#1 слайд
Шешім қабылдаудың психологиялық талаптары Орындаған: Мергенова Аружан

1 слайд

#2 слайд
Жоспар: 1.Психологиядағы «шешім қабылдау» ұғымы 2.Шешімнің түрлері және олардың өзара айырмашылығы 3.Шешім қабылдау процессінің кезеңдерінің маңызы 4.Шешім қабылдауды зерттеген ғалымдардың зерттеулері мен теориялары 5.Эмоциялардың шешім қабылдау процессіне әсері 6.Шешім қабылдаудың психологиялық талаптары 7.Қорытынды

2 слайд

#3 слайд
Шешім дегеніміз не? oШешім — қандай да бір мәселе, проблема немесе таңдау бойынша қабылданған қорытынды. Шешім процессінің мақсаты — ақпарат жинап, альтернативаларды талдап, ең тиімді немесе қолайлы әрекет бағытын анықтау.

3 слайд

#4 слайд
Шешім қабылдау дегеніміз Шешім қабылдау — белгілі бір мәселені немесе жағдайды талдай отырып, тиісті әрекет немесе бағыт таңдау процесі.

4 слайд

#5 слайд
Шешім қабылдау процессінің кезеңдері: Шешімнің түрлері: 1.Мәселені анықтау 2.Ақпарат жинау 3.Мүмкіндіктерді талдау 4.Шешім қабылдау 5.Нәтижені бағалау Инерттік шешімдер Тәуекелдік шешімдер  Сақтықты шешімдер Импульсивтік шешімдер

5 слайд

#6 слайд
Зерттеген ғалымдар Даниэль Канеман oШешім қабылдау процессін зерттеген көптеген ғалымдар мен психологтар бар. Олардың зерттеулері шешім қабылдаудың механизмдерін, факторларын және психологиялық аспектілерін түсінуге көмектеседі. Шешім қабылдау мен тәуекелдерді бағалау бойынша жұмыстары арқылы танымал. Оның " Thinking, Fast and Slow" (2011) кітабында адамдардың шешім қабылдаудағы екі түрлі ойлау жүйесі (интуитивті және аналитикалық) арасындағы айырмашылықты талдайды.

6 слайд

#7 слайд
Амос Тверски Герберт Саймон oКанеманмен бірге жұмыс істеп, адамның шешім қабылдауындағы когнитивті қателіктер мен биас (bias) мәселелерін зерттеді. Олардың жұмыстары "Нормативтік экономикалық теория" мен "Психология" арасындағы байланысты көрсетеді. Шешім қабылдаудың "шектеулі рационалдық" теориясын дамыту. Саймонның пікірі бойынша, адамдардың ақпаратты өңдеу қабілеті шектеулі, сондықтан олар "қанағаттанарлық" шешімдер қабылдайды, яғни ең жақсы емес, бірақ қабылдауға болатын шешімдер.

7 слайд

#8 слайд
Джеймс Maрч Дэвид Гейл oШешім қабылдау теориясы мен ұйымдық мінез-құлық бойынша жұмыстар жазды. Оның "Ұйым таңдауының қоқыс жәшігі " (1972) зерттеуінде ұйымдардағы шешім қабылдау процессінің күрделілігін сипаттайды. Шешім қабылдаудағы эмоционалдық аспектілерді зерттеді. Адамдардың эмоциялары шешім қабылдау процесінде қалай әсер ететінін түсінуге ықпал етті. Позитивті эмоциялар (қуаныш, үміт) адамдарды оптимистік көзқарасқа, тәуекелдерді төмен бағалауға және жаңа мүмкіндіктерді қабылдауға итермелейді. Негативті эмоциялар (қорқыныш, алаңдаушылық) адамдарды абай болуға, тәуекелдерді асыра бағалауға және консервативті шешімдер қабылдауға мәжбүр етеді.

8 слайд

#9 слайд
Шешім қабылдаудың психологиялық талаптары 1. Ақпарат жинау: Дұрыс шешім қабылдау үшін қажетті мәліметтерді жинау және анализ жасау. 2. Талдау және бағалау: Мәселені жан-жақты талдап, альтернативаларды салыстыру. Логикалық және сыни ойлау қабілеті маңызды. 3. Эмоционалды тұрақтылық: Эмоцияларды бақылау және стресстен аулақ болу. Бұл шешімді объективті қабылдауға көмектеседі. 4. Интуиция: Кейде интуитивті сезімдерге сүйену пайдалы, әсіресе ақпарат жеткіліксіз болған жағдайда.

9 слайд

#10 слайд
Шешім қабылдаудың психологиялық талаптары 5. Мақсаттылық: Нақты мақсаттарды анықтап, шешімнің осы мақсаттарға сай болуын қамтамасыз ету. 6. Әлеуметтік пікірлер: Басқа адамдардың пікірлері мен кеңестерін ескеру. Топтық талқылау шешімді жақсартуы мүмкін. 7. Тәуекелді басқару: Тәуекелдерді бағалап, оларға дайын болу. Тәуекел мен пайда арақатынасын түсіну 8. Нәтижені бағалау: Қабылданған шешімнің нәтижелерін бақылап, қажет болған жағдайда өзгерістер енгізу. Бұл процесс тәжірибені арттырып, болашақта жақсы шешімдер қабылдауға көмектеседі..

10 слайд

#11 слайд
Қорытынды Шешім қабылдау — бұл мәселені талдап, ақпарат жинап, мүмкіндіктерді бағалау арқылы ең тиімді әрекет бағытын таңдауды қамтитын процесс. Психологиялық талаптар арасында ақпарат жинау, эмоционалды тұрақтылық, логикалық ойлау, интуиция, нақты мақсаттар қою, тәуекелдерді бағалау және әлеуметтік пікірлерді ескеру маңызды. Бұл талаптар шешімнің сапасын арттырып, дұрыс таңдау жасауға көмектеседі. Нәтижені бағалау арқылы тәжірибеден сабақ алып, болашақта жақсы шешімдер қабылдау мүмкіндігі артады.

11 слайд

#12 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі •«Басқару психологиясы» оқу құралы Н.С Ахтаева., А.И. Абдигапбарова., З.Н. Бекбаева. •Kahneman, D. (2011). Thinking, Fast and Slow. Farrar, Straus and Giroux. •Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). "Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases." Science, 185(4157), 1124-1131. •George, J. M. (2000). "Emotions and Leadership: The Role of Emotional Intelligence." Human Relations, 53(8), 1027-1055. •https://stud.kz/prezentatsiya/id/35991

12 слайд

#13 слайд
Назарларыңыз ға рахмет!

13 слайд