Салалас құрмаластан өткенді қайталау
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік
Салалас құрмаласқа байланысты тиянақтап, нығайту. Теориялық білімдерін практикамен
ұштастыру. Түсініктерін жинақтап қорыту.
Ә) Дамытушылық-
Сөйлеу тілдерін қалыптастырып , ойлау қабілеттерін дамыту.Пәнге деген қызығушылықтарын
және белсенділіктерін арттыру. Электронды оқулықтармен жұмыс істеуге дағдыландыру.
Б) Тәрбиелік
Өз ана тілін құрметтеуге ,тіл тазалығын сақтауға тәрбиелеу.
Түрі: Қайталау сабағы
Әдісі: Сұрақ –жауап ,топтық жұмыс , жеке жұмыс , Венн диаграммасы
Пәнаралық байланыс: әдебиет ,тарих.
Көрнекіліктер: Кестелер , семантикалық кесте, кітаптар , интербелсенді тақта ,
электронды оқулықтар
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру : Оқушылармен сәлемдесу ,сынып оқушыларын түгелдеу,
оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ . Үй тапсырмасын тексеру.
-Оқушылар үйге қандай тапсырма беріліп еді?
-Салалас құрмаластан өткенді пысықтау үшін қойылған сұрақтарға ауызша жауап беру керек .
Ендеше білімдеріңді сабақ барысында байқаймыз.
1 слайд
Сабақтың мақсаты: А) Білімділік Салалас құрмаласқа байланысты тиянақтап, нығайту. Теориялық білімдерін практикамен ұштастыру. Түсініктерін жинақтап қорыту. Ә) Дамытушылық- Сөйлеу тілдерін қалыптастырып , ойлау қабілеттерін дамыту.Пәнге деген қызығушылықтарын және белсенділіктерін арттыру. Электронды оқулықтармен жұмыс істеуге дағдыландыру. Б) Тәрбиелік Өз ана тілін құрметтеуге ,тіл тазалығын сақтауға тәрбиелеу. Түрі: Қайталау сабағы Әдісі: Сұрақ –жауап ,топтық жұмыс , жеке жұмыс , Венн диаграммасы Пәнаралық байланыс: әдебиет ,тарих. Көрнекіліктер: Кестелер , семантикалық кесте, кітаптар , интербелсенді тақта , электронды оқулықтар Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру : Оқушылармен сәлемдесу ,сынып оқушыларын түгелдеу, оқушылардың назарын сабаққа аудару. ІІ . Үй тапсырмасын тексеру. -Оқушылар үйге қандай тапсырма беріліп еді? -Салалас құрмаластан өткенді пысықтау үшін қойылған сұрақтарға ауызша жауап беру керек . Ендеше білімдеріңді сабақ барысында байқаймыз.
2 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Салалас құрмаластан
өткенді қайталау
2 слайд
Сабақтың тақырыбы: Салалас құрмаластан өткенді қайталау
3 слайд
ІІІ . Жаңа сабақ
- Балалар ,біз бүгін салаластан алған білімімізді жинақтап , қорытындылаймыз.
1. Қызығушылықты ояту.
«Жорға » ойыны.
І топ сұрақтары
1.Қазақ тілінде неше сөз табы бар? (Тоғыз)
2.Анықтауыш қандай мүше? ( тұрлаусыз)
3.Аққу қандай сөз? (біріккен)
4.Өнерлі қандай сын есім? (қатыстық)
5.Арасынан қыл өтпейді сөзінің мағынасы ? ( өте тату)
6.Біздің мектеп – сөздің қандай байланыс түрі? ( матасу)
ІІ топ сұрақтары
1. Сұлу сөзінің синонимі? ( әдемі)
2. Бастауышы жоқ сөйлеим? (жақсыз сөйлем)
3. Ағасына берді - байланыс түрі? (менгеру)
4. Жаңа киім – қай сөз тіркесі? (есімді сөз тіркесі )
5. –ыс,-іс, -с қай етіс жұрнағы? (ортақ)
6. –ған,-ген,-қан,-кен –жұрнағы? (есімше)
3 слайд
ІІІ . Жаңа сабақ - Балалар ,біз бүгін салаластан алған білімімізді жинақтап , қорытындылаймыз. 1. Қызығушылықты ояту. «Жорға » ойыны. І топ сұрақтары 1.Қазақ тілінде неше сөз табы бар? (Тоғыз) 2.Анықтауыш қандай мүше? ( тұрлаусыз) 3.Аққу қандай сөз? (біріккен) 4.Өнерлі қандай сын есім? (қатыстық) 5.Арасынан қыл өтпейді сөзінің мағынасы ? ( өте тату) 6.Біздің мектеп – сөздің қандай байланыс түрі? ( матасу) ІІ топ сұрақтары 1. Сұлу сөзінің синонимі? ( әдемі) 2. Бастауышы жоқ сөйлеим? (жақсыз сөйлем) 3. Ағасына берді - байланыс түрі? (менгеру) 4. Жаңа киім – қай сөз тіркесі? (есімді сөз тіркесі ) 5. –ыс,-іс, -с қай етіс жұрнағы? (ортақ) 6. –ған,-ген,-қан,-кен –жұрнағы? (есімше)
4 слайд
Мағынаны тану
1- тапсырма
1. Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?
2. Неге салалас деп аталады?
3. Салалас болу үшін сөйлемнің қандай белгілері болу керек ?
Салалас құрмалас дегеніміз- құрамындағы жай сөйлемдердің
баяндауыштары тиянақты болып, олар тең дәрежеде байланысуы.
Мысалы: Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады.
2- тапсырма
«Топтастыру» стратегиясы бойынша салалас құрмаластың түрлерін
еске түсіріп, ережелерін қайталаймыз.
4 слайд
Мағынаны тану 1- тапсырма 1. Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не? 2. Неге салалас деп аталады? 3. Салалас болу үшін сөйлемнің қандай белгілері болу керек ? Салалас құрмалас дегеніміз- құрамындағы жай сөйлемдердің баяндауыштары тиянақты болып, олар тең дәрежеде байланысуы. Мысалы: Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады. 2- тапсырма «Топтастыру» стратегиясы бойынша салалас құрмаластың түрлерін еске түсіріп, ережелерін қайталаймыз.
5 слайд
Салалас
құрмалас
Кезектес
салалас
Себеп-салдар
салалас
өйткені,себебі,
сондықтан, неге
десеңіз. Қарсылықты
салалас
Талғаулы
салалас
Ыңғайлас
салалас
Түсіндірмелі
салалас
5 слайд
Салалас құрмалас Кезектес салалас Себеп-салдар салалас өйткені,себебі, сондықтан, неге десеңіз. Қарсылықты салалас Талғаулы салалас Ыңғайлас салалас Түсіндірмелі салалас
6 слайд
3- тапсырма
«Семантикалық »кесте
Салалас құрмаластың
түрлеріне байланысты
сөйлемдер
Кезектес
салалдас
Түсіндірме
лі
салалас
Қарсылықты
салалас
Талғаулы
Салалас
Себеп-
салдар
салалас
Ыңғайлас
салалас
Тезірек шөп ору
керек,әйтпесе уақыт өтіп
кетеді.
Ол бөлмесіне кірді де,тарс
бүркеніп, жатып қалды.
+
Біресе жаңбыр
себелейді,біресе қар
ұшқындайды.
+
Қорқаны сонша-орнынан
тұра алмай қалды.
Биыл шөп қалың шықты ,
өйткені жаңбыр көп жауды.
+
Ол кітаптарын жоғалтып
алған еді, сондықтан оның
бүгін мазасы болмады.
6 слайд
3- тапсырма «Семантикалық »кесте Салалас құрмаластың түрлеріне байланысты сөйлемдер Кезектес салалдас Түсіндірме лі салалас Қарсылықты салалас Талғаулы Салалас Себеп- салдар салалас Ыңғайлас салалас Тезірек шөп ору керек,әйтпесе уақыт өтіп кетеді. Ол бөлмесіне кірді де,тарс бүркеніп, жатып қалды. + Біресе жаңбыр себелейді,біресе қар ұшқындайды. + Қорқаны сонша-орнынан тұра алмай қалды. Биыл шөп қалың шықты , өйткені жаңбыр көп жауды. + Ол кітаптарын жоғалтып алған еді, сондықтан оның бүгін мазасы болмады.
7 слайд
ІІ нұсқа
Салалас құрмаластың түрлеріне
байланысты сөйлемдер
Түсіндірме
лі
салалас
Кезект
ес
салала
с
Қарсылық
ты
салалас
Талғаулы
салалас
Ыңғайлас
салалас
Себеп–
салдар
салалас
Ол біресе күледі,біресе ызаланып
жылайды.
+
Менің театрға барғым келмеді,әйткенмен
оның көңілін ұалдырғым келмеді.
Есікті жауып қойған ,сонда да ол
ішке кіруден үмітін үзген жоқ.
Кейде қабағы түксейеді, кейде бет әлпеті
күлім қағады.
Биыл жайлауда болдым және ауылдағы
ағаларымның үйіне бардым.
Оның келмеген себебі мынау: кеше
жұмыстан кеш қайтты.
+
7 слайд
ІІ нұсқа Салалас құрмаластың түрлеріне байланысты сөйлемдер Түсіндірме лі салалас Кезект ес салала с Қарсылық ты салалас Талғаулы салалас Ыңғайлас салалас Себеп– салдар салалас Ол біресе күледі,біресе ызаланып жылайды. + Менің театрға барғым келмеді,әйткенмен оның көңілін ұалдырғым келмеді. Есікті жауып қойған ,сонда да ол ішке кіруден үмітін үзген жоқ. Кейде қабағы түксейеді, кейде бет әлпеті күлім қағады. Биыл жайлауда болдым және ауылдағы ағаларымның үйіне бардым. Оның келмеген себебі мынау: кеше жұмыстан кеш қайтты. +
8 слайд
4- тапсырма
Мұнда салалас құрмаластың тыныс белгілеріне байланысты сөйлемдерге
сөйлем құрау.
1.................. және.............................
2.Біресе ..................., біресе ................
3................ өйткені .........................
4.Кейде .................., кейде .................
5......................... соншалық .................
6........................дегенмен....................
Мына сөйлемдердің тыныс белгілерін қойып, салаластың қай түрі екенін
ажыратамыз.
1.Қорадан мал ұрлапты сол үшін Базарбайды қатты соққыға
жықты.
2.Ол үйге келсе Омар жоқ екен сондықтан кері қайтуға тура келеді.
3.Я болар жеріңді айт я бізге килікпей тыныш жүр.
4.Менің ойлап жүргенім сол енді біз татуласайық.
8 слайд
4- тапсырма Мұнда салалас құрмаластың тыныс белгілеріне байланысты сөйлемдерге сөйлем құрау. 1.................. және............................. 2.Біресе ..................., біресе ................ 3................ өйткені ......................... 4.Кейде .................., кейде ................. 5......................... соншалық ................. 6........................дегенмен.................... Мына сөйлемдердің тыныс белгілерін қойып, салаластың қай түрі екенін ажыратамыз. 1.Қорадан мал ұрлапты сол үшін Базарбайды қатты соққыға жықты. 2.Ол үйге келсе Омар жоқ екен сондықтан кері қайтуға тура келеді. 3.Я болар жеріңді айт я бізге килікпей тыныш жүр. 4.Менің ойлап жүргенім сол енді біз татуласайық.
9 слайд
5- тапсырма
Мақал –мәтелдер салаластың қай түрі екенін
ажыратамыз.
1.Бас болмақ оңай,-бастамақ қиын.
2.Әке көрген оқ жанар , шеше көрген тон пішер.
3.Білім басқа бітеді , қына тасқа бітеді.
4.Білген адам тауып айтады, білмеген адам
қауып айтады.
9 слайд
5- тапсырма Мақал –мәтелдер салаластың қай түрі екенін ажыратамыз. 1.Бас болмақ оңай,-бастамақ қиын. 2.Әке көрген оқ жанар , шеше көрген тон пішер. 3.Білім басқа бітеді , қына тасқа бітеді. 4.Білген адам тауып айтады, білмеген адам қауып айтады.
10 слайд
Венн диаграмасы
Салалас -
Баяндауышы
тиянақты тең дәржеде
байланысады.
Жалғаулық шылаулар
интанация арқылы
байланысады.
Сабақтас –
Баяндауышы
тиянақсыз,бағына
байланысады.
Қосымша арқылы
байланысады.
Бағыныңқы,
басыңқы.
Салаласқұрмалас Сабақтас құрмалас
Ұқсастығы
Екеуі де
құрмалас
сөйлем.
Күрделі ойды
білдіреді .
10 слайд
Венн диаграмасы Салалас - Баяндауышы тиянақты тең дәржеде байланысады. Жалғаулық шылаулар интанация арқылы байланысады. Сабақтас – Баяндауышы тиянақсыз,бағына байланысады. Қосымша арқылы байланысады. Бағыныңқы, басыңқы. Салаласқұрмалас Сабақтас құрмалас Ұқсастығы Екеуі де құрмалас сөйлем. Күрделі ойды білдіреді .
11 слайд
VІ . Үйге тапсырма : Әдеби шығармалардан салалас
құрмалас сөйлемдер тауып ,жазып келу.
V. Білімді бағалау.
11 слайд
VІ . Үйге тапсырма : Әдеби шығармалардан салалас құрмалас сөйлемдер тауып ,жазып келу. V. Білімді бағалау.
12 слайд
12 слайд