#1 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚ

1 слайд

#2 слайд
МАЗМҰНЫ •Тоғызқұмалақтың тарихы мен маңызы •Ойынды ойнау стратегиялары •Тоғызқұмалақ: мәдени мұра

2 слайд

#3 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚТЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ: ТАРИХИ ТАМЫРЛАРЫ МЕН ДАМУ КЕЗЕҢДЕРІ. Тарихи тамырлар Даму кезеңдері Мәдени әсер Тоғызқұмалақтың тарихи тамырлары мыңдаған жылдарға кетеді. Ойынның алғашқы нұсқалары Орталық Азия аумағында пайда болып, уақыт өте келе дамыды. Тоғызқұмалақтың даму кезеңдері XV-XVI ғасырларда басталды. Бұл кезеңде ойынның ережелері мен стильдері қалыптасып, халық арасында танымал болды. Ойын Орталық Азия халықтарының мәдениетіне терең әсер етті. Тоғызқұмалақ ұлттық мерекелерде, отбасылық кездесулерде және мәдени шараларда кеңінен ойналады.

3 слайд

#4 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚТЫҢ МӘДЕНИ КОНТЕКСТІ: ҚАЗАҚСТАН МЕН ҚЫРҒЫЗСТАНДАҒЫ РӨЛІ. Тарихи маңызы Тоғызқұмалақ Қазақстан мен Қырғызстанның мәдениетінде ғасырлар бойы сақталып, ұлттық құндылықтарды нығайтады. Ойын елдегі әлеуметтік байланыстарды күшейтеді. Мәдени шараларда Тоғызқұмалақ ұлттық мерекелер мен мәдени шараларда маңызды рөл атқарады. Ойын халықты біріктіреді, жастарға ұлттық дәстүрлерді таныстыруда көмектеседі. Білім беру аспектілері Тоғызқұмалақ балаларға логикалық ойлау мен математикалық дағдыларды дамытуға ықпал етеді. Ойынның стратегиясы мен тактикасы жас ұрпаққа білім береді.

4 слайд

#5 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚ: ҰЛТТЫҚ БІРЕГЕЙЛІКТІҢ СИМВОЛЫ РЕТІНДЕ. Тарихи негіздері Тоғызқұмалақ ойынының тарихы қазақ халқының мәдениетімен тығыз байланысты. Бұл ойын халқымыздың дәстүрлі құндылықтарын сақтауда маңызды рөл атқарады. Ұлттық бірегейлік Тоғызқұмалақ, ұлттық ойын ретінде, қазақ идентификациясының негізі болып табылады. Ол ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, мәдени мұраны нығайтады. Халықаралық таным Тоғызқұмалақтың халықаралық аренада танылуы, Қазақстан мен Қырғызстанның мәдениетін танытуға мүмкіндік береді. Бұл ойын әлемдік деңгейде бәсекеге қабілетті.

5 слайд

#6 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚТАҒЫ НЕГІЗГІ СТРАТЕГИЯЛАР МЕН ТАКТИКАЛАР. 1Негізгі стратегиялар Тоғызқұмалақтағы негізгі стратегиялар – бұл ойынның басында, ортасында және соңында қабылданатын шешімдер. Ойынды жеңу үшін әр кезеңде тиімді жоспар құру маңызды. 2Тактикалық қадамдар Тактикалық қадамдар қарсылас әрекеттеріне жауап беру үшін қажет. Ойыншы әр қадамда қарсыласының мүмкіндіктерін болжау арқылы өз позициясын нығайтуы тиіс. 3Ойынды талдау Ойынды талдау арқылы ойыншы өткен ойындардың нәтижелерін зерттеп, тиімді стратегияларды анықтап, өз шеберлігін арттыра алады. Талдау – жеңістің кілті.

6 слайд

#7 слайд
ОЙЫН БАРЫСЫНДА ҚАРСЫЛАСТЫҢ ҚАДАМДАРЫН БОЛЖАУ. Қарсылас психологиясы Жоспарлау мен стратегия Тәжірибе мен бақылау Тоғызқұмалақ ойынында қарсыластың психологиясын түсіну маңызды. Ойыншының стратегиясын, шешімдерін және шабуылдарын болжау арқылы тиімді әрекет етуге болады. Ойын барысында қарсылас әрекеттерін болжау үшін жоспарлау мен стратегия қажет. Ойынның әр кезеңінде қарсыластың мүмкін қадамдарын талдау маңызды. Тоғызқұмалақта тәжірибе мен ойын барысындағы бақылау қарсыласқа қатысты дәл болжам жасауға көмектеседі. Ойыншылардың стилдері мен тактикаларына назар аудару керек.

7 слайд

#8 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚТЫҢ МАТЕМАТИКАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ МАҢЫЗЫ. 1Математикалық негіздері Тоғызқұмалақта ойыншылардың стратегиялық шешімдері математикалық логика мен есептеулерге негізделеді, бұл ойынның терең стратегиялық мәнін білдіреді. 2Ойынның стратегиялары Ойыншылардың әр қадамы математикалық модельдеу арқылы алдын ала болжанады, бұл қарсыластың әрекеттерін түсініп, тиімді стратегияны таңдауға мүмкіндік береді. 3Оқу мен дағдылар Тоғызқұмалақ балаларға математикалық дағдыларды дамытуға, логикалық ойлауды жетілдіруге және стратегиялық жоспарлауға көмектесетін тиімді құрал болып табылады.

8 слайд

#9 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚТЫҢ МӘДЕНИ МҰРА РЕТІНДЕГІ МАҒЫНАСЫ МЕН МӘНІ. 1 Тоғызқұмалақтың тарихы Тоғызқұмалақтың мәдени мұра ретіндегі маңызы оның тарихи тамырларында жатыр. Ойынның шығу тегі ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлермен тығыз байланысты. 2 Ұлттық идентичность Тоғызқұмалақ ұлттық бірегейліктің символы ретінде қызмет етеді. Ойын қазақ және қырғыз халықтарының мәдени кодын, дәстүрлерін көрсетеді, оларды біріктіреді. 3 Білім мен дағдылар Тоғызқұмалақ математикалық ойлау мен стратегиялық дағдыларды дамытуға ықпал етеді. Ойын жастарға креативтілік пен логикалық ойлауды үйретеді. 4 Мәдени мұра Тоғызқұмалақ тек ойын емес, сонымен қатар мәдени мұра. Ол ұрпақтан-ұрпаққа беріледі, халықтың тарихы мен дәстүрлерін сақтайды.

9 слайд

#10 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚ: ДӘСТҮРЛІ ОЙЫННЫҢ ҚОҒАМДАҒЫ ОРНЫ. 1Тарихи маңызы Тоғызқұмалақ Қазақ және Қырғыз мәдениетінде ғасырлар бойы қалыптасқан, ойын арқылы халықтың тарихы мен дәстүрі сақталады. 2Әлеуметтік байланыс Ойын достар мен отбасы арасында әлеуметтік байланысты нығайтады, ұрпақтар арасында тәжірибе мен білім алмасуды қамтамасыз етеді. 3Білім мен дамыту Тоғызқұмалақ балалардың стратегиялық ойлау қабілетін, математикалық дағдыларын дамытуға ықпал етеді, танымдық процестерге оң әсер етеді. 4Мәдени мұра Тоғызқұмалақ Қазақстан мен Қырғызстанның мәдени мұрасының бір бөлігі болып табылады, ұлттық идентичностьты нығайтуда маңызды рөл атқарады.

10 слайд

#11 слайд
ТОҒЫЗҚҰМАЛАҚТЫҢ ҰРПАҚТАН- ҰРПАҚҚА БЕРІЛУІ ЖӘНЕ САҚТАЛУЫ. Тарихи тамырлары Тоғызқұмалақтың тарихы ғасырлар бойы қалыптасып, қазақ және қырғыз халықтарының мәдениетінде терең тамыр жайған. Ойынның ережелері мен тәсілдері ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келеді. Ойынның үйрету әдістері Тоғызқұмалақты үйрену барысында, ата- ана мен үлкендер жастарға ойынның ережелерін, стратегияларын, және тарихын түсіндіреді. Бұл процесс мәдениетті сақтаудың маңызды бөлігі. Заманауи тәсілдер Бүгінде тоғызқұмалақ ойындарын ұйымдастыруда жаңа технологиялар қолданылады. Онлайн платформалар мен мобильді қосымшалар жастар арасында ойынның танымалдылығын арттыруда. Мәдени мұра ретінде Тоғызқұмалақ ұлттық мәдени мұра ретінде ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұралары тізіміне енгізілген. Бұл оның халықаралық деңгейде танылуын қамтамасыз етеді.

11 слайд

#12 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ Тоғызқұмалақтың тарихы Тоғызқұмалақтың тарихи тамырлары мен даму кезеңдері ойынның терең мәдени мұрасына куәлік етеді. Ойынның дәстүрі ғасырлар бойы жалғасып келеді. Мәдени және әлеуметтік мәні Қазақстан мен Қырғызстандағы тоғызқұмалақ ұлттық бірегейлік пен мәдени контексттің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Ойын қоғамдағы ынтымақтастықты нығайтады. Ұрпақтар сабақтастығы Тоғызқұмалақтың ұрпақтан-ұрпаққа берілуі дәстүрдің сақталуына ықпал етеді. Бұл ойын жастар арасында танымалдылыққа ие болып, мәдениетімізді жалғастырады.

12 слайд

#13 слайд
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР •1. Аманжолқызы, Г. Тоғызқұмалақ: Ойынның тарихы мен мәдени мәні. Алматы, 2021. •2. Сейітова, Ж. Тоғызқұмалақ ойыны: Стратегиялық зерттеулер. Қазақ ұлттық университеті, 2022. •3. Дүйсенбаев, М. Тоғызқұмалақ: Ойынның математикалық негіздері. Астана, 2020. •4. Нұрмұратов, А. Тоғызқұмалақ: Дәстүрлі мәдениет және оның маңызы. Халықаралық мәдениет журналы, 2023. •5. Тасболатов, Р. Тоғызқұмалақ: Ойынның стратегиялары мен тактикалары. Қазақстанның ұлттық ойындары, 2019.

13 слайд

#14 слайд
РАҚМЕТ!

14 слайд