Семинар, «Біртұтас тәрбие» бағдарламасындағы Құндылықтарды пәнге кіріктірудің тиімді жолдары

1 слайд
«Біртұтас тәрбие» бағдарламасындағы Құндылықтарды пәнге кіріктірудің тиімді жолдары   Авторы:

1 слайд

2 слайд
Кіріспе • Қазақстан Республикасында білім берудің жаңа моделін қалыптастыру мақсатында «Біртұтас тәрбиелеу» бағдарламасы қабылданды. Бұл бағдарлама еліміздің білім жүйесін жаңғырту, ұлттық идеология мен мәдениетті сақтап, жастарды рухани-адамгершілік тұрғыда тәрбиелеуге бағытталған. Семинардың бүгінгі тақырыбы – «Біртұтас тәрбие» бағдарламасындағы құндылықтарды пәнге кіріктірудің тиімді жолдары. Бұл баяндаманың мақсаты – білім алушыларды тәрбиелеу мен оқыту барысында педагогтардың тәжірибесіне жаңа тәсілдер енгізу.

2 слайд

3 слайд
1. «Біртұтас тәрбие» бағдарламасы. • Бағдарламаның басты міндеті – тәрбие процесін біртұтас жүйеге айналдыру. Яғни, тұлғаны тәрбиелеуде әртүрлі әлеуметтік, мәдени, экономикалық және экологиялық факторларды ескере отырып, балаларға білім мен тәрбие беру үдерісін біріктіру. • «Біртұтас тәрбие» бағдарламасы тәрбие беруді жан-жақты және кешенді түрде жүзеге асыруға бағытталған. Оның басты мақсаты – балалар мен жасөспірімдерді заманауи талаптарға сай етіп тәрбиелеу, олардың рухани, зияткерлік, физикалық және әлеуметтік дамуына ықпал ету. Бағдарлама әртүрлі тәрбиелік аспектілерді үйлестіріп, әр баланың жеке тұлға ретінде дамуына мүмкіндік береді. •Мақсаты: «Біртұтас тәрбие» бағдарламасының негізгі мақсаты – балалар мен жасөспірімдерді жан-жақты дамыған, рухани-адамгершілік құндылықтарды бойына сіңірген, патриоттық сезімі жоғары, заманауи қоғамға бейімделген, жауапты әрі әлеуметтік белсенді тұлға етіп тәрбиелеу. Бұл бағдарлама мектептерде, колледждерде және басқа да білім беру мекемелерінде тәрбиелік жұмыстың мазмұнын кешенді түрде жүзеге асыруға бағытталған.

3 слайд

4 слайд
2. Пәнге кіріктірудің тиімді жолдары. «Біртұтас тәрбие» бағдарламасы қазіргі білім беру жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады. Оның мақсаты – білім алушылардың жан-жақты дамуын қамтамасыз ету, әлеуметтік құндылықтарды қалыптастыру және ұлттық мәдениетті насихаттау. Бұл бағдарламаны пәнге кіріктірудің бірнеше тиімді жолдары бар, оларды қарастырайық: •1. Пәннің мазмұнын Ұлттық құндылықтармен толықтыру •- Ұлттық әдебиет: Қазақстанның әдебиетіне арналған пәндерде ұлттық әдебиет шығармаларын қарастыру. Мысалы, Абай, Шәкәрім, Сұлтанмахмұт шығармалары арқылы жастардың ұлттық рухын көтеру. •Қазақстанның әдебиеті ұлттық рухты тәрбиелеуде ерекше рөл атқарады. Әдебиет сабақтарында қазақтың ұлы ақындары мен жазушыларының шығармаларын оқу арқылы жастардың бойында ұлттық сана, патриотизм және рухани құндылықтар қалыптасады. Осы тұрғыда, қазақтың ұлттық әдебиетімен танысу оқушылардың өз мәдениетін тереңірек түсінуіне және оны құрметтеуіне ықпал етеді. •Абай Құнанбаев, Шәкәрім Құдайбердіұлы және Сұлтанмахмұт Торайғыров секілді қазақ әдебиетінің өкілдерінің шығармалары жастардың ұлттық рухын көтеруде ерекше маңызды. Әдебиет пәндерінде осы авторлардың шығармаларын қарастыру арқылы олардың шығармашылығындағы терең философиялық ойлар мен адамгершілік құндылықтарды оқушыларға жеткізуге болады.

4 слайд

5 слайд
Абай Құнанбаев шығармалары арқылы ұлттық рухты көтеру •Абай Құнанбаев — қазақ әдебиетінің негізін қалаушы тұлғалардың бірі. Оның шығармалары жастарға рухани азық беріп, ұлттық құндылықтарды дәріптейді. Әдебиет сабақтарында Абайдың «Қара сөздері» мен өлеңдерін талдау арқылы оқушыларға мынадай құндылықтар дарытуға болады: •1. Білімге ұмтылу және еңбекқорлық: Абай білімді қоғамның ілгері дамуының негізі ретінде қарастырады. Ол жастарды еңбекқор, талапты болуға және білім алуға үндейді («Ғылым таппай мақтанба» өлеңі). •2. Адамгершілік және өзін-өзі тәрбиелеу: Абай шығармашылығында адамгершілік қасиеттерге үлкен мән беріледі. Оның «Қара сөздері» адамдардың мінез-құлқы мен өмір салты туралы терең философиялық ойларымен жастарды жақсылыққа жетелейді. •3. Ұлттық бірлік пен патриотизм: Абай өз заманының кемшіліктерін сынай отырып, қазақ халқының бірлігі мен мықтылығына сенді. Оның шығармаларынан оқушыларға Отанға деген сүйіспеншілік, ұлттық сананы ояту және өз халқының мәдениетін қадірлеу идеяларын жеткізуге болады.

5 слайд

6 слайд
Шәкәрім Құдайбердіұлының шығармашылығы. •Шәкәрім Құдайбердіұлы — Абайдың ізбасары және қазақтың рухани-этикалық құндылықтарын дамытуға үлес қосқан көрнекті тұлға. Оның шығармалары жастардың рухани әлемін байытады және ұлттық болмысқа деген құрметті арттырады. •1. Рухани және діни тәрбие: Шәкәрімнің діни-рухани тақырыптағы шығармалары адамзаттың рухани ізденістері мен адамның Жаратушымен байланысы туралы терең ойларды қамтиды («Мұсылмандық шарты», «Үш анық»). Бұл жастардың рухани дамуына, адамгершілікке негізделген дүниетанымының қалыптасуына ықпал етеді. •2. Адалдық пен әділеттілік: Шәкәрім адам өміріндегі адалдық пен әділеттілікті басты құндылықтар ретінде көреді. Оның поэзиясында әділдік, жақсылыққа ұмтылу және шынайылық мәселелері кеңінен қарастырылады, бұл жастарды адал болуға, өмірде әділ жолды таңдауға тәрбиелейді. •3. Туған жерге, елге деген сүйіспеншілік: Шәкәрімнің поэзиясы туған елге, табиғатқа деген махаббатпен өрнектелген. Ол Отанға қызмет ету, халықты сүю секілді маңызды тақырыптарды жырлаған. Мысалы, «Шын бақтың айнасы» өлеңі жастарды туған жердің қадірін білуге және оны қорғауға шақырады.

6 слайд

7 слайд
Сұлтанмахмұт Торайғыровтың шығармалары. •Сұлтанмахмұт Торайғыров қазақ әдебиетінің жас ұрпақты тәрбиелеуде маңызды орын алатын өкілі. Оның шығармалары арқылы жастардың бойында ұлттық сана мен жаңашылдық идеяларын дамытуға болады. •1. Азаттық пен тәуелсіздік идеясы: Сұлтанмахмұттың «Таныстыру», «Шәкірт ойы» секілді шығармаларында қазақ халқының азаттығы мен тәуелсіздігі тақырыбы жиі қозғалады. Бұл жастарға патриоттық сезімді оятып, елге қызмет етуге ынталандырады. •2. Әлеуметтік әділеттілік: Сұлтанмахмұт өз шығармаларында әлеуметтік мәселелерді көтеріп, әділетті қоғам құру идеясын насихаттады. Оның шығармаларынан оқушылар қоғамдағы әділетсіздікке қарсы тұру, әлеуметтік жауапкершілік сияқты құндылықтарды түсінеді. •3. Жастарды жаңашылдыққа шақыру: Сұлтанмахмұт жаңашылдықты қолдаған ақын, ол жастарды қоғамды өзгертуге, жаңа жолдар іздеуге шақырды. Оның поэзиясы мен прозасы жастарға өмірде өз жолдарын табуға, прогрессивті ойлауға, алға ұмтылуға үлкен шабыт береді. •Абай, Шәкәрім, Сұлтанмахмұт секілді қазақтың ұлы тұлғаларының шығармаларын әдебиет сабақтарында қарастыру жастардың бойында ұлттық рухты тәрбиелеуде ерекше маңызды рөл атқарады. Бұл шығармалар адамгершілік, патриотизм, білімге ұмтылу және әділеттілік сияқты құндылықтарды дәріптеп, жас ұрпақты рухани бай, өз еліне қызмет ететін тұлға етіп қалыптастыруға ықпал етеді. Ұлттық әдебиеттің осындай бай мұрасы арқылы оқушылардың бойында қазақ халқының рухани-мәдени байлығын бағалайтын ұлттық сана қалыптасады.

7 слайд

8 слайд
Тарихи сабақтар: •Қазақстан тарихын оқыту барысында елдің мәдениеті, салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары туралы мәліметтер ұсыну. •Қазақстан тарихын оқыту барысында елдің мәдениетіне, салт-дәстүрлеріне және әдет-ғұрыптарына назар аудару өте маңызды. Бұл аспектілер Қазақстанның бай тарихын және көптүрлілігін толыққанды түсінуге мүмкіндік береді. Төменде кейбір негізгі мәліметтер келтірілген: •Мәдениет. •1. Бұқара халық мәдениеті: Қазақстанда әртүрлі этникалық топтардың мәдениеті, әдебиеті, музыкасы және өнері дамыған. Қазақ халқының ұлттық мәдениеті, қолөнері, және киіз үй сияқты дәстүрлі құрылыс түрлері ерекше. •2. Музыка: Қазақ музыкасы және өнері, оның ішінде домбыра, қобыз, және басқа да дәстүрлі аспаптар халықтың рухани өмірінің маңызды бөлігі болып табылады. "Аққу", "Сарыарқа", "Башпай" сияқты әндер мен күйлер — осы мәдениеттің бөлшектері. •Салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар. •1. Той өткізу: Қазақ халқы той мен мерекелерді ерекше мән беріп өткізеді. Ұлыстың ұлы күні - Наурыз тойы, атап айтқанда, адамдарды біріктіретін, тарихты қайта жаңғыртатын маңызды мерекелердің бірі. •2. Салт-дәстүр: Қазақтардың салт-дәстүрлері отбасылық және қоғамдық өмірде ерекше орын алады. Мысалы, той, үйлену, шілдехана, тоқсандық мерекелер, және басқа да ғұрыптар — қазақтың мәдениетінің айнасы. •3. Парыз бен сый-сияпат: Қазақтарда қонақжайлылық өте жоғары бағаланады. Қонақ келгенде оған сыйлығым мен тағам беріледі. Қазақтар "құда" мен "көрші" сияқты қатынастарды нығайту үшін сый-сияпаттарды пайдалануға ерекше мән береді. •4. Таза күн: Адамдардың өмірінде табиғатпен байланыс маңызды орын алады. Көптеген рәсімдер табиғат циклдарымен сәйкес келеді, мысалы, егін жинау, мал жаю, көктемгі мерекелер. •Тарихи контекст. Қазақстан тарихы ғасырлар бойы дәстүр мен мәдениеттің, сондай-ақ халықтың тарихи даму кезеңдерінің куәгері болды. Қазақ хандығының құрылуы, Ұлы Жібек жолының маңызы, кеңестік кезең, тәуелсіздік алу — осы кезеңдерде мәдениет пен дәстүрлер сараланып, жаңартылды. •Қазақстан тарихын оқыту барысында мәдениетті, салт-дәстүрлерді және әдет-ғұрыптарды жан-жақты зерттеу оқушыларға елдің мәдени мұрасын түсінуге, оны құрметтеуге және қадірлеуге мүмкіндік береді.

8 слайд

9 слайд
• 2. Жобалық жұмыстарды енгізу • - Топтық жобалар: Оқушыларды топтарға бөліп, ұлттық мәдениет, өнер немесе тарих тақырыбында жобалар жасауын ұсыну. Бұл оларға командалық жұмыс жасау, жауапкершілікті сезіну мен шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. • - Мәдени іс-шаралар: Оқушыларды мектептерде мерекелік іс-шаралар ұйымдастыруға тарту, бұл оларға ұлттық құндылықтарды тәжірибе арқылы түсінуге мүмкіндік туғызады. • 3. Инновациялық әдіс-тәсілдерді қолдану • - Интерактивтік сабақтар: «Сен білесің бе?» секілді диалогтық және интерактивті сабақтар өткізу, онда оқушылар өз ойларын ортаға салып, талқылайды. • - Дебаттар мен рөлдік ойындар: Оқушылардың теориялық білімдерін практикада қолдануына мүмкіндік беретін дебаттық алаңдар ұйымдастыру. • 4. Тәрбие жұмыстарының кешенді жүйесі: • Тәрбие жұмыстарының кешенді жүйесі оқушылардың жан-жақты дамуын, олардың рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруды және әлеуметтік өмірге бейімделуін қамтамасыз ететін біртұтас тәрбие процесін құруды көздейді. Бұл жүйеде әртүрлі аспектілерді үйлестіру маңызды, соның ішінде пәнаралық байланыс пен ата-аналармен жұмыс ерекше орын алады

9 слайд

10 слайд
Пәнаралық байланысты нығайту: •Пәнаралық байланыс — тәрбие жұмысын тиімді ұйымдастырудың маңызды құралы. Ол әртүрлі пәндер арқылы берілетін білімді кешенді түрде түсініп, оқушылардың ойлау қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Тәрбие процесінде пәнаралық байланыс мынандай аспектілерді қамтиды: •1. Тәрбиелік мақсаттарды барлық пәндерде ескеру: Әр пән өзінің мазмұнына сәйкес оқушыларға рухани, мәдени және адамгершілік құндылықтарды жеткізуге мүмкіндік береді. Мысалы, әдебиет пәні арқылы гуманизм, тарих пәні арқылы отансүйгіштік, жаратылыстану пәндері арқылы экологиялық тәрбие беруге болады. •2. Тақырыптық сабақтарды біріктіру: Пәнаралық байланыс арқылы мектептегі әртүрлі пәндердің мазмұнын біріктіріп, оқушылардың бір тақырыпты жан-жақты қарастыруын қамтамасыз етуге болады. Мысалы, экология тақырыбы физика, биология, география және әдебиет пәндері аясында тереңдетіліп зерттелуі мүмкін. •3. Оқушылардың шығармашылық және ойлау қабілетін дамыту: Пәнаралық байланыс әртүрлі пәндер арасындағы байланысты табу және біріктіру арқылы шығармашылық ойлауды дамытады. Бұл оқушылардың кеңінен ойлауына, ақпаратты кешенді қабылдауына және оны тәжірибеде қолдануға үйретеді. •4. Жеке тұлға қалыптастыру: Пәндер арасындағы байланыстарды құру оқушылардың жан- жақты дамуына ықпал етеді. Олар пәндер арқылы тек теориялық білім алып қана қоймай, сол білімді өмірде қолдана білуге үйренеді. Бұл өз кезегінде олардың әлеуметтік және азаматтық жауапкершілігін қалыптастырады.

10 слайд

11 слайд
Ата-аналармен жұмыс. •Ата-аналармен тығыз байланыс орнату — тәрбие жұмысын кешенді түрде жүзеге асырудың тағы бір маңызды аспектісі. Ата-аналар мен мектеп арасындағы тиімді ынтымақтастық оқушылардың тәрбие деңгейін жоғарылатуға ықпал етеді. Ата-аналармен жұмысты дұрыс ұйымдастыру мынандай бағыттарды қамтиды: •1. Ата-аналарды тәрбиелік процестің белсенді қатысушысы ету: Ата-аналар балалардың тәрбиесіне белсенді араласып, мектептегі тәрбие жұмыстарының бір бөлігі болуы қажет. Мектепте ата-аналар жиналыстары, ашық сабақтар, ортақ жобалар ұйымдастыру арқылы ата-аналардың қатысуын қамтамасыз етуге болады. •2. Ата-аналарға тәрбиелік мәселелер бойынша кеңес беру: Мектептің педагогикалық ұжымы ата-аналарға тәрбие әдістері мен балалардың дамуына қатысты кеңестер беріп, ата-аналардың бала тә...

11 слайд