Республикалық "Электроника және схемотехника негіздері" пәнінен студенттер арасында олипиадаға қатысқаны үшін

1 слайд
Сабақтың тақырыбы:Сабақтың тақырыбы: Электр сыйымдылығы. Конденсаторлардың құрылысы және түрлері.

1 слайд

2 слайд
Физикалық диктант ( иә немесе жоқ сөздері арқылы сұраққа жауап беру ) 1.    Әраттас зарядтар бір – бірімен тартылама? 2.    Заттар үш күйде бола ма?  3.    Желді күні асфальт беті тез кебеді ме? 4.    Температураны өлшейтін құрал – вольтметр 5.    Зарядтың өлшем бірлігі – Ньютон   6.    Күшті өлшейтін құрал – термометр   7.    Джоульмен өлшенетін физикалық шама   энергия  8.    Элементар заряд мәні  1,6 10 -19 Кл   9.    Зат молекуладан тұрады? 10.   Дененің электрленуін анықтайтын аспап – электроскоп

2 слайд

3 слайд
Өткізгіш зарядының оның потенциалына қатынасымен өлшенетін шаманы оқшауланған өткізгіштің сыйымдылығы деп атайды: ХБЖ сыйымдылықтың бірлігі – фарад (Ф)

3 слайд

4 слайд
Конденсатор. Конденсатор деп жұқа диэлектрик қабатымен бөлінген екі өткізгіштен тұратын жүйені айтамыз. Ол латынның “condenso”- қоюлату, жинақтау деген сөзінен шыққан

4 слайд

5 слайд
1745 жылы Лейден қаласында неміс физигі Эвальд Юрген фон Клейст және голланд физигі Питер ван Мушенбрук тарихта ең алғашқы конденсатор – «лейден банкасын» жасады.

5 слайд

6 слайд
Конденсаторлардың түрлері

6 слайд

7 слайд
Конденсатор тең әраттас зарядтармен зарядталған екі өткізгіштен тұрады. Конденсаторды құрайтын өткізгіштер оның жапсарлары деп аталады. Жазық конденсатор екі параллель жазық пластинадан тұрады.

7 слайд

8 слайд
Конденсаторды схемада мына түрде белгілейміз:

8 слайд

9 слайд
Конденсатордың негізгі сипаттамасы оның электрсыйымдылығы болып табылады.

9 слайд

10 слайд
Конденсаторларды жапсарларының пішініне қарай: жазық, цилиндр тәріздес, шар тәріздес және т.б деп бөледі

10 слайд

11 слайд
Аталуы Сы йымдылығы Электр өрісінің кернеулігі Схемасы Жазық конденсатор d S C 0   S q E 0   Цилиндр тәріздес конденсатор 0 2  rl q E  Шар тәріздес конденсатор r C 0 4  0 2 4  r q E  S

11 слайд

12 слайд
Конденсаторлардың жалғануы: Тізбектей Параллель

12 слайд

13 слайд
Тізбектей U=U 1 +U 2 +U 3 +…+U n;

13 слайд

14 слайд
Параллель: U=U1=U2=…=Un С=С1+С2 немесе С=C1+C2+…+Cn

14 слайд

15 слайд
Зарядталған конденсатор энергиясы: - ++ ++ ++ ++ ++-- -- -- -- Е - q + q немесе

15 слайд

16 слайд
Қолданылуы Конденсаторлар катушка немесе резистормен бірге жиілікке тәуелді әртүрлі тізбек құрастыру үшін қол данылады(тербелмелі контур, кері байланыс тізбегі).  Конденсаторды жылдам разрядтау кезінде үлкен қуатты импуль алуға болады(фото жарқыл, импульстік лазерде).  Конденсатор электр зарядын көпке дейін сақтайтын болғандықтан электр энергиясын сақтаушы құрал рет інде қолданады (аккумуляторлар).  Өндірістік электротехникада реактивті қуатты толықтыру үшін қолданылады.  Конденсаторлар көп заряд жинақтай алатындықтан жапсарларындағы кернеу үлкен болады, сондықтан оны зарядталған бөлшекті үдету үшін де қолданылады.  Сыйы мдылығының өзгерісіне байланысты өлшеуіш түрлендіргіштер жасалады және т.б салаларда кең қолданыс тапқан.

16 слайд

17 слайд
Бекіту Есептер шығару: № 1 Өткізгіштердің әрқайсысында 10мкКл заряд бар. Олардың арасындагы потенциалдар айырымы 5 В. Жүйенің сыйымдылыгы қандай ?

17 слайд

18 слайд
Есеп № 1. Берілгені: q = 10мкКл U = 5 В C =? Шешуі: C = q : U C = 10 .. 10 -6 -6 : 5= 2 мкФ Жауабы: 2 мкФ.

18 слайд

19 слайд
Еске түсірейк 1. Конденсатор дегеніміз не? 2. Конденсатордың электрсыйымдылығын қалай анықтайды? 3. Конденсатордың түрлерін ата? 4. Конденсаторды қай жерде қолданады

19 слайд