Сабак Презентация

1 слайд
МЕДИЦИНАЛЫҚ ДЕОНТОЛОГИЯ-ДӘРІГЕР МЕН ПАЦИЕНТТІҢ ҚАРЫМ- ҚАТЫНАСЫНЫҢ ТҮСІНІГІ, ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ АКАДЕМИЯЛЫҚ ЭТИКА, ТҮСІНІГІ, НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ ОРЫНДАҒАН:YESIL MARAL ҚАБЫЛДАҒАН: РАУШАН «Астана медицина университеті» АҚ «Қоғамдық денсаулық және денсаулық сақтау»Биоэтика   Астана 2024

2 слайд
ЖОСПАРЫ: І. КІРІСПЕ. ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ: 1. МЕДИЦИНАЛЫҚ ДЕОНТОЛОГИЯ-ДӘРІГЕР МЕН ПАЦИЕНТТІҢ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫНЫҢ ТҮСІНІГІ 2. ДОЕНТОЛОГИЯ МОДЕЛЬДЕРДІ 3. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ АКАДЕМИЯЛЫҚ ЭТИКА, ТҮСІНІГІ 4. ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ АКАДЕМИЯЛЫҚ ЭТИКАНЫҢ НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ ІІІ. ҚОРЫТЫНДЫ. І V . ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.

3 слайд
ДЕОНТОЛОГИЯ • МЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКАНЫҢ ҚҰРАМДАС БѲЛІГІ ДЕОНТОЛОГИЯ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. БҰЛ ЖАҢА ҒЫЛЫМ САЛАСЫ XIX ҒАСЫРДЫҢ БАСЫНДА ПАЙДА БОЛДЫ (ГРЕКШЕ D ЕО N ТИІСТІ; L О G О S - ҒЫЛЫМ, ІЛІМ). ДЕОНТОЛОГИЯ ТЕРМИНІ ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГЕНІНЕ АСА КѲП БОЛТАН ЖОҚ: ӨТКЕН ҒАСЫРДЫҢ БАСЫНДА АҒЫЛШЫН ФИЛОСОФЫ И. БЕНТАМ ОНЫ АДАМНЫҢ КӘСІБИ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫ ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМНЫҢ АТАУЫ РЕТІНДЕ АУЫЗҒА АЛҒАН

4 слайд
МЕДИЦИНАЛЫҚ ДЕОНТОЛОГИЯ • МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ ҚЫЗМЕТІНІҢ МОРАЛЬДІ-ЭТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІН, ОЛАРДЫҢ РУХАНИ ЖӘНЕ ЖЕКЕ ҚАСИЕТТЕРІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАРЫН, ҚОҒАМ МЕН ХАЛЫҚ АЛДЫНДАҒЫ ЖАУАПКЕРШІЛІКТЕРІН, НАУҚАСТАРМЕН, ОЛАРДЫҢ ТУЫСТАРЫМЕН, ӘРІПТЕСТЕРІМЕН ӨЗАРА ҚАРЫМҚАТЫСТАРЫН ҚАМТИДЫ. БУҒАН ДӘРІГЕРДІҢ КӘСІБИ ТҰРҒЫДАН ӨСУ, НАУҚАСТАРДЫҢ ТІЛЕК ТАЛАПТАРЫН МЕЙЛІНШЕ ҚАНАҒАТТАНДЫРУ МАҚСАТЫМЕН ЕМДЕУ, АУРУДЫҢ АЛДЫН-АЛУ МЕКЕМЕЛЕРІНІҢ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖАТАДЫ

5 слайд
ДЕОНТОЛОГИЯ ПРИНЦИПТЕРІ • 1.ӨЗ ЕҢБЕГІНЕ СҮЙІСПЕНШІЛІК; • 2.ПАРЫЗ; • 3.БІЛІМГЕ ҰМТЫЛУ; МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ МОРАЛЬДЫҚ ПАРЫЗЫГУМАНИЗМ, ӘРҚАШАН НАУҚАСТАРҒА КӨМЕК КӨРСЕТУ,НАУҚАСТЫҢ ӨМІРІ ҮШІН КҮРЕСІП,АЗАБЫН ЖЕҢІЛДЕТУ ҚАЖЕТ.МЕДИЦИНА –ӨТЕ ЕЖЕЛГІ МАМАНДЫҚТАРДЫҢ БІРІ.«ДӘРІГЕР,ЕГЕР ЖҮЗІ ЖЫЛЫ ЖӘНЕ ШЫМЫР,ӨЗІН-ӨЗІ ЖАҚСЫ,ТАЗА ҰСТАСА,ЖАҚСЫ ЕМІ БОЛСА.МЕЙІЛІНШЕ ТАМАША,МЫРЗА,МӘНІ ЖӘНЕ АДАМ СҮЙГІШ БОЛСЫН »-ДЕП ЖАЗДЫ.ОРТА ҒАСЫРЛЫҚ ДӘУІРДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫНА ФИЛОСОФ ӘРІ ҒЫЛЫМ АВИЦЕНА- ИБН СИНА –КӨП НАЗАР АУДАРДЫ.ОНЫҢ АЙТУЫНША ,ДӘРІГЕР ҚЫРАН КӨЗ,МАМЫҚ ҚОЛДЫ ,ЖЫЛАНДАЙ САБЫРЛЫ,АРЫСТАН ЖҮРЕКТІ БОЛУ КЕРЕК.

6 слайд
МЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКА • МЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКА ( ЛАТ. Е THICA, ГРЕК ТІЛІНЕН АЛҒАНДА ETHICE - АДАМГЕРШІЛІКТІ ЗЕРДЕЛЕУ), НЕМЕСЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ ДЕОНТОЛОГИЯ ( ГРЕК DEON- ПАРЫЗ; ТЕРМИН «ДЕОНТОЛОГИЯ» СОҢҒЫ ЖЫЛДАРДАҒЫ ОТАНДЫҚ ӘДЕБИЕТТЕ КЕҢІНЕН ҚОЛДАНЫЛУДА), - МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ӨЗ КӘСІБИ МІНДЕТТЕРІН ОРЫНДАУ БАРЫСЫНДАҒЫ ҚАҒИДАЛАР МЕН ЭТИКАЛЫҚ НОРМАЛАР ЖИЫНТЫҒЫ.

7 слайд
ДӘРІГЕРЛЕРДІҢ НЕГІЗГІ РУХАНИ, АДАМГЕРШІЛК ҚАСИЕТТЕРІ РЕТІНДЕ ӨЗГЕГЕ ЖАҢАШЫРЛЫҚ, ТІЛЕКТЕСТІК, ТӨЗІМДІЛІК, ҰСТАМДЫЛЫҚ СИЯҚТЫ СИПАТТАР КӨРСЕ-ТІЛГЕН. ДӘРІГЕРЛЕРДІҢ ЕҢ БАСТЫ МІНДЕТІ АУРУ АДАМНЫҢ ӨМІРДЕН ҮМІТІН ҮЗБЕУ, СЫРҚАТТАН АЙЫҒЫП КЕТЕТІНЕ КҮМӘНСІЗ СЕНДІРУ ДЕП КӨРСЕТІЛГЕН. БҰЛАЙ БОЛУЫ ЗАҢДЫ ДА.

8 слайд
• ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКАНЫҢ ПРИНЦИПТЕРІ БИОМЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКА ТҮСІНІГІНДЕ ТҰРАҚТАЛҒАН. ОЛ МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ЖЕКЕ ТҰЛҒАСЫНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ФУНКЦИЯСЫН ҚОРҒАЙДЫ. ҚАЗІРГІ ТАҢДА «БИОМЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКА» ҮШ ТҮРДЕ НЕМЕСЕ МОДЕЛЬДЕ БЕРІЛЕДІ: 1. ГИППОКРАТ МОДЕЛЬІ. БҰЛ МОДЕЛЬДІҢ НЕГІЗГІ ПРИНЦПІ – «ЗИЯН КЕЛТІРМЕ». ДӘРІГЕР ПАЦИЕНТТІҢ ӘЛЕУМЕТТІК СЕНІМІН ЖЕҢЕДІ. МЕДИЦИНА АТАСЫ ГИППОКРАТПЕН ТҰРАҚТАНҒАН ДӘРІГЕРЛІК ПРИНЦПІ (460-377ЖЖ.), ҚАЗІРГІ ТАҢДА БЕЛГІЛІ «АНТТА» КӨРСЕТІЛГЕН. 2. ПАРАЦЕЛЬС МОДЕЛЬЛІ (1493-1541 ЖЖ.) – «ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ ЖАСАУ», ОРТА ҒАСЫРЛАРДА ПАЙДА БОЛҒАН. ОНЫҢ НЕГІЗГІ МАҒЫНАСЫ ЕМДЕУДІҢ БАРЛЫҚ ПРОЦЕССІН ҚҰРАЙТЫН ДӘРІГЕРДІҢ ПАЦИЕНТПЕН КОНТАКТІСІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. 3. ДЕОНТОЛОГИЛЫҚ МОДЕЛЬ НЕМЕСЕ ДӘРІГЕРЛІК ЭТИКА, 1840 Ж ҚҰРЫЛҒАН. (АВТОРЫ ПЕТРОВ). НЕГІЗГІ ПРИНЦПІ «МІНДЕТТІ ОРЫНДАУ». 4. БИОЭТИКА – ДӘСТҮРЛІ МЕДИЦИНАНЫҢ ЗАМАНАУИ ТҮРІ, НЕГІЗГІ ПРИНЦПІ «АДАМНЫҢ ҚҰҚЫҒЫН ЖӘНЕ МӘРТЕБЕСІН СЫЙЛАУ».

9 слайд
МЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКАНЫҢ ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ ЕРЕЖЕСІ: • • СТАЦИОНАРДА ЖӘНЕ БӨЛІМДЕ ЖҰМЫС ТӘРТІПТІ БОЛУ КЕРЕК. • СУБОРДИНАЦИЯНЫ, ЯҒНИ КІШІ МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІНІҢ ЖОҒАРҒЫ МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІНЕ ДЕГЕН ҚАТЫНАСЫН САҚТАУ КЕРЕК. • МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІ НАУҚАСҚА ДЕГЕН ҚАТЫНАСЫ ТҰРАҚТЫ БОЛУ ҚАЖЕТ

10 слайд
• ДӘРІГЕР ЖОҒАРҒЫ БІЛІКТІ МАМАН БОЛУЫ ҚАЖЕТ. НАУҚАСТЫҢ ҚАТЫСУЫМЕН БАСҚА МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ҚАТЕЛІКТЕРІН АЙТПАУЫ ТИІС. ДӘРІГЕР ДИАГНОЗДЫ, ЕМДІК ШАРАЛАРДЫҢ КӨРСЕТКІШІ МЕН ҚАРСЫ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП, ҚАЖЕТТІ ОПЕРАЦИЯ ЖАСАЛУЫН БАСҚА ДӘРІГЕРМЕН КЕҢЕСЕ ОТЫРЫП ІСКЕ АСЫРУЫ ҚАЖЕТ • ОРТА ЖӘНЕ КІШІ МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІМЕН ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖАҚСЫ БОЛУЫ ҚАЖЕТ. ДӘРІГЕР ТАКТИКАСЫН НАУҚАСТЫҢ МІНЕЗІНЕ, ОНЫҢ МӘДЕНИЕТ ДЕҢГЕЙІНЕ, АУРУ САТЫСЫНА, ПСИХИКА ЕРЕКШЕЛІГІНЕ ҚАРАЙ ЖҮРГІЗІЛУІ ТИІС. • ДӘРІГЕР НАУҚАСТЫҢ ТУЫСТАРЫМЕН БАЯЗЫ БОЛУЫ КЕРЕК, ДӘРІГЕРЛІК ҚҰПИЯНЫ САҚТАУЫ ТИІС. ЕГЕР ДЕ АУРУДЫҢ АСҚЫНҒАН ТҮРЛЕРІ БОЛҒАНДА ЖАҚЫН ТУЫСТАРЫМЕН АШЫҚ ӘҢГІМЕЛЕСУІНЕ БОЛАДЫ

11 слайд
МЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКА ҮШ НЕГІЗГІ БАҒЫТ БОЙЫНША ҚАРЫМ- ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ӘРТҮРЛІ МӘСЕЛЕЛЕРІН ЗЕРТТЕЙДІ ЖӘНЕ ШЕШЕДІ:

12 слайд
М едициналық қызметкер – Е мделуші, М едициналық қызметкер – Е мделушінің туысқандары, М едициналық қызметкер – М едициналық қызметкер

13 слайд
ДӘРІГЕР МЕН НАУҚАС • ЕМДЕУ ЖҰМЫСТАРЫ БАРЫСЫНДАҒЫ ДӘРІГЕР МЕН НАУҚАСТЫН ӨЗАРА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫНЫҢ МОРАЛЬДІ-ЭТИКАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ ДЕОНТОЛОГИЯНЫҢ МАҢЫЗДЫ ТАРМАҒЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. ЕМДЕУ МЕКЕМЕСІ ТУРАЛЫ АЛҒАШКЫ ӘСЕРДІҢ ЖАҒЫМДЫ, НЕ ЖАҒЫМСЫЗ БОЛУЫ МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІНЕ, ОСЫ ЖЕРДЕГІ ЖҰМЫС ТӘРТІБІ МЕН ЖАЙ-АХУАЛҒА БАЙЛАНЫСТЫ ҚАЛЫПТАСАДЫ. ЕМДЕУ МЕКЕМЕСІНДЕГІ ОРТА МЕН АХУАЛ НАУҚАСТАРДЫҢ КӨҢІЛ-КҮЙІНЕ, САЙЫП КЕЛГЕНДЕ, ЕМДЕУ ІСІНЕ ЗОР ЫҚПАЛЫН ТИГІЗЕДІ

14 слайд
ДӘРІГЕР- ПАЦИЕНТ   МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІ ПАЦИЕНТТЕРГЕ КӨРСЕТІЛЕТІН МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ САПАЛЫҒЫНА ЖАУАП БЕРЕДІ. ӨЗ ҚЫЗМЕТІНДЕ ОЛ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢДАРЫН, ҚОЛДАНЫСТАҒЫ НОРМАТИВТІК ҚҰЖАТТАРДЫ (МЕДИЦИНАЛЫҚ СТАНДАРТТАРДЫ) БАСШЫЛЫҚҚА АЛУҒА МІНДЕТТІ, БІРАҚ, ОСЫ НҰСҚАМАНЫҢ ТАРАПТАРЫНДА, АУРУШАҢДЫҚТАРДЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІН ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП, НАУҚАСТЫҢ МҮДДЕСІН БАСШЫЛЫҚҚА АЛУ АРҚЫЛЫ ӘР НАҚТЫ ЖАҒДАЙДА АСА ТИІМДІ БОЛЫП ТАБЫЛАТЫН ПРОФИЛАКТИКАЛАУ, ДИАГНОСТИКАЛАУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ ӘДІСТЕРІ ТАҢДАЛУЫ ҚАЖЕТ. ҚАЖЕТ БОЛҒАН ЖАҒДАЙДА МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІ ӨЗДЕРІНІҢ ӘРІПТЕСТЕРІНЕН КӨМЕК АЛУҒА ТИІС. МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІ ПАЦИЕНТТІ ҚИСЫНСЫЗ ҚАУІПКЕ ҰШЫРАТПАУЫ ТИІС, ЖӘНЕ ДЕ ӨЗ БІЛІМДЕРІН ІЗГІЛІКТІ МАҚСАТТА ҚОЛДАНУҒА БОЛМАЙДЫ. ЕМДЕУДІҢ ӘР ӘДІСІН ТАҢДАҒАН КЕЗДЕ МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРІ ЕҢ АЛДЫМЕН «ЗИЯН ТИГІЗІП ҚОЙМА» ТАЛАБЫНА СҮЙЕНУІ ТИІС.

15 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ ЖАЛПЫ ЭТИКА ДЕГЕНІМІЗ МЕНІҢ ОЙЫМША АДАМГЕРШІЛІК ТУРАЛЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК МӘНІ ТУРАЛЫ ІЛІМ. МЕДИЦИНАЛЫҚ ЭТИКА - МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ АДАМГЕРШІЛІК ҚАСИЕТТЕРІНДЕ КѲРІНІС ТАБУДА. ОЛ МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН ҚОҒАМДА АЛАТЫН ОРНЫНА БАЙЛАНЫСТЫ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ НОРМАЛАРЫН РЕТТЕЙТІН ҚАГИДАЛАР ЖИЫНТЫҒЫН ҚАМТЫП, ДӘРІГЕРДІҢ НАУҚАСТАРМЕН ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ТУЫСТАРЫМЕН ӨЗАРА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫН, ТӘН ЖӘНЕ ЖАН ТАЗАЛЫҒЫН ҚАРАСТЫРАДЫ.

16 слайд
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР: • БИОЭТИКА Т.А.АСИМОВА,А.С .САГАДИЕВ • HTTPS://IPHRAS.RU/UPLFILE/ETHICS/BIBLIO/TISH_BIOETH .HTML • HTTPS://CYBERLENINKA.RU/ARTICLE/N/BIOETIKA-KAK-SO VREMENNAYA-PRIKLADNAYA-ETIKA