Су - еріткіш. Заттардың суда ерігіштігі




1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Су - еріткіш. Заттардың
суда ерігіштігі
1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Су - еріткіш. Заттардың суда ерігіштігі

2 слайд
Сабақтың мақсаты:
1. Судың сапалық, сандық құрамын анықтау
әдістерімен, қасиеттері, қолданылуы және
табиғаттағы су туралы түсінік беру;
2. Судың құрамы мен
қасиеттерін білу дағдысы мен біліктілігін
жетілдіру, талдау, жүйелеу дағдыларын
қалыптастыру;
3.Оқушыларды сабақтың мазмұны
бойынша алғырттыққа, топпен жұмыс
істеуге, ізденімпаздыққа және өзгенің
пікірімен санасуға тәрбиелеу.
2 слайд
Сабақтың мақсаты: 1. Судың сапалық, сандық құрамын анықтау әдістерімен, қасиеттері, қолданылуы және табиғаттағы су туралы түсінік беру; 2. Судың құрамы мен қасиеттерін білу дағдысы мен біліктілігін жетілдіру, талдау, жүйелеу дағдыларын қалыптастыру; 3.Оқушыларды сабақтың мазмұны бойынша алғырттыққа, топпен жұмыс істеуге, ізденімпаздыққа және өзгенің пікірімен санасуға тәрбиелеу.

3 слайд
Жұмбақ
Бірі жанып, бірі қолдап жануды,
Екі
элемент бізге бұрын табылды.
Өрт
болып еді, сөндіруге көп адам,
Қосылысын алып, соған ағылды.
3 слайд
Жұмбақ Бірі жанып, бірі қолдап жануды, Екі элемент бізге бұрын табылды. Өрт болып еді, сөндіруге көп адам, Қосылысын алып, соған ағылды.

4 слайд
Үй тапсырмасын сұрау.
1.Ауыз су қалай тазаланады?
2.Судың ластануының қандай түрлері бар?
3.Дистилденген суды қалай алады?
4.Мұз неліктен суға батпайды?
5.Су неліктен жанбайды?
4 слайд
Үй тапсырмасын сұрау. 1.Ауыз су қалай тазаланады? 2.Судың ластануының қандай түрлері бар? 3.Дистилденген суды қалай алады? 4.Мұз неліктен суға батпайды? 5.Су неліктен жанбайды?

5 слайд
Біліміңді тексер: Сен білесің бе?
• Суды алғаш ....... жж. ағылшын
ғалымы ... синтездеді.
•1873ж ........... сутегі жанғанда оттегімен
қосылып суға айналатындығын дәлелдейді.
Г.Кавендиш
1781-1782
А.Лавуазье
Г.Кавендиш
А.Лавуазье
5 слайд
Біліміңді тексер: Сен білесің бе? • Суды алғаш ....... жж. ағылшын ғалымы ... синтездеді. •1873ж ........... сутегі жанғанда оттегімен қосылып суға айналатындығын дәлелдейді. Г.Кавендиш 1781-1782 А.Лавуазье Г.Кавендиш А.Лавуазье

6 слайд
•
Табиғатта ең көп тараған зат?
Судың формуласы?
Судың салыстырмалы молекулалық
массасы?
Судың құрылымдық формуласы?
Су
Н2О
Mr(H2O)= 18
Н-О-Н
6 слайд
• Табиғатта ең көп тараған зат? Судың формуласы? Судың салыстырмалы молекулалық массасы? Судың құрылымдық формуласы? Су Н2О Mr(H2O)= 18 Н-О-Н

7 слайд
Су-еріткіш. Заттардың суда
ерігіштігі
•Ерітінділер дегеніміз – еріткіш пен еріген зат
бөлшектерінен тұратын және өзара бір –
бірімен физикалық – химиялық әсерлесетін
біртекті жүйе.
•Ерігіштіктің сандық мөлшері ерігіштік немесе
еру коэффициенті арқылы анықталады.Ол белгілі
бір температурада қаныққан ерітінді түзген зат
масасының еріткіштің көлеміне қатынасы
тең.Өлшемі: г/см3, кг/м3, г/мл, г/л.
•Берілген температурада одан әрі ерімейтін
ерітінді қаныққан, ал одан әрі ери алатын
ерітінді қанықпаған деп аталады.
7 слайд
Су-еріткіш. Заттардың суда ерігіштігі •Ерітінділер дегеніміз – еріткіш пен еріген зат бөлшектерінен тұратын және өзара бір – бірімен физикалық – химиялық әсерлесетін біртекті жүйе. •Ерігіштіктің сандық мөлшері ерігіштік немесе еру коэффициенті арқылы анықталады.Ол белгілі бір температурада қаныққан ерітінді түзген зат масасының еріткіштің көлеміне қатынасы тең.Өлшемі: г/см3, кг/м3, г/мл, г/л. •Берілген температурада одан әрі ерімейтін ерітінді қаныққан, ал одан әрі ери алатын ерітінді қанықпаған деп аталады.

8 слайд
Затардың суда ерігіштігінің
сипаттамасы
Заттар
( 200С – та судағы ерігіштігі)
Жақсы
еритіндер
Аз
еритіндер
Іс жүзінде
ерімейтіндер
Қант (1л суда
2000 г ериді)
Гипс (1л суда
2 г зат ериді)
Күміс хлориді
(1л суда 1,5
*10-3г зат
ериді)
8 слайд
Затардың суда ерігіштігінің сипаттамасы Заттар ( 200С – та судағы ерігіштігі) Жақсы еритіндер Аз еритіндер Іс жүзінде ерімейтіндер Қант (1л суда 2000 г ериді) Гипс (1л суда 2 г зат ериді) Күміс хлориді (1л суда 1,5 *10-3г зат ериді)

9 слайд
•Су - әмбебап еріткіш .Суда көптеген
қатты заттар, сұйықтықтар және
газдар ериді.
•Ерітінділер – еріткіш молекулаларынан
және еріген зат бөлшектерінен тұратын
біртекті жүйе.
•Температура жоғарылағанда көптеген
қатты заттардың ерігіштігі
артады.Температура төмендегенде және
қысым өскенде газдардың ерігіштігі
артады.
9 слайд
•Су - әмбебап еріткіш .Суда көптеген қатты заттар, сұйықтықтар және газдар ериді. •Ерітінділер – еріткіш молекулаларынан және еріген зат бөлшектерінен тұратын біртекті жүйе. •Температура жоғарылағанда көптеген қатты заттардың ерігіштігі артады.Температура төмендегенде және қысым өскенде газдардың ерігіштігі артады.

10 слайд
22 – наурыз
Дүниежүзілік су
ресурстарының күні, су күні.
10 слайд
22 – наурыз Дүниежүзілік су ресурстарының күні, су күні.

11 слайд
Оксид Негіз Қышқыл Тұз
Na
2
O, H
2
SO
4
, CaCl
2
, FeCl
3
, Ca(OH)
2
, CO
2
, Mn,O
7
, NaOH,
NaHCO
3
, H
3
PO
4
, K2SO
4
,
Cu (OH)
2
, HBr, NaNO
3,
CaSO
4,
Al
2
O
3.
Төмендегі қосылыстарды жіктеңдер.
11 слайд
Оксид Негіз Қышқыл Тұз Na 2 O, H 2 SO 4 , CaCl 2 , FeCl 3 , Ca(OH) 2 , CO 2 , Mn,O 7 , NaOH, NaHCO 3 , H 3 PO 4 , K2SO 4 , Cu (OH) 2 , HBr, NaNO 3, CaSO 4, Al 2 O 3. Төмендегі қосылыстарды жіктеңдер.

12 слайд
Логикалық тапсырма
•Үстіне жүк артқан екі есек келе
жатты. Біреуінің үстінде тұз,
екіншісінде мақта. Олар терең
өзеннен өту керек болды. Үстіне
тұз артқаны судан шыға салып,
бүлкілдеп жорыта жөнелді. Ал
мақта салынғаны аяғын әрең
басып, қабырғасы қайысып кетті.
Неге?
Себебі: Тұз суда еріп жеңілдеп қалды. Мақта су
болып ауырлап қалды.
12 слайд
Логикалық тапсырма •Үстіне жүк артқан екі есек келе жатты. Біреуінің үстінде тұз, екіншісінде мақта. Олар терең өзеннен өту керек болды. Үстіне тұз артқаны судан шыға салып, бүлкілдеп жорыта жөнелді. Ал мақта салынғаны аяғын әрең басып, қабырғасы қайысып кетті. Неге? Себебі: Тұз суда еріп жеңілдеп қалды. Мақта су болып ауырлап қалды.

13 слайд
Жұмбақ шешу
1. Ақ көрпесін тұйықтап,
Қыстай жатыр ұйықтап.
2. Тілі былдыр,
Үні сылдыр
3. Отқа жанбас,
Суға батпас
4. Дәмі де жоқ, түсі де жоқ,
Пайдаланбас кісі де жоқ
(қар)
(жаңбыр)
(мұз)
(су)
13 слайд
Жұмбақ шешу 1. Ақ көрпесін тұйықтап, Қыстай жатыр ұйықтап. 2. Тілі былдыр, Үні сылдыр 3. Отқа жанбас, Суға батпас 4. Дәмі де жоқ, түсі де жоқ, Пайдаланбас кісі де жоқ (қар) (жаңбыр) (мұз) (су)

14 слайд
Тәжірибелер:
1 - топ: Суға қант салып араластырындар.Не
байқалды? Қандай құбылыс пайда болды?
2 - топ: Суға бір қасық тұз салып
араластырындар.Не байқалды? Қандай құбылыс
пайда болды?
3 - топ: Стакандағы суға құм салып
араластырындар.Не байқалды? Қандай құбылыс
пайда болды?
Қант еріп кетті. Су мөлдір күйінде қалды. Судың дәмі
тәтті болды. Қант суда жақсы ериді.
Тұз суда еріп кетеді. Су мөлдір күйінде қалды. Судың дәмі
ащы болады. Тұз суда жақсы ериді.
Құм қиыршықтары сол қалпында стакан түбінде шөгеді.
Құм суда ерімейді
14 слайд
Тәжірибелер: 1 - топ: Суға қант салып араластырындар.Не байқалды? Қандай құбылыс пайда болды? 2 - топ: Суға бір қасық тұз салып араластырындар.Не байқалды? Қандай құбылыс пайда болды? 3 - топ: Стакандағы суға құм салып араластырындар.Не байқалды? Қандай құбылыс пайда болды? Қант еріп кетті. Су мөлдір күйінде қалды. Судың дәмі тәтті болды. Қант суда жақсы ериді. Тұз суда еріп кетеді. Су мөлдір күйінде қалды. Судың дәмі ащы болады. Тұз суда жақсы ериді. Құм қиыршықтары сол қалпында стакан түбінде шөгеді. Құм суда ерімейді

15 слайд
№1 Зертханалық тәжірибе
Молекулалық қозғалысты бақылауға қажетті құрал
жабдықтар: суы бар ыдыс, бояу(CuSO4).
Орындау: стақандағы суға бояу салып, бақылау
жүргіземіз. Бояу бірінші төмен түседі, біраздан соң
біркелкі тарайды. Неге?
Жауабы:
Заттарды құрап тұрған молекула мен атомдар үнемі қозғалыста
болады. Олай болса су молекулалары да қозғалып, бояу бөлшектерін
итермелейді. Еріген бояу су молекуланың арасында біркелкі
таралады.Бұл құбылысты диффузия деп атайды.
15 слайд
№1 Зертханалық тәжірибе Молекулалық қозғалысты бақылауға қажетті құрал жабдықтар: суы бар ыдыс, бояу(CuSO4). Орындау: стақандағы суға бояу салып, бақылау жүргіземіз. Бояу бірінші төмен түседі, біраздан соң біркелкі тарайды. Неге? Жауабы: Заттарды құрап тұрған молекула мен атомдар үнемі қозғалыста болады. Олай болса су молекулалары да қозғалып, бояу бөлшектерін итермелейді. Еріген бояу су молекуланың арасында біркелкі таралады.Бұл құбылысты диффузия деп атайды.

16 слайд
№2 Зертханалық
тәжірибе
•
1. Су бетінде безектеп, ең соңында
жоқ болып, металл Na жүзеді.
Қандай қосылыс түзеді?
2Na+ 2Н 2О = 2 NaOH +Н 2
Сілті
16 слайд
№2 Зертханалық тәжірибе • 1. Су бетінде безектеп, ең соңында жоқ болып, металл Na жүзеді. Қандай қосылыс түзеді? 2Na+ 2Н 2О = 2 NaOH +Н 2 Сілті

17 слайд
№3 Зертханалық
тәжірибе
Денесіне су тисе бұрқырап,
ашуланар Әркім оны өз үйінде
пайдаланар.
СаО+ Н2О =Са(ОН)2
17 слайд
№3 Зертханалық тәжірибе Денесіне су тисе бұрқырап, ашуланар Әркім оны өз үйінде пайдаланар. СаО+ Н2О =Са(ОН)2

18 слайд
Үйге тапсырма:
Су туралы өлең
18 слайд
Үйге тапсырма: Су туралы өлең