Материалдар / Қан тобын анықтау.

Қан тобын анықтау.

Материал туралы қысқаша түсінік

Қан тобын анықтау.Резус фактор анықтау,қан тобының сәйкестігін анықтау. Қан құю техникасы .Қан кетуді тоқтату.Қан кетудің анықтаудың барлық түрлері.

Лесбек Аида

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

15 Ақпан 2020

1812

1 рет жүктелген

Басқа Презентация Басқа

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

1 / 25

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материалдың қысқаша түсінігі

1 слайд
«Орта -Азиялық медициналық колледжі» Тақырыбы: Қан тобын анықтау.Резус фактор анықтау,қан тобының сәйкестігін анықтау. Қан құю техникасы . Қан кетуді тоқтату.Қан кетудің анықтаудың барлық түрлері. Жетекшісі: Махмудова Насиба Орындаған:Лесбек Аида Тобы: ФЛК -01-16

1 слайд

«Орта -Азиялық медициналық колледжі» Тақырыбы: Қан тобын анықтау.Резус фактор анықтау,қан тобының сәйкестігін анықтау. Қан құю техникасы . Қан кетуді тоқтату.Қан кетудің анықтаудың барлық түрлері. Жетекшісі: Махмудова Насиба Орындаған:Лесбек Аида Тобы: ФЛК -01-16

2 слайд
Қан тобын анықтау. Қан, қан компоненттерін, препараттарын құю трансфузиология деп аталады. Қан тобы эритроциттерде және плазмада топтық антиген мен антиденелердің барлығына байланысты, яғни агглютиногендер А және В, агглютининдер α және β. І (0) топ қаны бар кісілердің эритроциттерінде А және В агглютиногендер жоқ, плазмасында β агглютининдер бар. (ІІ) А тобында эритроциттерде А агглютиноген, плазмасында β агглютинин бар. (ІІІ) В тобында эритроциттерде В агглютиноген, плазмасында α аглютинин бар. (IV) АВ тобында эритроциттарда А және В агглютиногендер бар, плазмасында α және β агглютининдер жоқ. Антигендер біратты агглютинендермен агглютинация реакциясына кіріседі. Бұл кезде эритроциттер жабысып гемолиз жағдайы дамиды. Сондықтан организмде бір атты, яғни А мен α және В мен β кездеспейді.

2 слайд

Қан тобын анықтау. Қан, қан компоненттерін, препараттарын құю трансфузиология деп аталады. Қан тобы эритроциттерде және плазмада топтық антиген мен антиденелердің барлығына байланысты, яғни агглютиногендер А және В, агглютининдер α және β. І (0) топ қаны бар кісілердің эритроциттерінде А және В агглютиногендер жоқ, плазмасында β агглютининдер бар. (ІІ) А тобында эритроциттерде А агглютиноген, плазмасында β агглютинин бар. (ІІІ) В тобында эритроциттерде В агглютиноген, плазмасында α аглютинин бар. (IV) АВ тобында эритроциттарда А және В агглютиногендер бар, плазмасында α және β агглютининдер жоқ. Антигендер біратты агглютинендермен агглютинация реакциясына кіріседі. Бұл кезде эритроциттер жабысып гемолиз жағдайы дамиды. Сондықтан организмде бір атты, яғни А мен α және В мен β кездеспейді.

3 слайд

4 слайд
1. Стандартты изогемагглютинациялаушы сарысулар: О (І) (мөлдір түсті), А (ІІ) (көк түсті), В (ІІІ) (қызыл түсті) екі сериялы. 2. Стандартты сарысу АВ (IV) (сары түсті) қосымша бақылау үшін қолданылады. 3. О (І), А (ІІ), В (ІІІ) қан топтарының стандартты эритроциттері. 4. Ақ фарфорды қан тобын анықтауға арналған 7 ойықшасы бар Петри тарелкасы. 5. Пипеткалар 7 дана. 6. Шыны таяқшалар және предметті шынылар. 7. Натрий хлоридының изотониялық ерітіндісі. 8. Зарасыздандырылған скарификаторлар. 9. Құмсағат. 10. Спирт. 11. Зарасыздандырылған мақта шариктар.Қан тобын анықтауға керекті құрал- жабдықтар

4 слайд

1. Стандартты изогемагглютинациялаушы сарысулар: О (І) (мөлдір түсті), А (ІІ) (көк түсті), В (ІІІ) (қызыл түсті) екі сериялы. 2. Стандартты сарысу АВ (IV) (сары түсті) қосымша бақылау үшін қолданылады. 3. О (І), А (ІІ), В (ІІІ) қан топтарының стандартты эритроциттері. 4. Ақ фарфорды қан тобын анықтауға арналған 7 ойықшасы бар Петри тарелкасы. 5. Пипеткалар 7 дана. 6. Шыны таяқшалар және предметті шынылар. 7. Натрий хлоридының изотониялық ерітіндісі. 8. Зарасыздандырылған скарификаторлар. 9. Құмсағат. 10. Спирт. 11. Зарасыздандырылған мақта шариктар.Қан тобын анықтауға керекті құрал- жабдықтар

5 слайд

6 слайд
Қан тобын анықтау ережесі. 1. Қолдарды жуып, қолғаптар киіңіз. 2. Қан тобын анықтайтын тарелкаға науқастың аты жөнін жазыңыз. 3. Науқастың 4-саусағын спиртпен өңдеп, зарасыздандырылған скарификатор мен тесіңіз. Бірінші тамшысын сүртіп тастаңыз. 4. Резиналы грушасы бар шиша капиллярмен саусақтан қан алып 1 кіші тамшыдан тарелкаға 1 санының астына 1 тамшы, 2 санының астына 1 тамшы және 3 санның астына 1 тамшы тамызыңыз. Барлығы болып үш тамшы болады. 5. Әр топқа арналған бөлек пипеткамен 1 қан тамшысының жанына І топ сарысуын, 2 тамшының жанына ІІ топ сарысуын, 3 тамшының жанына ІІІ топ сарысуын 1:10 есебінде тамызыңыз, яғни, сарысу мөлшері қан мөлшеріне қарағанда 10 есе көп болуы керек. 6. Әрбір топқа бөлек шиша таяқша алып араластырыңыз. 7. Сағатқа қарап 5 минут күтіңіз. Сол кезде тарелканы қолыңызға алып шамалы қайқап тұрыңыз. 8. Сонан соң әр қайсы топқа 1 тамшыдан натрий хлоридының изотониялық ерітіндісін тамызыңыз. 9. Егер агглютинация реакциясы (агглютинация реакциясы бұл эритроциттердің жабысып тарелкада тұнба, жапырақша, құм тәрізді болып байқалуы) еш қайсысы тамшыда жүрмесе бұл қанда А және В агглютиногендер жоқ және О топ болып табылады. 10. Егер агглютинация реакциясы 1 және 3 тамшыда байқалып, 2 тамшыда болмаса, бұл қанда А агглютиногены бар және А (ІІ) топ болып табылады. 11. Егер агглютинация реакциясы 1 және 2 тамшыда жүріп, 3 тамшыда байқалмаса, бұл қанда В агглютиногены бар және В (ІІІ) топ болып табылады. 12. Егер агглютинация барлық үш топтағы сарысулармен жүрсе, бұл қанда А және В агглютиногендер бар. АВ (IV) топ болып табылады. Бірақ бұл кезде АВО (IV) топ сарысуымен реакция жүргізу керек. Бұл кезде агглютинация реакциясы АВО (IV) топ сарысуымен жүрмейді.

6 слайд

Қан тобын анықтау ережесі. 1. Қолдарды жуып, қолғаптар киіңіз. 2. Қан тобын анықтайтын тарелкаға науқастың аты жөнін жазыңыз. 3. Науқастың 4-саусағын спиртпен өңдеп, зарасыздандырылған скарификатор мен тесіңіз. Бірінші тамшысын сүртіп тастаңыз. 4. Резиналы грушасы бар шиша капиллярмен саусақтан қан алып 1 кіші тамшыдан тарелкаға 1 санының астына 1 тамшы, 2 санының астына 1 тамшы және 3 санның астына 1 тамшы тамызыңыз. Барлығы болып үш тамшы болады. 5. Әр топқа арналған бөлек пипеткамен 1 қан тамшысының жанына І топ сарысуын, 2 тамшының жанына ІІ топ сарысуын, 3 тамшының жанына ІІІ топ сарысуын 1:10 есебінде тамызыңыз, яғни, сарысу мөлшері қан мөлшеріне қарағанда 10 есе көп болуы керек. 6. Әрбір топқа бөлек шиша таяқша алып араластырыңыз. 7. Сағатқа қарап 5 минут күтіңіз. Сол кезде тарелканы қолыңызға алып шамалы қайқап тұрыңыз. 8. Сонан соң әр қайсы топқа 1 тамшыдан натрий хлоридының изотониялық ерітіндісін тамызыңыз. 9. Егер агглютинация реакциясы (агглютинация реакциясы бұл эритроциттердің жабысып тарелкада тұнба, жапырақша, құм тәрізді болып байқалуы) еш қайсысы тамшыда жүрмесе бұл қанда А және В агглютиногендер жоқ және О топ болып табылады. 10. Егер агглютинация реакциясы 1 және 3 тамшыда байқалып, 2 тамшыда болмаса, бұл қанда А агглютиногены бар және А (ІІ) топ болып табылады. 11. Егер агглютинация реакциясы 1 және 2 тамшыда жүріп, 3 тамшыда байқалмаса, бұл қанда В агглютиногены бар және В (ІІІ) топ болып табылады. 12. Егер агглютинация барлық үш топтағы сарысулармен жүрсе, бұл қанда А және В агглютиногендер бар. АВ (IV) топ болып табылады. Бірақ бұл кезде АВО (IV) топ сарысуымен реакция жүргізу керек. Бұл кезде агглютинация реакциясы АВО (IV) топ сарысуымен жүрмейді.

7 слайд

8 слайд
Қан тобын цоликлондар Анти А және Анти В көмегімен анықтау Құрғақ пробиркаға венадан қан алып, тыныштыққа қояды сарысу бөліну үшін 20-30 минутқа. Ақ пластинкаға (планшетке) солдан оңға қарай : анти –А, анти – В, және анти – Д цоликлондарын тамызамыз. Жоғарғы жағына қан тобын анықтайтын адамның фамилиясы мен инициалдарын жазады. Анти — А, Анти – В, Анти- Д цоликлондарын үлкен тамшымен (0,01 мл) тамызады. Антитела тамшылары жанына зерттейтін қаннан кіші тамшыдан (0,01- 0,03) құямыз да араластырамыз.

8 слайд

Қан тобын цоликлондар Анти А және Анти В көмегімен анықтау Құрғақ пробиркаға венадан қан алып, тыныштыққа қояды сарысу бөліну үшін 20-30 минутқа. Ақ пластинкаға (планшетке) солдан оңға қарай : анти –А, анти – В, және анти – Д цоликлондарын тамызамыз. Жоғарғы жағына қан тобын анықтайтын адамның фамилиясы мен инициалдарын жазады. Анти — А, Анти – В, Анти- Д цоликлондарын үлкен тамшымен (0,01 мл) тамызады. Антитела тамшылары жанына зерттейтін қаннан кіші тамшыдан (0,01- 0,03) құямыз да араластырамыз.

9 слайд

10 слайд
• Пластинканы 3 минут шайқап тұрып бақылаймыз, цоликлондар мен эритроциттер агглютинациясы бастапқы 3 – 5 секундта байқалады. • Анти – А цоликлоны және анти – В цоликлондарымен агглютинация жоқ болса, онда қан 0 ( I) топқа жатады. • Егер тек анти – А цоликлонымен агглютинация (+) байқалса, онда қан А (2) топқа жатады • Егер тек анти – В цоликлонымен агглютинация (+) байқалса, онда қан В (3) топқа жатады • Егер анти – А цоликлоны және анти – В цоликлондарымен агглютинация бар болса (+), онда қан АВ (4) топқа жатады.

10 слайд

• Пластинканы 3 минут шайқап тұрып бақылаймыз, цоликлондар мен эритроциттер агглютинациясы бастапқы 3 – 5 секундта байқалады. • Анти – А цоликлоны және анти – В цоликлондарымен агглютинация жоқ болса, онда қан 0 ( I) топқа жатады. • Егер тек анти – А цоликлонымен агглютинация (+) байқалса, онда қан А (2) топқа жатады • Егер тек анти – В цоликлонымен агглютинация (+) байқалса, онда қан В (3) топқа жатады • Егер анти – А цоликлоны және анти – В цоликлондарымен агглютинация бар болса (+), онда қан АВ (4) топқа жатады.

11 слайд
• Қалыпты Қан тобын стандартты сарысумен анықтау техникасы • Қорытынды: Маркерлі ұяшықтар тақташасы, изотоникалар, скарификатор, стерильді шариктер, 70% спирт, 2 ші нөмерлі гемоглетиндік сарысу, құм сағат, қолғап, КБУ. • Әрекеттер алгоритімі: 1. Гемоглютиндік сарысудың сапасын тексеріңіз. Сырт бейнесінен, ампула сақталуынан, қан тобы көрсетілген этикет, титр, мерзімі. 2. Науқасқа процедура мақсатын түсіндіріңіз 3. Науқасты жалпы жағдайын бақылай алатындай жатқызыңыз 4. Қолды гигиеналық дәрежеде тексеріңіз 5. Стерильді қолғап киіңіз 6. Пипеткамен қалыпты сарысуды 1 тамшыдан 2-дәрежелі тақташаға жағыңыз 7. Спиртке малынған мақта тампонымен науқастың сол қолының сұқ саусағын өңдеңіз 8. Скарификатормен екпе егіңіз, биринші тамшысын стерильді мақта тампонымен сүртіңіз 9. Әр түрлі шыны таяқша қолдана отырып қан тамшысын алыңыз 10. Тақташаның әр ұяшығына 1:10 нұсқауымен қанды сарысумен орналастырыңыз 11. Қолмен шайқай отырып, қан мен сарысуды араластырыңыз 12.Реакцияны 5 мин қадағалаңыз 13. Аглютинация болған жерге, сары сумен эритроцит физиологиялық ерітіндісінен 1 тамшы тамызыңыз 14. Нәтижені бағалаңыз. 15. Тақташаның 6 ұяшығында да аглютинация болған жағдайда 16. Қолғапты шешіп КБУ-ға тастаңыз

11 слайд

• Қалыпты Қан тобын стандартты сарысумен анықтау техникасы • Қорытынды: Маркерлі ұяшықтар тақташасы, изотоникалар, скарификатор, стерильді шариктер, 70% спирт, 2 ші нөмерлі гемоглетиндік сарысу, құм сағат, қолғап, КБУ. • Әрекеттер алгоритімі: 1. Гемоглютиндік сарысудың сапасын тексеріңіз. Сырт бейнесінен, ампула сақталуынан, қан тобы көрсетілген этикет, титр, мерзімі. 2. Науқасқа процедура мақсатын түсіндіріңіз 3. Науқасты жалпы жағдайын бақылай алатындай жатқызыңыз 4. Қолды гигиеналық дәрежеде тексеріңіз 5. Стерильді қолғап киіңіз 6. Пипеткамен қалыпты сарысуды 1 тамшыдан 2-дәрежелі тақташаға жағыңыз 7. Спиртке малынған мақта тампонымен науқастың сол қолының сұқ саусағын өңдеңіз 8. Скарификатормен екпе егіңіз, биринші тамшысын стерильді мақта тампонымен сүртіңіз 9. Әр түрлі шыны таяқша қолдана отырып қан тамшысын алыңыз 10. Тақташаның әр ұяшығына 1:10 нұсқауымен қанды сарысумен орналастырыңыз 11. Қолмен шайқай отырып, қан мен сарысуды араластырыңыз 12.Реакцияны 5 мин қадағалаңыз 13. Аглютинация болған жерге, сары сумен эритроцит физиологиялық ерітіндісінен 1 тамшы тамызыңыз 14. Нәтижені бағалаңыз. 15. Тақташаның 6 ұяшығында да аглютинация болған жағдайда 16. Қолғапты шешіп КБУ-ға тастаңыз

12 слайд
Қан тобын анықтағанда болатын қателер. 1. Аглютинация реакциясы жоқ болған кезде оны бар деп санау. Бұл жағдай сарысумен қан тамшысының кеуіп кетуінде, бөлмеде салқын болса (температура 12 С төмен болса) байқалады. 2. Аглютинация реакциясы бар болған кезде оны жоқ деп санау. Бұл жағдай үлкен қан тамшысы алынса, сарысулардың титрі мен белсенділігі төмен болса (нормада 1:32 немесе 1:65 болуы керек), бөлмеде ыстық болса (температура 28 С жоғары болса) байқалады. Қателіктердің алдын алу. 1. Жаңадан дайындалған сарысуларды қолдану, жарамдылық мерзімін тексеру. 2. Қан мен сарысулардың бір біріне болған 1:10 есебінде қатынасуын қадағалау. 3. Сарысуларды дұрыс сақтау (тоңазытқыштарда), бөлмеде температураның 15-25 С болуын қадағалау. 4. Агглютинация реакциясын 5 минут бойы күту. 5. Медициналық құрал жабдықтарды, мақталы шариктарды № 408 бұйрыққа сәйкес залалсыздандыру.

12 слайд

Қан тобын анықтағанда болатын қателер. 1. Аглютинация реакциясы жоқ болған кезде оны бар деп санау. Бұл жағдай сарысумен қан тамшысының кеуіп кетуінде, бөлмеде салқын болса (температура 12 С төмен болса) байқалады. 2. Аглютинация реакциясы бар болған кезде оны жоқ деп санау. Бұл жағдай үлкен қан тамшысы алынса, сарысулардың титрі мен белсенділігі төмен болса (нормада 1:32 немесе 1:65 болуы керек), бөлмеде ыстық болса (температура 28 С жоғары болса) байқалады. Қателіктердің алдын алу. 1. Жаңадан дайындалған сарысуларды қолдану, жарамдылық мерзімін тексеру. 2. Қан мен сарысулардың бір біріне болған 1:10 есебінде қатынасуын қадағалау. 3. Сарысуларды дұрыс сақтау (тоңазытқыштарда), бөлмеде температураның 15-25 С болуын қадағалау. 4. Агглютинация реакциясын 5 минут бойы күту. 5. Медициналық құрал жабдықтарды, мақталы шариктарды № 408 бұйрыққа сәйкес залалсыздандыру.

13 слайд
Резус-факторды анықтау. Керекті құрал жабдықтар. 1. Универсалды антирезус реагент. 2. Пробиркалар. 3. Пастер пипеткасы. Натрий хлоридының изотониялық ерітіндісі (физ р-р). Анықтау техникасы. 1. Пробирканың түбіне пипеткамен 2 тамшы стандартты антирезус реагент және 1 тамшы тексерілетін қанды тамызыңыз. 2. Екеуін араластырыңыз, пробирканы сілкуге болмайды. Пробирканы жайлап горизонталды қалыпқа дейін келтіріп, ішіндегін қабырғалар бойы ағызу керек. 3. 3 минут бойы пробирканы осылай қозғап тұрамыз. 4. Сонан соң пробиркаға 2-3 мл натрий хлоридының физиологиялық ерітіндісін құямыз. 5. Егер пробиркада агглютинация реакциясы жүріп, түбінде жапырақша тәріздес тұнба пайда болса және бетіндегі ерітінді мөлдір болып келсе, бұл қан резус оң мәнді болып саналады. Егер пробиркада агглютинация реакциясы байқалмай, ерітінді сары-қызғыштау түске боялса (тұман тәрізді), бұл қан резус теріс мәнді болып саналады.

13 слайд

Резус-факторды анықтау. Керекті құрал жабдықтар. 1. Универсалды антирезус реагент. 2. Пробиркалар. 3. Пастер пипеткасы. Натрий хлоридының изотониялық ерітіндісі (физ р-р). Анықтау техникасы. 1. Пробирканың түбіне пипеткамен 2 тамшы стандартты антирезус реагент және 1 тамшы тексерілетін қанды тамызыңыз. 2. Екеуін араластырыңыз, пробирканы сілкуге болмайды. Пробирканы жайлап горизонталды қалыпқа дейін келтіріп, ішіндегін қабырғалар бойы ағызу керек. 3. 3 минут бойы пробирканы осылай қозғап тұрамыз. 4. Сонан соң пробиркаға 2-3 мл натрий хлоридының физиологиялық ерітіндісін құямыз. 5. Егер пробиркада агглютинация реакциясы жүріп, түбінде жапырақша тәріздес тұнба пайда болса және бетіндегі ерітінді мөлдір болып келсе, бұл қан резус оң мәнді болып саналады. Егер пробиркада агглютинация реакциясы байқалмай, ерітінді сары-қызғыштау түске боялса (тұман тәрізді), бұл қан резус теріс мәнді болып саналады.

14 слайд

15 слайд
Гемотрансфузия алдында жеке сәйкестікке сынама жүргізу. Гемотрансфузияға дайындалу барысында қан тобымен резус факторды анықтап болған соң жеке сәйкестікке байқау өткізіледі. Екі реакция жасалады: А) АВО жүйесімен жеке сәйкестікке байқау өткізу. В) резус фактор бойынша жеке сәйкестікке байқау өткізу. Донормен рецепиент қандарының арасындағы жеке жеке сәйкестікке байқау өткізу үшін Петри табақшасымен рецепиент қанының сарысуын дайындау керек. Бұл үшін рецепиент көк тамырынан шприцпен 5 мл қан алып пробиркаға құямыз. 1 сағат күтеміз. 1 сағаттан соң қан сарысуы пішінді элементтерден бөлініп шығады. Уақыт аз болса пробирканы центрифугаға салып 3 минут айналдырып сарысуын бөліп алуға болады. А) АВО жүйесімен жеке жеке сәйкестікке байқау өткізу. Петри табақшасына 1 үлкен тамшы реципиент (0,1 мл) сарысуын капиллярмен тамызамыз. Жанына бір кіші тамшы (0,01 мл) донор қанын флаконнан шприцпен алып тамызамыз. Шиша таяқшамен араластырамыз. Петри табақшасын жайлап шайқап тұрамыз. Байқау 15-25 С температурада өткізіледі, қорытындысы 5 минуттан кейін шығарылады. Егер агглютинация реакциясы байқалса бұл қан сәйкес емес. Қан құюға болмайды. Егер агглютинация реакциясы жүрмесе бұл қан сәйкес болып саналады және оны құюға болады. В) резус фактор бойынша жеке жеке сәйкестікке байқау өткізу. АВО жүйесі бойынша жеке жеке сәйкестікке байқау өткізіліп сәйкес болған соң резус фактор жүйесі бойынша жеке сәйкестікке байқау өткізу керек. Бұл байқауды екі түрде өткізуге болады.

15 слайд

Гемотрансфузия алдында жеке сәйкестікке сынама жүргізу. Гемотрансфузияға дайындалу барысында қан тобымен резус факторды анықтап болған соң жеке сәйкестікке байқау өткізіледі. Екі реакция жасалады: А) АВО жүйесімен жеке сәйкестікке байқау өткізу. В) резус фактор бойынша жеке сәйкестікке байқау өткізу. Донормен рецепиент қандарының арасындағы жеке жеке сәйкестікке байқау өткізу үшін Петри табақшасымен рецепиент қанының сарысуын дайындау керек. Бұл үшін рецепиент көк тамырынан шприцпен 5 мл қан алып пробиркаға құямыз. 1 сағат күтеміз. 1 сағаттан соң қан сарысуы пішінді элементтерден бөлініп шығады. Уақыт аз болса пробирканы центрифугаға салып 3 минут айналдырып сарысуын бөліп алуға болады. А) АВО жүйесімен жеке жеке сәйкестікке байқау өткізу. Петри табақшасына 1 үлкен тамшы реципиент (0,1 мл) сарысуын капиллярмен тамызамыз. Жанына бір кіші тамшы (0,01 мл) донор қанын флаконнан шприцпен алып тамызамыз. Шиша таяқшамен араластырамыз. Петри табақшасын жайлап шайқап тұрамыз. Байқау 15-25 С температурада өткізіледі, қорытындысы 5 минуттан кейін шығарылады. Егер агглютинация реакциясы байқалса бұл қан сәйкес емес. Қан құюға болмайды. Егер агглютинация реакциясы жүрмесе бұл қан сәйкес болып саналады және оны құюға болады. В) резус фактор бойынша жеке жеке сәйкестікке байқау өткізу. АВО жүйесі бойынша жеке жеке сәйкестікке байқау өткізіліп сәйкес болған соң резус фактор жүйесі бойынша жеке сәйкестікке байқау өткізу керек. Бұл байқауды екі түрде өткізуге болады.

16 слайд
А) 33% полиглюкин қолданып жасау. Реакция пробиркада 5 минут ағымында жылытпай жасалады. Пробирка түбіне 2 тамшы реципиент қанының сары суын, 1 тамшы донор қанын және 1 тамшы 33% полиглюкин ерітіндісін тамызамыз. Пробирканы жанжағына қарай еңкейтіп, ішіндегі ерітіндісі пробирка қабырғаларына жайылатындай етіп 5 минут бойы шайқаймыз. Кейін 3-4 натрий хлоридының физиологиялық ерітіндісін құйып, араластырамыз (пробирканы қатты шайқауға болмайды). Егер агглютинация реакциясы байқалса, донормен реципиенттің резус фактор бойынша сәйкес емес болып табылады. Агглютинация реакциясының жоқтығы қандардың сәйкестігін білдіреді. Б) 10% желатин қолданып жасау. Пробирка түбіне 1 тамшы донордың эритроциттерін (алдын ала натрий хлоридының физиологиялық ерітіндісінде 10 есе мөлшерде жуылған болуы керек), жылытылған 10% желатин ерітіндісінің 2 тамшысын және реципиент қанының 2 тамшы сарысуын тамызамыз. Пробиркадағыны араластырып су моншасына 46-48 С температурада 10 минутқа саламыз. Кейін 6-8 мл физ раствор құйып араластырамыз. Егер агглютинация реакциясы байқалса, донормен реципиенттің қандары резус фактор бойынша сәйкес емес болып табылады. Агглютинация реакциясының жоқтығы қандардың сәйкестігін білдіреді.

16 слайд

А) 33% полиглюкин қолданып жасау. Реакция пробиркада 5 минут ағымында жылытпай жасалады. Пробирка түбіне 2 тамшы реципиент қанының сары суын, 1 тамшы донор қанын және 1 тамшы 33% полиглюкин ерітіндісін тамызамыз. Пробирканы жанжағына қарай еңкейтіп, ішіндегі ерітіндісі пробирка қабырғаларына жайылатындай етіп 5 минут бойы шайқаймыз. Кейін 3-4 натрий хлоридының физиологиялық ерітіндісін құйып, араластырамыз (пробирканы қатты шайқауға болмайды). Егер агглютинация реакциясы байқалса, донормен реципиенттің резус фактор бойынша сәйкес емес болып табылады. Агглютинация реакциясының жоқтығы қандардың сәйкестігін білдіреді. Б) 10% желатин қолданып жасау. Пробирка түбіне 1 тамшы донордың эритроциттерін (алдын ала натрий хлоридының физиологиялық ерітіндісінде 10 есе мөлшерде жуылған болуы керек), жылытылған 10% желатин ерітіндісінің 2 тамшысын және реципиент қанының 2 тамшы сарысуын тамызамыз. Пробиркадағыны араластырып су моншасына 46-48 С температурада 10 минутқа саламыз. Кейін 6-8 мл физ раствор құйып араластырамыз. Егер агглютинация реакциясы байқалса, донормен реципиенттің қандары резус фактор бойынша сәйкес емес болып табылады. Агглютинация реакциясының жоқтығы қандардың сәйкестігін білдіреді.

17 слайд
Қанды қалай құю керек деген сүраққа жауап беретін болсақ, қан құюдың 2 тәсілі бар екенін атап өткен жөн — тікелей және тікелей емес Тікелей емес қан құю үшін сәйкес ыдыс пен дайындалған қанды сақтайтын орынның болуының да маңызы аз емес. Қазіргі кезде қан арнаулы полиэтилен пакеттерге алынады, соңғысы пайдаланғаннан кейін жойылады. Бұл пакеттерді пайдалану арқылы қатаң стерильдік сақталады және пирогендік реакцияларды болдырмайды. Олар шыны ыдыстарға қарағанда пайдалануға ыңғайлы. Консервіленген қан арнаулы тоңазытқыштарда +2 +8 температурада сақтайды. Қанды көліктің кез-келген түрімен тасымалдауға болады. Қанды арнаулы бірреттік түтіктер мен сүзгіштерден (фильтр) түратын жүйе арқылы құяды. Тікелей емес тәсілмен құйғанда қан реципиенттің көктамырына (шынтақ, бұғана асты көктамырына), артериясына (кәріжілік, сан артериясына), өкше, мықын сүйектің кеуегіне жіберілед і.

17 слайд

Қанды қалай құю керек деген сүраққа жауап беретін болсақ, қан құюдың 2 тәсілі бар екенін атап өткен жөн — тікелей және тікелей емес Тікелей емес қан құю үшін сәйкес ыдыс пен дайындалған қанды сақтайтын орынның болуының да маңызы аз емес. Қазіргі кезде қан арнаулы полиэтилен пакеттерге алынады, соңғысы пайдаланғаннан кейін жойылады. Бұл пакеттерді пайдалану арқылы қатаң стерильдік сақталады және пирогендік реакцияларды болдырмайды. Олар шыны ыдыстарға қарағанда пайдалануға ыңғайлы. Консервіленген қан арнаулы тоңазытқыштарда +2 +8 температурада сақтайды. Қанды көліктің кез-келген түрімен тасымалдауға болады. Қанды арнаулы бірреттік түтіктер мен сүзгіштерден (фильтр) түратын жүйе арқылы құяды. Тікелей емес тәсілмен құйғанда қан реципиенттің көктамырына (шынтақ, бұғана асты көктамырына), артериясына (кәріжілік, сан артериясына), өкше, мықын сүйектің кеуегіне жіберілед і.

18 слайд

19 слайд
Тікелей қан құю тәсілі. Бұл тәсіл бойынша қан донордан реципиентке алдын — ала дайындамай құйылады, яғни тұтас жас қан құйылады. Тек көктамыр арқылы жіберіледі. Бұл технология бойынша қан құю кезінде сүзгіштер пайдаланылмайды, сондықтан қан құю жүйесінде түзілетін ұсақ қан сұйықтардың реципиенттің организміне түсіп кету қаупі күшті. Осы себептерге байланысты тікелей қан құюдың көрсеткіштері қатаң шектеулі және массивті қан кеткенде басқа шара болмаған кезде қолданылады. Тікелей қан құю арнаулы аппараттар көмегімен іске асырылады. Қан құю кезінде реципиент донордың қасында болады.

19 слайд

Тікелей қан құю тәсілі. Бұл тәсіл бойынша қан донордан реципиентке алдын — ала дайындамай құйылады, яғни тұтас жас қан құйылады. Тек көктамыр арқылы жіберіледі. Бұл технология бойынша қан құю кезінде сүзгіштер пайдаланылмайды, сондықтан қан құю жүйесінде түзілетін ұсақ қан сұйықтардың реципиенттің организміне түсіп кету қаупі күшті. Осы себептерге байланысты тікелей қан құюдың көрсеткіштері қатаң шектеулі және массивті қан кеткенде басқа шара болмаған кезде қолданылады. Тікелей қан құю арнаулы аппараттар көмегімен іске асырылады. Қан құю кезінде реципиент донордың қасында болады.

20 слайд
Қан кетуді уақытша тоқтату . Тәсілдері: Қан тоқтатудың уақытша әдістерінің барлығы да механикалық болып табылады. Оларға мыналар жатады: 1. қыл бұрау салу 2. артерияларды саусақпен басу 3. аяқ-қолды мейлінше бүгу 4. қысып таңу, жараға тығын салу 5. қанап тұрған тамырға қысқыш салу, уақытша шунттау.

20 слайд

Қан кетуді уақытша тоқтату . Тәсілдері: Қан тоқтатудың уақытша әдістерінің барлығы да механикалық болып табылады. Оларға мыналар жатады: 1. қыл бұрау салу 2. артерияларды саусақпен басу 3. аяқ-қолды мейлінше бүгу 4. қысып таңу, жараға тығын салу 5. қанап тұрған тамырға қысқыш салу, уақытша шунттау.

21 слайд

22 слайд
Қан кетуді біржола тоқтату тәсілдері. Қан кетуді түпкілікті тоқтатудың әдістері табиғатына орай механикалық, физикалық, химиялық және биологиялық болып бөлінеді. Механикалық әдістер — ең сенімділері. 1. тамырды жара ішінде байлау (ең дұрысы осы әдіс); 2. Қан тамырын көктеп тігу 3. Қан тамырын бүрау, қысып езгілеу 4. Тамыр ішіне эмбол енгізу (эмболизация) Тамырды Сельдингер әдісімен катетеризация жасаған соң, жарақаттанған аймаққа артерияның қуысын бітейтін жасанды эмбол жеткізіледі (спираль, спирт, химиялық заттар, полистирол).

22 слайд

Қан кетуді біржола тоқтату тәсілдері. Қан кетуді түпкілікті тоқтатудың әдістері табиғатына орай механикалық, физикалық, химиялық және биологиялық болып бөлінеді. Механикалық әдістер — ең сенімділері. 1. тамырды жара ішінде байлау (ең дұрысы осы әдіс); 2. Қан тамырын көктеп тігу 3. Қан тамырын бүрау, қысып езгілеу 4. Тамыр ішіне эмбол енгізу (эмболизация) Тамырды Сельдингер әдісімен катетеризация жасаған соң, жарақаттанған аймаққа артерияның қуысын бітейтін жасанды эмбол жеткізіледі (спираль, спирт, химиялық заттар, полистирол).

23 слайд

24 слайд
Физикалық әдістер. Төмен температураны қолдану — оның гемостатик ретіндегі механизмі — та...

24 слайд

Физикалық әдістер. Төмен температураны қолдану — оның гемостатик ретіндегі механизмі — та...