Тістің құрылысы мен қызметі, сүттістердің тұрақты тістерге ауысуы. Тіс гигиенасы.
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Б ағалау критерийлері:
- тістердің құрылысы, әр түрлі типтері мен қызметтері арасындағы
байланысты біледі;
- тісті күту ережелерін сипаттайды.8.1.2.2 тістердің құрылысы, әртүрлі типтері арасындағы өзара байланысты
анықтау Оқу мақсаты : Та қырып:
Тістің құрылысы мен қызметі , сүт тістердің тұрақты тістерге
ауысуы. Тіс гигиенасы .
1 слайд
Б ағалау критерийлері: - тістердің құрылысы, әр түрлі типтері мен қызметтері арасындағы байланысты біледі; - тісті күту ережелерін сипаттайды.8.1.2.2 тістердің құрылысы, әртүрлі типтері арасындағы өзара байланысты анықтау Оқу мақсаты : Та қырып: Тістің құрылысы мен қызметі , сүт тістердің тұрақты тістерге ауысуы. Тіс гигиенасы .
2 слайд
Семантикалық карта
Жауынқұрты, сиыр және адамның асқорыту
жүйесінің құрылысын салыстырыңыз.
Дескриптор:
•
жауынқұрты, сиыр
және адамның
асқорыту
жүйелерін
салыстырады.
Жауынқұрты Сиыр Адам
Ауыз қуысы
Жұтқыншақ
Жемсау
өңеш
қарын
Ортаңғы ішек
Аш ішек
Тоқ ішек
Тік ішек/ Аналь тесігі
Соқыр ішек ұзын
Соқыр ішек қысқа
2 слайд
Семантикалық карта Жауынқұрты, сиыр және адамның асқорыту жүйесінің құрылысын салыстырыңыз. Дескриптор: • жауынқұрты, сиыр және адамның асқорыту жүйелерін салыстырады. Жауынқұрты Сиыр Адам Ауыз қуысы Жұтқыншақ Жемсау өңеш қарын Ортаңғы ішек Аш ішек Тоқ ішек Тік ішек/ Аналь тесігі Соқыр ішек ұзын Соқыр ішек қысқа
3 слайд
Жауынқұрты, сиыр және адамның асқорыту
жүйесінің құрылысын салыстырыңыз.
Жауынқұрты Сиыр Адам
Ауыз қуысы + + +
Жұтқыншақ + + +
Жемсау + - -
Өңеш
Қарын +
+ +
+ +
+
Ортаңгы ішек + - -
Аш ішек - + +
Тоқ ішек - + +
Тік ішек/ Аналь тесігі + + +
Соқыр ішек ұзын - + -
Соқыр ішек қысқа - - +
3 слайд
Жауынқұрты, сиыр және адамның асқорыту жүйесінің құрылысын салыстырыңыз. Жауынқұрты Сиыр Адам Ауыз қуысы + + + Жұтқыншақ + + + Жемсау + - - Өңеш Қарын + + + + + + Ортаңгы ішек + - - Аш ішек - + + Тоқ ішек - + + Тік ішек/ Аналь тесігі + + + Соқыр ішек ұзын - + - Соқыр ішек қысқа - - +
4 слайд
Қызығушылықты ояту.
Миға шабуыл.
Ағзаға тіс не үшін қажет
4 слайд
Қызығушылықты ояту. Миға шабуыл. Ағзаға тіс не үшін қажет
5 слайд
. Тістердің құрлысы
Tic - сүйектен пайда болған, ауыз қуысында орналасқан,
қоректі ұстап шайнайтын және дыбыстың пайда болуына
әсер ететін мүше.
Әрбір тіс 3 қабаттан тұрады: сыртқы-
кіреуке( эмаль ) ортаңғы –дентин ,
ішкі-тістің жұмсақ ұлпасы(пульпа)
Тістің іші қуыс, ол борпылдақ ұлпадан
құралады, оның арасынан қан
тамырлары мен жүйке талшықтары
өтеді. Қан тамырлары тіске кенеулі
заттар, ал жүйкелер оған сезімталдық
қасиет береді.
Астың дұрыс қорытылуы үшін
тістердің сау болуы кажет.
5 слайд
. Тістердің құрлысы Tic - сүйектен пайда болған, ауыз қуысында орналасқан, қоректі ұстап шайнайтын және дыбыстың пайда болуына әсер ететін мүше. Әрбір тіс 3 қабаттан тұрады: сыртқы- кіреуке( эмаль ) ортаңғы –дентин , ішкі-тістің жұмсақ ұлпасы(пульпа) Тістің іші қуыс, ол борпылдақ ұлпадан құралады, оның арасынан қан тамырлары мен жүйке талшықтары өтеді. Қан тамырлары тіске кенеулі заттар, ал жүйкелер оған сезімталдық қасиет береді. Астың дұрыс қорытылуы үшін тістердің сау болуы кажет.
6 слайд
Тіс
6
6 слайд
Тіс 6
7 слайд
Балалардың сүт тістеріндегі кіреукенің құрамында
минералды заттар аз,сондықтан ол жұқа болады.
Жаңа туған нәрестеде тіс болмайды. Алғашқы тістері
6-9 айында шыға бастайды. Әрбір жақ сүйекте 10
тістен барлығы 20 тіс шығады. Бұл тістер сүт тістер
деп аталады. Бұл тістер бала 3 жасқа толғанға дейін
толық шығып болады. Сүт тістер 6-7 жаста түсе
бастайды .Олардың орнына тұрақты тістер шыға
бастайды. Сүт тістер
Сүт тістер
7 слайд
Балалардың сүт тістеріндегі кіреукенің құрамында минералды заттар аз,сондықтан ол жұқа болады. Жаңа туған нәрестеде тіс болмайды. Алғашқы тістері 6-9 айында шыға бастайды. Әрбір жақ сүйекте 10 тістен барлығы 20 тіс шығады. Бұл тістер сүт тістер деп аталады. Бұл тістер бала 3 жасқа толғанға дейін толық шығып болады. Сүт тістер 6-7 жаста түсе бастайды .Олардың орнына тұрақты тістер шыға бастайды. Сүт тістер Сүт тістер
8 слайд
Тұрақты тістер
Тұрақты тістердің жасушалары сүт тістердің түбінде
орналасады.Олар біртіндеп сүт тістерді итеріп
шығарады да, тістерге қоректік заттардың түсуіне
кедергі келтіреді.12-14 жасқа қарай тұрақты тістер
толық шығады. Ата-бабаларымыз айтып кеткендей
ақыл тістер 18-20 жаста ақыл тоқтатқан кезде
шығады.
8 слайд
Тұрақты тістер Тұрақты тістердің жасушалары сүт тістердің түбінде орналасады.Олар біртіндеп сүт тістерді итеріп шығарады да, тістерге қоректік заттардың түсуіне кедергі келтіреді.12-14 жасқа қарай тұрақты тістер толық шығады. Ата-бабаларымыз айтып кеткендей ақыл тістер 18-20 жаста ақыл тоқтатқан кезде шығады.
9 слайд
Тістердің қызметі
.
Үлкен азу тістер- үгіту үшін
пайдаланылады, Күрек тістер- тамақты кесу, үзу үшін
пайдаланылады. Сойдақ тістер- тамақты жұлу үшін
пайдаланылады
Кіші азу тістер- ұсату және кесу үшін
пайдаланылады
9 слайд
Тістердің қызметі . Үлкен азу тістер- үгіту үшін пайдаланылады, Күрек тістер- тамақты кесу, үзу үшін пайдаланылады. Сойдақ тістер- тамақты жұлу үшін пайдаланылады Кіші азу тістер- ұсату және кесу үшін пайдаланылады
10 слайд
Тіс гигенасы
Ауру тістер басқа мұшелерге (жүрек,бүйрек, буын т.б) зиян келтіреді.
«Тісі саудың дені сау».
Қазақстанның көрнекті ғалымы, тұңғыш кәсіби дәрігер Халел
Досмұхамедов тіс гигиенасына үлкен мән берді : «Тіс ауруларының
алдын –алу үшін, әр ішкен тамақтан соң , тісті тазалау қажет» деп
айтқан болатын.
Тісті күту ережелері:
-әрбір тамақтан кейін тісті шайып, тазалау;
-тісті 2 рет таңертең, кешке тазалау;
-тағамды дене температурасы деңгейінде қабылдау
қызыл иекті күту;
-тіс дәрігеріне жиі тексерту.
10 слайд
Тіс гигенасы Ауру тістер басқа мұшелерге (жүрек,бүйрек, буын т.б) зиян келтіреді. «Тісі саудың дені сау». Қазақстанның көрнекті ғалымы, тұңғыш кәсіби дәрігер Халел Досмұхамедов тіс гигиенасына үлкен мән берді : «Тіс ауруларының алдын –алу үшін, әр ішкен тамақтан соң , тісті тазалау қажет» деп айтқан болатын. Тісті күту ережелері: -әрбір тамақтан кейін тісті шайып, тазалау; -тісті 2 рет таңертең, кешке тазалау; -тағамды дене температурасы деңгейінде қабылдау қызыл иекті күту; -тіс дәрігеріне жиі тексерту.
11 слайд
1-тапсырма
Тістің құрылсын атап жазыңыз
Дескрипторлар:
•
Тістің құрылысына қарап атап жазады.А.В.С және 1,2,3,4,5 бөліктерін
жазады А _________________________
B_________________________
C_________________________
1_________________________
2_________________________
3_________________________
4_________________________
5_________________________
11 слайд
1-тапсырма Тістің құрылсын атап жазыңыз Дескрипторлар: • Тістің құрылысына қарап атап жазады.А.В.С және 1,2,3,4,5 бөліктерін жазады А _________________________ B_________________________ C_________________________ 1_________________________ 2_________________________ 3_________________________ 4_________________________ 5_________________________
12 слайд
1-тапсырма
Тістің құрылсын атап жазыңыз
Дескрипторлар:
•
Тістің құрылысына қарап атап жазады.АВ,С және 1,2,3,4,5 бөліктерін жазады А-кіреуке
В-тіс мойыны
С-түбірі
1-кіреуке
2-дентин
3-қызыл иек
4- пульпа
5-қантамырлары
12 слайд
1-тапсырма Тістің құрылсын атап жазыңыз Дескрипторлар: • Тістің құрылысына қарап атап жазады.АВ,С және 1,2,3,4,5 бөліктерін жазады А-кіреуке В-тіс мойыны С-түбірі 1-кіреуке 2-дентин 3-қызыл иек 4- пульпа 5-қантамырлары
13 слайд
№ Тістің типі Тістің қызметі Саны
1
2
3
Дескриптор:
Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазады2-тапсырма.Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазыңыз .
13 слайд
№ Тістің типі Тістің қызметі Саны 1 2 3 Дескриптор: Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазады2-тапсырма.Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазыңыз .
14 слайд
2-тапсырма.Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазыңыз
Дескрипторлар:
Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазады
№ Тістің типі Тістің қызметі Саны
1 Күрек Кесу, үзу, тістеу
тамақты жұлып,
тарту 8
2 Сойдақ
немесе ит 4
3 Кіші азу Тағамды ұсақтап
шайнау 8
14 слайд
2-тапсырма.Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазыңыз Дескрипторлар: Тістің типіне байланысты қызметін және тістің санын жазады № Тістің типі Тістің қызметі Саны 1 Күрек Кесу, үзу, тістеу тамақты жұлып, тарту 8 2 Сойдақ немесе ит 4 3 Кіші азу Тағамды ұсақтап шайнау 8
15 слайд
тест
15 слайд
тест
16 слайд
тест
3. Күрек тістерді тазалау тәртібі
А. Сыртқы бетімен ішкі беті
В. Жоғарыдан төменге
С. Төменнен жоғарыға
D . Сумен шаю
4. Тіс пен қызылиекке пайдалы дәрумендер
А. «В» дәрумені
В. «С» дәрумені
С. «К» дәрумені
D . «А» дәрумені
16 слайд
тест 3. Күрек тістерді тазалау тәртібі А. Сыртқы бетімен ішкі беті В. Жоғарыдан төменге С. Төменнен жоғарыға D . Сумен шаю 4. Тіс пен қызылиекке пайдалы дәрумендер А. «В» дәрумені В. «С» дәрумені С. «К» дәрумені D . «А» дәрумені
17 слайд
Берілген тұжырмдамаға «+» немесе «-» қойып белгілеңіз
1.Бір түбірлі тістерге күрек, ит тіс жатады
2.Екі түбірлі тіске кіші азу тіс жатады
3.Күрек тістер үш түбірлі
4.Тіс емдейтін дәрігер стоматолог
5. Сүт тістер саны-20
6. Тұрақты тістер саны-15
17 слайд
Берілген тұжырмдамаға «+» немесе «-» қойып белгілеңіз 1.Бір түбірлі тістерге күрек, ит тіс жатады 2.Екі түбірлі тіске кіші азу тіс жатады 3.Күрек тістер үш түбірлі 4.Тіс емдейтін дәрігер стоматолог 5. Сүт тістер саны-20 6. Тұрақты тістер саны-15
18 слайд
Берілген тұжырмдамаға «+» немесе «-» қойып белгілеңіз
1.Бір түбірлі тістерге күрек, ит тіс жатады «+»
2.Екі түбірлі тіске кіші азу тіс жатады «+»
3.Күрек тістер үш түбірлі «+»
4.Тіс емдейтін дәрігер стоматолог «+»
5. Сүт тістер саны-20 «+»
6. Тұрақты тістер саны-15 «-»
18 слайд
Берілген тұжырмдамаға «+» немесе «-» қойып белгілеңіз 1.Бір түбірлі тістерге күрек, ит тіс жатады «+» 2.Екі түбірлі тіске кіші азу тіс жатады «+» 3.Күрек тістер үш түбірлі «+» 4.Тіс емдейтін дәрігер стоматолог «+» 5. Сүт тістер саны-20 «+» 6. Тұрақты тістер саны-15 «-»
19 слайд
Кері байланыс
«Ресторан әдісі»
•
Бүгінгі сабақтың ең тәтті тұсы...
•
Ең ащы тұсы...
•
Келесіде неге тапсырыс бересіз?
Үй тапсырмасы:
Оқулықтан 11 тақырыпты оқу
19 слайд
Кері байланыс «Ресторан әдісі» • Бүгінгі сабақтың ең тәтті тұсы... • Ең ащы тұсы... • Келесіде неге тапсырыс бересіз? Үй тапсырмасы: Оқулықтан 11 тақырыпты оқу
20 слайд
20 слайд