Табиғатты аяла

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Табиғатты аяла! Сабақтың мақсаты: Табиғатты қорғау, қамқорлық жасауға аялап қорғау білуге және туған жер табиғатына деген сүйіс- пеншілігін арттыру. Табиғаттағы сұлулықты көре білу, эмоциялық әсер ала білуге, өз ортасында сымбатты да шынық- қан тұлға болуға баулу, экологиялық мәдениетті қалыптастыру . Дамытушылық: шығармашылық қабілеттерін, жақсылық жасай білу іскерліктерін, ойлау қабілетін дамыту. Тәрбиелік: табиғатты қорғауға, елін, жерін сүюге, мейірімділікке, ізгілікке тәрбиелеу, экологиялық тәрбие беру. Кіріспе Табиғаттың әрбір бөлшегі, адамзат баласы үшін асқан байлық, қазына екенін адам өмірінің қорғаушысы денсаулықтың кепілі екенін білу.Адам - табиғаттың  ажырамас  бөлігі. Табиғат пен адам қатар ұғым. Адамсыз табиғат, табиғатсыз адам өмір сүруі мүмкін емес. Адам табиғатты қасиет тұтуы керек. Табиғат тіршіліктің  құт - берекесі. Табиғат - тіршілік көзі. Оның әрбір әсері адам өмірінде үлкен роль атқарады. Аяулы табиғатсыз осы ғаламда өмір сүру, тіршілік ету мүмкін емес еді. Жыл мезгілдерінің өзгеруі де, табиғатты одан әрі әсерлейді. Табиғатты қорғау міндетіміз. Қазіргі кезде экология мәселесі нашарлап кетті. Табиғатты қорғау, сақтау қазіргі өзіміздің қолымыз да.

1 слайд

2 слайд
Қазақ халқында табиғатты құрмет тұтады. Адам табиғаттың патшасы деген ұғым бар. Сондықтан табиғат адам үшін асыл ана. Өйткені адам баласы табиғаттың тіршілігінде өсіп-өніп, жетілген. Табиғат - ырыздық-тың, ырыс пен мол қазынасының қайнар көзі, адам денсаулығының сенімді сақинасы. Табиғат - сөз жетпес сұлулық, баға жетпес қазына, көз тоймайтын әсемдік, айтып жеткізе алмайтын қыры мен сыры мол құбылыс болғанымен қазір сол табиғат нашарлап, ластануда соның салдарынан адам өміріне қауіпті жағдай тудыруда. Біз табиғаттағы әрбір жайқалып тұрған ағашқа қамқорлық танытуымыз қажет. "Бір тал кессең, он тал ек" және "Жер құтты болса, мал сүтті болады" - демекші, айналамызда табиғаттан лас иісті,  ауру тудырушы бактерияларды  жоюшы тал, жасыл желек.   Әр жыл мезгілі әр қилы. Төрт жыл мезгілі бізге төрт түрлі ғажайып күйін сыйлайды. Таудан сарқырап аққан өзеннің айналасында өксіген оттай жанған жануарларды көрудің өзі керемет көрініс емес пе?! Бау-бақшада өскен жеміс-жидектердің иісі мұрын жарады. Жайқалып өскен түрлі гүлдер көзге өз кереметтігін сыйға тартады. Аспаннан күннің көзі түскенде, жердің жүзі қуана қыбырлайды. Көлдер қойнын ашса, қаңқылдап оған құстар қонар. Табиғат жайлы өнегелі сөздер, мақалдар мен өлең- жырлар да аз емес. Оның керемет әсемдігін жырлаған, суреттеп жазған ақындар баршылық. Табиғат көркемдігін өз өлең-шумақтарында жырлаған ақындардың қатарында А.Құнанбайұлы («Жаз!, «Күз», «Қыс»), С.Торайғыров («Шілде»), Қ. Аманжолов («Дауыл»), Ы. Алтынсарин («Өзен») сияқты ақындарды атауға болады. Шалғайын шалқар маушыған, Бұлт келді, көктем кір кетті. Топырлап ұрған тамшыдан, Топырақ иісі бұрқ етті. Шілде мен тамыз пышаны, Шаң ғана болса. Қалдырма терезелер құшағын, Түгелдей ашшы жаңбырға,-деп Қ. Мырзағали атамыз әсем табиғатты жырлады

2 слайд

3 слайд
Табиғат көркемдігін ақ қағаз бетіне түсірген ақындарымыз оның құдіретін білген. Сол өлең жолдарын болашақ ұрпаққа, яғни бізге қалдырып отыр. Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Мақал мәтелдер. Адамның табиғатсыз күні жоқ, Табиғаттың оны айтар тілі жоқ.   Табиғат жер байлығы, Батырлар ел байлығы.   Жауынмен жер көгереді, Батамен ел көгереді.   Жерін қорлаған жерленбей қалады. Жерге еткен жақсылық жерде қалмайды. Қара жерді жамандама, Қайтып сонда барарсың.

3 слайд

4 слайд
Жұмбақтар шешу:   Сатайын десем ауыр кілем,  Сатпайын десем тәуір кілем (Жер)   Таңмен көзін ашады, Әдемге нұр шашады. (Күн)   Қыста ғана болады, Ұстасан қолын тоңады. (Қар)   Гүл-гүл жайнап жер, аспан, Гүрілдейді сайда өзен. Гүлжазира жарасқан Гүлдерімен қай кезен? (Көктем) Сырылдатады шәйнегн, Ұнатпаса да жұрт, мейлі. Тереземіздің әйнегін ж уады,  Бірақ сүртпейді.   (Жаңбыр) Қозғалып жүрер жортақ шам, Барлығымызға ортақ шам.    (Күн) Ақ көбелек қонды, Құстар енді тонды.   (Қар) Киіз үйімнің төбесі Түбітке толы. О несі?    (Бұлттар) Шымылдық ішінде қап-қара Ұйықтап жат, дала, жат, қала.  (Түн) Көктен түседі, Жер ішеді.      (Жаңбыр)

4 слайд

5 слайд
1. Табиғат нешеге бөлінеді? (Табиғат екіге бөлінеді: тірі,өлі)  2.Табиғаттағы өлі денелерге нелер жатады? (тау, тас, өзен, ай, т.б.)  3. Тірі табиғатты ата. (жануарлар, өсімдіктер, адам)  4.Қазақстанда неше қорық бар? (тоғыз)  5.Қызыл кітап дегеніміз не? (Сиреп бара жатқан,жер бетінде құрып кету қаупі төніп тұрған жануарлар мен өсімдіктер тізімі тіркелген арнаулы кітап)  6.Қызыл кітап қай жылы шықты? (1978ж)  7.Табиғат құбылыстары дегеніміз не? (жел, жауын-шашын, судың тасуы,)  8.Құстардың қандай пайдасы бар? (табиғатқа зиян келтіретін құрт-құмырсқаларды азайтады)Қорытынды. Табиғат байлықтарын қорғай білу –азаматтық борышы және табиғатты қорғау- аялау әр адамның міндеті. Табиғаттың зардаптарына төтеп беру үшін табиғатты ластамай қорғауымыз керек. Табиғатты аялап, сүйе білейік!

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд

9 слайд