Сыныптан тыс шара Абай сөзі,Абай үні,Абай тынысы

1 слайд
Абай сөзі, Абай үні, Абай тынысы

2 слайд
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы   ( 1845 - 1904 ) А қын ,  ағартушы ,  жазба қазақ әдебиетінің ,  қазақ әдеби тілінің  негізін қалаушы, философ,композитор,  аудармашы , саяси қайраткер, либералды білімді  исламға  таяна отырып,  орыс  және  еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор.

3 слайд
Абайдың күйі “Май түні” Бұл күйді   1923  жылы Ғ.  Сармурзин   Абайдың Ақылбайдан туған немересі Исрайылдан, ал Исрайыл Абайдың өзінен үйренген. Исрайылдың айтуынша, Абай бұл күйін жайлаудағы түнгі сауық-сайранда отырып шығарыпты. Күй табиғат сұлулығын бейнелеген, 2 бөлімнен тұратын лирикалық туынды. Музыкалық әуені Абай әндерімен сарындас, жазғы жайлаудың түнгі көрінісін, жастардың көңілді сауық-сайранын елестетеді. Орындайтын: Оразқызы Толқын

4 слайд
Қазақтың асқан кемелі, Жұрттың қамын жеп еді Ақынның рухы өлмейді, Абай -ұлы себебі.

5 слайд
Бүгінгі сабағымыз төрт бөлімнен тұрады: 1. « Абай -дара, Абай -дана қазақта » /өмірі мен шығармашылығы/ 2. « Сәулең болса кеудеңде, мына сөзге көңіл бөл » /қарасөздері/ 3. « Өлең сөздің патшасы сөз сарасы » /қонақкәде/ 4 . « Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа » /әндері/

6 слайд
І БӨЛІМ АБАЙ -ДАНА,АБАЙ- ДАРА ҚАЗАҚТА

7 слайд
Тақтада көрсетілген ұяшықтардан тапсырмаларды таңдайды. Әр тапсырманың қиындығына байланысты ұпай сандары беріледі. № 1 Туып-өскен ортасы № 2 Поэмалары № 3 Аудармалары, шығармашылығы

8 слайд
Абайдың  көркемдік, әлеуметтік гуманистік және дінге көзқарастары терең білінген еңбегі - қара сөздері.  Абайдың  қара сөздері (Ғақлия) - ұлы ақынның сөз өнеріндегі көркемдік қуатын,  философиядағы  даналық дүниетанымын даралап көрсететін классикалық стильде жазылған прозалық шығармасы. Жалпы саны қырық бес бөлек шығармадан тұратын  Абайдың  қара сөздері тақырыбы жағынан бір бағытта жазылмаған, әр алуан. Оның алты-жеті үлгісі қысқа болса, қайсыбіреуі мазмұн, тақырып жағынан өзгешелеу, ауқымды болып келеді.  Абай  өзінің қара сөздерінде шығарманың ажарына ғана назар аударып қоймай, оның тереңдігіне, логикалық мәніне зор салған. Сөйтіп көркемдік шеберлік пен ғылыми зерделік арқылы көркемдік сана мен  философиялық  сананы ұштастырады.  Абайдың  қара сөздеріндегі гуманистік, ағартушылық, әлеуметтік ойлары  дін  туралы пікірлерімен бірігіп, тұтас бір қазақ халқының философиялық концепциясын құрайды.  Абайдың  кара сөздері сондай-ақ жалпы адамзат баласына ортақ асыл сөзге айналды. Оның қара сөздерінің бірнешеуі ең алғаш  1918  ж.  Семейде  шыққан "Абай" журналында жарық көрді. Кейіннен, Абайдың қара сөздері  орыс ,  қытай ,  француз , т.б. көптеген әлем тілдеріне аударылды

9 слайд
ІІ БӨЛІМ Абайдың 17-қарасөзі негізінде сахналанған көрініс

10 слайд
ҚОНАҚКӘДЕ

11 слайд
Бұл өзі сүрген ғасырдан өзіне бейтаныс, басқа, бірақ жақын болашаққа сенімді жол салған ақынның сөзі еді. Ол жарқын болашаққа апаратын жолды өз халқына талмастан көрсетті. Ол жол ғылым, білім, өнер, мәдениет жолы еді. Абайдың «даналығы» да осында.  Ал «дара» деген себебіміз сол заманда көзі ашық, көкірегі ояу, түрлі тілді меңгерген қалың қазақ арасында жалғыз Абайдың өзі болды. 

12 слайд

13 слайд
Ғасырлар бойы дамыған қазақ ән өнері ХІХ ғасырдың екінші жартысында көркемдік пен кемелдіктің шыңына өрледі. Абай өмір сүрген осы кезеңде қазақта музыканың жазба мәдениеті жоқ еді, халықтық музыка ауыз дәстүрлік қалыпта еді. Сондықтан Абай әндері ауыздан – ауызға, заманнан – заманға ауызша ауыса отырып жетті.   Абай әндерінің бізге толық жеткен себебі, халықтың жүрегінде сақталуға, сапасы сай келетін шығармалар болғандығында, халық санасынан өшпес орын алғандығында.   Абайдың композиторлық шығармашылығының қалыптасуына « Үш ұлы бастау » - әсер етті   1. Қазақ халқының жазба әдебиеті.   2. Шығыс елдердегі классик поэзиясы.   3. Батыс Еуропа мәдениеті.   Абай қазақтың ән-күйін сүйіп тыңдаған. Жаяу Мұса, Біржан сал, Ақан сері, Тәттімбет сияқты халық сазгерлерін ерекше бағалаған. Өзі де бірнеше ән шығарған.  

14 слайд
ІІІ БӨЛІМ «Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа»

15 слайд

16 слайд