Сайыс сабақ: "Электростатика" мейрамханасы
Сайыс сабақ: "Электростатика" мейрамханасы

#1 слайд
І. Ұйымдастыру бөлімі
- амандасу;
- түгендеу.
- оқушыларды 3-топқа бөлу
ІІ. Электростатика тарауын қорытындылау
“Электростатика мейрамханасы”
ІІІ. Мағынаны тану
IV. Сабақты бекіту
V. Үйге тапсырма беру
VI.Бағалау
Сабақтың жоспары:
1 слайд
І. Ұйымдастыру бөлімі - амандасу; - түгендеу. - оқушыларды 3-топқа бөлу ІІ. Электростатика тарауын қорытындылау “Электростатика мейрамханасы” ІІІ. Мағынаны тану IV. Сабақты бекіту V. Үйге тапсырма беру VI.Бағалау Сабақтың жоспары:
#2 слайд
“Электростатика”
мейрамханасы
2 слайд
“Электростатика” мейрамханасы
#3 слайд
Бүгінгі ас мәзірі:
Дәмді үй тапсырма бәліштері;
Физикалық шамалар қосылған
салат;
Ғажайып десерт;
Есептерден жасалған торт.
3 слайд
Бүгінгі ас мәзірі: Дәмді үй тапсырма бәліштері; Физикалық шамалар қосылған салат; Ғажайып десерт; Есептерден жасалған торт.
#4 слайд
Дәмді үй тапсырма
бәліштері
Әрбір үстелге «үй тапсырмасын тексеру»
бәліштері таратылады, тарау бойынша үшін 3
үстелге ортақ 10 сұрақтан тұратын тест
тапсырмалары беріледі.
4 слайд
Дәмді үй тапсырма бәліштері Әрбір үстелге «үй тапсырмасын тексеру» бәліштері таратылады, тарау бойынша үшін 3 үстелге ортақ 10 сұрақтан тұратын тест тапсырмалары беріледі.
#5 слайд
1.Электр өріс кернеулігінің өрнегі?
UdEEFqEC
q
F
EВqdEА );););)
2. Зарядтардың өзара әрекеттесуін зерттегенде, Кулон
А) зарядталған бөлшектердің үдеткішін қолдады;
В) иінді таразыны қолданды;
С) иірілмелі таразыны қолданды;
Е) зарядталған пластиналар қолданды.
3. Электр өрісіндегі Кл нүктелік зарядтың 10 см қашықтықтағы кернеулігін
анықта. (к=9*109 Нм2/Кл2).
КлНЕКлНСКлНВКлНА /10*7,2);/10*7,2);/10*7,2);/10*7,2)
3654
4. электр өрісіндегі зарядтың орын ауыстыру жұмысы нолге тең
болатын жағдайды көрсет.
А) Күш сызығының бойымен зарядтың орын ауыстыруында;
В) кез келген электростатикалық өрістегі кез келген тұйық траектория
бойынша орын ауыстырғанда;
С) өрістегі кез келген тұйық емес траектория бойынша нүктелік зарядтың
орын ауыстыруына; Е) әрқашан нолге тең.
5 слайд
1.Электр өріс кернеулігінің өрнегі? UdEEFqEC q F EВqdEА );););) 2. Зарядтардың өзара әрекеттесуін зерттегенде, Кулон А) зарядталған бөлшектердің үдеткішін қолдады; В) иінді таразыны қолданды; С) иірілмелі таразыны қолданды; Е) зарядталған пластиналар қолданды. 3. Электр өрісіндегі Кл нүктелік зарядтың 10 см қашықтықтағы кернеулігін анықта. (к=9*109 Нм2/Кл2). КлНЕКлНСКлНВКлНА /10*7,2);/10*7,2);/10*7,2);/10*7,2) 3654 4. электр өрісіндегі зарядтың орын ауыстыру жұмысы нолге тең болатын жағдайды көрсет. А) Күш сызығының бойымен зарядтың орын ауыстыруында; В) кез келген электростатикалық өрістегі кез келген тұйық траектория бойынша орын ауыстырғанда; С) өрістегі кез келген тұйық емес траектория бойынша нүктелік зарядтың орын ауыстыруына; Е) әрқашан нолге тең.
#6 слайд
5. Электр өрісінің кернеулік векторының бағыты;
А) өрістегі теріс зарядқа әсер ететін күштің бағытымен бағыттас;
В) сол өрістегі оң нүктелік заряд жылдамдығының бағытымен бағыттас;
С) сол өрістегі теріс нүктелік зарядқа әсер ететін күш векторының
бағытымен бағыттас;
Е) сол өрістегі теріс нүктелік заряд үдеудің бағытымен бірдей.
6. Сыйымдылықтары 4 және 1 мкФ болатын екі конденсатор батареясы
бір біріне тізбектей қосылған. Батареяның сыйымдылығын
анықтандар.
ФЕФСФВФА
666
10*8);10*8,0);8);10*08,0)
7. Электр зарядының сақталу заңы:
А) тұйық жүйеде денелердің электрлену құбылыстарының барлығында да
электр зарядтарының қосындысы сақталады;В) денелердің электр заряды көп
болады; С) тұйық жүйеде электр заряды нөлге тең болады; Е) денелердің
электр заряды нолге тең.
6 слайд
5. Электр өрісінің кернеулік векторының бағыты; А) өрістегі теріс зарядқа әсер ететін күштің бағытымен бағыттас; В) сол өрістегі оң нүктелік заряд жылдамдығының бағытымен бағыттас; С) сол өрістегі теріс нүктелік зарядқа әсер ететін күш векторының бағытымен бағыттас; Е) сол өрістегі теріс нүктелік заряд үдеудің бағытымен бірдей. 6. Сыйымдылықтары 4 және 1 мкФ болатын екі конденсатор батареясы бір біріне тізбектей қосылған. Батареяның сыйымдылығын анықтандар. ФЕФСФВФА 666 10*8);10*8,0);8);10*08,0) 7. Электр зарядының сақталу заңы: А) тұйық жүйеде денелердің электрлену құбылыстарының барлығында да электр зарядтарының қосындысы сақталады;В) денелердің электр заряды көп болады; С) тұйық жүйеде электр заряды нөлге тең болады; Е) денелердің электр заряды нолге тең.
#7 слайд
8. Біртекті электр өрісі дегеніміз –
А) бір таңбалы электр зарядтарының төңірегінде болатын өріс;
В) электр өрісінің кез келген нүктесінде кернеулік векторының
модулі және бағыты бірдей болатын өріс;
С) электр өрісінің кез келген нүктесінде орналасқан сыналатын
электр зарядына бірдей күшпен әсер ететін электр өрісі;
Е) электр өрісінің кез келген нүктесінде бағыты бірдей болатын
өріс.
9. Заряд бірлігіне әсер ететін күшке тең F/q қатынасымен
анықталатын физикалық шама.
А) Электр өрісінің потенциалы; В) Электр өрісінің кернеулігі;
С)электр кернеуі; Е) ток күші.
10. Заряд бірлігіне әсер ететін күшке тең E/q қатынасы
А) потенциалдық энергиясы; В) электр өрісінің кернеулігі; С)
Электр кернеуі; Е) Сыйымдылығы.
7 слайд
8. Біртекті электр өрісі дегеніміз – А) бір таңбалы электр зарядтарының төңірегінде болатын өріс; В) электр өрісінің кез келген нүктесінде кернеулік векторының модулі және бағыты бірдей болатын өріс; С) электр өрісінің кез келген нүктесінде орналасқан сыналатын электр зарядына бірдей күшпен әсер ететін электр өрісі; Е) электр өрісінің кез келген нүктесінде бағыты бірдей болатын өріс. 9. Заряд бірлігіне әсер ететін күшке тең F/q қатынасымен анықталатын физикалық шама. А) Электр өрісінің потенциалы; В) Электр өрісінің кернеулігі; С)электр кернеуі; Е) ток күші. 10. Заряд бірлігіне әсер ететін күшке тең E/q қатынасы А) потенциалдық энергиясы; В) электр өрісінің кернеулігі; С) Электр кернеуі; Е) Сыйымдылығы.
#8 слайд
Физикалық шамалар
қосылған салат
Мұғалім физикалық шамалардың
атауларын атайды, ал мейрамхана
қонақтары сол шамалардың белгіленуі
мен олардың өлшем бірліктерін атайды.
8 слайд
Физикалық шамалар қосылған салат Мұғалім физикалық шамалардың атауларын атайды, ал мейрамхана қонақтары сол шамалардың белгіленуі мен олардың өлшем бірліктерін атайды.
#9 слайд
Заряд
Күш
Кернеулік
Сыйымдылық
Радиус
Жұмыс
Потенциал
Кернеу
Аудан
Диэлектрлік
өтімділік
Физикалық шамалар
9 слайд
Заряд Күш Кернеулік Сыйымдылық Радиус Жұмыс Потенциал Кернеу Аудан Диэлектрлік өтімділік Физикалық шамалар
#10 слайд
Ғажайып десерт
Мейрамхана қызметкерлері қонақтардың
физикадан білім деңгейлерін тексеру мақсатында
«БИНГО» лотореялық ойын өткізбекші.
Ойын шарты: әрбір амалдардың сұрақтарына нақты әрі
дұрыс жауап берген оқушы өзінің билетінен сол нөмірді
дөңгелектеп қоюы қажет.Сұрақтар жеңіл, өткенді
қайталау бағытында қойылады. Ойын соңында ең көп
дөңгелек алған оқушы келесі жолы мейрамханаға тегін
кіру билетіне ие болады.
10 слайд
Ғажайып десерт Мейрамхана қызметкерлері қонақтардың физикадан білім деңгейлерін тексеру мақсатында «БИНГО» лотореялық ойын өткізбекші. Ойын шарты: әрбір амалдардың сұрақтарына нақты әрі дұрыс жауап берген оқушы өзінің билетінен сол нөмірді дөңгелектеп қоюы қажет.Сұрақтар жеңіл, өткенді қайталау бағытында қойылады. Ойын соңында ең көп дөңгелек алған оқушы келесі жолы мейрамханаға тегін кіру билетіне ие болады.
#11 слайд
11 слайд
#12 слайд
1 амал. Ғалымдар
Нүктелік зарядтың өзара әрекеттесу заңын ашқан ғалым?
Кулон
Бақамен тәжірибе жүргізіп жануарлардың электрлік қасиетін
ашқан ғалым?
Гальвани
“Лейден банкасын” жасаған ғалымдар?
Эвальд Юрген фон КлейстПитер ван Мушенбрук
“Электр өрісі” ұғымын енгізген ғалым?
Фарадей
Электронды ашқан ғалым?
Томсон
12 слайд
1 амал. Ғалымдар Нүктелік зарядтың өзара әрекеттесу заңын ашқан ғалым? Кулон Бақамен тәжірибе жүргізіп жануарлардың электрлік қасиетін ашқан ғалым? Гальвани “Лейден банкасын” жасаған ғалымдар? Эвальд Юрген фон КлейстПитер ван Мушенбрук “Электр өрісі” ұғымын енгізген ғалым? Фарадей Электронды ашқан ғалым? Томсон
#13 слайд
Найзағай тартқышты ойлап тапқан ғалым?
Франклин
Элементар зарядтың шамасын анықтаған ғалымдар?
Иоффе,Милликен
Дененің электрлік қасиетінің екі түрі болатының тағайындаған
ғалым?
Дюфе
Электрлік құбылыстардың тұңғыш дәйекті теориясын ұсынған
ғалым?
Франклин
“Электр” сөзін енгізген ғалым?
Гильберт
13 слайд
Найзағай тартқышты ойлап тапқан ғалым? Франклин Элементар зарядтың шамасын анықтаған ғалымдар? Иоффе,Милликен Дененің электрлік қасиетінің екі түрі болатының тағайындаған ғалым? Дюфе Электрлік құбылыстардың тұңғыш дәйекті теориясын ұсынған ғалым? Франклин “Электр” сөзін енгізген ғалым? Гильберт
#14 слайд
2 амал. Формулалар
Кулон заңының формуласы?
Суперпозиция қасиеті немесе үстемелену қасиеті?
Электр өрісі кернеулігі?
Электр өрісі күштерінің жұмысы?
Электрсыйымдылығының формуласы?
Шардың электрсыйымдылығының формуласы?
Жазық конденсатордың сыйымдылығы?
Кернеудің формуласы?
Электр өрісінің энергиясы?
Электр өрісі энергиясының көлемдік
тығыздығының формуласы?
14 слайд
2 амал. Формулалар Кулон заңының формуласы? Суперпозиция қасиеті немесе үстемелену қасиеті? Электр өрісі кернеулігі? Электр өрісі күштерінің жұмысы? Электрсыйымдылығының формуласы? Шардың электрсыйымдылығының формуласы? Жазық конденсатордың сыйымдылығы? Кернеудің формуласы? Электр өрісінің энергиясы? Электр өрісі энергиясының көлемдік тығыздығының формуласы?
#15 слайд
3 амал. Тұрақтылар
Гравитациялық тұрақты.
Қалыпты атмосфералық қысым
π сандық мәні.
Еркін түсу үдеуінің сан мәні.
Больцман тұрақтысы.
Универсал газ тұрақтысы.
Электр тұрақтысы
Кулон заңындағы пропорционалдық коэффициент
Элементар заряд.
Вакуумдегі жарық жылдамдығы.
15 слайд
3 амал. Тұрақтылар Гравитациялық тұрақты. Қалыпты атмосфералық қысым π сандық мәні. Еркін түсу үдеуінің сан мәні. Больцман тұрақтысы. Универсал газ тұрақтысы. Электр тұрақтысы Кулон заңындағы пропорционалдық коэффициент Элементар заряд. Вакуумдегі жарық жылдамдығы.
#16 слайд
Физикалық есептерден
жасалған торт
Әрбір үстелге бір - бір есептен беріледі.
Шыққан есепті стол даяшылары, яғни топ
капитандары тақтаға шығып дәлелдейді.
16 слайд
Физикалық есептерден жасалған торт Әрбір үстелге бір - бір есептен беріледі. Шыққан есепті стол даяшылары, яғни топ капитандары тақтаға шығып дәлелдейді.
#17 слайд
o1-үстелге:
oЕкі электрленген пластина кернеулігі 25*103В/м біртекті өріс
құрады. Арақашықтығы 4 см пластиналардағы кернеулік неге
тең? 6,0*10-6 Кл зарядқа өріс қандай күшпен әрекет етеді?
o 2-үстелге:
oДиэлектрлік өтімділігі ε =1.5 ортадағы кернеулігі Е=2*103
В/м болатын нүктеде электр өрісі энергиясының тығыздығы
неге тең?
o3-үстелге:
oЕгер астарларындағы кернеу 300 В болса, сыйымдылығы 5пФ
конденсатордың энергиясы неге тең?
Есептер
17 слайд
o1-үстелге: oЕкі электрленген пластина кернеулігі 25*103В/м біртекті өріс құрады. Арақашықтығы 4 см пластиналардағы кернеулік неге тең? 6,0*10-6 Кл зарядқа өріс қандай күшпен әрекет етеді? o 2-үстелге: oДиэлектрлік өтімділігі ε =1.5 ортадағы кернеулігі Е=2*103 В/м болатын нүктеде электр өрісі энергиясының тығыздығы неге тең? o3-үстелге: oЕгер астарларындағы кернеу 300 В болса, сыйымдылығы 5пФ конденсатордың энергиясы неге тең? Есептер
#18 слайд
§9.1. Тұрақты токтың
пайда болу шарттары
18 слайд
§9.1. Тұрақты токтың пайда болу шарттары
#19 слайд
Электр тогы деп электр
зарядтарының кез келген
реттелген қозғалысы.
Ток өткізетін орталарда электр
өрісі әрекетінен еркін
зарядтардың реттелген
қозғалысынан пайда болатын
электр тогы өткізгіштік ток деп
аталады.
19 слайд
Электр тогы деп электр зарядтарының кез келген реттелген қозғалысы. Ток өткізетін орталарда электр өрісі әрекетінен еркін зарядтардың реттелген қозғалысынан пайда болатын электр тогы өткізгіштік ток деп аталады.
#20 слайд
Электр тогының пайда болу шарттары:
а)берілген ортада еркін ток тасымалдау-
шылардың, яғни ортада реттеліп
қозғала алатын зарядталған
бөлшектердің бар болуы.
ә) берілген ортада энергиясы электр
зарядтарының реттелген қозғалысына
жұмсалатын сыртқы электр өрісінің
болуы.
20 слайд
Электр тогының пайда болу шарттары: а)берілген ортада еркін ток тасымалдау- шылардың, яғни ортада реттеліп қозғала алатын зарядталған бөлшектердің бар болуы. ә) берілген ортада энергиясы электр зарядтарының реттелген қозғалысына жұмсалатын сыртқы электр өрісінің болуы.
#21 слайд
Электр тізбегінің сызбанұсқасында
белгіленетін шартты белгілер
21 слайд
Электр тізбегінің сызбанұсқасында белгіленетін шартты белгілер
#22 слайд
I ток күші деп өткізгіштің көлденең қимасы
арқылы бірлік уақыт ішінде қандай Δq заряд
өтетінің көрсететін физикалық шаманы
айтады:
t
q
I
Егер ток күші мен оның бағыты уақыт
бойынша өзгеріссіз қалса , онда электр тогы
тұрақты электр тогы деп аталады.
Тұрақты электр ток үшін
t
q
I
22 слайд
I ток күші деп өткізгіштің көлденең қимасы арқылы бірлік уақыт ішінде қандай Δq заряд өтетінің көрсететін физикалық шаманы айтады: t q I Егер ток күші мен оның бағыты уақыт бойынша өзгеріссіз қалса , онда электр тогы тұрақты электр тогы деп аталады. Тұрақты электр ток үшін t q I
#23 слайд
Электр тогын толық сипаттау
үшін өткізгіштің бірлік
қимасынан қандай ток өтетінің
көрсететін шама – j ток
тығыздығы енгізілді:
Ток тығыздығының өлшем бірлігі
2
м
А
j
S
I
j
23 слайд
Электр тогын толық сипаттау үшін өткізгіштің бірлік қимасынан қандай ток өтетінің көрсететін шама – j ток тығыздығы енгізілді: Ток тығыздығының өлшем бірлігі 2 м А j S I j
#24 слайд
Ток тығыздығының өлшем
бірлігі:
Ток өткізетін орталарда электр
өрісі әрекетінен еркін зарядтардың
реттелген қозғалысынан пайда
болатын электр тогы
Ток күшінің өлшем бірлігі:
Өткізгіштік ток - Ампер
Тұрақты электр тогы -
Ток тығыздығы: Егер ток күші мен оның бағыты
уақыт бойынша өзгеріссіз қалса, онда
электр тогы
Ток күші:
;
t
q
I
S
I
j
2
/мA
24 слайд
Ток тығыздығының өлшем бірлігі: Ток өткізетін орталарда электр өрісі әрекетінен еркін зарядтардың реттелген қозғалысынан пайда болатын электр тогы Ток күшінің өлшем бірлігі: Өткізгіштік ток - Ампер Тұрақты электр тогы - Ток тығыздығы: Егер ток күші мен оның бағыты уақыт бойынша өзгеріссіз қалса, онда электр тогы Ток күші: ; t q I S I j 2 /мA
#25 слайд
Үйге тапсырмасы:
§9.1. (оқуға)
“Ток күші”
“Тұрақты электр тогы”
(реферат, сөзжұмбақ)
25 слайд
Үйге тапсырмасы: §9.1. (оқуға) “Ток күші” “Тұрақты электр тогы” (реферат, сөзжұмбақ)
#26 слайд
1.Тұрақты тогы бар өткізгіштен 30 мин ішінде 1800 Кл
электр заряды өтеді. Ток күшін анықтаңдар. 600 Кл
зарядпен анықталатын ток күші қанша уақыт
аралығында өтеді?
2. Ток тығыздығы 0 – ден 100А/м2 – ге дейін
бірқалыпты өссе, 5 с ішінде көлденең қимасының
ауданы 1 мм2 болатын өткізгіш арқылы өтетін
зарядтың шамасын анықтаңдар.
3. 15 секундта өткізгіштің көлденең қимасы арқылы
120 Кл электр заряды өтеді. Тізбектегі ток күшін
табыңдар.
Есептер шығару
26 слайд
1.Тұрақты тогы бар өткізгіштен 30 мин ішінде 1800 Кл электр заряды өтеді. Ток күшін анықтаңдар. 600 Кл зарядпен анықталатын ток күші қанша уақыт аралығында өтеді? 2. Ток тығыздығы 0 – ден 100А/м2 – ге дейін бірқалыпты өссе, 5 с ішінде көлденең қимасының ауданы 1 мм2 болатын өткізгіш арқылы өтетін зарядтың шамасын анықтаңдар. 3. 15 секундта өткізгіштің көлденең қимасы арқылы 120 Кл электр заряды өтеді. Тізбектегі ток күшін табыңдар. Есептер шығару
#27 слайд
Сабақ аяқталды,
сау болыңыздар!
27 слайд
Сабақ аяқталды, сау болыңыздар!
шағым қалдыра аласыз













