реакцияларына, адамның сезімдеріне, қабілеттеріне, мотивтеріне, көзқарастары мен әрекеттеріне, оның топтағы мәртебесіне сандық сипаттамалар алу» процедурасы Өлшеу - бұл берілген объектідегі қасиеттің көріну дәрежесін көрсететін объектілерге сандық мәндерді беру процесі.
#6 слайд
«Өлшеу» ұғымын психологияға 1950
жылы С.С.Стевенсон эксперименттік
ғылымдардың математикалық әдістерді
қолданудың жалпы тенденциясы
нәтижесінде енгізді. С.Стивенсон
өлшеудің келесі анықтамасын берді: «...
бұл белгілі бір ережелерге сәйкес
объектілерге немесе оқиғаларға сандық
формаларды тағайындау»
6 слайд
«Өлшеу» ұғымын психологияға 1950 жылы С.С.Стевенсон эксперименттік ғылымдардың математикалық әдістерді қолданудың жалпы тенденциясы нәтижесінде енгізді. С.Стивенсон өлшеудің келесі анықтамасын берді: «... бұл белгілі бір ережелерге сәйкес объектілерге немесе оқиғаларға сандық формаларды тағайындау»
#7 слайд
Сандық бағалаудың
маңыздылығы
Сандық бағалаудың маңыздылығы, ең алдымен, маңызды,
өйткені олар эмпирикалық зерттеулердің мәліметтеріне
математикалық әдістерді қолдануға мүмкіндік береді, содан
кейін кез-келген ғылымның ажырамас бөлігі болып табылатын
сандық заңдарды тұжырымдайды. Алайда, математикалық
әдістерді қолданудың жеткіліктілігі және оларды қолданудың
артықшылығы өлшеудің қалай жүргізілетініне тікелей
байланысты
Тәуелсіз тәсіл ретінде өлшеу субъектінің мінез-құлқындағы
және оны қоршаған әлемнің көрінісіндегі жеке
айырмашылықтарды анықтауға және рефлексия мен жеке
тәжірибенің құрылымының барабарлығын зерттеуге қызмет
етеді.
7 слайд
Сандық бағалаудың маңыздылығы Сандық бағалаудың маңыздылығы, ең алдымен, маңызды, өйткені олар эмпирикалық зерттеулердің мәліметтеріне математикалық әдістерді қолдануға мүмкіндік береді, содан кейін кез-келген ғылымның ажырамас бөлігі болып табылатын сандық заңдарды тұжырымдайды. Алайда, математикалық әдістерді қолданудың жеткіліктілігі және оларды қолданудың артықшылығы өлшеудің қалай жүргізілетініне тікелей байланысты Тәуелсіз тәсіл ретінде өлшеу субъектінің мінез-құлқындағы және оны қоршаған әлемнің көрінісіндегі жеке айырмашылықтарды анықтауға және рефлексия мен жеке тәжірибенің құрылымының барабарлығын зерттеуге қызмет етеді.
#8 слайд
Баланың психологиялық
диагностикасындағы өлшеулердің ерекшелігі
мұндағы объект пассивті емес мінез-құлық түрімен және
айқын жасқа байланысты динамикамен ерекшеленетін бала
болып табылады. Бала әлеуметтік сұраныс факторын ескере
отырып сұрақтарға қалай жауап беру керектігін әлі білмейді,
өзінің эмоцияларын, сыртқы және ішкі факторларға
байланысты туындайтын реакцияларды басқара алмайды.
Баланың психологиялық өлшеу пәні оның психикасының әр
түрлі ішкі жүйелері және сыртқы көрінетін мінез-құлық
болып табылады.
8 слайд
Баланың психологиялық диагностикасындағы өлшеулердің ерекшелігі мұндағы объект пассивті емес мінез-құлық түрімен және айқын жасқа байланысты динамикамен ерекшеленетін бала болып табылады. Бала әлеуметтік сұраныс факторын ескере отырып сұрақтарға қалай жауап беру керектігін әлі білмейді, өзінің эмоцияларын, сыртқы және ішкі факторларға байланысты туындайтын реакцияларды басқара алмайды. Баланың психологиялық өлшеу пәні оның психикасының әр түрлі ішкі жүйелері және сыртқы көрінетін мінез-құлық болып табылады.
#9 слайд
Психологиялық өлшеудің үш негізгі
процедурасын ажырату
Біріншіде
н
•
бұл субъектілерді өлшеу,
атап айтқанда, бір
баланың екіншісінің
арасындағы
айырмашылық, сол немесе
басқа психикалық күйдің
болуы және тұлғаның
белгілі бір түріне жатқызу.
Баланың мінез-құлқының
ерекшеліктерін зерттеу
және кез-келген
меншіктің ауырлығын
анықтау адамдардың
ұқсастықтары мен
айырмашылықтарын
анықтайды. Екіншіде
н
•
өлшеу субъектінің
міндеті ретінде,
оның барысында
ол сыртқы
объектілерді
өлшейді
(жіктейді,
дәрежелейді). Бұл
тітіркендіргіштер
ді өлшеу
(тітіркендіргіш -
кез-келген
масштабталған
объект). Үшіншіде
н
•
ынталандыру мен
адамдарды
бірлескен өлшеу
деп атай аламыз.
Субъектінің мінез-
құлқы, бұл
жағдайда баланың,
оның жағдаймен
өзара
әрекеттесуінің
көрінісі ретінде
қарастырылады.
9 слайд
Психологиялық өлшеудің үш негізгі процедурасын ажырату Біріншіде н • бұл субъектілерді өлшеу, атап айтқанда, бір баланың екіншісінің арасындағы айырмашылық, сол немесе басқа психикалық күйдің болуы және тұлғаның белгілі бір түріне жатқызу. Баланың мінез-құлқының ерекшеліктерін зерттеу және кез-келген меншіктің ауырлығын анықтау адамдардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтайды. Екіншіде н • өлшеу субъектінің міндеті ретінде, оның барысында ол сыртқы объектілерді өлшейді (жіктейді, дәрежелейді). Бұл тітіркендіргіштер ді өлшеу (тітіркендіргіш - кез-келген масштабталған объект). Үшіншіде н • ынталандыру мен адамдарды бірлескен өлшеу деп атай аламыз. Субъектінің мінез- құлқы, бұл жағдайда баланың, оның жағдаймен өзара әрекеттесуінің көрінісі ретінде қарастырылады.
#10 слайд
•
Психологиялық өлшеу процедурасы
эксперименттен мазмұны бойынша
ерекшеленбейді , бірақ өлшеу нәтижесі себеп-
салдар байланыстарын нақтылау емес, белгілі бір
математикалық немесе статистикалық сыныпқа
субъектіні немесе кез-келген объектіні тағайындау
болып табылады.
10 слайд
• Психологиялық өлшеу процедурасы эксперименттен мазмұны бойынша ерекшеленбейді , бірақ өлшеу нәтижесі себеп- салдар байланыстарын нақтылау емес, белгілі бір математикалық немесе статистикалық сыныпқа субъектіні немесе кез-келген объектіні тағайындау болып табылады.
#11 слайд
БЕЛГІЛЕР
•
Белгілер (сандар) заттарға белгілі бір ережелер
бойынша беріледі. Нысандарға сандар берілетін
ережелер өлшеу шкаласын анықтайды.
11 слайд
БЕЛГІЛЕР • Белгілер (сандар) заттарға белгілі бір ережелер бойынша беріледі. Нысандарға сандар берілетін ережелер өлшеу шкаласын анықтайды.
#12 слайд
МАСШТАБ
•
Масштаб (латынша scala - баспалдақ) -
объектілердің үздіксіз қасиеттерін
өлшеуге арналған құрал; бұл
объектілердің әр түрлі қасиеттері
арасындағы қатынастар сандық
қатардың қасиеттерімен өрнектелетін
сандық жүйе. Таразыны қолдану
зерттелетін объектілердің белгілі бір
ерекшеліктері мен айнымалыларын
сапалы және сандық бағалау
қажеттілігімен байланысты.
12 слайд
МАСШТАБ • Масштаб (латынша scala - баспалдақ) - объектілердің үздіксіз қасиеттерін өлшеуге арналған құрал; бұл объектілердің әр түрлі қасиеттері арасындағы қатынастар сандық қатардың қасиеттерімен өрнектелетін сандық жүйе. Таразыны қолдану зерттелетін объектілердің белгілі бір ерекшеліктері мен айнымалыларын сапалы және сандық бағалау қажеттілігімен байланысты.
#13 слайд
•
Масштабтау (ағылш. Scaling - масштабты, өлшем
бірліктерін анықтау ) - бұл сандық жүйелерді
қолдана отырып, нақты процестерді модельдеу
әдісі. Бұл белгілі бір ережелер бойынша
сандарды психикалық процестермен,
қасиеттермен және объектілермен теңестіру
процесі. Эмпирикалық жүйелер
математикалық жүйелердің көмегімен
таңдалады. Бұл жағдайда мақсат -
орындалатын әрекеттерді нақты
объектілермен, формальды әрекеттерді
сандармен ішінара ауыстыру. Сандар аймағы
белгілі бір қасиеттердің, құбылыстардың,
объектілердің моделінің функцияларын
орындайды.
13 слайд
• Масштабтау (ағылш. Scaling - масштабты, өлшем бірліктерін анықтау ) - бұл сандық жүйелерді қолдана отырып, нақты процестерді модельдеу әдісі. Бұл белгілі бір ережелер бойынша сандарды психикалық процестермен, қасиеттермен және объектілермен теңестіру процесі. Эмпирикалық жүйелер математикалық жүйелердің көмегімен таңдалады. Бұл жағдайда мақсат - орындалатын әрекеттерді нақты объектілермен, формальды әрекеттерді сандармен ішінара ауыстыру. Сандар аймағы белгілі бір қасиеттердің, құбылыстардың, объектілердің моделінің функцияларын орындайды.
#14 слайд
«Масштабтау» және «өлшеу» ұғымдары психологияда
синоним ретінде қарастырылады.
14 слайд
«Масштабтау» және «өлшеу» ұғымдары психологияда синоним ретінде қарастырылады.
#15 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!
15 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!
шағым қалдыра аласыз













