#1 слайд
Пән атауы: Ұйым экономикасы Сабақтың тақырыбы: Қорқайтарымы мен қорсиымдылығы (практикалық сабақ) Жоғары аграрлық- техникалық колледжі Мамандығы : «Есеп және аудит»

1 слайд

#2 слайд
Негізгі қорларды тиімді пайдаланудың 3 көрсеткіші •қор қайтарымы Ққ – ол қорлардың өнімділік деңгейін білдіреді және қор құнынын бірлігіне келетін өнім құнымен белгіленеді; • қор сыйымдылығы Қс - кор қайтарымға керісінше көрсеткіш, ол, өнім бірлігін шығаруға арналған негізгі қорлардың шығынын сипаттайды; •құрал-жабдық жұмысының ауысымдылық коэффициенті.

2 слайд

#3 слайд
Қор қайтарымы Өткізуден түскен табыс Негізгі қорлардың құны = Қор қарулануы Жұмысшылардың орта тізімдік саны Негізгі қорлардың құны = Қор сыйымдылығы Өткізуден түскен табыс Негізгі қорлардың құны =

3 слайд

#4 слайд
Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары өндірістік ауыспалы айналымын жасайды. Ол мынадай сатылардан тұрады: амор- тиза- ция негізгі корлар дың тозуы негізгі қорларды тольіқ қалпына келтіру үшін қаражат- тың қорлануы оларды күрделі қаржы жүмсау арқылы ауыстыру

4 слайд

#5 слайд
Негізгі капитал бірнеше жыл қызмет еткендіктен бірте- бірте ол тозады. Негізгі қорлар адам күшімен, жылдар мерзімдерінің әсерімен, техникалық және экономикалық факторлардың ықпалы арқылы олар өзіндік ерекшелігін, үлгісін бірте-бірте жояды, жарамсыздықка әкеледі, сөйтіп алдағы кезде өз бернелерін орындауға мүмкіндіктері болмайды.

5 слайд

#6 слайд
Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары өндірістік ауыспалы айналымын жасайды. Негізгі қорлардың тозуы -құндылыктарының пайдалану кейпінде не болмаса жұмыс істемейтін күйінде негізгі қорлардың тұтынушылық ерекшеліктері мен бөліктік немесе толық ысырапқа ұшырауы.

6 слайд

#7 слайд
Айналым сатылары: Негізгі қорлардың тозуы; Амортиза- ция; Негізгі қорларды толық қалпына келтіру үшін қаражаттың қорлануы; Негізгі қорларды күрделі қаржы жүмсау арқылы ауыстыру

7 слайд

#8 слайд
Тозу табиғи сапалық Табиғи (физикалық, материалдық) тозу- жендеу, қайта қүру жэне негізгі қорларды жаңғырту арқылы ішінара қалпына келеді. Табиғи тозу , негізгі капиталдын элементтері физикалық түргыдан қызмет етуге жарамсыз болып қалуы. Олардың тұтыну қүны жоғалады. Сапалық (моралдық) тозу- ескірген негізгі қорлар өзінің конструкциялық, өнімділік, үнемділік, шығарылған өнімінің сапасы жөнінен жаңа үлгіден қалып қоятынын білдіреді.

8 слайд

#9 слайд
№1 Есеп. Егер цехтағы 200 станоктың 1-ауысымда 180, 2- ауысымда - 100, ал 3-ауысымда - 40 жұмыс істесе, ауысым коэффициенті =1,6 (180+100+40):200), яғни әрбір станок үш ауысымдық тәртіпте, орташа түрде 1,6 ауысым пайдаланылды.

9 слайд

#10 слайд
№2 Есеп. Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған өнімнің көлемі (ЖӨ)171243,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 161146,5 мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек. 1.Ққайт = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай = 171243,5/161146,5*100=106 теңге 2. Қсый = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 161146,5/171243,5*100= 94 теңге

10 слайд

#11 слайд
№3 Есеп Кәсіпорынның жыл бойғы салыстырмалы бағада шығарған өнімнің көлемі (ЖӨ)184464,5 мың теңгені құрды, ал орта жылдық сол мезгілдегі негізгі өндіріс қорының құны (НӨҚ) – 164486,5 мың.теңге. Қор қайтарымы мен қорсиымдылығын есептеу керек. Шешуі: Ққай = ЖӨ/НӨҚ*100 Ққай =184464,5 /164486,5 *100=112 теңге Қс = НӨҚ/ЖӨ*100 Қс= 164486,5 /184464,5 *100= 89,1 теңге

11 слайд