Қорқайтарымы мен қорсиымдылығы (практикалық сабақ)




1 слайд
Пән атауы: Ұйым экономикасы
Сабақтың тақырыбы:
Қорқайтарымы мен қорсиымдылығы
(практикалық сабақ)
Жоғары аграрлық-
техникалық колледжі
Мамандығы : «Есеп және
аудит»
1 слайд
Пән атауы: Ұйым экономикасы Сабақтың тақырыбы: Қорқайтарымы мен қорсиымдылығы (практикалық сабақ) Жоғары аграрлық- техникалық колледжі Мамандығы : «Есеп және аудит»

2 слайд
Негізгі
қорларды
тиімді
пайдаланудың
3 көрсеткіші
•қор қайтарымы Ққ – ол қорлардың
өнімділік деңгейін білдіреді және қор
құнынын бірлігіне келетін өнім
құнымен белгіленеді;
• қор сыйымдылығы Қс - кор
қайтарымға керісінше көрсеткіш, ол,
өнім бірлігін шығаруға арналған негізгі
қорлардың шығынын сипаттайды;
•құрал-жабдық жұмысының
ауысымдылық коэффициенті.
2 слайд
Негізгі қорларды тиімді пайдаланудың 3 көрсеткіші •қор қайтарымы Ққ – ол қорлардың өнімділік деңгейін білдіреді және қор құнынын бірлігіне келетін өнім құнымен белгіленеді; • қор сыйымдылығы Қс - кор қайтарымға керісінше көрсеткіш, ол, өнім бірлігін шығаруға арналған негізгі қорлардың шығынын сипаттайды; •құрал-жабдық жұмысының ауысымдылық коэффициенті.

3 слайд
Қор қайтарымы
Өткізуден түскен табыс
Негізгі қорлардың құны
=
Қор қарулануы
Жұмысшылардың орта
тізімдік саны
Негізгі қорлардың құны
=
Қор
сыйымдылығы
Өткізуден түскен табыс
Негізгі қорлардың құны
=
3 слайд
Қор қайтарымы Өткізуден түскен табыс Негізгі қорлардың құны = Қор қарулануы Жұмысшылардың орта тізімдік саны Негізгі қорлардың құны = Қор сыйымдылығы Өткізуден түскен табыс Негізгі қорлардың құны =

4 слайд
Кәсіпорынның
негізгі өндірістік
қорлары өндірістік
ауыспалы
айналымын
жасайды. Ол
мынадай
сатылардан
тұрады:
амор-
тиза-
ция
негізгі
корлар
дың
тозуы
негізгі
қорларды
тольіқ
қалпына
келтіру
үшін
қаражат-
тың
қорлануы
оларды
күрделі
қаржы
жүмсау
арқылы
ауыстыру
4 слайд
Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары өндірістік ауыспалы айналымын жасайды. Ол мынадай сатылардан тұрады: амор- тиза- ция негізгі корлар дың тозуы негізгі қорларды тольіқ қалпына келтіру үшін қаражат- тың қорлануы оларды күрделі қаржы жүмсау арқылы ауыстыру

5 слайд
Негізгі капитал
бірнеше жыл қызмет
еткендіктен бірте-
бірте ол тозады.
Негізгі қорлар адам күшімен,
жылдар мерзімдерінің әсерімен,
техникалық және экономикалық
факторлардың ықпалы арқылы
олар өзіндік ерекшелігін, үлгісін
бірте-бірте жояды,
жарамсыздықка әкеледі, сөйтіп
алдағы кезде өз бернелерін
орындауға мүмкіндіктері
болмайды.
5 слайд
Негізгі капитал бірнеше жыл қызмет еткендіктен бірте- бірте ол тозады. Негізгі қорлар адам күшімен, жылдар мерзімдерінің әсерімен, техникалық және экономикалық факторлардың ықпалы арқылы олар өзіндік ерекшелігін, үлгісін бірте-бірте жояды, жарамсыздықка әкеледі, сөйтіп алдағы кезде өз бернелерін орындауға мүмкіндіктері болмайды.

6 слайд
Кәсіпорынның
негізгі өндірістік
қорлары
өндірістік
ауыспалы
айналымын
жасайды.
Негізгі қорлардың тозуы
-құндылыктарының
пайдалану кейпінде не
болмаса жұмыс
істемейтін күйінде
негізгі қорлардың
тұтынушылық
ерекшеліктері мен
бөліктік немесе толық
ысырапқа ұшырауы.
6 слайд
Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары өндірістік ауыспалы айналымын жасайды. Негізгі қорлардың тозуы -құндылыктарының пайдалану кейпінде не болмаса жұмыс істемейтін күйінде негізгі қорлардың тұтынушылық ерекшеліктері мен бөліктік немесе толық ысырапқа ұшырауы.

7 слайд
Айналым
сатылары:
Негізгі
қорлардың
тозуы;
Амортиза-
ция;
Негізгі
қорларды
толық қалпына
келтіру үшін
қаражаттың
қорлануы;
Негізгі
қорларды
күрделі қаржы
жүмсау арқылы
ауыстыру
7 слайд
Айналым сатылары: Негізгі қорлардың тозуы; Амортиза- ция; Негізгі қорларды толық қалпына келтіру үшін қаражаттың қорлануы; Негізгі қорларды күрделі қаржы жүмсау арқылы ауыстыру

8 слайд
Тозу табиғи сапалық
Табиғи (физикалық,
материалдық) тозу- жендеу,
қайта қүру жэне негізгі
қорларды жаңғырту
арқылы ішінара қалпына
келеді. Табиғи тозу , негізгі
капиталдын элементтері
физикалық түргыдан
қызмет етуге жарамсыз
болып қалуы. Олардың
тұтыну қүны жоғалады.
Сапалық (моралдық)
тозу- ескірген негізгі
қорлар өзінің
конструкциялық,
өнімділік, үнемділік,
шығарылған өнімінің
сапасы жөнінен жаңа
үлгіден қалып
қоятынын білдіреді.
8 слайд
Тозу табиғи сапалық Табиғи (физикалық, материалдық) тозу- жендеу, қайта қүру жэне негізгі қорларды жаңғырту арқылы ішінара қалпына келеді. Табиғи тозу , негізгі капиталдын элементтері физикалық түргыдан қызмет етуге жарамсыз болып қалуы. Олардың тұтыну қүны жоғалады. Сапалық (моралдық) тозу- ескірген негізгі қорлар өзінің конструкциялық, өнімділік, үнемділік, шығарылған өнімінің сапасы жөнінен жаңа үлгіден қалып қоятынын білдіреді.

9 слайд
№1 Есеп.
Егер цехтағы 200 станоктың 1-ауысымда 180, 2-
ауысымда - 100, ал 3-ауысымда - 40 жұмыс істесе, ауысым
коэффициенті =1,6
(180+100+40):200), яғни әрбір станок үш ауысымдық
тәртіпте, орташа түрде 1,6 ауысым пайдаланылды.
9 слайд
№1 Есеп. Егер цехтағы 200 станоктың 1-ауысымда 180, 2- ауысымда - 100, ал 3-ауысымда - 40 жұмыс істесе, ауысым коэффициенті =1,6 (180+100+40):200), яғни әрбір станок үш ауысымдық тәртіпте, орташа түрде 1,6 ауысым пайдаланылды.

10 слайд
№2 Есеп.
Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған
өнімнің көлемі (ЖӨ)171243,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық
сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 161146,5
мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек.
1.Ққайт = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай = 171243,5/161146,5*100=106 теңге
2. Қсый = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 161146,5/171243,5*100= 94 теңге
10 слайд
№2 Есеп. Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған өнімнің көлемі (ЖӨ)171243,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 161146,5 мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек. 1.Ққайт = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай = 171243,5/161146,5*100=106 теңге 2. Қсый = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 161146,5/171243,5*100= 94 теңге

11 слайд
№3 Есеп
Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған
өнімнің көлемі (ЖӨ)184464,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық
сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 164486,5
мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек.
Шешуі:
Ққай = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай =184464,5 /164486,5 *100=112 теңге
Қс = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 164486,5 /184464,5 *100= 89,1 теңге
11 слайд
№3 Есеп Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған өнімнің көлемі (ЖӨ)184464,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 164486,5 мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек. Шешуі: Ққай = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай =184464,5 /164486,5 *100=112 теңге Қс = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 164486,5 /184464,5 *100= 89,1 теңге