Материалдар / Сабақтан тыс шара Дәрілік өсімдіктер
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Сабақтан тыс шара Дәрілік өсімдіктер

Материал туралы қысқаша түсінік
Бұл презентацияны оқушыларға, ата-аналарға сабақтан тыс шара ретінде пайдалануға болады.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
06 Маусым 2019
516
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
img_page_1
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

1 слайд

 Соған қарамастан адамдар пайдаланып жүрген дәрілік шөптердің бәрі бірдей медициналық тұрғыдан өз ба

2 слайд
 Соған қарамастан адамдар пайдаланып жүрген дәрілік шөптердің бәрі бірдей медициналық тұрғыдан өз бағасын алған , жоқ ал ондай шөп қолында барлар кебіне . оны қате пайдаланады Өз өлкеңіздегі осындай шөптерді зерттеуге тырысыңыз және қайсысының емдік қасиеті бар . екенін анықтаңыз  , Кейбір дәрілік шөптер егер оларды ұсынылғанынан артық мөлшерде , . қабылдаған жағдайда өте улы келеді Бұл , орайда осы заманғы дәрілер әлдеқайда , қауіпсіз себебі олардың мөлшерін оңай . анықтауға болады

 (Дәрілік өсімдіктер Plantae medicinalis ) шипалы – өсімдіктер медицинада және мал дәрігерліг

3 слайд
 (Дәрілік өсімдіктер Plantae medicinalis ) шипалы – өсімдіктер медицинада және мал дәрігерлігінде емдеу және аурудың алдын алу . мақсатында қолданылатын өсімдіктер Дәрілік өсімдіктердің емдік қасиеті олардың , , құрамында стероид тритерпен алкалоид пен , , гликозидтердің витаминдердің эфир майлары мен тұтқыр заттар сияқты түрлі химиялық қосылыстардың болуына . байланысты  , Дәрілік өсімдіктер кептірілген шөп т ұ , нба , , , . . қайнатынды шай ұнтақ т б түрінде . қолданылады Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік . , , өсімдіктер бөлек іріктеледі Дәріні көбінесе . жабайы өсімдіктерден алады Көптеген . өсімдіктердің емдік қасиеттері бар Оларды . дәрілік өсімдіктер дейді Осы заманғы кейбір ең таңдаулы дәрілер жабайы шөптерден . жасалған

Ө сімдіктер дің д әрілік қасиет терінің негізі Алкалоидтар Гликозидтар Кумариндер Флавоноидтар Дубильді заттарЭфир майла

4 слайд
Ө сімдіктер дің д әрілік қасиет терінің негізі Алкалоидтар Гликозидтар Кумариндер Флавоноидтар Дубильді заттарЭфир майлары

 Алкалоидтар Құрамында азотты органикалық қосылыстары бар негізді . заттар Өзінің атын арабтың “ ”-

5 слайд
 Алкалоидтар Құрамында азотты органикалық қосылыстары бар негізді . заттар Өзінің атын арабтың “ ”- “ ”- алкалис негіз және гектің ейдос , ұқсас яғни негізе ұқсас деген сөзінен . алған 2 Қазір алкалоидтардың , мыңнан астам түрлері белгілі 30- олардың нан астамы медицинада . қолданылады Негізінен жүйкені қоздыру және басу үшін , қолданылады қан қысымын – , көтеріп түсіреді - сондай ақ . бактерицидті қасиеттері де бар 0,2-0,5% Өсімдік құрамында . мөлшерінде кездеседі Барбаристің – - 15% көкбояу тамырында ол .

 Гликозидтер Қант малекуласы мен гликозидтті гидроксилдің басқа - химиялық қосылыстар агликондар немес

6 слайд
 Гликозидтер Қант малекуласы мен гликозидтті гидроксилдің басқа - химиялық қосылыстар агликондар немесе гениндермен . қосылған күрделі қосылысты зат Медицинада олар негізінен жүрек . ауруларына қолданаады Қазір гликозидтер мен олардың 150 агликондарының түрі белгілі . болып отыр Олар негізінен өте . ащы дәмді болып келеді Ең көп қолданылатыны - - К строфантин мен інжугүл жапырақтары - нан – алынатын конвалятоксин және кендірдің тамырынан алынатын . цимарин заттары

 Флавоноидтар “ ”-Өз атын латынның флавиум . сары деген сөзінен алған Негізен түрлі химиялық қосылыстард

7 слайд
 Флавоноидтар “ ”-Өз атын латынның флавиум . сары деген сөзінен алған Негізен түрлі химиялық қосылыстардан . тұратын фенолды заттар Көпшілік флавоноидтер , бактерицидттік жараны жазу . - үшін қолданылады Сондай ақ ағзадағы радиоактивті заттарды . шығаруға қолданылады Залалсыз бояғыштар негізінде тамақ . өнеркәсібінде көп қолданылады

 Дубильді заттар , теріні қатайту сапасын көтеру . мақсатында қолданылады 10-20% 70%- Өсімдіктерде кейде

8 слайд
 Дубильді заттар , теріні қатайту сапасын көтеру . мақсатында қолданылады 10-20% 70%- Өсімдіктерде кейде ке . дейін кездеседі екен Медицинада жараның үстінің тез бітуі үшін және олардың сілемейлі қабатына микроағзалардың түспеуі үшін . қолданылады Кей түрлері улануға . қарсы да қолданылады

 Кумариндер Алғаш рет кумарин Оңтүстік Америкада өсетін кумаруна (Dipterix odorata) . ағашынан алынған

9 слайд
 Кумариндер Алғаш рет кумарин Оңтүстік Америкада өсетін кумаруна (Dipterix odorata) . ағашынан алынған - . Ең негізі кумарин ядросы Жарықта түсін өзгертетін . қасиеттері бар Медицинада , ағзаның өсуіне қатерлі ісіктің , алдын алуға антибиотиктік . қасиеттерімен пайдалы

 Эфир майлары , . Ұшқыр иісті зат Өсімдіктерден . алынады Сезім мүшелеріне тез , әсер етіп кейде о

10 слайд
 Эфир майлары , . Ұшқыр иісті зат Өсімдіктерден . алынады Сезім мүшелеріне тез , әсер етіп кейде оң кейде кері әсер . етуі мүмкін Медицинада , дезинфициялау бактерицидтік қасиеті және қақырық түсіру , үшін пайдаланады бүйрек пен зәр . шығару ағзаларын қоздырады Көбінесе басқа иісті басу үшін . қолданылады

Қазіргі таңда медицинада қолданылатын 600- ге жуық өсімдіктердің түрлері белгілі

11 слайд
Қазіргі таңда медицинада қолданылатын 600- ге жуық өсімдіктердің түрлері белгілі

 Дәрілік т Дәрілік т үймедақ үймедақ (Matricaria (Matricaria chamomilla)chamomilla) 350- Түймедақтың жалпы

12 слайд
 Дәрілік т Дәрілік т үймедақ үймедақ (Matricaria (Matricaria chamomilla)chamomilla) 350- Түймедақтың жалпы ге тарта . түрі бар Олардың үштен бір бөлігі Ресей даласында кеңінен . кездеседі Сол түрлерінің : ішіндегі ең кең таралғандары , , , римдік неміс далматтық , кавказдық парсылық . түймедақтар Ежелгі Египетте түймедақ гүлі Күн құдайы Раға . арналған Түймедақ адам жүйкесін , тыныштандырып оған түскен ауыртпалықты қалпына . келтіреді Қан қысымын қалыпты жағдайға дейін , түсіреді тағдырдың кейде « » сыйлайтын оқыс жағдайларын . жеңіл өткеруге әсер етеді

Түймедақ гүлімен қабынуға , қарсы антисептиктік қасиеттердің жиынтығын . кездестіруге болады Тек гүлді

13 слайд
Түймедақ гүлімен қабынуға , қарсы антисептиктік қасиеттердің жиынтығын . кездестіруге болады Тек гүлді , көлік жүрмейтін ауылдар мен қалалардан алыс шалғындар мен алаңқайлардан жинау . керек Оның алғашқы гүлдеген кезі , пайдалы осы кезеңде емдік . қасиеті де күшті болады , Түймедақ өттің айдалуына , тәбеттің ашылуына ықпал етіп аллергиялық компоненттерінің арқасында аллергияға қарсы . қолдануға болады , Оны өт жолдарына тас байлану әйелдердің жыныстық , , аурулары тік ішек асқазан , жарасы ауруларына пайдаланса . емі нәтижелі болады

Күрделі гүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық, кейде бір жылдық шөптесін өсімдіктер. Биіктігі 1,5 м-ге жететін, тік сабақты

14 слайд
Күрделі гүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық, кейде бір жылдық шөптесін өсімдіктер. Биіктігі 1,5 м-ге жететін, тік сабақты. . Қазақстандағы шалғынды алқаптарда, өзен, көл жағасында, жазық және таулы жерлердегі ормандарда 12 түрі өседі. Олардың ішінде ең көп тарағандары – биік андыз ( I. helenium ) және үлкен андыз ( I.grandis ). . . Бронхит және т б тыныс жолдары аурулары - мен i i ауырғанда қақырық түс ру үш н тамыры мен тамыр сабағын i i. қайнатып шед Эфир майынан жасалған препараттар i антисептикалық дәр , i қабынғанға және ш құрттарына i i қарсы дәр рет нде . қолданылады Биік андыз немесе қарандыз ( Jnulae helenium )

Бұршақ тұқымдасына жататын . көпжылдық шөптесін өсімдіктер , , Қазақстанның шөл шөлейтті 5 далалы айма

15 слайд
Бұршақ тұқымдасына жататын . көпжылдық шөптесін өсімдіктер , , Қазақстанның шөл шөлейтті 5 далалы аймақтарында өсетін .10 – 80 - , түрі бар см дей тамыры . , жуан Мияның тамыры тамырсабағы біздің дәуірімізге 2800 , дейін жыл бұрын Қытай , , Тибет Индия Жапония . медицинасында пайдаланылған Тамырынан жасалған д ә i р лер қ а қы р ық т ү i с руге ж ә i i не шт ж ү i , рг зуге қ абын ғ ан ғ а ж ә не т ү йнегенд е басу ғ а қ олдан ы . лады Глицерром препараты i , бронхиальд астма б үй рек ү i ст i i бездер н ң қ i ызмет т ө , мендегенде экзема жене аллергиял ық . . дерматит т б аурулар ғ а қ арсы . колданылады Ликвиритон преп а раты несеп айдайтын д ә i р i рет нде қ . олданылады Ми я (Glycyrrh і za)

Жиде тұқымдас . өсімдіктердің бір туысы Евразияның қоңыржай 3 . өңірінде өсетін түрі бар ,

16 слайд
Жиде тұқымдас . өсімдіктердің бір туысы Евразияның қоңыржай 3 . өңірінде өсетін түрі бар , Өзен жағасы мен таулы саздауыт жерде өсет i н өс i мд i . к Бұл биіктігі көбіне 2-6, 10-12 кейде м аласа , ағаш не бұта бұтақтары , тікенді жапырағының 2-8 , 2-8 . ұзындығы см ені мм Жабайы өс i мд i . к Жем i с i н i ң майын күй i , кке ойылған , жараға жатыр мойынының эрозиясына , - қолданылады сондай ақ i шк i жара ауруларына . қолданылады Шырғана қ немесе тікенжиде ( Hippóphae rhamnoídes)

 ЖалбызЖалбыз ( ( Mentha)Mentha) Ерінгүлділер тұқымдасына жататын көп . жылдық тамырсабақты өсімдік 10

17 слайд
 ЖалбызЖалбыз ( ( Mentha)Mentha) Ерінгүлділер тұқымдасына жататын көп . жылдық тамырсабақты өсімдік 10 , Қазақстанда түрі өседі соның ішінде дәрілік мақсатта бұрышты жалбыз қолданылады . Әртүрі , жалбыздар порфюмериялық , кондитерлік гигиеналық мақсаттарға . қолданылады Ал кермек жалбызды ӊ жапырағы мен гүл шоғынан жалбыз . эфир майы ментол алынады Ментол , , парфюмерия косметика кондитер , - өнеркәсібінде сондай ақ тіс ұнтағы мен пастасын жасауда . пайдаланылады Жүрек тамыр жүйесі ауруларына қарсы қолданылатын дәрі « » . Валидол осы ментолдан алынады

 Шайқурай ( Hypericum) Шайқурай тұқымдасына жататын . бір және көп жылдық өсімдіктер 7 . Қаз

18 слайд
 Шайқурай   ( Hypericum) Шайқурай тұқымдасына жататын . бір және көп жылдық өсімдіктер 7 . Қазақстанда түрі бар Құрамында , , , илік заттар эфир майы церилді спирт , , каротин С витамині никотин қышқылы және гиперицин бояғыш . заты бар , Тыныс органдары ауруларына , , бауырға тас байланғанда іш өткенде , қуықтың қызметі бұзылғанда , әйелдердің жыныс аурулары кезінде , кейбір қабыну процестерінде іріңді , , ісіктерге жараға шиқанға қарсы . , пайдаланады Шай қайнатып ішеді ол жүйкені тыныштандырады және кейбір түрлерін бальзам алуға . пайдаланады

Шырыштар тұқымдасына , жататын көп жылдық бұта кейде , шырмауық түріндегі мәңгі жасыл . қуаңшыл

19 слайд
Шырыштар тұқымдасына , жататын көп жылдық бұта кейде , шырмауық түріндегі мәңгі жасыл . қуаңшылыққа төзімді өсімдіктер Жас жапыра қт ар ы нан алын ғ ан шырыны м ен с п i i ирт р ң i , д жараны к ү i i, i i й кт тер н ң қ абыну ауруларын i. i емдейд Алоен ң шыр ын ы i созылмалы ш қ ату ауруына да қ . олданылады Алоеден дайындал ғ ан биостимулятор преп а i раты ауру организмн ң қ ор ғ ану функциялар ы н к ү i. i i шейтед Кепт р лген сы ғ ындысынан алын ғ i ан спиртт т ұн дырмасы немесе құ р ғ а қ i экстракты ш ж ү i i рг зет н д ә i р i рет нде қ . - олданылады Сондай а қ ас қ азанны ң тама қ i с ң i ру жұмысын жаксартады ж ә не т ә бет к ө i. теред , Алоэ немесе сабыр жүзжылдық ( Aloe)

Ерінгүлділер тұқымдасының жаужапырақ туысына жататын 70-120 , биіктігі см көп жылдық шөп . тектес

20 слайд
Ерінгүлділер тұқымдасының жаужапырақ туысына жататын 70-120 , биіктігі см көп жылдық шөп . тектес өсімдік Өсімдік 0,3% - жапырағының құрамында ға , 6-7 / дейін эфир майлары мг пайыз , 120-150 шамасында протеин / , мг пайыз аскорбин қышқылы , , , смолалар илік заттар кофеин урсол қышқылдары және басқа да . заттар болады Оның дәрілік шикізатының құрамында эфир , майлары болғандықтан оны жүйке , жүйесін тыныштандыру . ауырсынуды басу үшін қолданады - , Сондай ақ дәрілік мелиссаның , жүрек жұмысын жақсартатын орталық жүйке жүйесінің қозуын . тежейтін қасиеттері бар Дәрілік жаужапырақ немесе мелисса ( Melissa officinalis)

 КаланхКаланх oo е е (( Kalanchoe)Kalanchoe) Жасаңшөп тұқымдасына жататын , көпжылдық жақсы гүлдейті

21 слайд
 КаланхКаланх oo е е (( Kalanchoe)Kalanchoe) Жасаңшөп тұқымдасына жататын , көпжылдық жақсы гүлдейтін шөптесін . өсімдік Құрамындағы заттарының арқасында каланхоэ шырыны қан , кетуді тоқтатуға ықпал етеді сепсистің . дамуына кедергі жасайды Мұнда , , органикалық қышқылдар С Р , , , витаминдері илеу заттары каротин , , түрлі ферменттер флавоноидтар , , , , антиоксиданттар темір кальций мыс , . магний селен бар Каланхоэның антисептикалық , және бактерицидтік қасиеттері әлсіз сондықтан күшейту үшін шырынды , басқа дәрілік өсімдіктермен іріңді жара болған жағдайда тіпті антибиотиктер майларымен біріктіру . ұсынылады

Лалагүлдер тұқымдасына , жататын көп жылдық жуашықты . өсімдіктер Қазақстанда кездесетін - ( жалғыз түрі

22 слайд
Лалагүлдер тұқымдасына , жататын көп жылдық жуашықты . өсімдіктер Қазақстанда кездесетін - ( жалғыз түрі бұйра лалагүл L. martagon) - , , Алтай Тарбағатай ( ) Жетісу Жоңғар Алатауында . кездеседі Халық медицинасында пиязшықтың қайнатпасын жүйке , және бауыр ауруларына ал шикі - күйінде ревматизм мен түрлі . жараларға қолданылады Бұл өсімдіктен сонымен қатар маталарды бояйтын қара бояу . алынады   Жапырақтарын кейде , шайдың орнына ал халық , медицинасында безгек бауыр ( ) - ауруы гепатит жүрек қантамыр . жүйесін емдеуге пайдаланады Л алагүл ( Lilium)    

, Ірі әрі жуан тамыры бар жасаңшөп тұқымдасының семізот туысына жататын көп , , жылдық шөп тектес ө

23 слайд
, Ірі әрі жуан тамыры бар жасаңшөп тұқымдасының семізот туысына жататын көп , , жылдық шөп тектес өте бағалы . дәрілік өсімдік Кейбір 900 тамырының салмағы грамға . дейін жетеді Жер асты бөлігі нің жағы м , – ды иісі бар қызғылт , сары с ондықтан « » алтын тамыр « » немесе қызғылт тамыр деп . атайды Тамырына н дайындалған препараттар ми және жүрек қызметін қалпына келтіру мен жұмысқа деген қабілетін , , арттыру үшін қан аздықты ісікті қант диабетін емдеу үшін . пайдаланылады  А лтын   немесе қызғылт   семізот ( Rhodiola rosea) 

Алқалар тұқымдасына жататын бір жылдық не екі жылдық шөп , 30-70 тамырлы өсімдік биіктігі

24 слайд
Алқалар тұқымдасына жататын бір жылдық не екі жылдық шөп , 30-70 тамырлы өсімдік биіктігі см , айналасында өн бойында жұмсақ . түгі болады Құрамында орталық жүйке жүйесін тітіркендіретін , алкалоидтары бар ол көз , қарашығын үлкейтіп жібереді сондықтан көзге операция жасау . кезінде өте қажет Өзге дәріліктермен аздап қосып , пайдаланады безгектік , секілдеуге тыныштандыруға істетеді . Меңдуана ( Botsc)

Раушангүлділер тұқымдасының . 1 бір түрі Биіктігі - 3 , , м сабағы тікенді , , жапырағы қалың

25 слайд
Раушангүлділер тұқымдасының . 1 бір түрі Биіктігі - 3 , , м сабағы тікенді , , жапырағы қалың атпа тамырлы көп жылдық шала бұта . Таңқурайдан жасалған қайнатпаны дене қызуын , , түсіруге несеп жүргізуге бүйрек , , тасын шығаруға іш ауруына қант , . диабетіне өт айдауға пайдаланады , Гемоглобин мөлшерін арттыру қан , тоқтату суық тигенде дене қызуын , , , басуға іш тоқтатуға қан аздыққа , , жүйке ауруларына бронхитке . жөтелге қарсы қолданады Таңқурай жемісін табиғи қалпында немесе , кептірілген күйінде қайнатып , сусын жасап қыста тұмау кезінде . пайдаланады Кәдімгі таңқурай ( Rubus idaeus)

Қ асқыржемдер тұқымдасының інжугүл туысына жататын көп . 30 жылдық өсімдік Биіктігі , см тамыры ұзы

26 слайд
Қ асқыржемдер тұқымдасының інжугүл туысына жататын көп . 30 жылдық өсімдік Биіктігі , см тамыры ұзындығы Меруертгүлдің барлық бөлігі , тұтастай улы болып келеді соған қарамастан табиғаттағы меруертгүл . ерекше қорғауға алынған Себебі оның көктемгі әдемі , гүлімен қатар жидегі дәрілік .   мақсатта қолданылады Бұл , өсімдік дәрілік өсімдік құрамында жүрек етін . сергітетін гликозидтер бар , Меруертгүл не мамыр қынжыгүлі мамыр інжугүлі ( Convallaria majalis)

 Итмұрын ( Rōsa) Көптеген халықтарда итмұрын тұрмыстық . және ...

27 слайд
 Итмұрын ( Rōsa)   Көптеген халықтарда итмұрын тұрмыстық . және ...