Тартылыс құбылысы және ауырлық күші .Салмақ ашық сабаққа слайд
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Таразыда
Салмақпа ?
Масса ма?
1 слайд
Таразыда Салмақпа ? Масса ма?
2 слайд
Тартылыс
құбылысы және
ауырлық күші.
Салмақ
Бұл сабақта біз тартылыс құбылысы, ауырлық күші және
салмақ туралы үйренеміз. Ғарышкерлер сияқты, біз де
Жер мен басқа ғаламшарлардағы күштерді зерттейміз.
2 слайд
Тартылыс құбылысы және ауырлық күші. Салмақ Бұл сабақта біз тартылыс құбылысы, ауырлық күші және салмақ туралы үйренеміз. Ғарышкерлер сияқты, біз де Жер мен басқа ғаламшарлардағы күштерді зерттейміз.
3 слайд
Сабақтың мақсаты:
Масса, салмақ ,ауырлық күшін біледі.
Салмақ пен массаның айырмашылығын ажыратады.
Ауырлық күшіне өмірден мысал келтіреді.
Тарылыс құбылысы, Ауырлық күші,салмақ туралы
ойларын нақтылап, тәжірибеде көрсетіп, практикада
есептейді.
Ауырлық күшінің анықтамасын және формуласын біледі ,
бағытын анықтайды, формуласына қойып ХБЖ-не
келтіріп есептерді шығарады
3 слайд
Сабақтың мақсаты: Масса, салмақ ,ауырлық күшін біледі. Салмақ пен массаның айырмашылығын ажыратады. Ауырлық күшіне өмірден мысал келтіреді. Тарылыс құбылысы, Ауырлық күші,салмақ туралы ойларын нақтылап, тәжірибеде көрсетіп, практикада есептейді. Ауырлық күшінің анықтамасын және формуласын біледі , бағытын анықтайды, формуласына қойып ХБЖ-не келтіріп есептерді шығарады
4 слайд
Масса ұғымы
Анықтама
Масса - заттың мөлшерін
сипаттайтын физикалық
шама. Ол килограммен (кг)
өлшенеді.
Тұрақтылық
Масса - тұрақты шама. Ол
дененің орналасқан жеріне
байланысты өзгермейді.
Инерттілік
Масса дененің инерттілігін
сипаттайды. Үлкен массалы
денені қозғалысқа келтіру
қиынырақ.
4 слайд
Масса ұғымы Анықтама Масса - заттың мөлшерін сипаттайтын физикалық шама. Ол килограммен (кг) өлшенеді. Тұрақтылық Масса - тұрақты шама. Ол дененің орналасқан жеріне байланысты өзгермейді. Инерттілік Масса дененің инерттілігін сипаттайды. Үлкен массалы денені қозғалысқа келтіру қиынырақ.
5 слайд
Масса, салмақ және
ауырлық күші
1Масса
Дененің инерттілік өлшемі, барлық жерде бірдей.
2Ауырлық күші
Жердің денеге әсер ететін тартылыс күші.
3Салмақ
Дененің тірекке немесе аспаға түсіретін күші.
5 слайд
Масса, салмақ және ауырлық күші 1Масса Дененің инерттілік өлшемі, барлық жерде бірдей. 2Ауырлық күші Жердің денеге әсер ететін тартылыс күші. 3Салмақ Дененің тірекке немесе аспаға түсіретін күші.
6 слайд
Салмақ ұғымы
Анықтама
Салмақ - дененің тірекке
немесе аспаға түсіретін
күші. Ол ньютонмен (Н)
өлшенеді.
Өзгергіштік
Салмақ өзгермелі шама. Ол
орналасқан жерге және
қозғалыс күйіне
байланысты өзгереді.
Салмақсыздық
Еркін түсу кезінде дене
салмақсыз болады. Мысалы,
ғарышкерлер орбитада
салмақсыздық күйінде
болады.
6 слайд
Салмақ ұғымы Анықтама Салмақ - дененің тірекке немесе аспаға түсіретін күші. Ол ньютонмен (Н) өлшенеді. Өзгергіштік Салмақ өзгермелі шама. Ол орналасқан жерге және қозғалыс күйіне байланысты өзгереді. Салмақсыздық Еркін түсу кезінде дене салмақсыз болады. Мысалы, ғарышкерлер орбитада салмақсыздық күйінде болады.
7 слайд
Ауырлық күші
1
Анықтама
Ауырлық күші - Жердің денеге әсер ететін
тартылыс күші.
2
Бағыты
Ауырлық күші әрдайым Жер орталығына қарай
бағытталған.
3
Формула
Ауырлық күші F = mg формуласымен
есептеледі, мұндағы m - масса, g - еркін түсу
үдеуі.
7 слайд
Ауырлық күші 1 Анықтама Ауырлық күші - Жердің денеге әсер ететін тартылыс күші. 2 Бағыты Ауырлық күші әрдайым Жер орталығына қарай бағытталған. 3 Формула Ауырлық күші F = mg формуласымен есептеледі, мұндағы m - масса, g - еркін түсу үдеуі.
8 слайд
Тартылыс күшінің маңызы
Ғарыштық қозғалыс
Тартылыс күші планеталарды
Күнді айналдырады. Ол
ғарыштық жүйелерді тұрақты
ұстайды.
Теңіз толқындары
Ай мен Күннің тартылыс күші
мұхиттардағы су деңгейінің
өзгеруіне әкеледі.
Тепе-теңдік
Тартылыс күші Жердегі
тіршіліктің тұрақтылығын
қамтамасыз етеді. Ол
атмосфераны ұстап тұрады.
8 слайд
Тартылыс күшінің маңызы Ғарыштық қозғалыс Тартылыс күші планеталарды Күнді айналдырады. Ол ғарыштық жүйелерді тұрақты ұстайды. Теңіз толқындары Ай мен Күннің тартылыс күші мұхиттардағы су деңгейінің өзгеруіне әкеледі. Тепе-теңдік Тартылыс күші Жердегі тіршіліктің тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Ол атмосфераны ұстап тұрады.
9 слайд
Тапсырмалар
Түсіну
Масса, салмақ және ауырлық күші ұғымдарын
ажырату маңызды. Олар өзара байланысты, бірақ
әртүрлі.
Қолдану
Бұл білімді күнделікті өмірде қолдануға болады.
Мысалы, салмақ жоғалту мен масса жоғалтуды
ажырату.
Зерттеу
Физика әлемін зерттеу қызықты. Тартылыс
құбылысы әлі де көптеген жұмбақтарға толы.
9 слайд
Тапсырмалар Түсіну Масса, салмақ және ауырлық күші ұғымдарын ажырату маңызды. Олар өзара байланысты, бірақ әртүрлі. Қолдану Бұл білімді күнделікті өмірде қолдануға болады. Мысалы, салмақ жоғалту мен масса жоғалтуды ажырату. Зерттеу Физика әлемін зерттеу қызықты. Тартылыс құбылысы әлі де көптеген жұмбақтарға толы.
10 слайд
Үй тапсырмасы: Тест тапсырмасы
https://wordwall.net/resource/64525240
Дескриптор:
Тест тапсырмасына дұрыс жауап береді;
Күшті физикалық шама ретінде не екенін айта алады;
Күштің белгіленуін біледі;
1 балл
10 слайд
Үй тапсырмасы: Тест тапсырмасы https://wordwall.net/resource/64525240 Дескриптор: Тест тапсырмасына дұрыс жауап береді; Күшті физикалық шама ретінде не екенін айта алады; Күштің белгіленуін біледі; 1 балл
11 слайд
№Тапсырмалар Дескриптор Балл
1 Үй тапсырмасы: Тест
тапсырмасы
https://wordwall.net/
resource/64525240
Тест тапсырмасына дұрыс жауап береді;
Күшті физикалық шама ретінде не екенін айта алады;
Күштің белгіленуін біледі;
1 балл
2«QR әдісі» бойынша жаңа
сабақты меңгеріп ,жаңа
сабақты «Физминутка»
бекіту тапсырмасын
орындаңыз
Ауырлық күшінің ,салмақ күшінің белгіленуін біледі ,
формуласын жаза алады;
Тартылыс құбылысын түсіндіре алады;
Масса мен салмақты ажырата алады;
3 балл
3 Жеке тапсырма
Практикалық
тапсырма .Тараздың
көмегімен массаңды
анықтап өзіңнің салмақ
күшіңді және ауырлық
күшіңді тап.
Оқушы өз массасын анықтайды немесе берілген
мысалдағы массаны қолданады.
Жердегі салмақты есептеу үшін дұрыс формуланы
қолданады (F=m gЖер
⋅
.
Жердегі салмақты дұрыс есептейді және нәтижені
жазады.
2 балл
4Жұптық тапсырма
https://www.vascak.cz/dat
a/android/physicsatschool/
templateimg.php?s=mech_
vytah&l=kz
«ЛИФТ» тапсырмасы
Масса, салмақ және ауырлық күші ұғымдарын ажырата
алады;
Ауырлық күші мен салмақ күшінің бағытын көрсете
алады
2 балл
5 Пиза тапсырмасы
Ит салмағын анықтаушы
Ит салмағын есептей алады;
Бим мен Кимнің ересек кездегі салмағы қандай
болатынын болжай алады;
2 балл
Бағалау
11 слайд
№Тапсырмалар Дескриптор Балл 1 Үй тапсырмасы: Тест тапсырмасы https://wordwall.net/ resource/64525240 Тест тапсырмасына дұрыс жауап береді; Күшті физикалық шама ретінде не екенін айта алады; Күштің белгіленуін біледі; 1 балл 2«QR әдісі» бойынша жаңа сабақты меңгеріп ,жаңа сабақты «Физминутка» бекіту тапсырмасын орындаңыз Ауырлық күшінің ,салмақ күшінің белгіленуін біледі , формуласын жаза алады; Тартылыс құбылысын түсіндіре алады; Масса мен салмақты ажырата алады; 3 балл 3 Жеке тапсырма Практикалық тапсырма .Тараздың көмегімен массаңды анықтап өзіңнің салмақ күшіңді және ауырлық күшіңді тап. Оқушы өз массасын анықтайды немесе берілген мысалдағы массаны қолданады. Жердегі салмақты есептеу үшін дұрыс формуланы қолданады (F=m gЖер ⋅ . Жердегі салмақты дұрыс есептейді және нәтижені жазады. 2 балл 4Жұптық тапсырма https://www.vascak.cz/dat a/android/physicsatschool/ templateimg.php?s=mech_ vytah&l=kz «ЛИФТ» тапсырмасы Масса, салмақ және ауырлық күші ұғымдарын ажырата алады; Ауырлық күші мен салмақ күшінің бағытын көрсете алады 2 балл 5 Пиза тапсырмасы Ит салмағын анықтаушы Ит салмағын есептей алады; Бим мен Кимнің ересек кездегі салмағы қандай болатынын болжай алады; 2 балл Бағалау
12 слайд
«QR әдісі» бойынша жаңа сабақты
меңгеріп ,жаңа сабақты «Физминутка»
бекіту тапсырмасын орындаңыз
Физикалық шама Белгіленуі Формуласы Өлшембірлігі
Ауырлық күші
Салмақ күші
Тартылыс құбылысына
сурет салыңыз
Сурет:
Масса мен салмақтың айырмашылығы
Масса Салмақ
ЖАҢА САБАҚ
12 слайд
«QR әдісі» бойынша жаңа сабақты меңгеріп ,жаңа сабақты «Физминутка» бекіту тапсырмасын орындаңыз Физикалық шама Белгіленуі Формуласы Өлшембірлігі Ауырлық күші Салмақ күші Тартылыс құбылысына сурет салыңыз Сурет: Масса мен салмақтың айырмашылығы Масса Салмақ ЖАҢА САБАҚ
13 слайд
Салмақ пен ауырлық күшінің
айырмашылығы
Ауырлық күші
Жер орталығына бағытталған. Әрқашан
төмен қарай әсер етеді.
Салмақ күші
Тірекке немесе аспаға перпендикуляр
бағытталған. Бағыты өзгеруі мүмкін.
13 слайд
Салмақ пен ауырлық күшінің айырмашылығы Ауырлық күші Жер орталығына бағытталған. Әрқашан төмен қарай әсер етеді. Салмақ күші Тірекке немесе аспаға перпендикуляр бағытталған. Бағыты өзгеруі мүмкін.
14 слайд
Масса мен салмақтың
айырмашылығы
Сипаттама Масса Салмақ
Өлшем бірлігі
Тұрақтылық
Орынға
тәуелділік
14 слайд
Масса мен салмақтың айырмашылығы Сипаттама Масса Салмақ Өлшем бірлігі Тұрақтылық Орынға тәуелділік
15 слайд
Масса мен салмақтың
айырмашылығы
Сипаттама Масса Салмақ
Өлшем бірлігі Килограмм (кг) Ньютон (Н)
Тұрақтылық Тұрақты Өзгермелі
Орынға
тәуелділік
Тәуелсіз Тәуелді
15 слайд
Масса мен салмақтың айырмашылығы Сипаттама Масса Салмақ Өлшем бірлігі Килограмм (кг) Ньютон (Н) Тұрақтылық Тұрақты Өзгермелі Орынға тәуелділік Тәуелсіз Тәуелді
16 слайд
Жеке тапсырма
Практикалық тапсырма .
Тараздың көмегімен массаңды анықтап өзіңнің салмақ күшіңді және ауырлық күшіңді тап.
Берілгені: Формуласы: Шешуі:
m =
т/к F - ?
P - ?
16 слайд
Жеке тапсырма Практикалық тапсырма . Тараздың көмегімен массаңды анықтап өзіңнің салмақ күшіңді және ауырлық күшіңді тап. Берілгені: Формуласы: Шешуі: m = т/к F - ? P - ?
17 слайд
Ғарышқа саяхат
1
Жерде
Салмағыңды F=m⋅gЖер формуласымен
есептейсің.
2
Айда
Салмағың азаяды, себебі gАй=1.6 м/с².
3
Марста,Юпитер ,Сатурн
Салмағың Жердегіден аз, Айдағыдан көп
болады.
17 слайд
Ғарышқа саяхат 1 Жерде Салмағыңды F=m⋅gЖер формуласымен есептейсің. 2 Айда Салмағың азаяды, себебі gАй=1.6 м/с². 3 Марста,Юпитер ,Сатурн Салмағың Жердегіден аз, Айдағыдан көп болады.
18 слайд
Велосипедші мысалы
Ауырлық күші
Велосипедшіні төмен қарай тартады.
Салмақ күші
Велосипедші трекке перпендикуляр әсер етеді.
Қозғалыс
Жоғары көтерілу үшін қосымша күш қажет.
18 слайд
Велосипедші мысалы Ауырлық күші Велосипедшіні төмен қарай тартады. Салмақ күші Велосипедші трекке перпендикуляр әсер етеді. Қозғалыс Жоғары көтерілу үшін қосымша күш қажет.
19 слайд
Ауырлық күшін
есептеу
Формула F = m * g
m Дене массасы (кг)
g Еркін түсу үдеуі (м/с²)
F Ауырлық күші (Н)
19 слайд
Ауырлық күшін есептеу Формула F = m * g m Дене массасы (кг) g Еркін түсу үдеуі (м/с²) F Ауырлық күші (Н)
20 слайд
Жұптық тапсырма
https://www.vascak.cz/data/android/physicsatschool/templatei
mg.php?s=mech_vytah&l=kz
Оқушылар
массасы
Лифтр
қабаты
БағытыАуырлық
күші
Салмақ
күші
Арман 70
кг
Айжан 70
кг.
Қорытын
ды :
Ауырлық күші Салмақ күші
Лифтпен
көтеріліп
түскенде
адам нені
сезеді?
20 слайд
Жұптық тапсырма https://www.vascak.cz/data/android/physicsatschool/templatei mg.php?s=mech_vytah&l=kz Оқушылар массасы Лифтр қабаты БағытыАуырлық күші Салмақ күші Арман 70 кг Айжан 70 кг. Қорытын ды : Ауырлық күші Салмақ күші Лифтпен көтеріліп түскенде адам нені сезеді?
21 слайд
Есептер шығару
1-есеп
Ауырлық күші 10кН болса, дененің массасын табыңыз.
2-есеп
Ауырлық күші 196,12Н болса, дененің массасын және
экватордағы, полюстегі күшін есептеңіз.
3-есеп
Массасы 10 кг жүкке әсер ететін ауырлық күшін
табыңыз.
21 слайд
Есептер шығару 1-есеп Ауырлық күші 10кН болса, дененің массасын табыңыз. 2-есеп Ауырлық күші 196,12Н болса, дененің массасын және экватордағы, полюстегі күшін есептеңіз. 3-есеп Массасы 10 кг жүкке әсер ететін ауырлық күшін табыңыз.
22 слайд
Ит салмағын анықтаушы
Ит өсірушіге екі иттің салмағын болжауға көмек қажет.
22 слайд
Ит салмағын анықтаушы Ит өсірушіге екі иттің салмағын болжауға көмек қажет.
23 слайд
Ит салмағын анықтаушы
Сұрақ 1 / 4
Оң жақтағы екі күшік туралы ақпараттарды пайдаланып, ит өсірушіге ересек иттің
салмағын болжауға көмектес. Ересек еркек иттің салмағын күшіктің салмағын оның
аптамен есептелген жасына бөліп, 52-ге көбейту арқылы болжауға болады (мұндағы 52 –
бір жылдағы апта саны).
Ұрғашы иттердің салмағы еркек иттерге қарағанда 10%-ға аз болады.
Бим мен Кимнің ересек кездегі салмағы қандай болуы мүмкін?
Бим: кг
Ким: кг
•Аты: Ким
•Жынысы: Ұрғашы
•Жасы: 16 апта
•Салмағы: 5 кг
•Аты: Бим
•Жынысы: Еркек
•Жасы: 16 апта
•Салмағы: 6 кг
23 слайд
Ит салмағын анықтаушы Сұрақ 1 / 4 Оң жақтағы екі күшік туралы ақпараттарды пайдаланып, ит өсірушіге ересек иттің салмағын болжауға көмектес. Ересек еркек иттің салмағын күшіктің салмағын оның аптамен есептелген жасына бөліп, 52-ге көбейту арқылы болжауға болады (мұндағы 52 – бір жылдағы апта саны). Ұрғашы иттердің салмағы еркек иттерге қарағанда 10%-ға аз болады. Бим мен Кимнің ересек кездегі салмағы қандай болуы мүмкін? Бим: кг Ким: кг •Аты: Ким •Жынысы: Ұрғашы •Жасы: 16 апта •Салмағы: 5 кг •Аты: Бим •Жынысы: Еркек •Жасы: 16 апта •Салмағы: 6 кг
24 слайд
Ит салмағын анықтаушы
Сұрақ 2 / 4
Ит өсіруші тұқым мөлшері туралы ақпаратты оң жақтағы кестеге қосып, былай деді: “Тұқым
мөлшері орташа иттерді 16-шы аптада, ал тұқым мөлшері ірі иттерді 20-шы аптада өлшеген
жөн. Бимнің салмағы әр күн сайын 3.5%-ға артуда.”
Бим үшін алдында болжанған салмақты өзгертпеген дұрыс па?
• Ия
•жоқ
•Аты: Бим
•Жынысы: Еркек
•Жасы: 16 апта
•Салмағы: 6 кг
•Тұқым өлшемі: Ірі
Жауабыңды түсіндір.
24 слайд
Ит салмағын анықтаушы Сұрақ 2 / 4 Ит өсіруші тұқым мөлшері туралы ақпаратты оң жақтағы кестеге қосып, былай деді: “Тұқым мөлшері орташа иттерді 16-шы аптада, ал тұқым мөлшері ірі иттерді 20-шы аптада өлшеген жөн. Бимнің салмағы әр күн сайын 3.5%-ға артуда.” Бим үшін алдында болжанған салмақты өзгертпеген дұрыс па? • Ия •жоқ •Аты: Бим •Жынысы: Еркек •Жасы: 16 апта •Салмағы: 6 кг •Тұқым өлшемі: Ірі Жауабыңды түсіндір.
25 слайд
Ит салмағын анықтаушы
Сұрақ 3 / 4
Ит өсіруші өз болжамын жақсарту үшін 6 ит тұқымы туралы
сауалнама жүргізуді шешті. Оң жақтағы кестеде 4 топқа бөлінген
барлық ит тұқымдары туралы сауалнама нәтижесі көрсетілген.
Әр топ бойынша сауалнамаға алынған иттердің орташа саны қандай?
25 слайд
Ит салмағын анықтаушы Сұрақ 3 / 4 Ит өсіруші өз болжамын жақсарту үшін 6 ит тұқымы туралы сауалнама жүргізуді шешті. Оң жақтағы кестеде 4 топқа бөлінген барлық ит тұқымдары туралы сауалнама нәтижесі көрсетілген. Әр топ бойынша сауалнамаға алынған иттердің орташа саны қандай?
26 слайд
Қорытынды
1
Білім
Масса, салмақ және ауырлық күші
ұғымдарын ажырата білу маңызды.
2
Есептеу
Формулаларды қолданып, әртүрлі
жағдайларда күштерді есептей аламыз.
3
Қолдану
Бұл білімді ғарыш саяхаты мен күнделікті
өмірде қолдана аламыз.
26 слайд
Қорытынды 1 Білім Масса, салмақ және ауырлық күші ұғымдарын ажырата білу маңызды. 2 Есептеу Формулаларды қолданып, әртүрлі жағдайларда күштерді есептей аламыз. 3 Қолдану Бұл білімді ғарыш саяхаты мен күнделікті өмірде қолдана аламыз.
27 слайд
Бағалау
Рефлексия
27 слайд
Бағалау Рефлексия