Слайд "С.Сейфуллин өмірі мен шығармашылығы"
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Тақырыбы: С.Сейфуллин
өмірі мен шығармашылығы
Орындаған: Таласова Алмагул.
1 слайд
Тақырыбы: С.Сейфуллин өмірі мен шығармашылығы Орындаған: Таласова Алмагул.
2 слайд
1894 - 1938
Сейфуллин Сәкен
(Сәдуақас) (1894-1938)
қазақтың атақты ақыны,
жалынды жазушысы,
дарынды драматург, білікті
ұстаз, мемлекеттік
қайраткері, Қазақстанның
қазақ әдебиетінің негізін
қалаушылардың бірі. Қазақ
КСР-інің Халық
Комиссарлары Кеңесінің
алғашқы төрағасы болған.
2 слайд
1894 - 1938 Сейфуллин Сәкен (Сәдуақас) (1894-1938) қазақтың атақты ақыны, жалынды жазушысы, дарынды драматург, білікті ұстаз, мемлекеттік қайраткері, Қазақстанның қазақ әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі. Қазақ КСР-інің Халық Комиссарлары Кеңесінің алғашқы төрағасы болған.
3 слайд
Гүлбарам
Сейфуллина
Әкесі
Сейфолла
Анасы
Жамал
3 слайд
Гүлбарам Сейфуллина Әкесі Сейфолла Анасы Жамал
4 слайд
1913-1916
жылдарыОмбы
мұғалімдерсеминариясында
.
оқыған
1908-1913
жылдары
АқмоладағыНілдіорыс
мектебіндекейінқалалық
училищедебілімалған
4 слайд
1913-1916 жылдарыОмбы мұғалімдерсеминариясында . оқыған 1908-1913 жылдары АқмоладағыНілдіорыс мектебіндекейінқалалық училищедебілімалған
5 слайд
1920-1936 жылдары Ақмола атқару комитеті төрағасының
орынбасары және әкімшілік бөлімінің меңгерушісі, Қазақ
Кеңес Автономиялық Республикасы Орталы Атқару Комитеті
Президиумының мүшесі, «Еңбекші қазақ» газетінің
редакторы, хaлық ағарту комиссарының орынбасары,
ҚазКАСР Халық Комиссарлары Кеңесінің Төрағасы, Халық
ағарту комиссариаты жанындағы ғылым Орталығының
төрағасы, Қазақстан пролетар жазушылары ассоциациясының
(ҚазАПП) басшысы, БК(б)П Қазақстан Өлкелік Комитетінің
партия тарихы бөлімінің меңгерушісі, Қызылордадағы халық
ағарту институтының, Ташкенттегі қазақ педагогикалық
институтының директоры, «Жыл құсы» альманағы, «Жаңа
әдебиет» журналы басшысы, Қазақтың мемлекеттік
институтының доценті, «Әдебиет майданы» журналының
редакторы, Қазақтың коммунистік журнлистика институтының
профессоры қызметтерін атқарды.
5 слайд
1920-1936 жылдары Ақмола атқару комитеті төрағасының орынбасары және әкімшілік бөлімінің меңгерушісі, Қазақ Кеңес Автономиялық Республикасы Орталы Атқару Комитеті Президиумының мүшесі, «Еңбекші қазақ» газетінің редакторы, хaлық ағарту комиссарының орынбасары, ҚазКАСР Халық Комиссарлары Кеңесінің Төрағасы, Халық ағарту комиссариаты жанындағы ғылым Орталығының төрағасы, Қазақстан пролетар жазушылары ассоциациясының (ҚазАПП) басшысы, БК(б)П Қазақстан Өлкелік Комитетінің партия тарихы бөлімінің меңгерушісі, Қызылордадағы халық ағарту институтының, Ташкенттегі қазақ педагогикалық институтының директоры, «Жыл құсы» альманағы, «Жаңа әдебиет» журналы басшысы, Қазақтың мемлекеттік институтының доценті, «Әдебиет майданы» журналының редакторы, Қазақтың коммунистік журнлистика институтының профессоры қызметтерін атқарды.
6 слайд
1920 жылы 7
мамырда ол
босатылып, Ақмола
ға Қызыл
Армия қатарына
оралды және
революциялық
комитеттің
(революциялық
комитеті) Әкімшілік
бөлімесінің
басшысының
көмекшісі болып
тағайындалды.
1938 жылы
«ұлтшыл буржуа»
деген айыппен
тұтқындалып, 1939
жылы 28 ақпанда
Алматы НКВДсыны
ң қабырғасында
атылды.
Ол Сталин қайтыс
болған кейін 1953
жылы ақталған.
6 слайд
1920 жылы 7 мамырда ол босатылып, Ақмола ға Қызыл Армия қатарына оралды және революциялық комитеттің (революциялық комитеті) Әкімшілік бөлімесінің басшысының көмекшісі болып тағайындалды. 1938 жылы «ұлтшыл буржуа» деген айыппен тұтқындалып, 1939 жылы 28 ақпанда Алматы НКВДсыны ң қабырғасында атылды. Ол Сталин қайтыс болған кейін 1953 жылы ақталған.
7 слайд
Марапаттаулары
(1936).
ЕңбекҚызылТуордені
7 слайд
Марапаттаулары (1936). ЕңбекҚызылТуордені
8 слайд
Шығармашылығы
С.Сейфуллин өмірде де, әдебиетте де белсенді күрескер болды.
«Көкшетау» (1934), «Қызыл ат» (1934), дастандарында заманалық
мәселелер көрсетілген. «Қызыл атта» 30-жылдардың бас кезінде
Казақстанның ауыл шаруашылығында орын алған асыра сілтеу
оқиғалары сыналады. «Ақсақ киік» (1924), «Аққудың айрылуы»
(1925) шығармаларында туған даланың табиғатын, адамның ішкі
сезім күйлерін суреттейді. С.Сейфуллин проза, драмматургия, әдеби
сын, әдебиеттану салаларында көрнекті еңбек етті.
8 слайд
Шығармашылығы С.Сейфуллин өмірде де, әдебиетте де белсенді күрескер болды. «Көкшетау» (1934), «Қызыл ат» (1934), дастандарында заманалық мәселелер көрсетілген. «Қызыл атта» 30-жылдардың бас кезінде Казақстанның ауыл шаруашылығында орын алған асыра сілтеу оқиғалары сыналады. «Ақсақ киік» (1924), «Аққудың айрылуы» (1925) шығармаларында туған даланың табиғатын, адамның ішкі сезім күйлерін суреттейді. С.Сейфуллин проза, драмматургия, әдеби сын, әдебиеттану салаларында көрнекті еңбек етті.
9 слайд
Шығармашылығы
«Жұбату» (1917) әңгімесі – Сәкеннің қазақ
әйеліне арналған алғашқы прозалық, шығармасы.
«Жемістер» (1935), «Біздің тұрмыс», «Сол
жылдарда» туындыларында замандастар өмірі
бейнеленген. С.Сейфуллин қазақ халқының
патшалық езгіге қарсы күресін «Тар жол, тайғак,
кешу» атгы тарихи-мемуарлық романында
көрсетеді Публицистика саласының дамуына
қосқан еңбегі баға жетпес. Қазақтың ескі әдебиет
нұсқауларын жинау, зертгеу, бастыру ісімен де
шұғылданды. Оның қатысуымен «Қазақтың ескі
әдебиет нұсқаулары» (1931), «Батырлар» (1933),
«Ақан сері-Ақтоқты», «Ләйлі-Мәжнүннің»
қазақша аудармасы жарық көрді. «Қазақ әдебиеті»
(1932) кітабы – осы саладағы алғашқы зерттеу
еңбектерінің бірі.
9 слайд
Шығармашылығы «Жұбату» (1917) әңгімесі – Сәкеннің қазақ әйеліне арналған алғашқы прозалық, шығармасы. «Жемістер» (1935), «Біздің тұрмыс», «Сол жылдарда» туындыларында замандастар өмірі бейнеленген. С.Сейфуллин қазақ халқының патшалық езгіге қарсы күресін «Тар жол, тайғак, кешу» атгы тарихи-мемуарлық романында көрсетеді Публицистика саласының дамуына қосқан еңбегі баға жетпес. Қазақтың ескі әдебиет нұсқауларын жинау, зертгеу, бастыру ісімен де шұғылданды. Оның қатысуымен «Қазақтың ескі әдебиет нұсқаулары» (1931), «Батырлар» (1933), «Ақан сері-Ақтоқты», «Ләйлі-Мәжнүннің» қазақша аудармасы жарық көрді. «Қазақ әдебиеті» (1932) кітабы – осы саладағы алғашқы зерттеу еңбектерінің бірі.
10 слайд
Абай
жәнеСәкен
20 ғасырдағы қазақ әдебиеті, әсіресе қазақ поэзиясы Абайдың ақыңдық
мектебінің әсер-ықпалымен өркендеді. Сәкен Абайды айрықша ұнатқандардың
да, мейлінше жек көргендердің де қатарында болған емес. Идеология ыңғайымен
үстем таптан шыққанын анда-санда ескертіп қойғаны болмаса, айрықша
белсенділікке салынған жоқ. Сақтана пікір айтты. Омбыда оқып жүрген шәкірттік
дәуірінде Абай рухына сиынып, аңқылдаған ақ көңілін жайып салған өлеңі бар:
«Сөзіңнің қарап тұрсам мағынасы мол, Бастаушы адасқанға болғандай жол, Өзге
сөздің патшасы - сенің сөзің, Я бар бол бұл дүниеде, яки жоқ бол...» - деп
Абайдың құдіретті сезін ардақ тұтты.
10 слайд
Абай жәнеСәкен 20 ғасырдағы қазақ әдебиеті, әсіресе қазақ поэзиясы Абайдың ақыңдық мектебінің әсер-ықпалымен өркендеді. Сәкен Абайды айрықша ұнатқандардың да, мейлінше жек көргендердің де қатарында болған емес. Идеология ыңғайымен үстем таптан шыққанын анда-санда ескертіп қойғаны болмаса, айрықша белсенділікке салынған жоқ. Сақтана пікір айтты. Омбыда оқып жүрген шәкірттік дәуірінде Абай рухына сиынып, аңқылдаған ақ көңілін жайып салған өлеңі бар: «Сөзіңнің қарап тұрсам мағынасы мол, Бастаушы адасқанға болғандай жол, Өзге сөздің патшасы - сенің сөзің, Я бар бол бұл дүниеде, яки жоқ бол...» - деп Абайдың құдіретті сезін ардақ тұтты.
11 слайд
Абай
жәнеСәкен
«Сөзіңді үлгі қылды білген адам, Түсінбес оқыса да бітеу надан, Наданға
құр қу ағаш құрған тезің, Көткеншек алға қарай баспас қадам...»- деген
әлеуметтік ойларды ұлы ақыннан алғаны сөзсіз. Оның қаншалықты мәні
барын «Бірлік» қоғамына басшылық жасап жүргенде өзі мықтап түсінді.
Сондықтан «Кім басшы - аға халыққа», «Қазақ сабағы», «Надан бай»,
«Оқымаған қазақ» деген өлеңдерін жазып, ел қамын ойлау адастырмас
арман жолы екенін ұқты. Сол тұста жас ақынды қолтығынан демеп, алға
бастырып жіберген Абайдың азаматтық әуені болатын, «Сөз патшасынан»
қоғамдық мән-мағына тауып, өз пікірін сабақтауға бел буды.
11 слайд
Абай жәнеСәкен «Сөзіңді үлгі қылды білген адам, Түсінбес оқыса да бітеу надан, Наданға құр қу ағаш құрған тезің, Көткеншек алға қарай баспас қадам...»- деген әлеуметтік ойларды ұлы ақыннан алғаны сөзсіз. Оның қаншалықты мәні барын «Бірлік» қоғамына басшылық жасап жүргенде өзі мықтап түсінді. Сондықтан «Кім басшы - аға халыққа», «Қазақ сабағы», «Надан бай», «Оқымаған қазақ» деген өлеңдерін жазып, ел қамын ойлау адастырмас арман жолы екенін ұқты. Сол тұста жас ақынды қолтығынан демеп, алға бастырып жіберген Абайдың азаматтық әуені болатын, «Сөз патшасынан» қоғамдық мән-мағына тауып, өз пікірін сабақтауға бел буды.
12 слайд
С.Сейфуллиннің өмірі мен шығармалары туралы С.Мұқановтың
«Сәкен Сейфуллин» пьесасы, Ғ.Мүсіреповтың «Кездеспей кеткен бір
бейне» повесі,Ә.Тәжібаев, А.Тоқмағанбетов, Қ.Бекхожин, тағы
басқалардың поэмалары, Е.Ысмаиылов, С.Қирабаев, Т.Кәкішев,
тағы басқа ғалымдардың әдеби зерттеулері, естеліктері жарық
көрген. 1938 жылы қуғын-сүргінге ұшырап, Алматыда атылды. 1958
жылы ақталған. С.Сейфуллин есімімен көптеген ауыл, елді
мекендер, театр, мектеп, кітапхана, көшелер аталады. 1985 жылдан
Целиноград қаласында (қазіргі Астана қаласы) С.Сейфуллин
мұражайы жұмыс істеді.
12 слайд
С.Сейфуллиннің өмірі мен шығармалары туралы С.Мұқановтың «Сәкен Сейфуллин» пьесасы, Ғ.Мүсіреповтың «Кездеспей кеткен бір бейне» повесі,Ә.Тәжібаев, А.Тоқмағанбетов, Қ.Бекхожин, тағы басқалардың поэмалары, Е.Ысмаиылов, С.Қирабаев, Т.Кәкішев, тағы басқа ғалымдардың әдеби зерттеулері, естеліктері жарық көрген. 1938 жылы қуғын-сүргінге ұшырап, Алматыда атылды. 1958 жылы ақталған. С.Сейфуллин есімімен көптеген ауыл, елді мекендер, театр, мектеп, кітапхана, көшелер аталады. 1985 жылдан Целиноград қаласында (қазіргі Астана қаласы) С.Сейфуллин мұражайы жұмыс істеді.