Сабақ жоспары: Тоғызқұмалақ. Етіс. Өздік етіс. 6 сынып
Сабақ жоспары: Тоғызқұмалақ. Етіс. Өздік етіс. 6 сынып

#1 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Сабақтың тақырыбы:
ҚАЗАҚ ТІЛІ
6-СЫНЫПБөлім тақырыбы:
Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология
Тоғызқұмалақ. Етіс. Өздік етіс.
1 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра Сабақтың тақырыбы: ҚАЗАҚ ТІЛІ 6-СЫНЫПБөлім тақырыбы: Спорт. Белгілі спорт жұлдыздары. Морфология Тоғызқұмалақ. Етіс. Өздік етіс.
#2 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Оқу мақсат(тар)ы:
Сабақ мақсаттары:
Т/А2. Әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог,
монологтердегі (нұсқаулық, өмірбаян) көтерілген мәселені талдау;
ӘТН4. Етістіктің етіс түрлері мен салт, сабақты етістіктердің тіркесімдік
мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану.
«Тоғызқұмалақ» атты әлеуметтік-мәдени тақырыбына байланысты мәтінде
көтерілген мәселені талдау, етістіктің етіс түрлері мен салт, сабақты
етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім
барысында қолдану.
2 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра Оқу мақсат(тар)ы: Сабақ мақсаттары: Т/А2. Әлеуметтік-мәдени, ресми-іскери тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (нұсқаулық, өмірбаян) көтерілген мәселені талдау; ӘТН4. Етістіктің етіс түрлері мен салт, сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану. «Тоғызқұмалақ» атты әлеуметтік-мәдени тақырыбына байланысты мәтінде көтерілген мәселені талдау, етістіктің етіс түрлері мен салт, сабақты етістіктердің тіркесімдік мүмкіндігін ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдану.
#3 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Бағалау
критерийлері:
• мәтін мазмұнын түсінеді;
• мәтінде көтерілген мәселені талдайды;
• өздік етісті және салт, сабақты етістіктерді ажырата алады;
• оларды ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдана алады.
3 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра Бағалау критерийлері: • мәтін мазмұнын түсінеді; • мәтінде көтерілген мәселені талдайды; • өздік етісті және салт, сабақты етістіктерді ажырата алады; • оларды ауызша және жазбаша тілдесім барысында қолдана алады.
#4 слайд
ЖҰМБАҚ ШЕШУІН ТАУЫП, САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫН АНЫҚТАЙЫҚ.
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Екі атасы бар,
Он сегіз анасы бар.
Он сегіз анасының
әрқайсысында
Тоғыз-тоғыздан
баласы бар.
4 слайд
ЖҰМБАҚ ШЕШУІН ТАУЫП, САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫН АНЫҚТАЙЫҚ. 37 Частных детских сада 43 Мини-центра Екі атасы бар, Он сегіз анасы бар. Он сегіз анасының әрқайсысында Тоғыз-тоғыздан баласы бар.
#5 слайд
ЖҰМБАҚТЫҢ ЖАУАБЫ
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Екі атасы бар,
Он сегіз анасы бар.
Он сегіз анасының
әрқайсысында
Тоғыз-тоғыздан
баласы бар.
5 слайд
ЖҰМБАҚТЫҢ ЖАУАБЫ 37 Частных детских сада 43 Мини-центра Екі атасы бар, Он сегіз анасы бар. Он сегіз анасының әрқайсысында Тоғыз-тоғыздан баласы бар.
#6 слайд
ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІКПЕН ЖҰМЫС
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Дүниетаным – білім, ой-сана.
Өркениет - мұнда: мәдениет деген мағынада.
Зияткерлік – адамның ақыл-ой қабілетін дамытуға бағытталған
дегенді білдіреді.
6 слайд
ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІКПЕН ЖҰМЫС 37 Частных детских сада 43 Мини-центра Дүниетаным – білім, ой-сана. Өркениет - мұнда: мәдениет деген мағынада. Зияткерлік – адамның ақыл-ой қабілетін дамытуға бағытталған дегенді білдіреді.
#7 слайд
Мәтінді мұқият тыңда
37
Частных детских
сада
43
Мини-центраӘлемнің түкпір-түкпірінде адамзаттың қолымен, ақыл-ойымен жасалған зияткерлік
ойындар мыңдап саналады. Қазіргі деректер бойынша зияткерлік спорттың алғашқы үлгілері
осыдан 3,5 мың жыл бұрын Африка мен Азия жерінде пайда болған. Археологтердің қазба
жұмысы нәтижесінде табылған ойын тақтасы, шар типтес заттар сол уақыттың аралығын
көрсетеді. Сондай түркілік өркениеттің қайталанбас үлгілерінің бірі – тоғызқұмалақ.
Тоғызқұмалақ – әлемдік мәдениеттің озық үлгілерімен бой теңестіре алатын рухани
ойын, логикалық ойлау спорты. Бұл спорттың басты мақсаты – адам ақыл-ойын дамытуға
ықпал ету. Түркі халықтарының ұрпақ тәрбиесіне жауапкершілікпен қарайтынына осы
ойынның өзі дәлел бола алады. Жасөспірімнің дене күшінің мол болуымен қатар, ақылды
болуына да көп мән берген бабаларымыз осы ойынды ойлап тапқан.
7 слайд
Мәтінді мұқият тыңда 37 Частных детских сада 43 Мини-центраӘлемнің түкпір-түкпірінде адамзаттың қолымен, ақыл-ойымен жасалған зияткерлік ойындар мыңдап саналады. Қазіргі деректер бойынша зияткерлік спорттың алғашқы үлгілері осыдан 3,5 мың жыл бұрын Африка мен Азия жерінде пайда болған. Археологтердің қазба жұмысы нәтижесінде табылған ойын тақтасы, шар типтес заттар сол уақыттың аралығын көрсетеді. Сондай түркілік өркениеттің қайталанбас үлгілерінің бірі – тоғызқұмалақ. Тоғызқұмалақ – әлемдік мәдениеттің озық үлгілерімен бой теңестіре алатын рухани ойын, логикалық ойлау спорты. Бұл спорттың басты мақсаты – адам ақыл-ойын дамытуға ықпал ету. Түркі халықтарының ұрпақ тәрбиесіне жауапкершілікпен қарайтынына осы ойынның өзі дәлел бола алады. Жасөспірімнің дене күшінің мол болуымен қатар, ақылды болуына да көп мән берген бабаларымыз осы ойынды ойлап тапқан.
#8 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
«Тоғызқұмалақ – қазақтың ерте заманнан келе жатқан спорттық ойындарының бірі. Бұл
ойынды қазақтардан басқа қырғыздар, қарақалпақтар, алтайлықтар да ойнайды»,- дейді зерттеуші
Т.Сұлтанбеков. Сонымен қатар Түркия, Түрікменстан, Өзбекстанның кейбір аудандарында да бұл
ойынның ойналатыны туралы мәліметтер бар. Тек ойын атауында кейбір өзгешеліктер кездеседі.
Мәселен, тоғызқұмалақты қырғыздар «тогузкоргоол» десе, Ақтеңіз жағалауындағы кейбір көшпелі
түрік тайпалары «тогузташ» деп атайды.
Тоғызқұмалақ – шахмат, дойбы ойындары сияқты адамнан шыдамдылықты, терең және
логикалық ойлауды қажет ететін ақыл-ой спорты. Алғашқы кезде бұның үш отау, бес отау, жеті
отаулық шағын үлгілері болса, бүгінгі күні біз бұл ойынды жетілген тоғыз отаулық классикалық
ережесімен ойнап жүрміз.
Тоғызқұмалақ ойынын тек спорт, өнер, ғылым ретінде қарастыруға болмайды. Ол – ата-
бабаларымыздың дүниетанымы, ұрпаққа қалдырған ақыл-ой мұрасы.
«Таңғажайып тоғызқұмалақ» кітабынан
8 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра «Тоғызқұмалақ – қазақтың ерте заманнан келе жатқан спорттық ойындарының бірі. Бұл ойынды қазақтардан басқа қырғыздар, қарақалпақтар, алтайлықтар да ойнайды»,- дейді зерттеуші Т.Сұлтанбеков. Сонымен қатар Түркия, Түрікменстан, Өзбекстанның кейбір аудандарында да бұл ойынның ойналатыны туралы мәліметтер бар. Тек ойын атауында кейбір өзгешеліктер кездеседі. Мәселен, тоғызқұмалақты қырғыздар «тогузкоргоол» десе, Ақтеңіз жағалауындағы кейбір көшпелі түрік тайпалары «тогузташ» деп атайды. Тоғызқұмалақ – шахмат, дойбы ойындары сияқты адамнан шыдамдылықты, терең және логикалық ойлауды қажет ететін ақыл-ой спорты. Алғашқы кезде бұның үш отау, бес отау, жеті отаулық шағын үлгілері болса, бүгінгі күні біз бұл ойынды жетілген тоғыз отаулық классикалық ережесімен ойнап жүрміз. Тоғызқұмалақ ойынын тек спорт, өнер, ғылым ретінде қарастыруға болмайды. Ол – ата- бабаларымыздың дүниетанымы, ұрпаққа қалдырған ақыл-ой мұрасы. «Таңғажайып тоғызқұмалақ» кітабынан
#9 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
1-тапсырма. Мәтін мазмұнына сәйкес ақпараттың дұрыс-бұрыстығын анықта.
Ақпарат дұрысбұрыс
Зияткерлік спорттың алғашқы үлгілері осыдан 3,5 мың жыл бұрын
Африка мен Азия жерінде пайда болған.
Тоғызқұмалақты қырғыздар «тогузташ» деп атайды.
Тоғызқұмалақ ойыны адамның ақыл-ойын дамытуға ықпал етеді.
Бүгінгі күні біз бұл ойынды жеті отаулық ережемен ойнап жүрміз.
Дескрипторы:
•мәтін мазмұнын түсінеді;
•ақпараттың дұрыс-бұрыстығын анықтайды.
9 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра 1-тапсырма. Мәтін мазмұнына сәйкес ақпараттың дұрыс-бұрыстығын анықта. Ақпарат дұрысбұрыс Зияткерлік спорттың алғашқы үлгілері осыдан 3,5 мың жыл бұрын Африка мен Азия жерінде пайда болған. Тоғызқұмалақты қырғыздар «тогузташ» деп атайды. Тоғызқұмалақ ойыны адамның ақыл-ойын дамытуға ықпал етеді. Бүгінгі күні біз бұл ойынды жеті отаулық ережемен ойнап жүрміз. Дескрипторы: •мәтін мазмұнын түсінеді; •ақпараттың дұрыс-бұрыстығын анықтайды.
#10 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Өзіңді тексер. Мәтін мазмұнына сәйкес ақпараттың дұрыс-бұрыстығын
анықта.
Ақпарат дұрысбұрыс
Зияткерлік спорттың алғашқы үлгілері осыдан 3,5 мың жыл бұрын
Африка мен Азия жерінде пайда болған.
+
Тоғызқұмалақты қырғыздар «тогузташ» деп атайды. +
Тоғызқұмалақ ойыны адамның ақыл-ойын дамытуға ықпал етеді.+
Бүгінгі күні біз бұл ойынды жеті отаулық ережемен ойнап
жүрміз.
+
10 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра Өзіңді тексер. Мәтін мазмұнына сәйкес ақпараттың дұрыс-бұрыстығын анықта. Ақпарат дұрысбұрыс Зияткерлік спорттың алғашқы үлгілері осыдан 3,5 мың жыл бұрын Африка мен Азия жерінде пайда болған. + Тоғызқұмалақты қырғыздар «тогузташ» деп атайды. + Тоғызқұмалақ ойыны адамның ақыл-ойын дамытуға ықпал етеді.+ Бүгінгі күні біз бұл ойынды жеті отаулық ережемен ойнап жүрміз. +
#11 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
2-тапсырма. Мәтіндегі негізгі ойды бір сөйлеммен түйінде.
Дескрипторы:
мәтіндегі негізгі ойды анықтайды;
бір сөйлеммен түйіндеп жазады.
Үлгі: 3,5 мың жылдық тарихы бар ойын
Тоғызқұмалақ
...
...
11 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра 2-тапсырма. Мәтіндегі негізгі ойды бір сөйлеммен түйінде. Дескрипторы: мәтіндегі негізгі ойды анықтайды; бір сөйлеммен түйіндеп жазады. Үлгі: 3,5 мың жылдық тарихы бар ойын Тоғызқұмалақ ... ...
#12 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Өзіңді тексер. Мәтіндегі негізгі ақпараттарды бір сөйлеммен түйінде.
Дескрипторы:
мәтіндегі негізгі ойды анықтайды;
бір сөйлеммен түйіндеп жазады.
3,5 мың жылдық тарихы бар ойын
Тоғызқұмалақ
логикалық ойлау спорты37
Частных детских
сада
ақыл-ой мұрасы
Частных детских
сада
12 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра Өзіңді тексер. Мәтіндегі негізгі ақпараттарды бір сөйлеммен түйінде. Дескрипторы: мәтіндегі негізгі ойды анықтайды; бір сөйлеммен түйіндеп жазады. 3,5 мың жылдық тарихы бар ойын Тоғызқұмалақ логикалық ойлау спорты37 Частных детских сада ақыл-ой мұрасы Частных детских сада
#13 слайд
ӨӨӨЗДІК37
Частных детских
сада
43ІІ
ТІЛДІК БАҒДАР
ӨЗДІК ЕТІС
ӨӨӨЗДІК37
Частных детских
сада
Іс-әрекетті, қимылды тікелей өзі істейтіндігін
немесе өзі істегендігін білдіретін етіс түрі
Жасалу жолдары:
-ын: жу+ ын;
-ін: ки+ін;
-н: тара+н.
13 слайд
ӨӨӨЗДІК37 Частных детских сада 43ІІ ТІЛДІК БАҒДАР ӨЗДІК ЕТІС ӨӨӨЗДІК37 Частных детских сада Іс-әрекетті, қимылды тікелей өзі істейтіндігін немесе өзі істегендігін білдіретін етіс түрі Жасалу жолдары: -ын: жу+ ын; -ін: ки+ін; -н: тара+н.
#14 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
3-тапсырма. Берілген сөздерден өздік етіс жасаңдар.
Дескрипторы:
өздік етістің ережесін, жасалу жолын біледі;
өздік етістің жұрнақтарын дұрыс қолданады.
Көр, сүрт, сәнде, тара, ора.
14 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра 3-тапсырма. Берілген сөздерден өздік етіс жасаңдар. Дескрипторы: өздік етістің ережесін, жасалу жолын біледі; өздік етістің жұрнақтарын дұрыс қолданады. Көр, сүрт, сәнде, тара, ора.
#15 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Өзіңді тексер. Берілген сөздерден өздік етіс жасаңдар.
Дескрипторы:
өздік етістің ережесін, жасалу жолын біледі;
өздік етістің жұрнақтарын дұрыс қолданады.
Көр+ін, сүрт+ін, сәнде+н, тара+н, ора+н.
15 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра Өзіңді тексер. Берілген сөздерден өздік етіс жасаңдар. Дескрипторы: өздік етістің ережесін, жасалу жолын біледі; өздік етістің жұрнақтарын дұрыс қолданады. Көр+ін, сүрт+ін, сәнде+н, тара+н, ора+н.
#16 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
4-тапсырма. Берілген сөздерден салт және сабақты етістіктерді ажыратып, тоғызқұмалақ
тақтасының екі бетіне жинақта.
Дескрипторы:
•Салт, сабақты етістікті ажыратады.
сана
салт етістік
сабақты етістік
ойлан
көрсет
кездеседі
табылған
ойна
16 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра 4-тапсырма. Берілген сөздерден салт және сабақты етістіктерді ажыратып, тоғызқұмалақ тақтасының екі бетіне жинақта. Дескрипторы: •Салт, сабақты етістікті ажыратады. сана салт етістік сабақты етістік ойлан көрсет кездеседі табылған ойна
#17 слайд
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Өзіңді тексер. Берілген сөздерден салт және сабақты етістіктерді ажыратып, тоғызқұмалақ
тақтасының екі бетіне жинақта.
Дескрипторы:
•Салт, сабақты етістікті ажыратады.
сана
салт етістік
сабақты етістік
ойлан
көрсет
кездеседі табылған
ойна
17 слайд
37 Частных детских сада 43 Мини-центра Өзіңді тексер. Берілген сөздерден салт және сабақты етістіктерді ажыратып, тоғызқұмалақ тақтасының екі бетіне жинақта. Дескрипторы: •Салт, сабақты етістікті ажыратады. сана салт етістік сабақты етістік ойлан көрсет кездеседі табылған ойна
#18 слайд
Бекіту:
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
тоғызқұмалақ ойыны туралы мәлімет алдыңыздар.
мәтіндегі мәселені талдай алдыңыздар.
өздік етісті және салт, сабақты етістіктерді
ажыратып, қолдана алдыңыздар.
18 слайд
Бекіту: 37 Частных детских сада 43 Мини-центра тоғызқұмалақ ойыны туралы мәлімет алдыңыздар. мәтіндегі мәселені талдай алдыңыздар. өздік етісті және салт, сабақты етістіктерді ажыратып, қолдана алдыңыздар.
#19 слайд
Қосымша тапсырма.
37
Частных детских
сада
43
Мини-центра
Өзіңе ұнайтын қазақ халқының ұлттық спорт ойыны туралы
мәлімет жинақта.
19 слайд
Қосымша тапсырма. 37 Частных детских сада 43 Мини-центра Өзіңе ұнайтын қазақ халқының ұлттық спорт ойыны туралы мәлімет жинақта.
шағым қалдыра аласыз













