Құқық туралы түсінік
Құқық туралы түсінік

#1 слайд
1 слайд
#2 слайд
Сабақ тақырыбы:
Қазақстан Республикасында адам
мен азаматтың қандай құқықтары
мен міндеттері бар?
2 слайд
Сабақ тақырыбы: Қазақстан Республикасында адам мен азаматтың қандай құқықтары мен міндеттері бар?
#3 слайд
Адамның және азаматтардың конституциялық
құқықтары, бостандықтары мен міндеттерін
анықтауОқу мақсатары:
ҚР Конституциясын талдау арқылы адамның және
азаматтардың конституциялық құқықтары,
бостандықтары мен міндеттерін анықтау;
Конституциялық құрылыс негіздерін түсіндіру.
Оқу мақсатары:
ҚР Конституциясын талдау арқылы адамның және
азаматтардың конституциялық құқықтары,
бостандықтары мен міндеттерін анықтау;
Конституциялық құрылыс негіздерін түсіндіру.
Сабақтың мақсаты:
3 слайд
Адамның және азаматтардың конституциялық құқықтары, бостандықтары мен міндеттерін анықтауОқу мақсатары: ҚР Конституциясын талдау арқылы адамның және азаматтардың конституциялық құқықтары, бостандықтары мен міндеттерін анықтау; Конституциялық құрылыс негіздерін түсіндіру. Оқу мақсатары: ҚР Конституциясын талдау арқылы адамның және азаматтардың конституциялық құқықтары, бостандықтары мен міндеттерін анықтау; Конституциялық құрылыс негіздерін түсіндіру. Сабақтың мақсаты:
#4 слайд
4 слайд
#5 слайд
Адам және азаматтардың
конституциялық құқықтарын
анықтайды;
Адам және азаматтардың міндеттерін
анықтайды.
http://adilet.zan.kz/Бағалау критерийлері :
Бағалау критерийлері :
5 слайд
Адам және азаматтардың конституциялық құқықтарын анықтайды; Адам және азаматтардың міндеттерін анықтайды. http://adilet.zan.kz/Бағалау критерийлері : Бағалау критерийлері :
#6 слайд
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
Конституция – мемлекеттік құрылыстың құқықтық
негізін қалыптастырушы құжат болып табылады.
Конституциялық құқық
Азамат
Адам
Азаматтық
конституциялық құқықтар мен бостандықтар
жеке адамның конституциялық міндеттері
құқықтық мемлекет
Тілдік міндеттер:
Тілдік міндеттер:
6 слайд
Пәнге қатысты лексика мен терминология: Конституция – мемлекеттік құрылыстың құқықтық негізін қалыптастырушы құжат болып табылады. Конституциялық құқық Азамат Адам Азаматтық конституциялық құқықтар мен бостандықтар жеке адамның конституциялық міндеттері құқықтық мемлекет Тілдік міндеттер: Тілдік міндеттер:
#7 слайд
ҚР Конституциясы
Ең жоғары заң- Ата заң
98 бап IX тарау
Жалпы
ережелер
Адам
және
Азамат
Президент
Парламент
Үкімет
Конституциялық Кеңес
Соттар
және сот
төрелігі
Жергілікті
мемлекеттік
басқару
органдар
Қорытынды және өтпелі
ережелер
7 слайд
ҚР Конституциясы Ең жоғары заң- Ата заң 98 бап IX тарау Жалпы ережелер Адам және Азамат Президент Парламент Үкімет Конституциялық Кеңес Соттар және сот төрелігі Жергілікті мемлекеттік басқару органдар Қорытынды және өтпелі ережелер
#8 слайд
Аристотель мемлекетті жақсы өмір сүру
үшін көптеген тайпалар мен ауылдардың
бірігуі ретінде көрген.
Ежелгі гректерде мемлекетті
азаматтардың барлық саналы жəне
өнегелік мүдделерін бір жерге шоғырлау
деп есептеді.
Мемлекет – қоғамның мүддесі мен еркін
ресми білдіретін саяси биліктің ұйымы.
Мемлекет - биліктің аумақтық
ұйымдастырылуы, қоғам дамуының
нəтижесі
8 слайд
Аристотель мемлекетті жақсы өмір сүру үшін көптеген тайпалар мен ауылдардың бірігуі ретінде көрген. Ежелгі гректерде мемлекетті азаматтардың барлық саналы жəне өнегелік мүдделерін бір жерге шоғырлау деп есептеді. Мемлекет – қоғамның мүддесі мен еркін ресми білдіретін саяси биліктің ұйымы. Мемлекет - биліктің аумақтық ұйымдастырылуы, қоғам дамуының нəтижесі
#9 слайд
Мемлекеттің белгілері
мемлекеттің орталық және жергілікті билік органдары
жүйесі болады, оған заңды, атқарушы және сот
органдары, әскер, полиция жатады;
мемлекеттің тұрғындары әкімшілік-аумақтық
бірлестіктерге (облыс, аудан, ауыл, т.с.с.) бөлінеді (ол
бірліктер әр елде түрліше аталады);
мемлекеттің шекарасы анық белгіленген аумағы болады;
мемлекеттің әскерді, полицияны, сотты, басқа
мемлекеттік мекемелерде қызмет істейтін шенеуніктерді
ұстау үшін салық жинайды;
мемлекет заңдар және басқа нормативтік-құқықтық
актілер шығарады, солардың көмегімен қоғамда тәртіп
орнатады.
9 слайд
Мемлекеттің белгілері мемлекеттің орталық және жергілікті билік органдары жүйесі болады, оған заңды, атқарушы және сот органдары, әскер, полиция жатады; мемлекеттің тұрғындары әкімшілік-аумақтық бірлестіктерге (облыс, аудан, ауыл, т.с.с.) бөлінеді (ол бірліктер әр елде түрліше аталады); мемлекеттің шекарасы анық белгіленген аумағы болады; мемлекеттің әскерді, полицияны, сотты, басқа мемлекеттік мекемелерде қызмет істейтін шенеуніктерді ұстау үшін салық жинайды; мемлекет заңдар және басқа нормативтік-құқықтық актілер шығарады, солардың көмегімен қоғамда тәртіп орнатады.
#10 слайд
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері
бірнеше Мемлекетаралық
экономикалық одақтарға: Кедендік
одаққа (1995), Шанхай ынтымақтастық
ұйымына (2001), Еуроазия
экономикалық одағына (2002), Орталық
Азия ынтымақтастық ұйымына (2004)
мүше болды.
10 слайд
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері бірнеше Мемлекетаралық экономикалық одақтарға: Кедендік одаққа (1995), Шанхай ынтымақтастық ұйымына (2001), Еуроазия экономикалық одағына (2002), Орталық Азия ынтымақтастық ұйымына (2004) мүше болды.
#11 слайд
Құқықтың екі түрлі түсінігі болады:
біріншісі – құқықтың обьективтік
түсінігі, қоғамның обьективтік
дамуына сәйкес жаңа қатынастардың
қалыптасуы;
екіншісі – құқықтың субьективтік
түсінігі обьективтік қалыптасқан
қатынастарды реттейтін, басқаратын
нормативтік актілерді уақытында
қабылдап бекіту.
11 слайд
Құқықтың екі түрлі түсінігі болады: біріншісі – құқықтың обьективтік түсінігі, қоғамның обьективтік дамуына сәйкес жаңа қатынастардың қалыптасуы; екіншісі – құқықтың субьективтік түсінігі обьективтік қалыптасқан қатынастарды реттейтін, басқаратын нормативтік актілерді уақытында қабылдап бекіту.
#12 слайд
Рұқсат беру
Міндеттеу
Ұсыныс
12 слайд
Рұқсат беру Міндеттеу Ұсыныс
#13 слайд
Вето құқығы (ағылш. right of
veto) - Мемлекет басшысының
(монарх немесе президенттің),
парламент қабылдаған заңға
қол қоюдан немесе әрекетке
ендіруден бас тaртатын
субъективті құқығы
13 слайд
Вето құқығы (ағылш. right of veto) - Мемлекет басшысының (монарх немесе президенттің), парламент қабылдаған заңға қол қоюдан немесе әрекетке ендіруден бас тaртатын субъективті құқығы
#14 слайд
Империативтік әдіс тыйым салу,
міндеттеу
Диспозитивтік әдіс тараптардың теңдігі,
14 слайд
Империативтік әдіс тыйым салу, міндеттеу Диспозитивтік әдіс тараптардың теңдігі,
#15 слайд
Құқықтық норманың құрылымы мынадай үш
түрлі элементтен
тұрады: гипотеза, диспозиция және санкция
'''Гипотеза''' қылмыстық заңда негізінен жалпы
бөлі мге қатысты. Яғни, құқық нормалары
қолданатын гипотезаны, қылмыстық заңда
жалпы бөлім баптары іске асырады. Мысалы,
белгілі бір адам занда көрсетілген жасқа толып,
қылмысты қасақана немесе абайсыздықпен
жасаса және қылмыс жасаған сәтінде
жауаптылыққа қабілетті болып танылса,
қылмыстық жауаптылыққа тартылуы мүмкін.
15 слайд
Құқықтық норманың құрылымы мынадай үш түрлі элементтен тұрады: гипотеза, диспозиция және санкция '''Гипотеза''' қылмыстық заңда негізінен жалпы бөлі мге қатысты. Яғни, құқық нормалары қолданатын гипотезаны, қылмыстық заңда жалпы бөлім баптары іске асырады. Мысалы, белгілі бір адам занда көрсетілген жасқа толып, қылмысты қасақана немесе абайсыздықпен жасаса және қылмыс жасаған сәтінде жауаптылыққа қабілетті болып танылса, қылмыстық жауаптылыққа тартылуы мүмкін.
#16 слайд
2. '''Диспозиция''' —тұлғаның азаматтық
құқық бұзушылық (деликттер) үшін жауап
беру қабілеті. Деликтқабілеттілік белгілі бір
жастан бастап пайда болады. Мысалы,
азаматтық жауапкершілік 14 жастан бастап
туындайды
Неге рұрсат жоқ? Деген сұраққа жауап
береді
3. '''Санкция''' — ерекше бөлім баптарында
белгіленген жазаның түрі мен мөлшерін
анықтайды. Қылмыстық заңның баптарында
санкцияның екі түрі қолданылады:
салыстырмалы-айқындалған (относительно-
определенные) және балама
(альтернативные).
16 слайд
2. '''Диспозиция''' —тұлғаның азаматтық құқық бұзушылық (деликттер) үшін жауап беру қабілеті. Деликтқабілеттілік белгілі бір жастан бастап пайда болады. Мысалы, азаматтық жауапкершілік 14 жастан бастап туындайды Неге рұрсат жоқ? Деген сұраққа жауап береді 3. '''Санкция''' — ерекше бөлім баптарында белгіленген жазаның түрі мен мөлшерін анықтайды. Қылмыстық заңның баптарында санкцияның екі түрі қолданылады: салыстырмалы-айқындалған (относительно- определенные) және балама (альтернативные).
#17 слайд
17 слайд
#18 слайд
18 слайд
#19 слайд
Әркімнің өмір сүруге құқығы бар. (15 бап);
Әркім өзінің жеке басының бостандығына құқығы
бар. (16 бап);
Әркім өзінің қай ұлтқа, қай партияға және қай
дінге жататынын өзі анықтауға және оны көрсету-
көрсетпеуге хақылы. (19 бап);
Қазақстан Республикасы азаматтарының
денсаулығын сақтауға құқығы бар.(29бап);
Азаматтардың мемлекеттік оқу орындарында тегін
орта білім алуына кепілдік беріледі. Орта білім алу
міндетті (30 бап).
19 слайд
Әркімнің өмір сүруге құқығы бар. (15 бап); Әркім өзінің жеке басының бостандығына құқығы бар. (16 бап); Әркім өзінің қай ұлтқа, қай партияға және қай дінге жататынын өзі анықтауға және оны көрсету- көрсетпеуге хақылы. (19 бап); Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы бар.(29бап); Азаматтардың мемлекеттік оқу орындарында тегін орта білім алуына кепілдік беріледі. Орта білім алу міндетті (30 бап).
#20 слайд
Құқықтардың
атаулары
Дұрыс
жауаптар
Құқықтар
Жеке
құқықтар және
бостандықтар
1. Әркімнің өмір сүруге құқығы;
2. Әркім өзінің қай ұлтқа, қай дінге
жататынын анықтауға құқығы;
Экономикалық
құқықтар
3. Денсаулығын сақтауға құқығы;
4. Тегін орта білім алуға құқығы;
5. Жеке меншігіне құқығы;
Әлеуметтік
құқықтар
6. Мемлекеттік қызметке кіруге тең құқығы;
Саяси партияларға кіру құқығы;
7. Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне;
Мәдени
құқықтар
8. Әркімнің тынығу (демалуға) құқығы бар;
9. Әркімнің ана тілі мен төл мәдениетін
пайдалануға;
Саяси
құқықтар
10. Әркімнің еңбек ету бостандығына,
қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауына
құқығы.
20 слайд
Құқықтардың атаулары Дұрыс жауаптар Құқықтар Жеке құқықтар және бостандықтар 1. Әркімнің өмір сүруге құқығы; 2. Әркім өзінің қай ұлтқа, қай дінге жататынын анықтауға құқығы; Экономикалық құқықтар 3. Денсаулығын сақтауға құқығы; 4. Тегін орта білім алуға құқығы; 5. Жеке меншігіне құқығы; Әлеуметтік құқықтар 6. Мемлекеттік қызметке кіруге тең құқығы; Саяси партияларға кіру құқығы; 7. Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне; Мәдени құқықтар 8. Әркімнің тынығу (демалуға) құқығы бар; 9. Әркімнің ана тілі мен төл мәдениетін пайдалануға; Саяси құқықтар 10. Әркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауына құқығы.
#21 слайд
Құқықтардың
атаулары
Дұрыс
жауаптар
Құқықтар
Жеке құқықтар
және
бостандықтар
1, 2 1. Әркімнің өмір сүруге құқығы;
2. Әркім өзінің қай ұлтқа, қай дінге
жататынын анықтауға құқығы;
Экономикалық
құқықтар
5, 7 3. Денсаулығын сақтауға құқығы;
4. Тегін орта білім алуға құқығы;
5. Жеке меншігіне құқығы;
Әлеуметтік
құқықтар
3, 4, 8, 106. Мемлекеттік қызметке кіруге тең
құқығы; Саяси партияларға кіру құқығы;
7. Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне;
Мәдени
құқықтар
9 8. Әркімнің тынығу (демалуға) құқығы бар;
9. Әркімнің ана тілі мен төл мәдениетін
пайдалануға;
Саяси
құқықтар
6 10. Әркімнің еңбек ету бостандығына,
қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауына
құқығы.
21 слайд
Құқықтардың атаулары Дұрыс жауаптар Құқықтар Жеке құқықтар және бостандықтар 1, 2 1. Әркімнің өмір сүруге құқығы; 2. Әркім өзінің қай ұлтқа, қай дінге жататынын анықтауға құқығы; Экономикалық құқықтар 5, 7 3. Денсаулығын сақтауға құқығы; 4. Тегін орта білім алуға құқығы; 5. Жеке меншігіне құқығы; Әлеуметтік құқықтар 3, 4, 8, 106. Мемлекеттік қызметке кіруге тең құқығы; Саяси партияларға кіру құқығы; 7. Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне; Мәдени құқықтар 9 8. Әркімнің тынығу (демалуға) құқығы бар; 9. Әркімнің ана тілі мен төл мәдениетін пайдалануға; Саяси құқықтар 6 10. Әркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауына құқығы.
#22 слайд
22 слайд
#23 слайд
Мысалдар Міндет Құқық
1. Заң мен сот алдында жұрттың бәрі тең
(14 бап).
2. Қазақстан Республикасының
Конституциясын және заңдарын сақтау
(34 бап);
3. Басқа адамдардың құқықтарын
құрметтеу (34 бап);
4. Мемлекеттік рәміздерін құрметтеу(34
бап);
5. Шығармашылық еркіндігіне кепілдік
беріледі (20 бап);
6. Қазақстан Республикасын қорғау (36
бап);
7. Мәдени мұраларды сақтау (37 бап);
8. Табиғатты сақтау (38 бап).
23 слайд
Мысалдар Міндет Құқық 1. Заң мен сот алдында жұрттың бәрі тең (14 бап). 2. Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтау (34 бап); 3. Басқа адамдардың құқықтарын құрметтеу (34 бап); 4. Мемлекеттік рәміздерін құрметтеу(34 бап); 5. Шығармашылық еркіндігіне кепілдік беріледі (20 бап); 6. Қазақстан Республикасын қорғау (36 бап); 7. Мәдени мұраларды сақтау (37 бап); 8. Табиғатты сақтау (38 бап).
#24 слайд
Міндет Құқық
1. Заң мен сот алдында жұрттың бәрі тең
(14 бап).
2. Қазақстан Республикасының
Конституциясын және заңдарын сақтау
(34 бап); +
+
3. Басқа адамдардың құқықтарын
құрметтеу (34 бап);
4. Мемлекеттік рәміздерін құрметтеу(34
бап);
+
+
5. Шығармашылық еркіндігіне кепілдік
беріледі (20 бап);
6. Қазақстан Республикасын қорғау (36
бап);
-
+
7. Мәдени мұраларды сақтау (37 бап);
8. Табиғатты сақтау (38 бап).
+
+
24 слайд
Міндет Құқық 1. Заң мен сот алдында жұрттың бәрі тең (14 бап). 2. Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтау (34 бап); + + 3. Басқа адамдардың құқықтарын құрметтеу (34 бап); 4. Мемлекеттік рәміздерін құрметтеу(34 бап); + + 5. Шығармашылық еркіндігіне кепілдік беріледі (20 бап); 6. Қазақстан Республикасын қорғау (36 бап); - + 7. Мәдени мұраларды сақтау (37 бап); 8. Табиғатты сақтау (38 бап). + +
#25 слайд
25 слайд
шағым қалдыра аласыз













