#1 слайд
ЭМОЦИЯЛАР МЕН СЕЗІМДЕР ТУРАЛЫ ҰҒЫМ. Орындаған: Сағатбекова Г., Серікова Т., Молтугелова А. Тексерген: Нұрғазы М.Т

1 слайд

#2 слайд
Сезiм - бұл адамның қоршаған болмыс заттары жəне құбылыстарымен қатынас жасауынан туындаған əрқилы формада көрiнiс беретiн толғаныс, күйзелiстерi. Адам сезiмi тiршiлiк үшiн керектi де пайдалы қасиет. Субьектив толғаныстарға байланысты сезімдер 2 топқа бөлінеді: тiршiлiк қажеттiлiктердi қанағаттандырып, рахатқа бөлеушi ұнамды сезiмдер тiршiлiк қажеттiлiктердiң орындалмауынан қанағаттанбау кейпiне түсiретiн жағымсыз сезiмдер

2 слайд

#3 слайд
1 • Интеллектілік - адамның таным əрекетiмен байланысты. Сезiмнiң бұл түрi -балалардың оқып бiлiм алуға, ересектердiң өз қызметiне, шығармашылық пен өнерге деген көңiл-күй қатынасы. Адамның шындықты тануға деген ақыл-ой сезiмi ең алдыментаңданудан басталады. 2 • Эстетикалық сезiм - объектив шындықты бейнелеп, оның əсемдiгi мен сұлулығын, жарасымдылығы мен сенiм-дiлiгiн қабылдап, оған əсерленудегi көңiл-күй. Əсемдiктiқабылдап, оған сүйсiну, лəззаттанып, рухани күшiн арттыру сезiмi - адамның өмiр тiршiлiгiнде бiртiндеп қалыптасатын жағдай. Əсемдiктi қабылдау туа пайда болмайды. 3 • Адамгершiлiк-моральдық сезiмдер қоғам талабына орай адамның өз мiнезiнiң лайық не лайық еместiгiн сезiнген көңiл- күйiн бiлдiредi. Адамгершiлiк сезiмi моральдық сезiм деп те айтылады. "Мораль" - "морале" деген француз сөзi. Мағынасы - адамгершiлiк. Адамгершiлiк сезiм қоғамның тарихи дамуына байланысты.ЖОҒАРЫ ДЕҢГЕЙДЕГІ СЕЗІМДЕР

3 слайд

#4 слайд
Сезімнің пайда болу себептері: Сезімнің негізгі пайда болу себептеріне мыналар жатады: 1. адамның объектiге қатынасын айқындайтын қажеттiлiктер ; 2. адамның осы нысанның тиiстi қасиеттерiн түсiнiп, оны санада бейнелеу қабiлеті . Объектив жəне субъектив жағдайлардың өзара байланысынан адамның қоршаған дүниеге саналы баға беруiмен қатар жеке эмоционал көз-қарасының себептерi ашылады. Сезiмдердiң өзiндiк ерекшелiгi олардың қарама-қарсылықты сипатынан көрiнедi

4 слайд

#5 слайд
Сезімнің қызметтері бейнелеу қызмет i ниеттеу немесе ынталандыру қуаттау, қолдау қызмет i ауысу қызмет i икемдесу қызмет i коммуникативтікАдам сезiмдерi ұзаққа созылған филогенетикалық даму тарихына байланысты көптеген ерекше сипаттағы мынадай қызметтердi атқаратын болды:

5 слайд

#6 слайд
Эмоция (фр. emotion, лат. enoveo — толғану) — адам мен жануарлардың сыртқы және ішкі тітіркендіргіштер әсеріне реакциясы; қоршаған ортамен қарым-қатынас негізінде пайда болатын көңіл-күй.

6 слайд

#7 слайд
ЭМОЦИЯ ІС-ӘРЕКЕТКЕ ЫҚПАЛ ЖАСАУ ТҰРҒЫСЫНАН СТЕНИКАЛЫҚ АСТЕНИКАЛЫҚ Жауапкершілік Жолдастық Достық Айбаттылық Уайым Енжарлық Көңілсіздік

7 слайд

#8 слайд
Эмоция тудыратын стрестің пайда болу ағымында биологиялық танымдықтың 3 буыны болатыны белгілі болды:  Күйзеліс тудыратын бағалар; күйзелістің анық қаталдығы, онша үлкен мөлшерде болмағанымен проблема оны өз еліне, біліміне және түсінігіне қарай бағалануында;  Оқиғаның өзіне немесе оның бағасына деген физиологиялық- биохимиялық және биологиялық жауабы. Адренологиялық- биохимиялық әсер етеді;  Алдағы уақытта күйзелісті болдырмайтын, оның неше түрлі себептерін жоюға арналған іс-әрекет ( мінез-құлық )

8 слайд

#9 слайд
ЭМОЦИЯЛАР СЕЗІМДЕР 1. Эмоция адамның түрлі органикалық қажеттеріне туып отыратын қысқа ситуациялы көңіл күйі адам қуанғаннан, қамыққаннан көзіне жас алса не болмаса бір нәрсеге мәз болса, мұндай жағдайдың ұзаққа созылмайтыны белгілі. 1. Сезімдер – адамдардың бір-бірімен қарым-қатынас жасау қажетінен туатын және біртіндеп дамып отыратын бір сыдырғы тұрақты процесс. 2. Эмоция мәнерлі қозғалыстардан көбірек байқалады. Мұнда адам өзін тек организм тұрғысынан көре алады. 2. Сезімдерде мәнерлі қозғалыстар жөнді байқалмайды. Тұрақты, терең әсерлі сезім жеке адам психологиясының басты белгілерінің бірі. 3. Эмоциялардың қызметін лимби жүйесі мен гипоталамус бөлігі басқарып отырады. 3. Сезім ми қабығының жұмысынан, атап айтқанда динамикалық стереотиптердің әркез жасалып өзгеріп отыруынан жақсы көрінеді. 4. Эмоциялар жануарларда да кездеседі. Жануарлар эмоциясы биологиялық сипаттағы реакциялардың жиынтығы. Адам сезімдеріне лайықты көріністер жануарлар психикасында кездеспейді 4. Адамдардың эмоциялары мен сезімдері қоғамдық- тарихи сипатта болып отырады

9 слайд

#10 слайд
Балаларда эмоция мен сезімнің дамуы

10 слайд

#11 слайд
1-2-сынып оқушылары Аса сезімтал, эмоциялы Сергек, жайдары Ақкөңіл, сенгіш Аңқау, әділ

11 слайд

#12 слайд
3-4-сынып оқушылары Еліктегіш Сезімдері күрделенеді Біреуді жақсы көреді

12 слайд

#13 слайд
Интеллектілік сезімдер Эстетикалық сезімдер

13 слайд

#14 слайд
Мұғалімнің жүргізетін жұмыстары • Құрғақ сөз бен жалаң үгіт арқылы тәрбиелеуге болмайды.

14 слайд

#15 слайд
• Сынып, мектеп ұжымында берік орын алған салт-дәстүрлер – бала эмоцияларын дамытып, тәрбиелеуде таптырмайтын құрал.

15 слайд

#16 слайд
• Балаларды өз эмоциялары басқара алуға, аффекттерін тежеуге дағдыландыру.

16 слайд

#17 слайд
• Жоғарғы сезімді тәрбиелеу оқушы дүниетанымы мен сенімін, жеке тұлғасын қалыптастыруда бірге жүргізіледі. • Бала сезімін тәрбиелеушілердің де сезімдері өз дәрежесінде болуы тиіс.

17 слайд

#18 слайд
Сезімнің дара айырмашылығы 1. Сезімнің бағытталғандығы 2. Сезім тереңдігі 3. Сезім тұрақтылығы 4. Сезім әсерлілігі

18 слайд

#19 слайд
Жаттығу «Беймаза шыбын» Мақсаты: Эмоциясын басқаруға жаттықтыру. Нұсқау: Өзіңді жағажайда жатырмын деп елестетіңіз. Күн шуағы сізді қыздырып, рахаттанып жатырсыз, қозғалғыңыз келмейді. Бір кезде бір шыбын келіп сіздің маңдайыңызға келіп отырды. Шыбынды куу үшін қабағыңызды қозғалтыңыз. Шыбын келіп көзіңіздің айналасында ұшып жүр, көзіңізді жыпылықтатыңыз, бір беттен екіншісіне қонады, беттеріңізді кезекпен кезек ауаға толтырып үріңіз, иегіңізге қонса, жағыңызды қозғалтыңыз.

19 слайд

#20 слайд
Ойын «Мен сеземін...» Мақсаты: Эмоция түрлерін ажырата отырып, сезе білу Нұсқау: Балаларға түрлі эмоциялар бейнеленген карточкалар таратылып, балалар қай кезде сол эмоцияны сезетінін айтады

20 слайд

#21 слайд
«Сиқырлы орындық» Мақсаты: Позитивті көңіл-күй сыйлау. Мейірімді болуға тәрбиелеу, балалар тілінде жылы мейірімді сөздерді көбірек қолдануға үйрету. Нұсқау: Бір бала ортадағы «сиқырлы» орындыққа отырады, қалғандары ол туралы мейірімді, жылы сөздер, комплименттер айтады. Отырған баланы сипауға, құшақтауға, сүюге болады.

21 слайд

#22 слайд
«Айна» ойыны Мақсаты: басқалардың сезімін түсіну және сезінуді тәрбиелеу Нұсқау: Балалар екіден бөлініп, бір-біріне қарама – қарсы тұрады да, бір-бірінің көзіне қарайды. Біреуі бір қимыл жасай бастаса, екіншісі оны қайталайды. Тәрбиеші жест және мимика арқылы әртүрлі эмоционалды жағдайларды беруді ұсынады (мұң, қуаныш, қорқыныш, ауыру, жек көру т.б.)

22 слайд