Сырым Датұлы бастаған көтеріліс
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Ашық сабақтарСабақ тақырыбы:
Сырым Датұлы бастаған
кіші жүз қазақстарының
1783-1797 жылдардағы
көтерілісіҚазақстан тарихы
8 сынып
1 слайд
Ашық сабақтарСабақ тақырыбы: Сырым Датұлы бастаған кіші жүз қазақстарының 1783-1797 жылдардағы көтерілісіҚазақстан тарихы 8 сынып
2 слайд
Ашық сабақтарС абақтың мақсаты:
Білімділік: Сырым Датұлы өзі атақты батыр,
өзі көрнекті басшы, өзі әйгілі шешен, отарлық
езгіге қарсы ұлт-азаттық күрестің
ұйымдастырушысы, әрі көсемі екендігін
түсіндіру.
Дамытушылық: 1783–1797 жылдары Сырым
Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың
себептерін талдай білуге және олардың
арасындағы байланыстарды айқындай білуге
баулу.
Тәрбиелік: Халқының бостандығы мен
тәуелсіздігі үшін күрескен Сырым Датұлы
батырдың ерлігін дәріптей отырып,
оқушылардың жеріне, еліне деген сүйіспеншілігін
арттыру.
2 слайд
Ашық сабақтарС абақтың мақсаты: Білімділік: Сырым Датұлы өзі атақты батыр, өзі көрнекті басшы, өзі әйгілі шешен, отарлық езгіге қарсы ұлт-азаттық күрестің ұйымдастырушысы, әрі көсемі екендігін түсіндіру. Дамытушылық: 1783–1797 жылдары Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыстың себептерін талдай білуге және олардың арасындағы байланыстарды айқындай білуге баулу. Тәрбиелік: Халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен Сырым Датұлы батырдың ерлігін дәріптей отырып, оқушылардың жеріне, еліне деген сүйіспеншілігін арттыру.
3 слайд
Ашық сабақтарСабақ моделіСабақ моделі
Сабақ барысы
Ұйымдастыру
кезеңі Үй
тапсырмасын
сұрау әдістері Жаңа сабақты
түсіндіру әдісі
1. Сабаққа қатысып
отырған
оқушыларды
ұйымдастыру
2. Оқу құралдарын
түгелдеу, реттеу 1. Сұрақ-жауап
2. Ойын әдісі 1. Өткен сабақпен
байланыстыра
түсіндіру.
2. Ойын элементтерін
қолдану арқылы.
3. Картаны қолдана
отырып түсіндіру
Бекіту. Ойындар. Тапсырмалар.
Оқушылардың білімдерін анықтау, бағалау.
3 слайд
Ашық сабақтарСабақ моделіСабақ моделі Сабақ барысы Ұйымдастыру кезеңі Үй тапсырмасын сұрау әдістері Жаңа сабақты түсіндіру әдісі 1. Сабаққа қатысып отырған оқушыларды ұйымдастыру 2. Оқу құралдарын түгелдеу, реттеу 1. Сұрақ-жауап 2. Ойын әдісі 1. Өткен сабақпен байланыстыра түсіндіру. 2. Ойын элементтерін қолдану арқылы. 3. Картаны қолдана отырып түсіндіру Бекіту. Ойындар. Тапсырмалар. Оқушылардың білімдерін анықтау, бағалау.
4 слайд
Ашық сабақтарI. Ұйымдастыру бөлімі.
Білекті бірді жығады,
Білімді мыңды жығады.
4 слайд
Ашық сабақтарI. Ұйымдастыру бөлімі. Білекті бірді жығады, Білімді мыңды жығады.
5 слайд
Ашық сабақтарII. Үй тапсырмасын сұрау
Кубик лақтыру ойыны
5 слайд
Ашық сабақтарII. Үй тапсырмасын сұрау Кубик лақтыру ойыны
6 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
6 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
7 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
Шаруалар
соғысының
басталуына не
себеп болды?
7 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру Шаруалар соғысының басталуына не себеп болды?
8 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
8 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
9 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
Қазақтардың
шаруалар
соғысына
қатысуын қандай
кезеңдерге бөлуге
болады?
9 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру Қазақтардың шаруалар соғысына қатысуын қандай кезеңдерге бөлуге болады?
10 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
10 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
11 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
Кіші жүз
қазақтарының
Пугачев бастаған
шаруалар соғысын
қолдағанын қандай
мәліметтер
дәлелдейді?
11 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру Кіші жүз қазақтарының Пугачев бастаған шаруалар соғысын қолдағанын қандай мәліметтер дәлелдейді?
12 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
12 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
13 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру
Орта жүз
қазақтары Пугачев
бастаған
шаруалар
соғысына қалай
қатысты, оның
ерекшеліктері?
13 слайд
Ашық сабақтарКубик ла қтыру Орта жүз қазақтары Пугачев бастаған шаруалар соғысына қалай қатысты, оның ерекшеліктері?
14 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы
(1712-1802)
Көтерілістің басшысы Сырым Датұлы 1742 – 1802
жылдар аралығында өмір сүрген. Зерттеулерге
қарағанда Батыс Қазақстан облысы Тайпақ
ауданында дүниеге келген. Қазақ халқының өте
тапқыр, көрнекті шешендерінің бірі.
14 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы (1712-1802) Көтерілістің басшысы Сырым Датұлы 1742 – 1802 жылдар аралығында өмір сүрген. Зерттеулерге қарағанда Батыс Қазақстан облысы Тайпақ ауданында дүниеге келген. Қазақ халқының өте тапқыр, көрнекті шешендерінің бірі.
15 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы Ресей патшасының, оның осы
өңірдегі хандары мен сұлтандарының қарапайым
халыққа көрсетіп отырған озбырлығына наразы
болды. Орынбор генерал – губернаторына
жазған бір хатында: «Сіздер түрлі әдіспен қолға
түсірген ноғай, башқұрт халықтары секілді бізді
де езбекші екендеріңіз белгілі. Сондықтан да мен
патша үкіметімен, хан-сұлтандарға наразы
шаруаларды төңірегіме топтастырдым». Салық
бермесін, ханға сенбесін, сұлтандарға ермесін,
халық өзін-өзі қорғасын деген ұранмен патша
үкіметіне қарсы шықты.
15 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы Ресей патшасының, оның осы өңірдегі хандары мен сұлтандарының қарапайым халыққа көрсетіп отырған озбырлығына наразы болды. Орынбор генерал – губернаторына жазған бір хатында: «Сіздер түрлі әдіспен қолға түсірген ноғай, башқұрт халықтары секілді бізді де езбекші екендеріңіз белгілі. Сондықтан да мен патша үкіметімен, хан-сұлтандарға наразы шаруаларды төңірегіме топтастырдым». Салық бермесін, ханға сенбесін, сұлтандарға ермесін, халық өзін-өзі қорғасын деген ұранмен патша үкіметіне қарсы шықты.
16 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы
Көтерілістің басты қозғаушы күші – қазақ шаруалары,
старшындар, билер, ру басшылары болды.
16 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы Көтерілістің басты қозғаушы күші – қазақ шаруалары, старшындар, билер, ру басшылары болды.
17 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы
бастаған көтерілістің
себептері
Патша үкіметінің жарлығы
шығып, онда қазақтардың
Жайықтың оң жағалауындағы
аймақтарға қыс мезгілінде
жайылымдық жерлерді жалға
алу арқылы ғана уақытша өтуіне
рүқсат етілді. Біріншіден:
17 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы бастаған көтерілістің себептері Патша үкіметінің жарлығы шығып, онда қазақтардың Жайықтың оң жағалауындағы аймақтарға қыс мезгілінде жайылымдық жерлерді жалға алу арқылы ғана уақытша өтуіне рүқсат етілді. Біріншіден:
18 слайд
Ашық сабақтар1782-1783 жылдың қысында шекара
шебінің ішкі жағында казактар
қазақтардың 4 мыңнан астам
жылқысын күшпен тартып алды.
Қыстың өте суық болуы жағдайды одан
сайын қиындатып жіберді. Жұт
басталды. Дала тұрғындарының 10 000-
нан астам жылқысы мен сиыры
қырылып қалды. Міне осындай қиын-
қыстау жағдайда Кіші жүздің шекара
шебіне таяу ауылдарында бұқаралық
қозғалыс басталып, ол көп ұзамай
азаттық күресіне ұласты. Екіншіден:
18 слайд
Ашық сабақтар1782-1783 жылдың қысында шекара шебінің ішкі жағында казактар қазақтардың 4 мыңнан астам жылқысын күшпен тартып алды. Қыстың өте суық болуы жағдайды одан сайын қиындатып жіберді. Жұт басталды. Дала тұрғындарының 10 000- нан астам жылқысы мен сиыры қырылып қалды. Міне осындай қиын- қыстау жағдайда Кіші жүздің шекара шебіне таяу ауылдарында бұқаралық қозғалыс басталып, ол көп ұзамай азаттық күресіне ұласты. Екіншіден:
19 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы
1785 жылы к өктемінде көтерілісшілер күрес
қимылдарын барынша кеңейтті. Көтерілісті мейлінше
қолдаған байбақты, табын, тама руларына сүйенген
Сырым Датұлы көтеріліс өрісін кеңейтуге тырысты. Хиуа
19 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы 1785 жылы к өктемінде көтерілісшілер күрес қимылдарын барынша кеңейтті. Көтерілісті мейлінше қолдаған байбақты, табын, тама руларына сүйенген Сырым Датұлы көтеріліс өрісін кеңейтуге тырысты. Хиуа
20 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы
1792 жылдың күзінде көтерілісшілердін негізгі күші Елек
қалашығына таяу жерге орналасып, қорғанға шабуыл жасауға
әзірленді. Сұлтандар көтерілісшілер отрядының қай жерге
орналасканын, олардың мақсатын шекара өкіметіне алдын-ала
хабарлап қойған. Сондықтан қорған гарнизондары тойтарыс
беруге әзір еді. Сырым бастаған отряд 29 қыркүйекте Елек
қалашығына шабуылға шығып, корғанды ала алмады.
20 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы 1792 жылдың күзінде көтерілісшілердін негізгі күші Елек қалашығына таяу жерге орналасып, қорғанға шабуыл жасауға әзірленді. Сұлтандар көтерілісшілер отрядының қай жерге орналасканын, олардың мақсатын шекара өкіметіне алдын-ала хабарлап қойған. Сондықтан қорған гарнизондары тойтарыс беруге әзір еді. Сырым бастаған отряд 29 қыркүйекте Елек қалашығына шабуылға шығып, корғанды ала алмады.
21 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы
Еділдің шығыс өңіріндегі ірі халықтық сипаттағы қозғалыс,
көтеріліс патша үкіметінің отарлау саясатын, Жайық
бойындағы өңірді басып алуға мейлінше тырысқанын
дәлелдейді, тарихи қозғалыс ру арасындағы қайшылықтар
халықтың басты мақсатына жетуіне зор кедергі болатынын
көрсетті.
21 слайд
Ашық сабақтарСырым Датұлы Еділдің шығыс өңіріндегі ірі халықтық сипаттағы қозғалыс, көтеріліс патша үкіметінің отарлау саясатын, Жайық бойындағы өңірді басып алуға мейлінше тырысқанын дәлелдейді, тарихи қозғалыс ру арасындағы қайшылықтар халықтың басты мақсатына жетуіне зор кедергі болатынын көрсетті.
22 слайд
Ашық сабақтарХиуа
Сырым Датұлы
1797 жылы Қаратай сұлтанның өршеленген
қуғынынан құтылу үшін Сырым Датұлы Хиуа
хандығына өтіп кетті. Ал 1802 жылы белгісіз
себептерден батыр сонда дүние салды.
22 слайд
Ашық сабақтарХиуа Сырым Датұлы 1797 жылы Қаратай сұлтанның өршеленген қуғынынан құтылу үшін Сырым Датұлы Хиуа хандығына өтіп кетті. Ал 1802 жылы белгісіз себептерден батыр сонда дүние салды.
23 слайд
Ашық сабақтарОқиға Мерзімі Себебі Қамтыған
жері Нәтижесі
жеңілу
себептері Көтеріліс
неше
жылға
созылды?
Сырым
Датұлы
бастаған
көтеріліс “ Кім жылдам?” ойыны
23 слайд
Ашық сабақтарОқиға Мерзімі Себебі Қамтыған жері Нәтижесі жеңілу себептері Көтеріліс неше жылға созылды? Сырым Датұлы бастаған көтеріліс “ Кім жылдам?” ойыны
24 слайд
Ашық сабақтар ” Жылдар да сөйлейді” ойыны
1711-1781 жж.
Абылай
ханның өмір
сүрген
жылдары 1784 ж. 1786 ж.
Сырым
Датұлының
тұтқыннан
босатылуы Нұралы хан
Уфаға жер
аударды
24 слайд
Ашық сабақтар ” Жылдар да сөйлейді” ойыны 1711-1781 жж. Абылай ханның өмір сүрген жылдары 1784 ж. 1786 ж. Сырым Датұлының тұтқыннан босатылуы Нұралы хан Уфаға жер аударды
25 слайд
Ашық сабақтар ” Жылдар да сөйлейді” ойыны
1790 ж.
Нұралы ханның
дүние салған
жылы 1791 ж. 1795 ж.
Әбілқайырдың
ұлы Ералы Кіші
жүз ханы болып
сайланды Нұралы ханның
ұлдарының бірі -
Есімнің хан
болып сайланған
жылы
25 слайд
Ашық сабақтар ” Жылдар да сөйлейді” ойыны 1790 ж. Нұралы ханның дүние салған жылы 1791 ж. 1795 ж. Әбілқайырдың ұлы Ералы Кіші жүз ханы болып сайланды Нұралы ханның ұлдарының бірі - Есімнің хан болып сайланған жылы
26 слайд
Ашық сабақтар ” Жылдар да сөйлейді” ойыны
1797 ж.
Сырым тобы
хан сарайына
тұтқиылдан
шабуыл жасап,
Есім ханды
өлтіріп тынды. 1802 ж. 1801 ж.
Белгісіз
себептерден
Сырым Датұлы
дүние салды. Қазақ руларына
өздерінің тарихи
қонысы –
Жайықтың оң
жағасына өтуіне
берілді.
26 слайд
Ашық сабақтар ” Жылдар да сөйлейді” ойыны 1797 ж. Сырым тобы хан сарайына тұтқиылдан шабуыл жасап, Есім ханды өлтіріп тынды. 1802 ж. 1801 ж. Белгісіз себептерден Сырым Датұлы дүние салды. Қазақ руларына өздерінің тарихи қонысы – Жайықтың оң жағасына өтуіне берілді.
27 слайд
Ашық сабақтар1783-1787 жылдардағы Сырым Датұлы
бастаған көтеріліс
Көтерілістің басталу себептері
Көтерілістің мақсаты
Көтерілістің басты қозғаушы
күші
Көтеріліс қамтылған аймақ
Көтерілістің тарихы маңызы
27 слайд
Ашық сабақтар1783-1787 жылдардағы Сырым Датұлы бастаған көтеріліс Көтерілістің басталу себептері Көтерілістің мақсаты Көтерілістің басты қозғаушы күші Көтеріліс қамтылған аймақ Көтерілістің тарихы маңызы
28 слайд
Ашық сабақтарҮйге тапсырма:
§6. Сырым Датұлы
бастаған кіші жүз
қазақтарының 1783-1797
жылдардағы көтерілісі
28 слайд
Ашық сабақтарҮйге тапсырма: §6. Сырым Датұлы бастаған кіші жүз қазақтарының 1783-1797 жылдардағы көтерілісі