«Қобыланды батыр» жыры. Жыршы. «Қобыланды батыр» жыры. Тарих және жыр 5- сынып
«Қобыланды батыр» жыры. Жыршы. «Қобыланды батыр» жыры. Тарих және жыр 5- сынып

#1 слайд
ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ (Т1)
5-СЫНЫП
Тілі: қазақ тілінде
І бөлімнің 9 -сабағы
Бөлім тақырыбы:
Таза, мінсіз асыл сөз
Сабақтың тақырыбы:
«Қобыланды батыр» жыры.
Жыршы. «Қобыланды батыр»
жыры. Тарих және жыр
1 слайд
ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ (Т1) 5-СЫНЫП Тілі: қазақ тілінде І бөлімнің 9 -сабағы Бөлім тақырыбы: Таза, мінсіз асыл сөз Сабақтың тақырыбы: «Қобыланды батыр» жыры. Жыршы. «Қобыланды батыр» жыры. Тарих және жыр
#2 слайд
Көркем шығармалардан шағын
көлемді үзінділерді мәнерлеп
оқу, жатқа айту Т/Ж4.
Шығармадағы эпизодтар арқылы
тарихи құндылығын бағалау Б/С1.
Оқу мақсты
Сабақ мақсаты
Шығарманың тарихи эпизодтарын
анықтайды.
2 слайд
Көркем шығармалардан шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту Т/Ж4. Шығармадағы эпизодтар арқылы тарихи құндылығын бағалау Б/С1. Оқу мақсты Сабақ мақсаты Шығарманың тарихи эпизодтарын анықтайды.
#3 слайд
Бағалау
критерийлері
Шығарманың
тарихи
құндылығын
дәлелдейтін
эпизодтарды
анықтайды.
Шығармадағы
анықталған
эпизодтарды
салыстырады.
Анықталған
эпизодтар негізінде
жырдың тарихи
құндылығына
өзіндік пікір береді.
3 слайд
Бағалау критерийлері Шығарманың тарихи құндылығын дәлелдейтін эпизодтарды анықтайды. Шығармадағы анықталған эпизодтарды салыстырады. Анықталған эпизодтар негізінде жырдың тарихи құндылығына өзіндік пікір береді.
#4 слайд
Тарих және жыр
https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85 ;
https://kk.wkipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%80
Тарих Жыр
Тарих (көне грек. ἱστορία —сұрастыру,
зерттеу) — адамзат баласының өткенін
зерттейтін қоғамдық ғылым.
1. Кең мағынада, поэзиялық
шығармалардың жалпы атауы.
Көне түркі тіліндегі "иыр" сөзі де
қазіргі "поэзия" терминінің
мағынасында қолданылған.
Тарихтың негізгі пәні ретінде - адам
рухы қарастырылады, соған
байланысты тарихтың мақсаты
адамдарға тек өткенін ғана білгізу
емес, рухани дүниесін
қалыптастыру екенін айта кеткен
жөн. Тарих - үздіксіз даму үстінде
болатын ғылым.
2. Тар мағынада - қазақ халық поэзиясындағы
7 - 8 буынды өлең өлшемі, поэзиялық шығарма
жанры. Қазақ ауыз әдебиетіндегі батырлар
жыры, тарихи жырлар, лиро эпостык жырлар,
жоқтаулар, жыраулар поэзиясы, толғаулар,
термелер, тағы басқа түгелдерлік поэзияның
осы өлшемдегі үлгісіне құрылған.
4 слайд
Тарих және жыр https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85 ; https://kk.wkipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%80 Тарих Жыр Тарих (көне грек. ἱστορία —сұрастыру, зерттеу) — адамзат баласының өткенін зерттейтін қоғамдық ғылым. 1. Кең мағынада, поэзиялық шығармалардың жалпы атауы. Көне түркі тіліндегі "иыр" сөзі де қазіргі "поэзия" терминінің мағынасында қолданылған. Тарихтың негізгі пәні ретінде - адам рухы қарастырылады, соған байланысты тарихтың мақсаты адамдарға тек өткенін ғана білгізу емес, рухани дүниесін қалыптастыру екенін айта кеткен жөн. Тарих - үздіксіз даму үстінде болатын ғылым. 2. Тар мағынада - қазақ халық поэзиясындағы 7 - 8 буынды өлең өлшемі, поэзиялық шығарма жанры. Қазақ ауыз әдебиетіндегі батырлар жыры, тарихи жырлар, лиро эпостык жырлар, жоқтаулар, жыраулар поэзиясы, толғаулар, термелер, тағы басқа түгелдерлік поэзияның осы өлшемдегі үлгісіне құрылған.
#5 слайд
Ел әңгімесіндегі Қобыланды — ел қиялының ұлы батыры
https://el.kz/news/archive/content-3565/
Қазақтың Батырлық
жырларына негіз болған
екі түрлі эпикалық
(қаһармандық) дәуір бар:
1) жеке рулар (тайпалар) дәуірі. Мәселен,
“Алпамыс” жырында — қоңырат,
“Қобыланды” эпосында — қыпшақ
заманы;
2) ноғайлы дәуірі
Жеке рулар дәуірі жыр тізбегіне (циклына) енбейтін дара тұрған
эпостық жырға тән әрі ондай жыр көбіне жоғарыда көрсетілген
инварианттың үш сюжетін де қамтиды. Батырлардың жорығын
бірнеше рет қайталау, оқиғасын өмірбаяндық жолмен құру арқылы
мұндай эпос өзі суреттеп отырған дәуірді мейлінше мол бейнелейді
5 слайд
Ел әңгімесіндегі Қобыланды — ел қиялының ұлы батыры https://el.kz/news/archive/content-3565/ Қазақтың Батырлық жырларына негіз болған екі түрлі эпикалық (қаһармандық) дәуір бар: 1) жеке рулар (тайпалар) дәуірі. Мәселен, “Алпамыс” жырында — қоңырат, “Қобыланды” эпосында — қыпшақ заманы; 2) ноғайлы дәуірі Жеке рулар дәуірі жыр тізбегіне (циклына) енбейтін дара тұрған эпостық жырға тән әрі ондай жыр көбіне жоғарыда көрсетілген инварианттың үш сюжетін де қамтиды. Батырлардың жорығын бірнеше рет қайталау, оқиғасын өмірбаяндық жолмен құру арқылы мұндай эпос өзі суреттеп отырған дәуірді мейлінше мол бейнелейді
#6 слайд
Сабақты бекіту
Дескриптор: Білім алушы
-құндылықтарды анықтайды;
-өз сөзімен сипаттап жаза алады;
-кейіпкерлер бойындағы құндылықтарды салыстыра алады.
Қобыланды батырдың бойында
кездесетін құндылықтарды өз
сөзіңмен сипаттап жазып көрейік
(3-4 сөйлем)
Қобыланды, Құртқа, Қараманның
бойындағы құндылықтарды
салыстырайық (3-4 сөйлем)
1- тапсырма
2- тапсырма
6 слайд
Сабақты бекіту Дескриптор: Білім алушы -құндылықтарды анықтайды; -өз сөзімен сипаттап жаза алады; -кейіпкерлер бойындағы құндылықтарды салыстыра алады. Қобыланды батырдың бойында кездесетін құндылықтарды өз сөзіңмен сипаттап жазып көрейік (3-4 сөйлем) Қобыланды, Құртқа, Қараманның бойындағы құндылықтарды салыстырайық (3-4 сөйлем) 1- тапсырма 2- тапсырма
#7 слайд
Өзіңді тексер
1-тапсырма:
Қобыланды дүние қуған батыр емес. Ол
жақсылық, атақ үшін жүрген батыр. Қобыланды
— өз руының мақтаны.
2-тапсырма:
Қобыландының арқасында Қараман Қазан және
Көбікті елін өзіне қаратады.
Құртқа- адал жар.
Қобыланды- аты аңызға айналған халық батыры.
7 слайд
Өзіңді тексер 1-тапсырма: Қобыланды дүние қуған батыр емес. Ол жақсылық, атақ үшін жүрген батыр. Қобыланды — өз руының мақтаны. 2-тапсырма: Қобыландының арқасында Қараман Қазан және Көбікті елін өзіне қаратады. Құртқа- адал жар. Қобыланды- аты аңызға айналған халық батыры.
#8 слайд
3-тапсырма «Балық қаңқасы»
графикалық органайзер арқылы жырда кездесетін құндылықтарға қатысты эпизодтарды тақырыптар бойынша жазып шығып, өзіндік ой-
тұжырым жасайды
◊ Бас қаңқасы – тақырып
◊ Қабырға қаңқалары – құндылықтар
◊ Құйрық қаңқасы – өзіндік ой-тұжырым
Құндылықтар
Дескриптор: білім алушы
-эпизодтарды тақырыптар бойынша жазып шығады;
-өзіндік ой- тұжырым жасай алады.
Т
а
қ
ы
р
ы
п
О
й
т
ұ
ж
ы
р
ы
м
8 слайд
3-тапсырма «Балық қаңқасы» графикалық органайзер арқылы жырда кездесетін құндылықтарға қатысты эпизодтарды тақырыптар бойынша жазып шығып, өзіндік ой- тұжырым жасайды ◊ Бас қаңқасы – тақырып ◊ Қабырға қаңқалары – құндылықтар ◊ Құйрық қаңқасы – өзіндік ой-тұжырым Құндылықтар Дескриптор: білім алушы -эпизодтарды тақырыптар бойынша жазып шығады; -өзіндік ой- тұжырым жасай алады. Т а қ ы р ы п О й т ұ ж ы р ы м
#9 слайд
3-тапсырма «Балық қаңқасы»
графикалық органайзер арқылы жырда кездесетін құндылықтарға қатысты эпизодтарды тақырыптар бойынша жазып шығып, өзіндік ой-тұжырым жасайды
◊ Бас қаңқасы – тақырып
◊ Қабырға қаңқалары – құндылықтар
◊ Құйрық қаңқасы – өзіндік ой-тұжырым
Елге ауыртпалық түсірмейді.
Қобыланды сияқты батыры, айдыны болған заманда
Қыпшақ елін аларлық жау жоқ. Алса қапыда алады.
Қобыланды жоқта, қамсызда, бейбітте алады.
Бірақ Қобыланды тұрғанда елге өлім жоқ.
Ер тіршілігін сақтаушы бар.
Е
л
і
н
і
ң
қ
о
р
ғ
а
н
ы
О
й
т
ұ
ж
ы
р
ы
м
9 слайд
3-тапсырма «Балық қаңқасы» графикалық органайзер арқылы жырда кездесетін құндылықтарға қатысты эпизодтарды тақырыптар бойынша жазып шығып, өзіндік ой-тұжырым жасайды ◊ Бас қаңқасы – тақырып ◊ Қабырға қаңқалары – құндылықтар ◊ Құйрық қаңқасы – өзіндік ой-тұжырым Елге ауыртпалық түсірмейді. Қобыланды сияқты батыры, айдыны болған заманда Қыпшақ елін аларлық жау жоқ. Алса қапыда алады. Қобыланды жоқта, қамсызда, бейбітте алады. Бірақ Қобыланды тұрғанда елге өлім жоқ. Ер тіршілігін сақтаушы бар. Е л і н і ң қ о р ғ а н ы О й т ұ ж ы р ы м
#10 слайд
Қорытынды
Бүгінгі сабақта:
- Шығарманың тарихи құндылығын дәлелдейтін эпизодтарды анықтадың.
- Шығармадағы анықталған эпизодтарды салыстырдың.
- Анықталған эпизодтар негізінде жырдың тарихи құндылығына өзіндік пікір
бере алдың.
10 слайд
Қорытынды Бүгінгі сабақта: - Шығарманың тарихи құндылығын дәлелдейтін эпизодтарды анықтадың. - Шығармадағы анықталған эпизодтарды салыстырдың. - Анықталған эпизодтар негізінде жырдың тарихи құндылығына өзіндік пікір бере алдың.
#11 слайд
Қосымша ресурстар
Төменде берілген сілтеме арқылы «Қобыланды батыр» жырына
байланысты мәліметті көріңіз
http://www.pushkinlibrary.kz/exhibitions/esenberlin/kz/Kobylandy.html
ТЖ «Жигсо» әдісі арқылы шығарманың тарихи құндылығына қатысты өз пікіріңізді білдіріңіз.
Дескриптор: Білім алушы
Шығарманың тарихи құндылығын анықтай алады;
Шығарманың тарихи құндылығына қатысты өз пікірін білдіреді;
Білдірген пікірлерін шығармадан тауып дәлелдей алады
11 слайд
Қосымша ресурстар Төменде берілген сілтеме арқылы «Қобыланды батыр» жырына байланысты мәліметті көріңіз http://www.pushkinlibrary.kz/exhibitions/esenberlin/kz/Kobylandy.html ТЖ «Жигсо» әдісі арқылы шығарманың тарихи құндылығына қатысты өз пікіріңізді білдіріңіз. Дескриптор: Білім алушы Шығарманың тарихи құндылығын анықтай алады; Шығарманың тарихи құндылығына қатысты өз пікірін білдіреді; Білдірген пікірлерін шығармадан тауып дәлелдей алады
шағым қалдыра аласыз













