Қазақстанның ХХ ғ 20-30 жылдардағы әлеуметтік-экономикалық дамуы.Индустрияландыру.

1 слайд
АЛМАТЫ ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІ КОЛЛЕДЖІ ТАРИХ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ НЕГІЗДЕРІ ПӘНІНІҢ ОҚЫТУШЫСЫ МӘУЛІТ ГАУХАР МӘУЛІТҚЫЗЫ АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ

2 слайд
САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: ҚАЗАҚСТАННЫҢ ХХ ҒАСЫРДЫҢ 20-30 ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТІК - ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫ.ИНДУСТРИЯЛАНДЫРУ.

3 слайд
САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ: БІЛІМДІЛІК : ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ИНДУСТРИЯЛАНДЫРУ САЯСАТЫ ТУРАЛЫ БІЛІМ БЕРУ. ЕЛДЕГІ ИНДУСТРИЯЛАНДЫРУҒА БАҒЫТ АЛУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚИЫНДЫҚТАРЫ, БАРЫСЫ МЕН ЖЕТІСТІКТЕРІ ТУРАЛЫ, ТҮРКІСІБ ЖӘНЕ БАСҚА ИНДУСТРИЯ ОБЬЕКТІЛЕРІ МЕН ҚАЗАҚСТАН ИНДУСТРИЯСЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК БЕРУ. ТӘРБИЕЛІК: ҚАЗАҚСТАННЫҢ 1920-30 ЖЫЛДАРДАҒЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ТҮСІНДІРЕ ОТЫРЫП,СТУДЕНТТЕРДІ ЕҢБЕК ҚОРЛЫҚҚА,ӨЗДІГІНЕН ІС-ӘРЕКЕТТІ ҚАЛЫПТАСТЫРА БІЛУГЕ, ОТАНЫН СҮЮГЕ, ЖӘНЕ ӨЗ ЕЛІНІҢ ТАРИХЫНА ҚҰРМЕТПЕН ҚАРАУҒА ТӘРБИЕЛЕУ. ДАМЫТУШЫЛЫҚ:  СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗ ОЙЛАРЫН ЕРКІН АЙТЫП, САЛЫСТЫРЫП,ТОЛЫҚТЫРЫП ҚОРЫТЫНДЫЛАЙ БІЛУ ДАҒДЫСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ. ӨТКЕН САБАҚТАҒЫ МАТЕРИАЛДАРМЕН БАЙЛАНЫСТЫРА ОТЫРЫП, ДЕРЕКТЕРДІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ МЕН АЙЫРМАШЫЛЫҒЫН, ҰҚСАСТЫҒЫН АЙЫРЫП ТАБА БІЛУ ,ЫНТАСЫН КӨТЕРІП,ПӘНГЕ ДЕГЕН ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН ОЯТУ ЖӘНЕ ОЙ-ӨРІСІН ДАМЫТУ.

4 слайд
Сабақ түрі: Сабақ әдісі: Көрнекі құрал:Сабақтың типі: Жаңа білімді игерту Деректерді зерттеу, пікір алысу, өз ойларын тұжырымдау Интерактивті тақта Ізденіс сабақ Сабақ түрі: Сабақ әдісі: Көрнекі құрал: Сабақтың типі:

5 слайд
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:  Кан Г.В. ,Шаяхметов Н.У. Қазақстан тарихы. Оқулық, А., 20 1 2  Қойгелдиеве М.,Қасымбаев Ж,Төлеубаев Ә,Далаева Т.,Қалиева Е. Қазақстан тарихы 11-сынып, Алматы,2015  Омарбеков Т Қазақстан тарихының ХХ ғасырдағы өзекті мәселелері

6 слайд
Өтілген тақырып бойынша маңызды бес сұрақ: Азамат соғысы және шетел интервенциясы қандай оқиғамен басталды ? Қазақстандағы Қызыл Армия бөлімдеріне кім басшылық етті ? Ә.Жанкелдин экспедициясы қай майданға әскери көмек әкелді? Черкасск қорғанысы қай майданда болды? Азамат соғысы Қазақстанда қай жылы аяқталды?

7 слайд
Мына суретке қарап отырып біз бүгінгі сабағымызда не туралы баяндаймыз? Суретші Ә.Кастеев

8 слайд
ЖАҢА САБАҚ ЖОСПАРЫ: 1. 1921ж жер-су реформасы. 2. Индустрияландырудың басталуы және Ф.И.Голощекиннің «Кіші Октябрь» бағыты. 3. Елді индустрияландыруға бағыт алу және оны қиыншылықтары. 4. Қазақстан индустриясының жетекші объектерін жүзеге асыру. 5. Қазақстандағы табиғи байлықты зерттеу және игеру. 6. Қазақстандағы индустрияланырудың ерекшеліктері. 7. Индустрияландыру саясатының тарихи маңызы .

9 слайд
ТЕРМИН СӨЗДЕР Интеллегенция Бюрократия Индустрияландыру Инвестиция Шовинизм

10 слайд
Халық шаруашылығының барлық салаларын машина техникасымен жарақтандыру , инфраструктураның дамуы,индустрияланған халықтың пайда болуы

11 слайд

12 слайд

13 слайд
Шовинизм

14 слайд
Инвестиция

15 слайд
Жер–су реформасы Түркістан, Алматы, Қапал, Шымкент, Әулиеата уездерінде жүргізілді

16 слайд
РЕФОРМАНЫҢ МАҚСАТЫ  Патша үкіметінің Сібір және Орал казак әскерлеріне тартып алып берген жерлерін тұрғылықты еңбекші халққа қайтарып беру. Байырғы халықтар(қырғыз, қазақ, өзбек) мен орыс шаруаларының жерді және суды пайдалану құқықтарын теңестіру.

17 слайд
РЕФОРМАЛАРДЫ ЖҮРГІЗУ 1. Ертіс маңы алқабындағы 177 мың десятинадан астам жерлер қазақтарға берілді. 2.Қазақтар Оралдың сол жақ жағалауынан 208 мың десятина жер алды. 3.Жетісуда 1916ж көтерілісті басу кезінде тартып алынған 460 мың десятинадан астам жерлер байырғы халыққа қатарылып берліді. 4.Жетісудағы және Оңтүстік Қазақстандағы қазақ және орыс еңбекшілеріне жер беру үшін жер алаңы 1млн.десятинадан асатын жер қоры құрылды.

18 слайд
1921 Ж НАУРЫЗ АЙЫНДА РКП (Б) Х СЪЕЗІ ЖАҢА ЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТҚА ӨТУ ТУРАЛЫ ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ . Қазақстандағы ЖЭС 1.1921ж көктемінде міндетті азық-түлік салымы азық-түлік салығына ауыстырылды (6 не одан да аз ірі қара малы бар мал шаруашылықтары азық-түлік салығынан босатылды) 2. Жерді жалға алуға мүмкіндік берілді 3. Жалдамалы еңбекті пайдалануға рұқсат берілді 4.Ауыл шаруашылығында кооперация дамытылды 5. Мемлекеттік ұсақ кәсіпорындар жеке меншік тұлғаларға жалға берілді. 6. Еңбек міндеткерлігін жойып,жалдамалы еңбекті қолдану. 7. Темір жол, автомобиль көлігі, өндіруші және өңдеуші кәсіпорындар шаруашылық есепке көшірілді.

19 слайд
1925 жылы желтоқсан айында БК(б) Партиясының XIV съезі өтті. Онда елді социалистік индустрияландыру бағыты жарияланды.

20 слайд
ИНДУСТРИЯЛАНДЫРУДЫҢ МІНДЕТТЕРІ:  Елдің техникалық экономикалық артта қалушылығын жою.  Елді аграрлық елден индустриялық елге айналдыру  Күшті қорғаныс жүйесін құру.

21 слайд
ҚИЫНШЫЛЫҚТАРЫ: 1.Қазба байлықтарының толық зерттелмеуі. 2.Байланыс және тасымал құралдарының нашар дамуы. 3.Жұмысшы табының сан жағынан өте аз болуы. 4.Жергілікті мамандардың жетіспеуі. 5 . Әміршілдік – төрешілдік басшылық әдісінің енгізілуі.

22 слайд
Ф.И. ГОЛОЩЕКИННІҢ “КІШІ ҚАЗАН” БАҒЫТЫ Республикадағ ы өндіруші өнеркәсіпті дамыту. Қазақстанды – КСРО-ның шикізат базасына айналдыру.

23 слайд
Смағұл СӘДУАҚАСОВ (1900-1933) Смағұл Сәдуақасовтың бүкіл қайраткерлік, азаматтық болмысы жарқырай танылған кезең 1925-1927 жылдар еді. Бұл кезде ол республика халық ағарту комиссары, әрі өлкелік партия комитетінің бюро мүшесі болды. Бұл кезең сонымен бірге Ф.И.Голощекиннің Қазақстан өлкелік партия комитетін басқару кезімен дәлме дәл келеді. Ірі саяси қайраткер және экономист Смағұл Садуақасов «Кіші қазан» бағытына қарсы шығып, өз идеясын ұсынды. Оның бағыты : 1. Өнеркәсіпті шикізат көзіне жақындату. 2. Қазақстанды ірі өнеркәсіптер еліне айналдыру

24 слайд
Қазақстанды индустрияландыру мәселесі бойынша пікір-таластар.  Бірінші бағытты жақтаушылар — Қазақстан экономикасының орталыққа тәуелділігін, шикізат көзі ретінде дамуын жақтады. Олар мемлекеттік саясат негізінде, республиканың ерекшеліктерін ескере отырып, “партияның ауыл шаруашылығы шикізат базасы есебінде оның өнімдерін өңдеумен ғана шектелуін, ұсақ өнеркәсіпті дамыту жолын ұстануы бірден-бір дұрыс бағыт” деп мәлімдеді.  Екінші бағыт бойынша — Қазақстанды тек шикізат базасы ретінде пайдалану дұрыс емес екендігі, мұндағы индустрияландыруды жоғарғы жақтағылардың талабы бойынша жүргізбей, жергілікті қажеттілікті ескере отырып, өнеркәсіптер салу негізінде іске асыру керектігі баса айтылды.

25 слайд
Үшінші бағыттағылар — қазақ жерін индустрияландыруға қарсы болды. Олар көшпелі өмір — қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы, ғасырлар бойы қалыптасқан өзіндік ерекшелігі. Ал қарқынды түрде индустрияландыру оның ұлттық болмысын бүлдіреді, “түйеден социализмге” тікелей өту мүмкін емес деді. Төртінші бағытты жақтаушылар — шовинистік көзқараста болды. Олар қазақ халқының индустрияландырудың қарқынына ілесе алатынына күмән келтірді. Қазақтармен “өнеркәсіп-қаржы жоспарын орындай алмайсың”, “өндірісті қазақтандыру пайда бермейді”, “қазақтандыру өндірісті қымбаттатып жібереді”, “қазақ бәрібір жұмыс істемейді, ол қайтсе де далаға қашады” және т.б. деп санады.

26 слайд
Сәтбаев Қаныш Имантайұлы (1899- 1964) — аса көрнекті қазақ геологы, қоғам қайраткері, Қазақ КСР Ғылым академиясын ұйымдастырушы және оның тұңғыш президенті, Қазақ КСР академиясының академигі, қазақстандық металло-гения мектебінің негізін қалаушы. Туған жері - бұрынғы Семей губерниясының Павлодар үйезіңдегі Аққелін болысы Қазақтың жас инженер– геологы Қ.И. Сәтбаев Жезқазған ауданындағы мыс кені орындарын мұқият зерттеп, аймақтың болашағы зор екенін дәлелдеп берді.

27 слайд
Академик Н. С. Курнаков Орталық Қазақстанның минерал–шикізат байлықтарын зерттеп, «Қазақ АКСР –і Кеңес Одағының тұтас металлогенді провинциясы» деген тұжырым жасады

28 слайд
Академик И. М. Губкин Орал – Ембі мұнайлы ауданын зерттеп, бұл кен орны -мұнайға аса бай облыстардың бірі деп қорытындылады

29 слайд
Т. Рысқұлов Түрксіб құрылысына жәрдемдесетін арнаулы комитетті басқарды В.С.Шатов Құрылыс бастығы

30 слайд

31 слайд
Қатардағы жұмысшы Д. Омаров - Түрксіб бастығы қызметіне көтерілді Т. Қазыбеков – «Қазақ – көлік құрылыс» тресінің бастығы, Социалистік Еңбек Ері атанды. Т. Рысқұловтың ұсынысымен комитет құрамына темір жол маманы, инженер М. Тынышбаев (1828 – 1937 жж.) енгізілді Түрксібке көмектесу комиссиясын республика Халық Комиссарлары Кеңесінің төрағасы Н. Нұрмаков басқарды

32 слайд
Түрксіб магистралы салынуының мемлекеттік және әлеуметтік – экономикалық маңызы Орта Азия Сібір аудандарымен жалғастырылды; Елдің Шығыс аудандарының экономикасы мен мәдениетін дамытуға ықпал етті; Өлкедегі жұмысшы табын тәрбиелеу мен шыңдау мектебі болды.

33 слайд
Балқаш мыс балқыту зауыты Қарағанды шахталары Ақтөбе комбинаты Шымкент қорғасын зауыты Кенді Алтай полиметал кәсіпорыныТүрксіб темір жолыИндустрияландыру жылдарында салынған өнеркәсіп алыптары

34 слайд
И н д у с т р и я л а н д ы р у с а я с а т ы н д а ғ ы к е м ш і л і к т е р і• 1 ) М а ш и н а ж а с а у , м е т а л л у р г и я , қ о р ғ а с ы н ө н е р к ә с і б і к ә с і п о р ы н д а р ы б о л м а д ы . • 2 ) Э н е р г е т и к а б а з а с ы , қ ұ р ы л ы с м а т е р и а л д а р ы ө н е р к ә с і б і а р т т а қ а л д ы . • 3 ) Т а у – к е н ш и к і з а т ы н д а й ы н д а у ш ы б а з а р е т і н д е қ а л а б е р д і . • 4 ) Р е с п у б л и к а д а н с и р е к к е з д е с е т і н м е т а л д а р , м ұ н а й , к ө м і р , ф о с ф о р и т т е г і н ә к е т і л д і .

35 слайд
Халық дәстүрі бұзылды Қазақтар кедейленді, аштыққа ұшырады Лагерьлер жүйесі орынықтыҚазақстан Ресейдің шикізат көзіне айналдыЖергілікті мамандар дайындауға көңіл бөлмедіИндустрияландырудың Қазақстанға тигізген теріс әсері:

36 слайд
Индустрияландыру ерекшеліктері: • 1) Өлкедегі индустрияландыру жоғарыдан жүзеге асырылып, шикізат көздері екпінді қарқынмен игерілді. Мұнай Ембіде өндіріліп, өндейтін орталық Орскіде салынды. • 2) Білікті жұмысшы мамандар, инженер – техник қызметкерлер сырттан, негізінен Россия мен Украинадан әкелінді. • 3) Жергілікті мамандар жетеді. • 4) Урбандалу процесі күшті жүріп, қалалар мен қала үлгісіндегі қоныстар, қала халқы көбейді. 1939 жылы қалада тұратын қазақ – 375 мыңға артты. (1926 жылғыдан 5 есе көп).

37 слайд
 Индустрияландыру саясатының тарихи маңызы : 1. Аграрлық республика индустриялы – аграрлық аймаққа айналды. 2. Республикада қалалар мен қала тұрғындарының үлес салмағы өсті. 3. Ұлттық жұмысшы табы құрылды. 4. Инженерлік – техникалық кадрлар қалыптаса бастады. 5. Көп ұлтты ұжымдар пайда болды, адамдардың туысқандығы нығайды. 6. Қазақстанның басқа индустриялық аймақтармен экономикалық байланысы орнықты. 7. Жұмыссыздық жойылды. 8. Халықтың материалдық әл – ауқаты біраз жақсарды. . Кері қайту

38 слайд

39 слайд
1921-1925 жылдар Қазақстан үшін ең ауыр жылдардың бірі болды.

40 слайд
Қазақстан Индустриясына Тәуелсіздік не әкелді?

41 слайд

42 слайд
1.Жаңа экономикалык саясат жылдарында қандай өзгерістер болды: 2.Қазақстанда Ф.И.Голощекиннің билік басында болған жылдары: 3.Ф.И.Голощекинның насихаттаған идеясы: 4.Қазақстандағы индустрияландыру ісі басталды:5.Индустрияландыру кезінде Орал-Ембі мұнайлы ауданын зерттеген академик:6.И.М. Губкиннің «Бұл кен орын елдегі мұнайға аса бай облыстардың бірі» деп меңзеген өңірі: 7.Орталық Қазақстанның минералдық шикізат байлықтарын зерттеген геологтар тобының жетекшісі: 8.Жезқазған ауданындағы мыс кені орындарын мұқият зерттеп, өңірдің болашағы зор екенін дәлелдеп берген инженер- геолог:9.Түркістан-Сібір темір жолы салына бастады: 10.Түркістан-Сібір темір жол құрылысында еңбек еткен адамдар саны: Сұрақтар Жауап

43 слайд
11.Теміржолшы, құрылысшы, техник, жол ісінің шебері мамандықтарын меңгерген қазақ жұмысшыларының саны: 12.Түрксіб темір жолында қатардағы жұмысшы болған, кейіннен «Қазақкөлікқұрылыс» тресінің басшысына дейін көтерілген тұлға: 13.Қатардағы жұмысшыдан,Түрксіб темір жолының бастығына дейін көтерілген басшы: 14.Түрксіб темір жолы жоспарда белгіленген бес жылдың орнына қанша жылда салынып бітті: 15.Түркістан-Сібір темір жол құрылысы пайдалануға берілді: 16.Түрксіб темір жолы жалғастырды: 17.Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда салынған «Екінші Баку» аталған жаңа мұнай базасы: 18.Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда негізінен қарқынды жүргізілді : 19.Индустрияландыруд ы жүзеге асыруда қолданылған әдіс: 20.Индустрияландыруд ың тарихи маңызы қандай:

44 слайд

45 слайд
«Түсті металлургия - Қазақстан өнеркәсібінің жетекші саласына айналғаны» туралы айтып,сол кезеңде жүргізілген индустрияландыру саясаты мен бүгінгі Тәуелсіз Қазақстан арасындағы байланыс бар болса анықтап көрсетіп жазу, егер байланыс жоқ болса жоқтығын анықтап жазу және өз көзқарастарыңыз бен пікірлеріңізді айту. Тура жиырма жыл-сері күн шалқығалы, Ніл көгімде қыран құс қалқығалы. Көк байрағын алашым ...